معمولا از افغانستان اخبار جنگ و مسائل ناگوار میشنویم امّا آیا افغانستان همین است؟ میدانستید این کشور هم مثل ایران سرشار از جاذبههای بینظیر تاریخی و طبیعی است؟ این را هم از جستجوهای اینترنتی و هم از سفرنامههای مسافران افغانستان که در رسانههای مختلف منتشر میشود، میتوان فهمید.
حتّی با وجود اینکه افغانستان از همسایههای شمال شرقی ایران محسوب میشود، اطلاعات کافی درباره این کشور خوش منظره نداریم و همچنان اخبارهای دردناک جنگ و ناامنیاش به گوشمان میرسد. بنابراین در این متن میخواهیم گشتی در طبیعت زیبای افغانستان بزنیم و مناظر زیبای این کشور را ببینیم. حتّی اگر علاقمند به شنیدن ماجرایی از سفر به افغانستان هستید، میتوانید قسمت اول رادیو ماجرا را از زبان دختر ایرانی که به این دیار سفر کرده بشنوید.
جغرافیای افغانستان
ساختار زمینشناختی افغانستان در غربش شبیه به ایران و در بخش شرقیاش شبیه نظام کوهستانی هیمالیاست. کوهستان هندوکش برجستهترین عارضه طبیعی افغانستان است که ارتفاعش بین 4 تا بیش از 6 هزار متر است.
رشتهکوههایی از جمله سپینغر، سلیمان و خواجه عمران، افغانستان را از پاکستان جدا میکند و رشتهکوههای پغمان و گلکوه در داخل سرزمین از شمال شرقی رو به جنوب غربی امتداد دارد. به همین ترتیب، نواحی بدخشان و نورستان در دو سمت هندوکش و هزارهجات در بخش مرکزی، از رشتهکوههای دیگری پوشیده شده است که همراه با دیگر شاخههای هندوکش و امتداد غربی آن، کوهبابا، سیاهکوه و سفیدکوه، مجموعۀ کوهستانی پیچیدهای را تشکیل میدهند. در غرب هندوکش، ارتفاع کمتر و زمین هموارتر است، تاجایی که در برخی نواحی حتى به بیابانهای هموار منتهی میشود. بخشهای هموار و دشتی افغانستان شامل ۳ منطقه است:
منطقۀ میان پایکوههای دامنۀ شمالی هندوکش و آمودریا
منطقۀ واقع میان دامنههای جنوب غربی در امتداد بخشهای کمارتفاع مسیر رودخانههای هرات
فراه و هلمند و منطقۀ بیابانی جنوب قندهار
اختلاف دمای تابستان و زمستان در افغانستان زیاد است و به دلیل ناهمواریهایش، آب و هوای متفاوتی در هر منطقهاش حاکم است. جانوران شاخصی که در افغانستان وجود دارند عبارتند از: گرگ، روباه، کفتار، شغال، غزال، سگ وحشی، گربۀ وحشی، یوزپلنگ، راسو، موش کور، خارپشت، خفاش و انواع موش دوپا و انواع خزندگان و پرندگان ازجمله انواع قرقاول، اردک، مرغابی، لکلک، پلیکان، نوکدراز، کبک، کلاغ، کرکس، عقاب و سایر پرندگان شکاری.
1. بند امیر؛ اولین پارک ملی افغانستان
بند امیر مجموعهای به هم پیوسته آبی از 6 دریاچه کوچک با بندهای طبیعی بین آن است که در بامیان، مرکز افغانستان واقع شده است. نام این بند به امام اول شیعیان (حضرت علی) برمیگردد زیرا مردم محلی باور دارند که این بندها توسط امیرالمومنین (ع) ساخته شده که سبب ایجاد این دریاچه شده است. این پارک و فضای اطرافش به عنوان اولین پارک ملی افغانستان به ثبت رسیده است.
2. کوههای قرمز رنگ موسی قلعه
موسی قلعه در شمال هلمند افغانستان قرار گرفته که کوههایی قرمز رنگ در اطرافش دارد.
3. بدخشان؛ سرزمین لعل و لاجورد
این ولایت افغانستان علاوه بر داشتن منابع سرشار طبیعى از جمله معادن لعل و لاجورد، آثار باستانی فراوانی دارد که قدمت تاریخی منطقه را نشان میدهد. این ولایت در 470 کیلومتری کابل (پایتخت افغانستان) قرار گرفته که مناظر زیبای تپههای سبز را دارد.
4. ولسوالی بلخاب
ولسوالی بلخاب در شمال افغانستان از مناطق سرسبز و بسیار زیبای افغانستان است که در ولایت سرپل قرار دارد. در این منطقه چشمه آبگرم هم وجود دارد.
5. دره انگشت شاه
این دره هم در منطقه سرپل افغانستان قرار دارد و چشمههای فراوانش باعث ایجاد مناظر بسیار زیبایی شده است.
6. دره واخان؛ دومین پارک ملی افغانستان
واخان هم از مناطق بدخشان افغانستان است که درهای تنگ و طولانی دارد و بین پاکستان و تاجیکستان قرار گرفته است. این دره سالانه گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند.
7. حوض لالان
این دریاه که به حوض لالان معروف است در ولایت پنجشیر افغانستان قرار گرفته است. برای رسیدن به این دریاچه باید از روستای عبدالله خیل عبور کرده و حدود 6 ساعت پیاده روی کنید.
8. نورستان؛ سومین پارک ملی افغانستان
پس از بند امیر و دره واخان، نورستان سومین پارک ملی افغانستان است. ولایت نورستان در شرق افغانستان است و مناظر طبیعی بسیاری دارد.
منبع: insider, سایت گردشگری افغانستان، بریتانیکا، دایره المعارف بزرگ اسلامی