شکی نیست که جهان هستی اعجاب‌انگیز است. کافی است طبیعت را نگاه کنید تا انواع گل و گیاه و جانور خود تولید مثل شونده را ببینید که روی یک سنگ نیمه ذوب شده آبی‌رنگ و پوشیده از پوسته‌ای باریک و سخت می‌جنبند و هاله‌ای از گاز دور آن‌ها را فراگرفته است. اما سیاره ما تنها بخش بسیار کوچکی از پدیده‌های خیره‌کننده گوشه و کنار کیهان است، و ستاره‌شناسان هرروز به شگفتی‌های تازه‌تری در آن برمی‌خورند. ما در این عکس‌ها نگاهی به ناشناخته‌ترین اشیاء فضای بیکران خواهیم انداخت.
سیگنال‌های رادیویی رازآلود
از سال 2007 تاکنون، محققان مرتباً سیگنال‌های رادیویی به‌شدت قوی و پرنوری را دریافت کرده‌اند که هر بار به مدت تنها چند میلی‌ثانیه می‌درخشیدند. این پرتوهای معماآلود فوران‌های رادیویی سریع (FRB) نام دارند و به نظر می‌رسد که از فاصله میلیاردها سال نوری به ما رسیده باشند (البته کار موجودات فضایی نیست، این چیزها هیچ‌وقت کار موجودات فضایی نبوده است). به‌تازگی دانشمندان توانستند یک اِف‌آربی FRB تکرارشونده را ثبت کنند که شش بار تابید. این دومین باری بود که چنین سیگنال‌هایی مشاهده می‌شدند و ممکن است با این مشاهده بتوانیم از راز آن‌ها پرده بگشاییم.
پاستای هسته‌ای
قوی‌ترین ماده در جهان از بقایای ستارگان مرده ایجاد میشود. بر اساس شبیه‌سازی‌های انجام شده، پروتون‌ها و نوترون‌های پوسته‌ی چروکیده‌ی یک ستاره ممکن است تحت فشار گرانشی بی‌حد و مرزی قرار گیرند و به‌صورت پیچشی از رشته مواد ماکارونی مانند، درآیند. این مواد را می‌توان به نحوی در هم شکست، ولی باید نیرویی بسیار شدید و 10 میلیارد برابر نیروی لازم برای شکستن فولاد به آن وارد کنید.
هامیا حلقه دارد
سیاره کوتوله‌ای به نام هامیا وجود دارد که آن‌سوی نپتون و در کمربند کویپر دور خورشید می‌چرخد و ویژگیهای شناخته شده‌ای دارد که برای غیر عادی بودنش کافی هستند. شکل آن کشیده است، دو ماه دارد و روزش تنها 4 ساعت طول می‌کشد؛ که درواقع سریع‌ترین چرخش را در میان اشیاء بزرگ سامانه خورشیدی به خود اختصاص داده است. ولی در سال 2017، هامیا از این هم عجیب‌تر شد؛ ستاره‌شناسان آن را هنگامی‌که از روبروی یک ستاره می‌گذشت مشاهده کردند و پی بردند که حلقه‌های بسیار باریکی دور آن می‌چرخند. این حلقه‌ها احتمالاً نتیجه برخوردی در گذشته‌های دور بوده‌اند.
ماهی که ماه دارد
زیباتر از ماه چیست؟ ماهی که دور ماه دیگری بچرخد؛ پدیده‌ای که نام آن را در اینترنت ماه‌ماه گذاشته‌اند. این اشیاء که آن‌ها را زیرماه، ماهک، پدرماه، جفت‌ماه و مآه نیز می‌نامند، هنوز فقط به‌صورت تئوری و در نظریه‌ها وجود دارند، ولی بر اساس محاسبات اخیر، تشکیل آن‌ها به هیچ وجه غیرممکن نیست. احتمالاً ستاره‌شناسان به‌زودی یکی از آن‌ها را کشف می‌کنند.
کهکشانی بدون ماده تاریک؟
ماده تاریک (ماده‌ای اسرارآمیز که 85 درصد کل جرم ماده هستی را تشکیل می‌دهد) چیز عجیبی است. ولی محققان دست‌کم درباره یکی از ویژگیهای آن مطمئن هستند: ماده تاریک همه‌جا هست. به همین دلیل بود که اعضای یک تیم تحقیقاتی در مارس 2018 پس از مشاهده کهکشان منحصربه‌فردی که ظاهراً هیچ ماده تاریکی نداشت، دچار به‌هم‌ریختگی فکری شدند. تحقیقات بعدی دانشمندان نشان داد که این شیء شگفت‌آور درواقع ماده تاریک دارد و تحقیقات بعد از آن نیز به این باور تناقض‌آمیز انجامیدند که ماده تاریک اصلاً در هستی وجود ندارد. ستاره‌شناسان گرامی، حرفتان را یکی کنید!
نامعمول‌ترین ستاره
هنگامی‌که ستاره‌شناس تبیتا بویاژیان و همکارانش از دانشگاه لوئیزیانا اِستِیت نخستین بار ستاره‌ای به نام کِی‌آی‌سی 846285 KIC 846285 را مشاهده کردند، ذهنشان آشفته شد. این ستاره که لقب «ستاره تَبی» را به آن داده‌اند، در بازه‌های زمانی نامنظم و به مدت‌زمان‌های متفاوت و گاه تا 22 درصد تیره می‌شد. نظریه‌های گوناگونی در مورد آن ارائه شد که یکی از آن‌ها احتمال وجود یک ابرسازه ساخته دست موجودات فضایی بود؛ ولی امروزه بیشتر محققان باور دارند علت تیره شدنش یک حلقه گرد و غبار غیرعادی است که آن را احاطه کرده است.
