در 36کیلومتری شمال غربی شیراز، روستایی دیده میشود که با آب و هوایی خنک و مطبوع، در تمام طول سال، گردشگران خوش‌ذوق را به خود جذب می‌کند. قلات که از زیبایی شگفت‌انگیزی برخورد است، به سبب طبیعت منحصربه‌فرد و باغات و تفرجگاه‌های شورانگیز و فرح‌بخشش، آن را قطعه‌ای از بهشت می‌خوانند.
این روستای کهنسال، در ارتفاع 2065متری از سطح دریا، در کنار کوه‌هایی مرتفع، دره‌هایی عمیق، چشمه‌هایی خوشگوار، درختان چندصد و چندهزار ساله؛ طبیعتی خیره‌کننده را به مسکن انسان‌ها تبدیل کرده است. هرچند برای رسیدن به آبشار قلات، کوهپیمایی نیم ساعته در پیش داریم اما با رسیدن به مقصد، از یک سو آبشار را می‌بینیم که می‌خروشد و با پخش شدن قطرات آب در فضا و برخورد با سنگ‌های بستر رودخانه، جاذبه صوتی و تصویری ایجاد می‌کند؛ و از سوی دیگر، رایحه گیاهان کوهی را تجربه می‌کنیم که در حال و هوای روستا به مشاممان می‌خورد.
خانه های قدیمی و مدرن
با ورود به روستا، خانه‌های ابتدای مسیر را با بافتی امروزی می‌بینیم، اما باقت قدیمی هم هنوز در کنار سازه‌های نو و نوار، نفس می‌کشند. از خیابان قزل ارسلان (که به نام ارزشمندترین میراث تاریخی قلات نامگذاری شده)، شاهد بافت قدیمی روستا هستیم. بقایای کلیسایی سنگی در ارتفاعات و پنهان‌مانده در میان درختان بلند قامت، آسیاب‌های آبی ازکار افتاده، آرامگاهی تاریخی، حجاری‌هایی که در گوشه و کنار و بخشهای پنهان مانده روستا یافت می‌شوند، خانه‌های تاریخی که به‌صورت پلکانی بر دامنه کوه سرخ و دامنه‌های اطرافش به‌جامانده‌اند و البته قلعه تاریخی قزل ارسلان؛ رد پای کهن‌مردمان این منطقه را نشان می‌دهند.
اغلب خانه‌های تاریخی قلات از جنس سنگ، خشت، چوب، گچ و گل بوده که در یک یا دو طبقه ساخته شده‌اند. اما خانه‌های نوساز از جنس سنگ و آجر در ترکیب سیمان و آهن و در چند طبقه به روستا اضافه شده‌اند. خانه‌هایی روستایی در طبیعتی کوهستانی، کوچه‌های باریک و گاه کمی گشادتر، آبراهه‌هایی که از میان کوچه‌ها می‌گذرند و با صدای دلنشین آب، بر طراوت روستا می‌افزایند. این‌ها همه بخشی از جذابیت‌های تکرارنشدنی قلات هستند.
محصولات محلی و کشاورزی
زندگی بر پایه دامداری و کشاورزی، با تولید محصولات ویژه‌ای همراه است که گردشگران می‌توانند آنها را به‌عنوان سوغات خوشمزه با خود به خانه بیاورند. علاوه بر محصولات محلی مانند شیر، پنیر، کشک و کره، محصولات کشاورزی که برآمده از آب و هوا و جغرافیای قلات است نیز شهرت خاصی دارند؛ مانند: انار، انگور، انجیر، گردو، بادام، آلو و زردآلو و دیگر محصولات ترش و شیرین و رنگارنگ که ذائقه گردشگران را به وجد می‌آورد. مویز و شیره انگور قلات هم از نظر طعم و شیرینی، زبانزد است.
جشن در روستای قلات
اگر قصد سفر به این بهشت گمشده را دارید، سعی کنید سفر خود را با جشن‌های ملی مانند نوروز زمان‌بندی کنید تا شاهد جشن‌های رنگارنگ و شادی ساکنین قلات باشید. لباس‌های متنوع و خوش نقش‌ونگار عشایر قشقایی، موسیقی سنتی و سرنا و دهل، در کنار رقص‌ها و آوازهای بی‌نظیر، بخشی از هیجان سفر در روزهای جشن و شادمانی مردمان این منطقه است.
امکانات گردشگری
از ابتدای روستا و مسیر سنگ‌فرش شده‌اش، کافه‌ها، رستوران‌ها و سفره‌خانه‌های امروزی با معماری و تزئینات متنوع دیده میشود که در کنار اقامتگاه‌های بومگردی، آسایش و امکانات گردشگری را برای مسافران تأمین می‌کنند.
تألیف: لست‌سکند
