کافی است از یک غیر ایرانی علاقه‌مند به گردشگری درباره سفر به ایران و مقاصد مورد علاقه‌اش بپرسید تا اسم شیراز، مرکز استان فارس را بشنوید. استان فارس که دارای آب هوایی کوهستانی، معتدل و گرم در بخشهای مختلف خود است و همین نوید تنوع محیط زیست و طبیعتی شاخص را می‌دهد. استان فارس دارای شهرهای دیدنی بسیار است و هر کدام از آنها جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی، طبیعی و مذهبی بسیاری را در خود جای داده‌اند. امّا می‌دانیم با وضعیت کرونا و محدودیت‌های سفر، بهتر است جاذبه‌های کمتر شناخته شده و طبیعی اطراف شیراز را به شیرازی‌ها پیشنهاد دهیم که هم مسافت کوتاهی را طی کنند و هم خودشان و دیگران در معرض بیماری قرار نگیرند. گر چه تعداد جاذبه‌های اطراف شیراز بسیار است اما در این مطلب قصد داریم به 7 جاذبه اطراف شیراز سفر کنیم؛ سفری یک‌روزه که با امکانات کم و با صرفه‌جویی در زمان و هزینه امکان‌پذیر است و چه بسا لذت و خاطره‌ای شیرین‌تر از سفرهای چند روزه و طولانی به جا می‌گذارد.
مسافت کمتر از یک ساعت
۱. کوه دراک
کوه دراک (کوه برفی، کوه مستسقي، کوه مادر) کوهي است در شهر شيراز که از غرب اين شهر آغاز شده و با گذشتن از شمال غرب شهر ادامه می‌یابد و به روستاي علي آباد می‌رسد. از مرکز شهر شیراز تا کوه دراک حدود ۴۰ دقیقه راه است. قله کوه دراک حدود ۲۹۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و وجه شمالی کوه معمولا از اوایل آذر تا اواخر اسفند پوشیده از برف است. دراک به معنی محل جمع شدن آب و برف است و دلیل انتخاب این اسم این است که مردم در فصول سرد سال برف‌های آن را درون چاه‌هایی انبار می‌کردند تا در تابستان از آب برف‌های ذوب شده استفاده کنند.
در مسیر پیمایش بعد از عبور از دیوارها به مسیری تقریبا مسطح همراه با درختان مختلف مانند بادام کوهی برمی‌خوریم در طی این مسیر صدای دلنشین آب را می‌شنویم که به خصوص در فصل تابستان بسیار دلپذیر است. به علت کم‌آبی‌های چند سال گذشته، بسیاری از چشمه‌های منطقه خشک شده است ولی در گذشته مسیر صعود قله دارای چشمه‌های زیبا و متعددی بوده است.
۲. تنگه دم اسب
تنگه دم اسب در فاصله ۴۰ کیلومتری جنوب شیراز در منطقه کوهمره سرخی روستای کره‌بس قرار گرفته است. از مرکز شهر شیراز تا تنگه دم اسب حدود یک ساعت راه است. تنگ دم اسب و آبشار زیبای آن به دلیل مسیر پرهیجان و زیبایی که دارد، یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان فارس محسوب میشود. اسم تنگه از آبشاری شبیه به دم اسب گرفته شده و در واقع این آبشار ادامه رودخانه دم اسب است که از ارتفاع صخره‌های مرتفع به پایین سرازیر میشود و ظاهری شبیه به دم اسب دارد. ارتفاع این آبشار به سی متر می رسد.
چگونگی پیداش این منطقه زیبا به زلزله‌ای مهیب باز می‌گردد که با لرزاندن زمین اطراف، رودخانه‌ای را که از ناحیه تنگه دم اسب عبور می‌کرد به تنگه دم اسب، آبشار دم اسب و دریاچه‌ای با طول دویست متر تبدیل کرد. سفر به تنگ دم اسب برای افرادی که قصد ماجراجویی‌های دسته جمعی و دوستانه دارند، می‌تواند هیجان‌انگیز و لذت بخش باشد چرا که در این سفر لذت‌بخش، برای دسترسی به آبشار زیبای تنگ دم اسب، باید از دامنه‌های کوه‌های بلند سنگی بالا رفته و از مسیر آبی و خروشان رودخانه‌ای که از میان صخره‌های غول پیکر سرسبز می‌گذرد عبور کرد.