هایپریون سرشار از الکتریسیته
عنوان «عجیب‌ترین» ماه سامانه خورشیدی را می‌توان به اجرام سماوی بسیاری نسبت داد: قمر آتش‌فشانی آیوی سیاره مشتری، قمر آبفشان سیاره نپتون. ولی عجیب‌ترین ظاهرها را به قمر هایپریون سیاره زحل نسبت می‌دهند؛ قمری که شبیه به یک سنگ پای نامتوازن و دارای حفره‌های فراوان است. فضاپیمای کاسینی ناسا که از سال 2004 تا 2017 از سامانه زحلی (زحل و قمرهایش) بازدید می‌کرد، دریافت که هایپریون «پرتویی از ذرات» الکتریسیته ثابت را به فضا می‌فرستد.
نوترینوی راهنما
پرتوی نوترینوی پرانرژی‌ای که 22 دسامبر سال 2017 به زمین برخورد کرد، به‌خودی‌خود آن‌قدرها هم غیرعادی و شگفت‌انگیز نبود. فیزیکدانان حداقل ماهی یک‌بار در رصدخانه نوترینوی آیس‌کیوب آنتارکتیکا نوترینوهایی با انرژی مشابه مشاهده می‌کنند. ولی دلیل خاص بودن این پرتو آن بود که نخستین پرتویی بود که درباره منشأ خود اطلاعات کافی را در اختیار ستاره‌شناسان قرار داد و آن‌ها را واداشت تا تلسکوپ‌هایشان در جهت این منشأ بچرخانند. آن‌ها دریافتند که این نوترینو چهار میلیارد سال پیش از یک بلِیزر مشتعل به‌سوی زمین پرتاب شده است. این بلیزر یک سیاه‌چاله ابربزرگ در مرکز یک کهکشان دیگر است که مواد پیرامون خودش را می‌خورد و آن‌ها را به این صورت بالا می‌آورد.
کهکشان فسیل زنده
دی‌جی‌اِس‌اِی‌تی وان DGSAT 1 یک کهکشان فراپراکنده (UDG) است؛ یعنی بزرگی آن به‌اندازه کهکشان راه شیری است اما ستاره‌هایشان آن‌قدر با یکدیگر فاصله دارند که کهکشان تقریباً نامرئی است. ولی هنگامی‌که دانشمندان در سال 2016 کهکشان روح وار DGSAT 1 را مشاهده کردند، متوجه شدند که برخلاف دیگر فراپراکنده‌هایی که معمولاً به‌صورت خوشه‌ای یافت می‌شوند، تنها است. خصوصیات این کهکشان نشان می‌دهند که در یک دوره زمانی بسیار متفاوت جهان هستی و تنها یک میلیارد سال پس از انفجار بزرگ تشکیل شده است که یعنی این کهکشان یک فسیل زنده است.
تصویر دوگانه یک اختروش
اشیاء پرجرم از جمله اختروش‌ها نور را خم می‌کنند، به صورتی که بیشترشان تصویر اشیاء پشت سرشان را کج می‌کنند. دانشمندان از تلسکوپ فضایی هابل برای پیدا کردن یک اختروش مربوط به نخستین روزهای جهان هستی استفاده کردند تا بتوانند نرخ انبساط هستی را تخمین بزنند. آن‌ها دریافتند که جهان هستی، امروزه نسبت به گذشته با نرخ سریع‌تری منبسط میشود؛ یافته‌ای که با دیگر برآوردها در تضاد بود. اکنون فیزیکدانان می‌بایست تحقیق کنند که آیا نظریه‌هایشان نادرست بوده است یا اتفاق عجیب دیگری در حال روی دادن است.
اشعه فروسرخی از سوی فضا
ستاره‌های نوترونی اشیائی بسیار چگال هستند که پس از مرگ یک ستاره معمولی ایجاد می‌شوند. آن‌ها معمولاً امواج رادیویی یا تابش‌هایی با انرژی بالاتر مانند ایکس ری را از خود منتشر می‌سازند، ولی در سپتامبر 2018، ستاره‌شناسان اشعه درازی از نور فروسرخ را کشف کردند که از یک ستاره نوترونی با فاصله 800 سال نوری از زمین می‌آمد؛ رویدادی که پیش از آن هرگز دیده نشده بود. محققان ادعا کردند که ممکن است لوح گردوغبار پیرامون این ستاره نوترونی این سیگنال را سبب شده باشد، ولی هنوز به‌طور قطعی توضیحی برای این رویداد ارائه نشده است.
سیاره سرکشی که شفق قطبی دارد
سیاره‌های سرکش که توسط نیروی گرانشی از ستاره مادرشان جدا شده و دور افتاده‌اند، سرتاسر کهشان سرگردان‌اند. یکی از انواع خاص این سیاره‌ها سیمپ SIMP J01365663+0933437 نام دارد که سیاره‌ای است که 200 سال نوری با ما فاصله دارد و میدان مغناطیسی آن 200 برابر میدان مغناطیسی مشتری است. این میدان آن‌قدر قوی است که شفق‌های قطبی روشنی را در جو سیاره ایجاد می‌کند و می‌توان با تلسکوپ‌های رادیویی از زمین آن‌ها را مشاهده کرد.
منبع: livescience.com
