در جنوب شرقی اروپا و در نواحی مرکزی شبه جزیره ی بالکان ، کشوری وجود دارد که به عنوان جدیدترین کشور اروپا و در واقع در زمره ی یکی از جدیدترین کشورهای دنیا شناخته می شود . کوزوو ( Kosovo ) کشوری است کوچک ، دارای تاریخی کهن و اما بسیار پر فراز و نشیب در دوران معاصر . این کشور در شمال و شرق با صربستان ، در غرب با مونته نگرو ، در جنوب با مقدونیه و در جنوب غربی با آلبانی هم مرز است . به دریای آزاد راه ندارد و دور تا دور آن به وسیله ی رشته کوههایی پوشیده از انبوه درختان جنگلی ، محصور شده است . به این جهت دارای زمستان هایی با آب و هوای سرد و خشک و برفی و تابستان هایی گرم و کمی شرجی و با رودهایی پرآب می باشد .
حدود دو میلیون نفر جمعیت دارد که از نظر ترکیب و تراکم جمعیتی ، یکی از جوان ترین و متراکم ترین کشورهای اروپایی است . حدود 88% جمعیت کوزوو ، آلبانیایی تبار ، 6% صرب و الباقی ترک ، بوسنیایی ، گورانی و … هستند .
بیش از 90% جمعیت نیز مسلمان و مسیحیان ارتدوکس و کاتولیک ، 10% باقیمانده ی جمعیت را تشکیل می دهند . پایتخت آن شهر پریستینا یا پریشتینا (Prishtina ،Pristina ) است که بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر آن کشور می باشد و دارای فرودگاه بین المللی است و دیگر شهرهای مهم آن Prizren، Vushtrri ، Gjilan ، Rahovec ، Mitrovica ، Gjakova ، Peja می باشد . واحد پول آن یورو و زبان های آلبانیایی و صربی و کمی هم بوسنیایی و ترکی در آن رواج دارد . از فرودگاه بین المللی آتاترک استانبول ، پروازهای مسافرتی کوتاه و منظمی به مقصد پریستینا و بالعکس انجام می پذیرد .
نقشه ی موقعیت کشور کوزوو در شبه جزیره ی بالکان
نقشه ی کشور کوزوو به تفکیک استان ها و مراکز آن ها
پرچم کشور کوزوو
نقشه ی عوارض جغرافیایی کشور کوزوو
تاریخچه :
این ناحیه نیز همچون سایر نواحی جنوب شرقی اروپا ، مدت زمان مدیدی تحت نفوذ و حاکمیت هلنی ها ، رومی ها و بیزانس ها ( امپراطوری روم شرقی ) قرار داشت . اما تاریخ پرفراز و نشیب پس از آن دوران ، از زمانی آغاز شد که در اوایل قرون وسطی و مشخصاً در قرن هفتم پس از میلاد مسیح ، صرب تبارهای مسیحی ارتدوکس به این منطقه مهاجرت کردند . صومعه های متعدد باقیمانده از آن دوره ، نشانگر استیلای بی چون و چرای مسیحیت در تمام شئون زندگی آن زمان بود .
این ادامه داشت تا اواخر قرن چهاردهم و به سال 1389 پس از میلاد مسیح که ترکان عثمانی آن نواحی را فتح کرده و به سالهای طولانی حاکمیت اقوام و سلاطین مسیحی پایان داده و به ترویج و نهادینه کردن دین اسلام اقدام نمودند . حاکمیت سلاطین عثمانی در آن منطقه ، بیش از پنج قرن ادامه یافت . یکی از اقدامات بسیار مهم و تاثیر گذارحکومت عثمانی ، گسیل تعداد زیادی از آلبانیایی تبارها و اندکی از ترکان ، جهت زندگی و کار به آن ناحیه بود . تا این که در جنگ اول بالکان و به سال 1912 میلادی ، ترکان عثمانی شکست خورده و مجدداً صرب ها حاکمیت و کنترل منطقه را به دست گرفتند . با وقوع جنگ جهانی دوم و پس از آن ، کوزوو، به صورت یک جمهوری خودمختاراز ناحیه ی صرب از جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی محسوب گردید . در دهه ی 1980 میلادی ، فعالیت ملی گراهای آلبانیایی تبار جهت به دست آوردن امتیازات و منافع بیشتر سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ، به اوج خود رسید .
در مقابل نیز صرب های تندرو به رهبری اسلوبودان میلوسویچ ، مخالف اعطای امتیازات و منافع بیشتر به آلبانیایی تبارها بودند . این منازعات سیاسی به دهه ی 1990 میلادی کشیده شد . آلبانیایی تبارها طی برگزاری یک همه پرسی عمومی بر خواست های خود پافشاری نمودند و صرب ها این همه پرسی را غیر قانونی اعلام نموده و از دادن هرگونه امتیازات و منافع بیشتر امتناع نمودند . این منازعات آنقدر بالا گرفت که در سال 1998 میلادی ، ارتش ، پلیس و نیروهای شبه نظامی صرب به سرکوب آلبانیایی تبارها پرداخته و باعث آوارگی نیمی از آن ها شدند .سران سیاسی کوزوو از جوامع بین المللی استمداد طلبیدند . ناتو به رهبری کشورهای غربی ، به کمک مردم کوزوو شتافته و طی سه ماه حملات شدید و ویرانگر ، نیروهای صرب را وادار به خروج از کوزوو نموده و نیروهای سازمان ملل متحد ، کنترل کشور را به عهده گرفتند . این سرزمین توانست در سال 2008 میلادی ، استقلال کامل خود را به دست آورده و همچون یک کشور مستقل ، عضو مجامع بین المللی شود .
