فرهنگ غذا و غذاهای خوشمزه همیشه پای ثابت اعیاد و جشن‌های ایرانیان بوده است. وقتی صحبت از عید، جشن و دورهمی میشود، یکی از اولین چیزهایی که به آن فکر می‌کنیم، تهیه غذای لذیذ برای پذیرایی از مهمان است. معمولا جشن‌های باستانی با دورهمی‌های خانوادگی همراه است و غذا بهانه خوبی برای جمع شدن کنار هم و لذت بردن از لحظات با هم بودن است.
در ایران از زمان‌های دور به بهانه‌های مختلف، اعضای خانواده و فامیل دور هم جمع می‌شدند تا جشنی بگیرند و از با هم بودن لذت ببرند. برای این جشن‌ها و دورهمی‌ها، هر شهر و دیاری غذایی مخصوص و محلی خود را دارد. البته بعضی از این غذاها این روزها تقریبا در همه شهرهای ایران تهیه میشود ولی ریشه سنتی دارد. مهمترین اعیاد باستانی در ایران، عید نوروز و سیزده بدر است. بد نیست حالا که سال جدید رسیده و در کنار عزیزانمان جشن می‌گیریم، نگاهی هم به غذاهای مرسوم در جشن‌های مهم ایرانی بیندازیم و تعدادی از غذاهای محلی و سنتی را که پای ثابت جشن‌ها و اعیاد باستانی در ایران است، معرفی کنیم.
کوفته همدانی
کوفته یکی از غذاهای سنتی ایرانی است که طرفداران زیادی دارد. این غذای محلی خوشمزه در نقاط مختلف ایران به شکل‌های مختلفی تهیه میشود. کوفته همدانی با سایر کوفته‌هایی که تا به حال امتحان کرده‌اید، متفاوت است. برای تهیه این کوفته از نخود و لپه و پیاز و برنج و گوشت استفاده می‌کنند و مثل بقیه کوفته‌های رایج، سبزی مخصوص کوفته ندارد.
این غذای خوشمزه و متفاوت را معمولا برای شب‌های عید می‌پزند. کوفته همدانی یکی از غذاهای مجلسی است، بنابراین پای ثابت مهمانی‌های همدانی‌ها است.
رشته پلو
رشته پلو یکی از غذاهای محلی رایج در آذربایجان، کرمانشاه و استان مرکزی است. البته این روزها این غذای لذیذ در همه جای ایران تهیه میشود. از زمان‌های قدیم برای شب‌های عید، رشته پلو می‌پختند و معتقد بودند اگر کسی در شب عید، رشته پلو بخورد، رشته امور سال جدید را به دست می‌گیرد.
رشته‌پلو یکی از انواع پلوهای مخلوط ایرانی است. این غذای خوشمزه و لذیذ را با رشته پلویی، کشمش و برنج و زعفران تهیه می‌کنند. عطر و طعم این غذا با وجود ادویه‌جات مختلف و روغن حیوانی، رنگ و بوی دیگری به سفره شب عید می‌دهد.
سبزی پلو با ماهی شکم‌پر
اهالی مازندران برای شب‌های عید، ماهی‌شکم پر درست می‌کنند. برای تهیه این غذا ماهی را با مواد غذایی مختلف به خصوص انواع سبزیهای معطر پر می‌کنند که باعث میشود غذایی خوشمزه و پرعطر باشد. این ماهی شکم‌پر معمولا کنار سبزی‌پلو و ته‌چین سرو میشود.
آش ترش
آش ترش یکی از آش‌های لذیذ ایرانی و غذاهای محلی محبوب است که اصالت آن به مناطق شمالی ایران برمی‌گردد. البته در زنجان، همدان، ملایر، بروجرد و نهاوند هم این آش لذیذ طبخ میشود.
رسم است که در سیزده بدر این آش لذیذ را می‌پزند و در دل طبیعت و در کنار هم نوش جان می‌کنند. در زمان‌های قدیم، رسم بوده از سبزیهای محلی و ۴۰ نوع گیاه مختلف برای تهیه این آش استفاده می‌کردند ولی به مرور زمان دستور تهیه این غذا کمی تغییر کرده است.
این غذا طعمی ملس دارد که به خاطر استفاده از رب انار است. به خاطر وجود رب انار و انواع سبزی‌ها، این آش از نظر ارزش غذایی و خواصی که برای سلامتی دارد، بسیار غنی است.
