در میانه تنگه پالک بین هند و سریلانکا جزیره دراز و کوچکی به نام پامبان وجود دارد که از طریق یک پل راهآهن صدساله 2 کیلومتری به شبهجزیره هند متصل شده است. پل پامبان که تنها راه ارتباطی با شبهجزیره هند است، یکی از خطرناکترین نقاط هند شمرده میشود. باد در ناحیه پل آنقدر شدید است که قطارها هنگام گذر از آن، سرعت خود را بسیار پایین میآورند تا باد آنها را از ریل به پایین پرتاب نکند. به طراحی پل نیز نمیتوان اطمینان چندانی داشت. با یک نگاه دل شما خواهد لرزید؛ خطوط ریلی مستقیماً زیر پایههای پل قرار گرفتهاند و حفاظی نیز ندارند. میتوانید به راحتی از ریلها دریا را ببینید.
عکس از: سندیپ کومر/Flicker
سالانه دهها هزار مسافر هندی جرئت میکنند و این سفر خطرناک روی پل دریا را به جان میخرند تا احترام خود را به راما بهجای آورند. طبق افسانهها گفته میشود راما خدایی است که این پل سنگی معلق را روی دریا ساخت تا همسر خود سیتا را از دست پادشاه شیطانی شروری به نام راوانا نجات دهد.
بیشتر جمعیت این جزیره در دو شهر به نامهای پامبان و رامسوارام زندگی میکنند. این شهرها در انتهای شمال غربی جزیره و نزدیک به شبهجزیره هند قرار گرفتهاند. البته نیمقرن پیش انتهای دیگر جزیره که به ظاهر باریکهای از ماسه روی دریاست نیز به اندازه انتهای شمال غربی جمعیت داشت. شهر زانوشکودی واقع در جنوب شرقی جزیره پامبان زمانی یک شهر تجاری فعال بود که از نظر اندازه و جمعیت با رامسوارام قابل مقایسه بود و بیش از 600 خانه، مدرسه،کلیسا و بیمارستان و یک ایستگاه راهآهن داشت. زانوشکودی که تنها حدود 30 کیلومتر از جزیره مانار در سریلانکا فاصله داشت، یک نقطه ارتباطی مهم بین دو کشور هند و سریلانکا بود و بهطور منظم خدمات حملونقل در آن برای جابهجایی مسافران و تجار ارائه میشدند.
حدود پنجاه سال پیش این شهر در اثر یک گردباد وحشتناک از نقشه محو شد.
زانوشکودی در موقعیت مکانی بسیار آسیبپذیری قرار گرفته است. از آنجاییکه خلیج بنگال در یک طرف و اقیانوس هند در طرف دیگر آن واقع شدهاند، این جزیره پیدرپی در معرض طوفانها و گردبادها و امواج طوفانی قرار میگیرد. در واقع چیزی کمتر از یک کیلومتر شن ناپایدار خلیج بنگال و اقیانوس هند را از هم جدا میکند.
شب بعد از 22 و قبل از 23 دسامبر سال 1964 میلادی، یک اَبَرگردباد که از قدرتمندترین طوفانهای سریلانکا و ساحل هند بود، با سرعت 240 کیلومتر بر ساعت جزیره پامبان را از هم فروپاشید. این باد شدید موج طوفانیای را به ارتفاع 8 متر بلند کرد که تمام شهر زانوشکودی را از بین برد و هر ساختمان و سازه بلندی را به خاک نشاند. قطاری که با 115 نفر مسافر حرکت میکرد از ریل خارج شد و تمام مسافران و خدمه آن کشته شدند. حداقل 800 نفر در زانوشکودی مردند و مجموع تعداد کشتههای جزیره پامبان به 1800 نفر رسید.
پسازاین گردباد، دولت هند اعلام کرد که این جزیره برای زندگی شهروندان مناسب نیست و کسانی را که از سانحه جان سالم به در برده بودند به رامسوارام و دیگر نقاط منتقل کرد.
امروزه خرابههای متروک شهر زانوشکودی بر جای خود باقی ماندهاند. طی این سالها ماهیگیران سعی کردند تا به زانوشکودی بازگردند و این شهر مخروبه را به خانه خود تبدیل کنند. آنها در خانههای حصیری موقتی زندگی میکنند و با دستهای خالی در دل شن و ماسه چاه میکنند تا آب آشامیدنی پیدا کنند. هیچ برق یا امکانات دیگری در شهر نیست. دولت از ماهیگیران تقاضا کرده است تا زندگی خود را جای دیگری بسازند، اما این 500 ماهیگیر بر تصمیم خود اصرار دارند.
در سال 2017 جادهای برای متصل کردن زانوشکودی به رامسوارام ساخته شد تا شهر مرده بتواند بهعنوان مقصدی برای گردشگری قد علم کند.
کلبه ماهیگیران در زانوشکودی.
آوارهای ایستگاه راهآهن قدیمی زانوشکودی
خرابههای شهر زانوشکودی.
خرابههای ساحل زانوشکودی.
کلیسای مخروبه زانوشکودی که محراب آن هنوز قابلمشاهده است.
منبع: amusingplanet.com