در کشور و سرزمینهای مختلف، رسوم یا تفکراتی وجود دارد که از دید افراد خارج از آن ممکن است خرافات به نظر برسد. این موضوع استثنایی نداشته و حتی بعضی از مراسمی که در فرهنگ و کشور خودمان صورت میگیرد، برای بعضی از خارجیها توجیهپذیر نیست. اما در این مطلب، قرار است به سرزمینی بپردازیم که از نظر بسیاری، مردمان آن خرافاتیترین در جهان هستند.
احتمالا همانطور که از تیتر این مطلب متوجه شدهاید، سرزمین مورد بحث ما هنگ کنگ است. سرزمینی که نیمی از فرهنگ آن از آسیای دور و چین نشأت گرفته است و نیم دیگر آن از کشوری در غرب اروپا به نام بریتانیا. در حقیقت فرهنگ هنگ کنگی، زاییده فرهنگ بومی چینی است با این تفاوت که این فرهنگ درست حکمرانی برتانیاییها در چین پرورش یافته است و شالوده آن به اعتقادات و مراسم منحصر به فردی ختم شده است.
7 عقاید و مراسم جالبی که در هنگ کنگ وجود دارد
پیش از خواندن این موارد، بد نیست بدانید که این عقاید و مراسم با وجود داشتن ریشه چینی در خود کشور چین کمرنگ و گاها در سطوح عمومی کاملا حذف شدهاند. دلیل این موضوع به قوانینی بازمیگردد که دولت کنونی چین برای جلوگیری از گسترش خرافات اعمال کرده است. برای مثال، زمانی که ترویج تفکر فنگشویی در چین ممنوع اعلام شد، بسیاری از اساتید این مکتب به هنگ کنگ مهاجرت کردند.
1. کائو چیم، چوبهای پیشگو
طالعبینی و پیشگویی به وسیله عناصر مختلف بخشی جدانشدنی از فرهنگ آسیای دور به شمار میرود. در هنگکنگ مراسمی به نام کائو چیم (kau chim) وجود دارد که در معابد تائوئیسم و بودایی انجام میگیرد. طی این مراسم که به آن شعر بخت آزمایی نیز گفته میشود، پیشگویان ظروفی را پر از چوب میکنند. چوبهایی که از جنس بامبو بوده و عددی از 1 تا 100 روی آنها نوشته شده است. سپس این چوبها را به دست متقاضی بختآزمایی میدهند. متقاضی شروع به چرخاندن ظرف میکند و این کار تا تا مادامی که یک قطعه چوب به زمین بیوفتد ادامه میدهد. با افتادن این چوب، پیشگویان شروع به پیشبینی آینده فرد میکنند.
2. اعدادی که فراتر از نحس هستند
در کائو چیم، گفتیم روی چوبهای بامبویی عددی نوشته شده است. این اعداد تاثیر مستقیمی روی پیشگویی دارند. برای مثال، اگر عدد 4 از ظرف به زمین بیافتد، پیشگویان، آینده خوبی را برای شرکت کنندگان متصور نمیشود. نه تنها 4 بلکه هر عددی که در آن رقم 4 وجود داشته باشد؛ مانند 14 یا 44 در هنگ کنگ (و چندی از کشورهای آسیای شرقی)، عددی نحس شناخته میشود. این موضوع آنقدر جدی است که ساختمانهایی در هنگ کنگ به کلی نام طبقه چهارم را با عدد یا کارکتری دیگر جایگزین میکنند، در بعضی از هتل و بیمارستانها اتاقهای 40 تا 49 وجود ندارد و حتی ممکن است در آسانسور نیز طبقه چهارم با یک عدد دیگر تعریف شده باشد. علت اصلی این کار به دلیل نوع تلفظ عدد 4 است. در چین، هنگ کنگ، ژاپن و ... تلفظ عدد 4 همانند تلفظ واژه مرگ است. تترافوبیا (ترس از عدد 4) یکی از شایع ترین فوبیاها در کشور هنگ کنگ است.