ترشی تره با ماهی
اهالی گیلان غذاهای سنتی لذیذی دارند. آنها شب عید، غیر از ماهی غذای محلی دیگری هم به اسم ترشی تره (ترش تره) می‌پزند که کنار کته و ماهی، سفره رنگین شب عید را تشکیل می‌دهد. ترشی تره را با سبزیهای معطر و مخصوصی می‌پزند که رمز خوشمزگی غذاهای گیلانی است. سیر و تخم مرغ از دیگر مواد لازم برای تهیه این غذای خوشمزه است.
برای تهیه این غذا از سیر، سبزیهای سنتی گیلان (خالواش)، سبزی ترکیبی از اسفناج، گشنیز، برگ چغندر، تره، جعفری، شوید، نعنا، برنج و آب نارنج استفاده می‌کنند. البته در فصل آلوچه در این غذا آلوچه‌‌های ترش جنگلی هم می‌ریزند که باعث طعم متمایز و بی‌نظیر آن میشود. این غذا، یک غذای کاملا گیاهی است و اگر گیاه‌خوار هستید می‌توانید با خیال راحت آن را نوش جان کنید.
آش رشته
همه ما آش رشته را به خوبی می‌شناسیم و با طعم بی‌نظیر و عطر فوق‌العاده‌اش آشناییم. زمان‌های قدیم که زندگی‌ها پر از دغدغه و مشغله نبود، حداقل یک بار در هفته، خانه بزرگترهای فامیل این آش تهیه می‌شد و همه خانواده‌ها دور هم جمع می‌شدند و آن را نوش جان می‌کردند.
علاوه بر این، آش رشته پای ثابت دورهمی‌های سیزده بدر است. ترکیب حبوبات و سبزی آش و رشته مخصوص آشی، به همراه پیاز داغ و نعنا داغ فراوان، ترکیب فوق‌العاده‌ای است که هیچکس نمی‌تواند در برابر عطر بی‌نظیرش مقاومت کند.
کلم پلو شیرازی
کلم پلو شیرازی، غذای خوشمزه‌ای که با کلم و کوفته قلقلی تهیه میشود، آنقدر لذیذ است که به همه جای ایران راه پیدا کرده و تقریبا همه در منزل این غذای خوشمزه را آماده می‌کنند. اما کلم پلوی اصیل شیرازی عطر و طعم دیگری دارد و فوت و فنی که فقط از آشپزان ماهر شیرازی برمی‌آید. شیرازی‌ها این غذای خوشمزه را برای شب عید می‌پزند. البته غذاهای محلی شب عید فقط مخصوص این شب نیست و در طول سال هم تهیه میشود ولی پای ثابت سفره‌های عید است.
دلمه برگ مو
دلمه برگ مو یکی از غذاهای محلی است که در آذربایجان برای شب عید تهیه می‌کنند. البته دلمه برگ مو نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای همسایه هم رواج دارد. برای تهیه دلمه از پیاز، لپه، سبزی دلمه و گوشت چرخ کرده و ادویه‌های مختلف استفاده می‌کنند. این مواد را در نهایت در برگ دلمه می‌پیچند و آن را می‌پزند. برای طعم دادن به این غذا از سرکه و شیره استفاده می‌کنند.
غذاهای محلی ایران تنوع زیادی دارند. از انواع آش و خورش گرفته تا پلوهای مخلوط. هر منطقه ایران با توجه به آب و هوا و سبک زندگی، غذای محلی مخصوص خود را دارد. البته در دنیای امروزی که همه مواد غذایی تقریبا همه جا در دسترس است، غذاهای محلی هم تقریبا همه جا تهیه می‌شوند. بسیاری از غذاهای محلی پای ثابت سفره‌های مهمانی هستند. مهمانی‌هایی که به بهانه عیدهای باستانی برگزار میشود. در سفر به گوشه و کنار ایران می‌توانید این غذاهای محلی را امتحان کنید؛ ولی اگر امکان سفر نبود، خودتان این غذاها را در خانه بپزید و از امتحان کردن غذاهای جدید لذت ببرید.
در شهر یا محله شما چه غذاهایی برای مراسم عید مرسوم است؟
تألیف: لست‌سکند
