پل مارنان، بازمانده زیبا از دوران صفوی در غرب اصفهان

اصفهان با پل‌های تاریخی در میان گردشگران شهرت زیادی دارد. پل مارنان یکی از این پل‌های تاریخی است که داستان‌های بسیاری در خود نهان کرده است. امروز در بخش پیشنهادات ایرانگردی لست سکند به سراغ این پل زیبا رفته‌ایم. با ما همراه باشید.

معرفی پل مارنان

منبع ویکی‌پدیا، عکاس eBacchus

اصفهان در حاشیه رودخانه زاینده‌رود بنا گردیده و همین امر باعث شده تا ساکنینش از ابتدا سکونت برای ارتباط بین دو طرف رودخانه پل‌های متعددی بسازند. برخی از این پل‌های به گذشته دور اصفهان باز می‌گردد اما برخی پل‌ها جدید‌تر هستند.

منبع ویکی‌پدیا، عکاس eBacchus

 پل مارنان یکی از این پل‌های تاریخی اصفهان به حساب می‌آید.  این پل در گذشته روستاهای حاشیه اصفهان را به م متصل می‌کرده ولی امروزه پل مارنان در غرب شهر اصفهان قرار دارد و در دو طرف آن پارک‌های زیبایی ساخته شده که برای گذران وقت در کنار زاینده‌رود بسیار مکان مناسبی می‌باشد.

وجه تسمیه نام پل مارنان

به گفته برخی از کارشناس نام پل در اصل ماربین بوده است. ماربین از کلمه مهربین می‌آید که از فرهنگ اوستایی گرفته شده است. به گفته کارشناسان قبل از ظهور زرتشت معبد مهرپرستان بر فراز کوه آتشگاه بوده و از این مکان به تمام روستاهای اطراف دیده داشته است. این منطقه که پل مارنان قرار دارد، به نام بلوک مهربین مشهور بوده و به علت نزدیک پل به منطقه مهربین به این نام شهرت می‌یابد. بعدها نام پل تغییرات مختصری می‌یابد و به مارنان مشهور می‌شود.

منبع ویکی‌پدیا، عکاس eBacchus

در نظریه دیگر پیچ و خم مارگونه زاینده‌رود در این قسمت که پل مارنان قرار دارد، باعث شده روستای نزدیک پل به نام مارنان یعنی مارگونه نامگذاری شود و پس از ساخت پل،‌ نام روستا بر روی پل گذاشته شود.

البته نام دیگر پل مارنان، سرفزار می‌باشد که امروزه نیز بین مردم این منطقه گفته می‌شود. این نام از تاریخچه ساخت پل می‌آيد که گفته می‌شود پل توسط فردی به نام سرفراز در زمان صفویان بنا شده است. البته این نظریه زیر سوال می‌باشد زیر قدمت پل و به ویژه پایه‌های پل به دوران قبل از صفویه باز می‌گردد.

تاریخچه پل مارنان

منبع ویکی‌پدیا، عکاس eBacchus

به گفته برخی از باستان‌شناس پل مارنان به مانند پل شهرستان در دوره ساسانیان پایه‌گذاری شده و بعدها در زمان صفویان پل مرمت و بازسازی گردید.  

در برخی کتب تاریخی اما به این اشاره شده که پل مارنان در زمان صفویان و توسط یک تاجر ارمنی به نام سرفراز ساخته شده است. وی هزینه ساخت پل را از ثروت شخصی پرداخت کرده و به همین دلیل نام پل مارنان به پل سرفراز نیز مشهور بوده است. امروزه در نزدیکی پل پارک و محله‌ای به این نام نیز وجود دارد.

هرچند این نظریه از طرف بسیاری رد می‌شود اما معماری و ظاهر پل به سبک معماری پل‌های صفویه نزدیک است، که احتمالا اگر ساخت پل متعلق به دوره ساسانیان بوده، مرمت‌های دوره صفوی باعث گردیده بنا شکل آن دوره را به خود بگیرد.

معماری پل مارنان

پل مارنان دارای طول ۱۶۰ متر و ۱۷ دهنه است. به گفته برخی از کارشناسان پل مارنان در گذشته و زمان ساخت دهانه‌های بیشتری داشته، اما به دلیل خشکسالی و کم شدن عمق آب دهانه‌ها مسدود شده‌اند.

در میان دهانه‌های بزرگتر پل دهانه‌های کوچکتری وجود دارد که بیشتر جنبه تزیينی دارد. اندازه هر یک از دهانه‌ها با هم متفاوت است. عرض پل در قسمت‌های مختلف متفاوت بوده و از دور می‌توان به راحتی این موضوع را مشاهده کرد. بخش مرکزی پل نسبت به قسمت‌های دیگر عریض‌تر می‌شود، که امروزه این قسمت تبدیل به فضای برای ایستادن و لذت بردن از هوای اطراف شده است.

پایه‌های پل مارنان به مانند اغلب پل‌های تاریخی اصفها، سنگی می‌باشد که برای استحکام پل از ملات ساروج استفاده شده است. اما برای ساخت بدنه پل از آجر و ملات گچ کمک گرفته‌اند. پل مارنان به مانند پل خواجو صرفا یک پل برای عبور و مرور نبوده بلکه به عنوان بند نیز مورد استفاده بوده که کشاورزان روستاهای اطراف با بستن دهانه‌های پل، زمین‌های کشاورزی خود را آبیاری می‌کردند.

سخن پایانی

پل مارنان که در امتداد خیابان خیام و در غربی‌ترین قسمت اصفهان قرار دارد، داستان‌های بسیاری برای گفتن در خود نهان کرده است. پل مارنان در گذشته اهمیت زیادی برای روستاهای اطراف داشته، چرا که علاوه بر برطرف کردن نیاز ارتباط دو طرف رودخانه، برای آبیاری زمین‌های کشاورزی به عنوان بند عمل می‌کرده است. اگر در بازدیدتان از اصفهان به این پل زیبا رفته‌اید، با ما از تجربه‌هایتان بگویید.