در مسیر برگشت سرمای هوا را فراموش کرده بودم، شاید دلم نمی خواست به هتل برگردم و بخوابم، در شهری که تا دیر هنگام زنده و بیدار است خواب را گناه می دانستم، در گوشه گوشه معابر قدیمی می توان دکه هایی را دید که به عرضه کارت پستال و یادگاریهای کوچک از شهر رم و کشور ایتالیا می پردازند، نگاه کردن به بساط فروشندگان و یادآوری خاطرات از طریق تصاویر هنر پیشگان و تکه صحنه هایی از فیلم های معروفی که در رم تهیه شده بودند برایم بسیار لذت بخش بود.

یکی از مغازه هایی که در مسیر برگشت از آن بازدید کردم به هنرمند نجاری تعلق داشت که انواع و اقسام یادگاریهای چوبی از ساعت تا مجسمه پینوکیو را جهت توریست ها تولید می کرد به نوعی پدر ژپتوی مدرن بود ، بسیار ی از مسافران چه به قصد خرید و چه به نیت بازدید وارد مغازه اش می شدند، در جلوی ورودی مغازه هم مجسمه نسبتاً بزرگی از پینوکیو به ابعاد یک بچه 12 ساله که بر روی یک نیمکت نشسته بود خودنمایی می کرد که توریست ها در کنارش می نشستند و عکس می گرفتند

در نزدیکی چشمه عشاق نقاش چینی را دیدم که در گوشه خیابان نشسته بود و با توجه به تبلیغاتش در ازاء دریافت 2 یورو نام فرد دلخواهش را با حروف انگلیسی ولی در قالب نقش اژدها و پرنده و همچنین به زبان چینی رسم می کرد، اسم دخترم را سفارش دادم، بسیار زیبا و با نهایت سرعت نوشت و 5 یورو طلب کرد، به او گفتم که نوشته شما 2 یورو است و ایشان مطابق همه رندی های دیگر چینی ها گفت که مبلغ کم برای سایز کوچک نوشته بود که عمداً در زیر اوراق سفید بزرگتر قرار داشتند، علیرغم کلاه برداری مختصر انجام شده از نتیجه کار راضی بودم و در بازگشت هم حدسم درست بود و فرزندم این نوشته را بیش از همه خریدهای دیگری که برایش کرده بودم دوست داشت . نکته جالب این بود که علیرغم گذر از نیمه شب جمعیت موجود در معابر روبه افزایش بود و جدا از مغازه های فروشنده مارک های گران قیمت که حدود ساعت 10 تعطیل شده بودند اکثریت فروشندگان همچنان باز بودند، پاسی از شب گذشته، خسته ولی راضی از بازدید، 8 یورو به یک تاکسی دادم و با ارائه کارت هتلم به راحتی به محل اقامتم رسیدم. صبح روز دوم اقامتم در رم طبق برنامه ریزی انجام شده جهت صرف صبحانه به لابی هتل رفته و از آنجا با دوستان خوش و بش داشتیم با توجه به سلام و علیکی که با 3 نفر از هموطنان تاکستانی مقیم مرکز داشتیم قرار شد که در ادامه سفر به منظور بازدیدهای خارج از تور با هم تاکسی کرایه کنیم این روش در ادامه علاوه بر صرفه جویی قابل توجه برای هر نفر، دوستی عمیقی را برایمان ایجاد کرد که خوشبختانه یکسال پس از سفر نیز همچنان ادامه دارد، این روش سفر گروهی در مقاصد گردشگری شهرهای اروپایی را به همه دوستان مسافر توصیه می کنم، به هر حال در حین مذاکرات دوستانه در هتل متوجه بانوی سالخورده ای شدم که بر روی ویلچر نشسته بود و از پذیرش هتل آدرس نقاط دیدنی رم را می پرسید، چهره مهربانی داشت و بعد که با او صحبت کردم در کمال تعجب دریافتم که این بانوی معلول پس از بازنشستگی به بسیاری از نقاط دنیا که در خیال من هم نمی گنجد به تنهایی سفر کرده بود، اراده این زن و همت او که بدون درخواست از کسی پای در راه سفرهای طولانی می گذاشت برایم بسیار جالب توجه بود وی را تا در هتل بدرقه کردم و در دل به او آفرین گفتم

