مرگ عادلانهترین اتفاقی است که در زندگی وجود دارد. فقیر یا ثروتمند، خوب یا بد، هرکسی در زمانی با این حقیقت رو به رو خواهد شد. عدهای مرگ را اتفاقی زیبا تلقی میکنند و پس از مردن عزیزانشان در مراسم ختم او به شادی و آواز میپردازند، برخی دیگر با گریه و عزاداری با آنها وداع میکنند و ... . در ادامه شما را با سنت و فرهنگ کفن و دفن و مراسم مختلف خاکسپاری که کمتر از آنها شنیدهاید، آشنا خواهیم کرد. همچنین توجه داشته باشید که تصاویر و روایتهای دلخراش از مرگ اگر برایتان آزار دهنده است، ادامه متن را نخوانید.
تسبیح درست کردن از مردگان
سوزاندن مردگان در کره جنوبی رسمی متدوال است. اما سوزاندن مردگان و تبدیل کردن خاکسترشان به سنگهای کوچک و رنگارنگ خیر. البته باید بدانید تبدیل کردن خاکستر مردگان به جواهر و حتی سنگ الماس با قیمیتهای بالایی در کشورهای دیگر نیز انجام میشود امروزه شرکتهای مختلفی وجود دارند که این کار را انجام میدهند.
تدفین در آب
آب سپاری یا تدفین در آب مراسمی است که در فرهنگ و سنت کشورهای مختلفی از جهان به ویژه کشورهای حوزه اسکاندیناوی دیده میشود. اغلب ما با شنیدن نام این مراسم به یاد قایقهای کانوی چوبی میفتیم که حامل فرد فوت شده است. اما مراسم تدفین در آب در فرهنگهای مختلف شکلهای متفاوتی دارد. برای مثال در جزیره سلیمان (کشوری در اقیانوسیه) مرسوم است که جنازه را در صخرههای آبی رها کنند تا خوراک کوسهها شود، سوزاندن جسد و سپس رها کردن خاکستر آن در آب هم سنتی است که در کشورهای آسیایی دیده میشود (مانند لائوس)، یا طی یک مراسم هندو در کشور هند برخی استخوان جنازه بستگانی که سال پیش فوت کرده بودند را برمیدارند و به سمت رود مقدسِ گنگ پرتاب میکنند.
جرج بروس شاعر اسکالتلندی درباره تدفین در آب گفته است: «دریا بزرگترین قبرستان جهان است که مردگان بدون هیچ یادبودی به خواب ابدی میروند و هیچ سمبلی از فقیر و ثروتمند در این نوع خاکسپاری وجود نخواهد داشت. چه شاه باشید، چه دلقک یا چه رعیت، جنازه شما قابل تشخیص نیست.
قطع کردن انگشتان
در کشور پاپوآ گینهٔ نو و قبایلی در اندونزی رسمی عجیب وجود دارد که پس از فوت شخصی، وابستگان وی انگشتانشان را قطع میکنند. این کار یکی از عجیبترین مراسمی است که تا به امروز زنده نگه داشته شده هرچند دیگر در اندونزی انجام نمیشود. قطع کردن انگشتان نشان دهنده علاقه بسیار اطرافیان به فرد از دست رفته است و زن، مرد و حتی کودکان نیز میتوانند این رسم را به جای آورند.
زندگی کردن با مردگان
اگر تا اینجای متن به قدر کافی شگفت زده نشدهاید، نگاهی به این رسم غیرمعمول اهالی توراجا بیندازید. تورجا با نام کاملتر سرزمین توراجا (Tana Toraja) منطقهای در جزیره سولاویزی اندونزی است که افراد پس از مرگ دفن نمیشوند و جسد فرد در کنار خانوادهاش باقی میماند. همچنین توراجاییها با شخص همانند یک انسان رفتار میکنند و حتی با او صحبت هم میکنند زیرا باور دارند مردگان قادر به شنیدن صداهای اطراف هستند. این اقلیت که حدود 1.1 میلیون نفر جمعیت دارند. علاوه بر خاک نکردن مردگان خود رفتارهای غیرمعمول دیگری هم با مردگان خود دارند. آنها مردگان خود را از خاک بیرون میکشند و اوقاتی را با آنها سپری میکنند و پس از مدتی دوباره آنها را خاک میکنند.
ساتی، زنده سوزاندن زنها بیوه
ساتیپراتا (Satipratha) یا به اختصار ساتی نوعی مراسم عزاداری هندی است که قدمت آن به 510 سال پیش از میلاد مسیح بازمیگردد. ساتیپراتا که در زبان فارسی به معنای «زنان پرهیزکار» است، زمانی برگزار میشود که شوهر خانواده زودتر از همسر خود فوت کند. در این صورت به نشانه وفاداری، زن را نیز زنده درکنار شوهر مردهاش میسوزانند.
روپ کانوار (Roop Kanwar) دختر 18 سالهای بود از او که به عنوان آخرین قربانی مراسم ساتی یاد میشود. در 13 شهریور سال 1366 روپ کانورا پس از مرگ همسرش، همراه با او در هیزمهای آتش سوزانده شد که طبق گفتهها عملی داوطلبانه بوده است، اما موج عظیمی از جانب سازمانهای حقوق بشر علیه این مراسم ایجاد شد که باعث غیر قانونی شدن ساتی در هند گشت. تصاویر زیر منصوب به روپ کانوار 18 ساله است.
پختن مردگان
صحبت از کشور پاپوآ گینو نو شد، بد نیست تا درباره تدفین عجیب دیگری که اهالی منیامایا (Menyamya) انجام میدهند صحبت کنیم. هنگامی که شخصی از اعضای این قبیله فوت میکند او را در مراسمی خاص کباب میکنند، توجه داشته باشید که در این نوع تدفین جنازه را آتش نخواهند زد و او در هیزم پخته میشود. سپس بقایای مرده را به وسیله چوبهای بامبویی میبندند و از درهای روی روستا آویزانشان میکنند ِیا در مکانهای مختلف به شکل ترسناکی رها میکنند.
خفه کردن افراد زنده برای مردگان
در اقیانوس آرام و کشور فیجی یکی دیگر از مراسم عجیب و غیر انسانی دیده میشود که موجب مرگ یک انسان سالم میشود. این مراسم که از ساتی ریشه میگیرد به صورتی است که وقتی فردی میمیرد، یکی از اعضای نزدیک خانوده وی، مانند همسر یا برادرش را خفه میکنند. دلیلی که افرادی در فیجی یکی دیگر از عزیزانشان را قربانی میکنند این است که باور دارند مردگان دوست ندارند تنهایی با مرگ رو به رو شوند و با این کار میتوان همراهی برای او فرستاد.
دفن کرده بچه در درخت
باری دیگر به روستای توراجا باز میگردیم جایی که مراسم غیر معمول با مردگان تمامی ندارد. طبق باور توراجاییها چنانچه فردی در سن پایین و کودکی بمیرد باید در درختی چال شود. به طور دقیقتر هر کودکی که پیش از دندان درآوردن فوت کند در یک کفن پوشانده میشود و مستقیما در درخت قرار میگیرد. باور این است که طی سالیان دراز کودکان جذب درختها خواهند شد، درختهایی که داخل هر کدام میتوان دهها کودک دفن شوند.
منابع: scoopwhoop و theculturetrip