مدتها پیش، ازبکستان قلب تپنده جهان بود. این شهر در مرکز جاده ابریشم قرار داشت و اجناس لوکس در آن جمعآوری میشدند و به سرزمینهایی چون چین و هند تا دریای مدیترانه برای معامله فرستاده میشدند. مهمتر آنکه جریان دانش (جبر، عربی، نجوم و ...) نیز در میان جریانهای تجاری این شهر به نقاط گوناگون جهان میرسید. البته هنگامیکه قلمروی حکومت خانها (خیوه، سمرقند، بخارا، خوقند و ...) در قرن بیستم یک به یک به دست روسها تصرف و از هم پاشیده شد، تجارت نیز در جاده ابریشم افت پیدا کرد.
خوشبختانه، این کشور آسیای مرکزی بهجز جاده ابریشم مقاصد گردشگری، اماکن تاریخی و دیدنیهای فراوان دیگری نیز دارد.
برای سفر با مترو آماده شوید
شهر تاشکند و بهویژه متروی آن پر از نمونههای معماری روسی است. طرحهای بسیار ظریفی در ایستگاههای این مترو دیده میشود: طاقهای سفید پر از لوسترهای باروک؛ تصویر وَالِنتینا تِرِشکووا نخستین فضانورد زن؛ و دیوارنماهای چشمنوازی از جنس پنبه که محصول برتر کشور ازبکستان به شمار میروند. عکس گرفتن از ایستگاههای متروی ازبکستان تا پیش از سال 2018 ممنوع بود ولی خوشبختانه این ممنوعیت نیز اکنون برداشته شده است.
مصرف نشاستهتان را با نان و پیلاف بالا ببرید
«نان» ازبکستانی که درون یک تنور گلی یا آجری فرو میرود و سپس بهصورت لوحی از نان پر از حفره و سجاف بیرون میآید، از مشهورترین و پرمصرفترین نانهای این کشور است. گاهی نیز آن را بهصورت یک روش تبلیغاتی خوراکی درمیآورند و حتی رویش شماره تلفنهای برجسته حک میکنند.
«نان» ازبکستانی در ازبکستان فراگیر است و آن را کنار تمام وعدههای غذایی اقصی نقاط این کشور خواهید یافت؛ این خوراکی که ظاهر آن به خورشید شباهت دارد را نمادی از زندگی میانگارند.
البته وعده غذایی اصلی و ملی کشور ازبکستان پیلاف نام دارد. این غذا که از خویشاوندان غذایی به نام پولائو، متعلق به آسیای جنوبی به شمار میرود، یک غذای برنجی مغذی است که روی آن هویج، پیاز، توت ترش و زیره میریزند و ممکن است بنا به سلیقه چیزهایی مانند گوشت گاو یا تخممرغ آبپز را نیز به آن بیفزایند. در ازبکستان پیلاف یک وعده غذایی رایج است و گردشگران از اینکه آن را در تمام غذاخوریها و رستورانهای ازبکستان مییابند خشنود خواهند گشت.
بسیاری از مواد تشکیلدهنده پیلاف را میتوان در بازارهای ازبکستان یافت.
در یک گورستان خیرهکننده گشت بزنید
شهر سمرقند پر از آرامگاه و گورستان است و پرآوازهترین آنها شاه زنده نام دارد. گرچه شاه زنده را بهعنوان گورستان پسرعموی پیامبر قاسم ابن عباس میشناسند، ولی احتمالاً نخستین بنای این مجموعه حدود 1000 سال پیش ساخته شده است. با گذشت قرنها، آرامگاههای بیشتری به مجموعه شاه زنده افزوده شده است، ازجمله آرامگاه خواهرزاده تیمور، شادی ملک و خواهر او شیرین بک آغا. گرچه این آرامگاهها با یکدیگر متفاوت هستند، ولی مجموعه آنها در کنار هم مانند یک جعبه جواهرات زیباست و پر از کاشیهای فیروزهای و زمردی میباشد.