با رسیدن اتوبوس طبق برنامه ریزی قبلی به سمت واتیکان حرکت کردیم. واتیکان با وسعت 44 هکتار و جمعیت 800 نفر پایتخت کوچکترین کشور دنیا با نام Christionty می باشد که عمدتاً این نام جزء در مکاتبات رسمی نوشته نمی شود و همگان واتیکان را به عنوان نام کشور قبول دارند، ای کشور و در واقع محله واقع در پایتخت ایتالیا مقر پاپ می باشد، موقعیت واتیکان در قرن یکم میلادی محل قرارگیری سیرک کالیگولا حاکم ستمگر بود که کمی بعد در زمان نرون امپراتور خونخوار رم به قتلگاه شمار کثیری از مسیحیان تبدیل شد یکی از آنها سنت پیتر (پیتر مقدس) بود که هم اکنون میدان و کلیسان اعظم واتیکان به نام او می باشد، محل خیابان ورودی به واتیکان در یک طراحی شگفت از بالا در ترکیب با کلیسای فوق به شکل کلیدی می باشد که به نوعی مقر پاپ دسته آن می باشدوازآن به کلید بهشت تعبیر می شود، محوطه گسترده و میدان ورودی به کلیسا به شکل دونیم دایره با قطر 240 متر می باشد که از 284 ستون که در 4 ردیف قرار گرفته اند تشکیل شده اند مجسمه های 140 نفر از پیامبران، قدیسان و شهدای مسیحیت در بالای تاج این نیم دایره ها قرا ردارد. در بخش مرکزی این میدان یکی دیگر از ستون های ابلسیک (abelisk) غنیمتی از مصر خودنمایی می کند

در صفی طولانی که از تمامی نژادها، ملیت ها ومذاهب در آن به چشم می خورد ایستادیم آرام آرام به طرف ورودی کلیسای جامع سنت پیتر (St. peter's basilica) مقر پاپ و کعبه دنیای مسیحیت کاتولیک حرکت کردیم، بنای اولیه این کلیسا در سال 324 پس از میلاد به عنوان زیارتگاهی به یاد بود سنت پیتر احداث شد، در طول صدها سال این بنا گسترش پیدا کرد به سال 1506 میلادی به دستور پاپ ژولیوس دوم وظیفه احداث سازه کنونی به معماری بنام برامانته سپرده شد که وی بر اساس طراحی کلیسای انجام شده توسط میکل آنژ کارخود را شروع کرد و 16 سال بعد پروژه خاتمه یافت در قرن هفدهم نیز در بخشهایی از اطراف کلیسا تغییراتی صورت گرفت، ورود به کلیسا از طریق 5 در امکانپذیر است که اولین آنها از سمت راست که به نام Holy Door(در مقدس) شناخته می شود تنها یک بار در سال گشوده می شود، در وسط دری بنام Filarete doorقراردارد که بنام سازنده اش اسم گذاری شده و به سال 1433 میلادی ساخته شده که از همین نقطه ما به کلیسا وارد شدیم. در گوشه سمت چپ از کلیسا آخرین در به نام Death door (در مرگ) شناخته می شود توسط یکی از هنرمندان سبک مدرن ایتالیا به نام جیاکومو نازو و به سال 1964 ساخت شده است. نکته قابل توجه در خصوص واتیکان نگهبانان و محافظان کلیسا و پاپ می باشند که بنام گاردسوئیس شهره هستند، در مورد این سربازان بایستی گفت که از قرن 15 میلادی واحد ویژه ای در ارتش سوئیس ایجاد شد که وظیفه اش اعزام محافظ و نگهبان های بی طرف بصورت خرید خدمت بود، متعاقب افزایش درگیریهای سیاسی در اروپا بسیاری از متنفذین و روسای کشورها برای حفظ جان خود از این گارد مزدور استخدام کردند و از قرن شانزدهم نیز برای حفظ جان پاپ از خدمات این گارد استفاده شد که همچنان ادامه دارد، سربازان این گارد بایستی کاتولیک وبا سن بین 19 تا 30 سال بوده و علاوه بر داشتن تحصیلات عالیه می باید دوره های ویژه ای را در ارتش سوئیس طی نمایند