3. رفتگانتان را فراموش نکنید
در فرهنگ هنگ کنگ احترام به اجداد و خاندان از اهمیت بالایی برخوردار است به طوری که این رفتگان، توانایی تغییر مسیر زندگی و خیر و شر نوادگان خود را خواهند داشت و از طرفی نوادگان نیز میتوانند زندگی پس از مرگ اجداد خود را تغییر دهند. به همین دلیل هنگام فوت یکی از بزرگترهای خانواده، سایر اعضا جهت خشنودی روح وی مراسم خاصی را برگزار میکنند. برای مثال فرزدانی که پدر فقیری داشتهاند پس از مرگ وی اشیا مختلفی را میسوزانند که در جهان پس از مرگ ثروتمند باشد.
4. در هنگ کنگ، فنگ شویی یک سبک زندگیست
آیا میدانستید در هیچ شهری در جهان به اندازه هنگ کنگ آسمان خراش ندارد؟ به طور دقیقتر در این سرزمین بیش از 480 آسمان خراش وجود دارد که این این رقم حتی از مجموع آسمان خراشهای دو شهر توسعه یافته نیورک و شیکاگو بیشتر است. اما این چه ربطی به فرهنگ و آداب و رسوم خاص هنگ کنگی دارد؟
این موضوع زمانی اراتباط پیدا میکند که به آرایش و معماری آسمان خراشهای هنگ کنگ توجه کنیم. چرا که اغلب آسمان خراشهای مرکز شهر، ساختمانهانهای فنگ شویی درنظر گرفته میشوند. فنگ شویی (feng shui) در لغت به معنای آب و باد بوده و نوعی فن و فلسفه چینی است که در آن اجسام و سازههایی مانند ساختمانها به نحوی ساخته میشوند که بیشترین تاثیر را روی سلامتی و ذهنیت افراد بگذارند. تا جایی که حتّی به جنگلهایی برمیخوریم که بر اساس فنگشویی شکل گرفته ایند!
5. به روح گرسنه مردگان غذا بدهید
هنگ کنگیها اعتقاد دارند در پانزدهمین روز از هفتمین ماه قمری، مردهها از سرزمین مردگان به مدت یک روز به جهان باز میگردند. اما برخلاف ظاهر ترسناک این عقیده، هنگ کنگیها این روز را با جشن و شادی سپری میکنند. در این فستیوال آنها به پارک یا فضاهای عمومی میروند و شروع به سوزاندن عود و اشیا کاغذی میکنند، موسیقی محلی میسرایند و در کنار خیابان برای مردگان غذا میگذارند.
6. دفع بلا با ساخت ضریح
به غیر از طبقاتی که ممکن است عدد 4 در آنها گم شده باشد، یکی دیگر از موارد خاصی که در اکثر خانه و آپارتمانهای هنگ کنگی دیده میشود، ضریحهای کوچکی است که در داخل ورودی آپارتمانها و خارج از دربهای منزل نصب میشود. این ضریح متعلق به الههای به نام تودیگونگ (tu di gong) است. بر باور هنگ کنگیها، نصب ضریح تودگونگ، انرژی منفی و ارواح را از خانه دور میکند و برکت به خانهها میآورد. البته نصب ضریحهای تودیگونگ تنها به خانهها خلاصه نمیشود و در بسیاری از مغازههای داخل هنگ کنگ نیز دیده میشود.
7. ردپای شرق و غرب در عقاید هنگ کنگیها
به مدت 150 سال هنگ کنگ تحت استعمار بریتانیا قرار داشت و عقاید مختلفی از آنها به سرزمینشان تزریق شد که هماکنون نیز در زندگی روزمرهشان دیده میشود. برای مثال هنگ کنگیها از راه رفتن زیر نردبان خودداری میکنند، زیرا بر این باوردند که این کار موجب بد شانسی میشود. باوری که ریشهای غربی داشته و از تاثیر بریتانیاییها در هنگ کنگ محسوب میشود. در مقابل شما فرد هنگ کنگی را نخواهید دید که به کسی ساعت دیواری، از جمله ساعت عقربهای هدیه دهد. این باور ریشه چینی داشته و معنای این کار رسیدن عجل فرد گیرنده خواهد بود.