احیا شدن یکی از واحههای جاده ابریشم را با چشمان خود ببینید
زمانی حتی جسورترین گردشگران نیز از نام شهر باستانی خیوه وحشت داشتند؛ چراکه خانهای این شهر به قتل و غارت بازدیدکنندگان شناخته شده بودند. ولی این روزها گردشگران فراوانی با اتوبوس به شهر ایچان کالا در خیوه میآیند.
این شهر اکنون از گنجینههای تاریخی ازبکستان و میراثهای ثبت شده در یونسکوی آن است و پر از آثار معماری شگفتانگیز میباشد: از گورهای ساده گرفته تا مدارس و موزهها. ایچان کالا این روزها مانند یک شهرک سینمایی است و زیباییاش دیدگان گردشگران را نوازش میکند.
محو یک رصدخانه قرن پانزدهمی شوید
زمانی که اروپا هنوز در دوران تاریک خود به سر میبرد، منطقه ازبکستان رنسانسش را سپری میکرد. افرادی چون محمد بن موسی خوارزمی، ابنسینا و ابوریحان بیرونی در این منطقه به ابداع و مطالعه علومی چون جبر، پزشکی، فلسفه، ریاضیات، جامعهشناسی، نجوم و جغرافی پرداختند.
پادشاه سمرقند الغبیگ قرنها بعد از این دانشمندان با استفاده از دانش آنها رصدخانهای را روی یکی از تپههای سمرقند ساخت. رصدخانه او را پس از مرگش تخریب کردند، ولی بقایای آن هنوز پابرجاست. اکنون دانش اندک باقی مانده از الغبیگ و خدمات علمیاش در یکی از موزههای ازبکستان آرشیو شده است.
به جهانی گمشده برگردید
در جلگههای جمهوری کاراکال پاکستان دریچهای به یک عصر تاریخی دیگر خواهید یافت. این دریچه به روی امپراتوری باشکوه زرتشتی پارس، نخستین ابرقدرت جهان باز میشود که قلمرویش از رود سند تا بالکان اروپا گسترده شده بود.
میتوانید این بقایای باستانی پرماجرا را در کاراکال پاکستان ببینید
کاراکال پاکستان پر از بقایای باشکوه مربوط به آن دوره است. بهترین روش برای بازدید از این چشمانداز باستانی اقامت گزیدن در شهر نوکوس است و هتل تاشکند این شهر اقامتی راحت را برای شما فراهم خواهد کرد.
نگاهی پرشور به شهر باستانی بخارا بیندازید
جاذبههای فراوانی در شهر بخارا وجود دارد: میتوانید در آرامگاه قرن دهمی اسماعیل سامانی در پارک بازآفرینش سامانیها (Samanids Recreation) پرسه بزنید؛ در محوطه ارگ بخارا بگردید؛ به مناره غمناک کلان خیره شوید و از مدرسه چار منار دیدن کنید. شهر کهن بخارا مجموعاً بهعنوان یکی از شاهکارهای معماری اسلامی قرونوسطایی در یونسکو ثبت شده است و به زیبایی یک خیال است.
راهنمای سفر: نکاتی که باید بدانید
ازبکستان چندین فرودگاه بینالمللی دارد، ولی بیشتر آنها تنها به پروازهایی خدمترسانی میکنند که از روسیه وارد میشوند. اگر از کشور دیگری عازم ازبکستان میشوید، ضرورتاً میبایست شهر تاشکند را بهعنوان مقصدتان انتخاب کنید.
اگر زمانتان محدود است، پیش از حرکت بهسوی سمرقند، بخارا و تاشکند یک روز گشتوگذار در تاشکند برای شما کفایت میکند. اما اگر میتوانید سه هفته برای سفرتان وقت بگذارید، حتماً از شهرهای نوکوس، جمهوری کاراکال پاکستان، ترمذ، مرغیلان، اندیجان و خوقند نیز دیدن کنید. بهترین وسیله جابجایی بین این شهرها قطار است، ولی اگر خیلی نگران جیبتان نیستید برای حرکت از تاشکند به سمرقند از قطار سریعالسیر افراسیاب استفاده کنید (که در آن از شما با چای رایگان پذیرایی میکنند!).
بهترین زمان بازدید از این کشور نیز بهار و پاییز است.
منبع: cnn.com