در بدو ورود به محدوده ساختمان وارد سر سرای بزرگی شدیم که گچ کاری های سقف آن انگشت به دهانمان کرد با ارتفاعی در حدود 10 متر عظمت کار انجام شده در آن بیش از پیش محسوس بود

زمانی که وارد کلیسا شدید به یکباره بهت زده می شوید تعدد آثار هنری موجود در آن، سنگ کاریهای خارق العاده، گچ بریهای ممتاز، تابلوهای نقاشی فوق العاده با رنگ های گرم، سنگ قبرهای قدیسان و مومنین دفن شده و مجسمه های حیرت انگیز در کلیسا خالق العاده است، به جرات می توان گفت که در این فضای محدود به لحاظ وسعت بزرگترین موزه دنیا در خصوص هنر رنسانس واقع شده است. گل سرسبد تمامی آثار مجسمه مرمرین Pieta شاهکار میکل آنژ می باشد که نشان دهنده پیکر عیسی مسیح در دستان مریم مقدس پس از پائین آوردن از صلیب می باشند، نوع کار، دقت و جزئیات در کوچکترین و ظریفترین نقاط به ویژه در لباس هاو معصومیت نگاه حضرت مریم این مجسمه را بعنوان یکی از برترین آثار هنری خلق شده در همه دوران ها مبدل ساخته، این اثر در گوشه سمت راست و در ابتدای کلیسا قرار گرفته است

نگاهی به سمت بالا شما را متوجه سقف ها می کرد که در هربخش از آنها گچ بریها و نقاشی های خارق العاده ای بر اساس کتاب مقدس نقش بسته بود، گنبد مرکزی کلیسا نیز تماماً توسط میکل آنژ از داخل نقاشی شده بود چهار تصویر بزرگ از پیامبران در چهار گوشه سقف گنبد و در میانه تصاویر متعدد که در نوارهایی از قاعده به مرکز و قسمت فوقانی سقف می رسیدند، هر یک از این نقوش می توانست باعث افتخار یک موزه در نقطه دیگری از جهان باشد ولی اینجا بصورت یکجا قابل رویت بود

تخت سلطنتی موسوم به سنت پیتر که محل موعظه پاپ می باشد میانه دایره انتهایی کلیسا واقع شده این تخت توسط Bernini ساخته شده است، عظمت کار انجام شده بر روی جزئیات نقوش جز از راه مشاهده نزدیک مسیر نیست و در کلام نمی گنجد