برخی از نقاط این مسیر رودخانه‌ای، بسیار باریک است و عرضی به پهنای یک انسان دارد، بنابراین تنها یک نفر می‌تواند از آن عبور کند. تمام طول مسیر تا آبشار دم اسب با درختان سرسبز بلوط، انار، پونه کوهی، بوته‌ها و گیاهان پر شاخ و برگ کوتاه قامت پوشیده شده است. در این منطقه انواع حیوانات وحشی، خزندگان و پرندگان بزرگ شکاری زندگی می‌کنند ولی با توجه به حضور گردشگران، در نزدیکی منطقه تنگ دم اسب دیده نمی‌شوند. چشم‌اندازها و منظره‌های زیبای این مسیر، ارزش خیس شدن‌ها و راهپیمایی‌های صخره‌ای را دارد.
۳. دریاچه مهارلو
دریاچه مهارلو حدود ۱۸ کیلومتری جنوب شرقی شیراز در ارتفاع ۱۵۶۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به دلیل نزدیکی به شیراز، یکی از مناطق گردشگری و تفرجگاهی محسوب میشود. از مرکز شهر شیراز تا دریاچه مهارلو حدود ۴۰ دقیقه راه است. این دریاچه از سه رودخانه خشک، حمزه و سروستان و همچنین آب‌های روان کوه‌های مجاور تغذیه میشود، ۲۸ کیلومتر طول و ۱۰ الی ۱۵ کیلومتر عرض دارد. از آنجا که میزان تبخیر در دریاچه مهارلو بالاست، بخشی از بستر آن را همیشه لایه‌ای از نمک می‌پوشاند و فقط در بخشهای شمالی و مرکزی آن با عمق بسیار کم و شوری زیاد، آب وجود دارد.
یکی از پدیده‌های جالب این دریاچه، وجود پدیده «کشند قرمز» است. کشندهای قرمز نوعی از جلبک‌ها هستند که نسبت به شوری مقاوم بوده و زمانی که شوری آب بالا می‌رود، این جلبک‌ها رشد بیشتری پیدا می‌کنند. تکثیر بیش از حد این موجودات سبب میشود که تراکم جلبک‌ها در سطح آب بالا رفته و به صورت لایه‌ای قرار گیرند که مانع از تبادل هوا با آب و در نهایت کاهش اکسیژن میشود. در این شرایط برخی موجودات سمی را تولید می‌کنند که برای آبزیان یک خطر بالقوه به شمار می‌رود. مهم‌ترین جانورانی که در مجاورت این دریاچه زندگی می‌کنند، فلامینگو، مرغابی، تنجه، اردک سرسبز، آبچلیک، چوکا و آنقوت است. نمونه این دریاچه‌ها را در متن شباهت ایران با برترین جاذبه‌های جهان، می‌توانید ببینید.
۴. آبشار قلات
قلات نام روستایی است که در ۳۶ کیلومتری شمال غرب شیراز و در منطقه‌ای با صفا و کوهپایه‌ای در کنار چشمه‌ای زیبا و در میان انبوهی از درختان و باغ‌های سر سبز قرار دارد. از مرکز شهر شیراز تا آبشار قلات حدود ۴۰ دقیقه راه است. مردم این روستا با زندگی نیمه سنتی به کشاورزی و دامداری و باغداری و بعضی‌ها به کسب و کار و حرفهٔ گیوه‌بافی مشغول هستند.
گویش مردم این روستا بازماندهٔ فارسی میانه جنوب غربی کشور است. در این روستا بناهایی با ارزش و قدمت وجود دارد از جمله کلیسای روستا که توسط مسیونرهای مذهبی بین دو جنگ جهانی اول و دوم ساخته شده است. قلات روستایی با دو بافت قدیم و جدید است و تفاوت آنها در سبک معماری سنتی و مدرن مشهود است . بافت قدیم (دهکده ی باستانی) قدمتی بس طولانی دارد، معماری آن منحصر به فرد و پر از کافه و رستوران‌هایی است که داخل ساختمان‌های قدیمی ساخته و بازسازی شده است. برای دسترسی به روستای قلات باید از شیراز مسافتی در حدود ۴۰ کیلومتر به سمت شهرستان یاسوج حرکت کرد. این روستا دارای دو آبشار زیبا است که در ارتفاعات شرقی بعد از باغات روستا قرار گرفته‌اند.