بدلیل کوتاهی زمان بازدید از کلیسای سنت پیتر که توسط راهنمایان اعلام شده بود پس از گذشت تنها دو ساعت با دلی پس از حسرت از انجا خارج شدیم به جرات می توان گفت که در صورت تمایل به دیدن تمامی آثار و بازدید از موزه مشهور واتیکان و کلیسای مرسوم به Sistine chapel که با نقوش بزرگ زندگی موسی ، عیسی و سایر پیامبران نامبرده شده در انجیل تزئین شده زمانی حدود چند روز حضور مستمر را می طلبد که در این وقت کوتاه میسر نشد . مبهوت و گیج بیرون آمدیم. در محوطه چند قطعه عکس به یادگار از خودمان گرفتیم و به فروشگاه یادگاریهای واتیکان که در گوشه میدان قرار دارد رفتیم و هر کس به فراخور وضع مالی خود ارمغانی برای عزیزان خود خریداری کرد، بنا به عادت همیشگی تعدادی مجسمه کوچک خریداری کردم این یادگاریهای کوچک همواره در بازگشت دنیایی از خاطره را در ذهن تان تداعی خواهد کرد و بالاخره به قیمت 14 یورو ناقابل کتابی که با عکس های نفیس اطلاعات خالق العاده ای را در خصوص واتیکان در اختیارتان قرار می دهد خریداری کردم. تا رسیدن سایر دوستان در محدوده خیابان ورودی قدم زدم حضور اتوبوس های دو طبقه متعددی که جهانگردان را به بازدید از نقاط دیدنی شهر می برد کاملاً چشمگیر بود، طبقه دوم آنها که فاقد سقف بود برای عکس گرفتن فرصت فوق العاده ای را در اختیار گردشگران قرار می دهد وقتی که از قیمت ها سوال کردم متوجه شدم که با پرداخت مبالغی بین 25 تا 60 یورو می توان از برنامه های چند ساعته و حتی یک روز کامل سفر شهری و اکتشاف تمام جاذبه های تاریخی با راهنمایان چند زبانه برخوردار شد، با توجه به زجری که در دو روزه حضور در رم کشیده بودم استفاده از این خودروهای عمومی برایم بسیار مناسب بود که تصمیم گرفتم در سفرهای آتیم حتماً از ابتدا به دنبال تورهای کوتاه مدت با استفاده از این اتوبوس ها باشد

عصر آن روز برنامه خاصی نداشتیم پس دوباره به دیدار میدان نقاشها رفتم، در انتهای یکی از خیابانهای مجاور این میدان نیز کاخ ریاست جمهوری قرار دارد که آخرین قصری است که در ایتالیا و حدود یکصد سال پیش ساخته شده، دیدن این بنا و اندازه های غول آسای آن خالی از لطف نیست به ویژه برای هموطنانی که در پایان خرید شبانه از فروشگاههای متعدد خسته و کوفته منظره زیبای این قصر آرامشان می کند

روز سوم باز در لابی هتل جمع شده و ضمن صحبت درباره تجربیات کسب شده در این سفر، با بانوی معلول انگلیسی سلام و علیکی داشتیم و پس از سوار شدن به اتوبوس به سمت کلوزیوم (Colosseum) حرکت کردیم این بنا با نام اصلی آمفی تئاتر فلاوین (Flavian Amphitheater) صدها سال مظهر قدرت و شکوه روم باستان بود. این محل اجتماعات، یکی از مشهورترین مکانهای شناخته شده در جهان می باشد که از سال 72 پس از میلاد احداث آن آغاز و هشت سال بعد خاتمه یافت، این بنا با ابعاد 188 در 156 متر و ارتفاع 57 متر بزرگترین سازه تمدن روم می باشد محل استقرار تماشاچیان در داخل ازسه طبقه تشکیل شده و محدوده مرکزی میدان به محل نمایش ها، شوهای عظیم و در دهه هایی به محل نبردهای خونین گلادیاتورها اختصاص می یافت

برای بازدید از داخل سازه نیاز به ایستادن در صفی طولانی بود که حداقل یک ساعت انتظار را بدنبال داشت به همین جهت علیرغم میل باطنی از خیر دیدن گذشتیم و در اطراف این بنا به گشت و گذار پرداختیم، نکته جالب توجه در اطراف کلوزیوم تعداد قابل توجهی از ایتالیایی هایی که با پوشیدن لباس سزار و سربازان روم باستان و در قبال گرفتن 2 تا 5 یورو اجازه عکس گرفتن با خودشان و وسایلشان را به توریست ها می دادند،‌دیدن افرادی که از آنها عسکبرداری می کردند خالی از لطف نبود

از دیگر جذابیت های سایت های تاریخی در رم و فلورانس که قبلاً بازدید کرده بودم حضور عروس و دامادهایی بود که قبل از مراسم جشن خود برای گرفتن عکس یاد بود به کنار آثار تاریخی می رفتند در اینجا نیز تعداد قابل توجهی از این زوجها را دیدم که اکثر توریست ها نیز از آنها عکس می گرفتند، موضوع دیگری که در ایتالیا بسیار با آن برخورد خواهید داشت صدای گوشخراش آمبولانس و خودروهای پلیسی است که با صدای آژیری متفاوت از هر جای دیگر دنیا، جیغ کشان از کنارتان عبور می کنند، ‌این موضوع در قیاس با سایر شهرهای اروپایی که قبلاً مسافرت کرده بودم و بندرت اثری از خودرو پلیس و یا آمبولانس در شهرها مشهود بود کاملاً متفاوت بود، در اکثر موارد بنظر می رسید که هیچ اضطراری در کار نیست و شاید بیشتر به خاطر تفریح کردن رانندگان این خودروها آژیر خود را به صدا در می آورند. به هر حال در مجاورت کلوزیوم بنای طاق نصرت کنستانیتن ( Arch of Constantine) قرار داشت این بنا که یکی ازبهترین طاقهای بجا مانده از دوران عظمت روم می باشد به سال 315 پس از میلاد و به یاد پیروزی کنستانتین امپراتور روم بر یکی از رقبای سیاسی اش به نام ماکسنتیتوس که سه سال قبل از آن رخ داده بود احداث شده است. 21 متر ارتفاع و 25 متر طول این طاق که با مجسمه ها و سنگ تراشهای جالبی تزئین شده است بسیار جالب توجه بود

در سمت چپ کلوزیوم هم مجموعه The Roman Forum قرار دارد، این محوطه صدها سال مهمترین ساختمان عمومی شهر بود که با طاقی بنام Arch of septimus severus (احداث شده به سال 203 میلادی) آغاز شده و در مسیری که محل برگزاری رژه های با شکوه نظامیان و ارتش بود به معبدی در بالای تپه با نام Temple of Antoninus and Faustina ختم می شود

عصر آن روز برنامه ای نداشتیم دوستان همگی ترجیح دادند که استراحت کنند ولی من به یکباره هوس اکتشاف خیابانهای اطراف هتل به سرم زد و در این مسیر به صورت اتفاقی به خیابانی رسیدم که به لحاظ ترکیب بندی، معماری ساختمانها و به ویژه نقش و نگار نمای یکی از خانه ها برایم فوق العاده زیبا بود.در ادامه این اکتشاف رستوران ایرانی دنجی پیدا کردم که توسط یک خانواده خوش برخورد تهرانی دایر شده بود، پس از چند روز تجربه خوردن غذاهای فرنگی،‌لذت چشیدن خورش قیمه و سبزی ارزش دوچندانی داشت به ویژه که تخفیف ویژه ای هم به جهت هموطن بودن به شما تعلق می گرفت.......... در چشم به هم زدنی آخرین روز اقامت در رم به سحر رسید و آماده سفر سه روزه به اسپانیا شدیم ترک ایتالیا با مردمان خونگرم، طبیعت خارق العاده و آثار باستانی بی نظیر با توجه به ندیده ماندن اکثریت جاذبه ها چندان خوشایند نبود و حسرت دیداری طولانی مدت در آینده را به دلمان باقی گذاشت، سوار بر اتوبوس از حاشیه رود مقدس تیبری رد شدیم و به سوی فرودگار رهسپار شدیم، حال در مسیر شهری قرار داشتیم که به تعبیری زیباترین و یکی از مدرن ترین شهرهای جهان بود، بارسلونا مقصد بعدی بود. در سفر نامه ای دیگر به دیدار از این شهر خواهم پرداخت. چهار روز بعد سوار بر هواپیمای ایرباس ماهان از تهران به کرمان باز می گشتیم، پیرزن مهربانی از همشهریان در کنارم نشسته بود، از دیدار دو دخترش در سوئد بر می گشت از خوشبختیشان راضی بود و به نوه هایش افتخار می کرد، ابتدای هر جمله اش را با گفتن کلمه مادر شروع می کرد، آخرین کلامش عجیب به دلم نشت وقتی که گفت: مادر .. وطن چیز دیگری است.

نویسنده : محمد علی حیات ابدی