مسافت بیشتر از یک ساعت
۵. کوه برم فیروز
کوه برم يکي از کوه‌هاي استان فارس است که در شهرستان سپيدان و در ۹۰ کيلومتري شمال غرب شيراز واقع شده است. در ۵۰ کیلومتری جنوب شرق کوه دنا قرار دارد و دومین قله مرتفع استان فارس و اولین قله مرتفع شهرستان سپیدان محسوب میشود. از مرکز شهر شیراز تا کوه برم فیروز حدود یک ساعت و ۴۰ دقیقه راه است. در واقع در کنار این دریاچه دو کوه بلند قرار دارد که نام کوه بلندتر، کوه ریز بلند است که نزد کوهنوردان به قله برم فیروز مشهور شده و دقیقا در شمال دریاچه قرار گرفته.
کوه دیگر، کوه قلاگرد است که به صورت یک کوه جدا قرار گرفته و کمی از دریاچه فاصله دارد. برم فیروز دور نمای منحصر به فردی از قله‌های زیبای استان فارس و کهکیلویه بویراحمد دارد كه از فراز این کوه، قله پوشیده از برف دنا خودنمایی می‌کند. این کوه به خاطر دریاچه‌ای که با همین نام در دامنه‌های آن واقع شده هر سال به خصوص در اواخر بهار گردشگران زیادی را جذب می‌کند. برم فیروز براي كساني كه توانایی يك كوه پيمایی نيمه سبك و حدودا ۲ ساعته را دارند، مناسب است. در زمانی کمتر از دو ساعت می‌توانید مستقیما به دشت برم فیروز و سپس به دریاچه برسید و پس از آن در صورت تمایل به قله صعود کنید. در این مسیر دو چشمه وجود دارد. چشمه اول در ابتدای مسیر و در ارتفاع ۲۸۹۰ متری و چشمه دوم تقریبا ۷۵متر بالاتر از چشمه اول قرار دارد.
دریاچه برم فیروز
عکس از آرشیو لست‌سکند | نظریان
۶. آبشار مارگون سپیدان
یکی از دیدنی‌های استان فارس شهرستان سپیدان است. منطقه سپیدان در شمال استان فارس واقع شده و شهر اردکان مرکز آن است. این شهر از قدمت طولانی برخوردار است و برخی می‌گویند قدمت سپیدان به زمان هخامنشیان می‌رسد. از مرکز شهر شیراز تا آبشار مارگون سپیدان حدود ۲ ساعت و ۱۰ دقیقه فاصله است. از میان جاذبه‌های گردشگری این منطقه، می‌توانیم به قلعه رنج، آبشار مارگون، چشمه شش پیر، تنگ تیزاب، چله گاه و … اشاره کنیم. یکی دیگر از دیدنی‌های منطقه سپیدان، چشمه شش پیر است. این منطقه حدود ۱۵ کیلومتری شهرستان سپیدان واقع شده و به دلیل امامزاده‌ای که در این منطقه وجود دارد، به این نام شهرت یافته است. آبشار مارگون زیبا در ۵۰ کیلومتری شهر اردکان قرار دارد.
۷. رودخانه دالکی
رودخانه دالکی از دیگر جاذبه‌های طبیعی اطراف شهر شیراز است که طبیعت‌گردان بسیاری برای سپری کردن اوقات فراغت خود و دوری از شلوغی شهر به بازدید از آن می‌روند. از مرکز شهر شیراز تا رودخانه دالکی حدود یک ساعت و ۴۰ دقیقه فاصله است. این رودخانه ۲۲۵ کیلومتر طول دارد و از استان فارس به سمت استان بوشهر سرریز میشود. رودخانه دالکی از شهرستان کازرون در فارس عبور می‌کند. به همین دلیل، در کنار بازدید از رودخانه دالکی، می‌توانید در کازرون هم گشت‌وگذاری داشته باشید. پل مشیر که قدمت آن به دوران قاجار می‌رسد هم روی این رودخانه واقع شده است و می‌تواند برای علاقه‌مندان به تاریخ جذاب باشد.
کلام آخر
در اطراف شیراز جاذبه‌ها و دیدنی‌های تاریخی، طبیعی و فرهنگی بسیاری وجود دارد که در این مقاله ۷ مقاله جاذبه طبیعی را برای دوست‌داران طبیعت و طبیعت‌گردان معرفی کردیم. شما کدام یک را ترجیح می‌دهید؟ اگر از آنها بازدید کردید، از تجربه‌تان برایمان بنویسید.
تألیف: لست‌سکند