حال به شهرهای مهم کوزوو و برخی از مناطق دیدنی اطراف آن شهرها ، نگاهی می اندازیم .
Pristina ( Prishtina) :
پایتخت و بزرگترین و پرجمعیت ترین شهر آن کشور است . این شهر به عنوان مرکز فعالیت های اداری ، اقتصادی و فرهنگی کشور کوزوو به شمار می آید . قدمت جنوب آن به زمان شروع قرن دوم پیش از میلاد مسیح باز می گردد . زمانی که به عنوان مرکز ایالت Illyria از سرزمین Dardania بوده است . اکنون کوچه ها و خیابان های باریک و سنگفرش شده و خانه های قدیمی ساخته شده با سنگ و چوب وخاک ، جای خود را به خیابان های عریض ، مجموعه های متعدد اداری و تجاری ، مراکز خرید مدرن و برج های بلند مرتبه و نوساز داده است .
شهری که به مهربانی ومهمان نوازی و خوشرویی مردمش با خارجی ها مشهور است . شما می توانید درساعات بسیاری ازطول شبانه روز ، در خیابان ها و کوچه های دیدنی شهر قدم بزنید . از دیدار و خرید در فروشگاهها و مراکز خرید لوکس آن بهره برده و نیز از معاشرت و تفریح به همراه مردم گرم و صمیمی و مهربانش لذت ببرید . این شهر همچنین مرکز آموزش عالی و فعالیت های فرهنگی و هنری کشور به شمار می آید . برنامه های هنری ، مراکز تفریحی و تنوع و تحرک در زندگی شبانه ی آن زبانزد خاص و عام است و طعم خوردنی ها و نوشیدنی های آن بسیار لذیذ ، گوارا و به یاد ماندنی است . برخی از نقاط و بناهای دیدنی شهر به شرح زیر است .
میدان و بلوار معروف مادر ترزا
یادبود اعلام استقلال کشور کوزوو ( Newborn )
برج حکومتی و دولتی کشور کوزوو
مجموعه ی سلامتی و ورزشی بزرگ شهر
بلوار و مجسمه ی یادبود بیل کلینتون
صومعه ی مسیحیان ارتدوکس صرب از دوران قرون وسطی ( Gračanica)
برج ساعت ساخته شده در قرن نوزدهم میلادی (Sahat Kulla )
کلیسای جامع نیمه تمام مسیحیان ارتدوکس صرب
کلیسای جامع مادر ترزا
کتابخانه ی ملی کشور کوزوو
تیاتر ملی کشور کوزوو
موزه ی ملی کوزوو
پارک جنگلی و استراحتی و استخر بزرگ تفریحی ( Germia )
موزه ی قوم شناسی در خانه ای قدیمی به سبک معماری عثمانی
مسجد فاتح احداثی در سال 1461 میلادی واقع در مرکز قدیمی شهر
موزه ی قوم شناسی در خانه ای قدیمی به سبک معماری عثمانی
حمام بزرگ و قدیمی شهر به سبک معماری عثمانی
مجسمه ی یادبود Skanderbeg اسطوره و قهرمان آلبانیایی ها (1468 – 1405) میلادی
مجسمه ی یادبود مادر ترزا ( Nene Tereza )
مجسمه یادبود Ibrahim Rugova ، رهبر آلبانیایی تبارهای استقلال طلب و دو دوره رییس دولت
بقایای باستانی به جای مانده از مرکز ایالت Illyria از سرزمین Dardania به نام (Ulpiana )
بنای یادبود جنگ 1389 میلادی بین امپراطوری عثمانی و صرب ها ( Gazimestan )
Prizren :
یکی دیگر از شهرهای مهم و قدیمی کشور کوزوو که در جنوب آن واقع است . تنوع در معماری و ساخت بناها توسط حکام و اقوام دوران های مختلف به همراه همجواری با کوههای سبز و سر به فلک کشیده جنوبی و خصوصاً عبور رودخانه ی زیبای Bistrica از وسط شهر که هنوز پل های قدیمی ساخته شده بر روی آن ، حفظ و نگهداری گردیده ، چهره ی بسیار شاعرانه و زیبا و جذابی را به این شهر داده است . مردم آرام و مهربان شهر به همراه فضای رمانتیک حاکم بر آن ، شرایطی را فراهم نموده که این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی کشور کوزوو شناخته شود . یکی از خصوصیات بارز و تحسین برانگیز شهر ، پذیرش و بردباری مردم آن در خصوص زندگی و کار و تفریح اقوام مختلف و با گرایش های دینی و مذهبی متنوع و حفظ و نگهداری اماکن و آداب و رسوم چند صد ساله ی مخصوص به هر یک از آن اقوام است .
استراحت در کافه ها و رستوران های دلنواز و قدیمی شهر به همراه نوشیدن و چشیدن از خوراکی ها و طعم های منحصر به فرد و لذیذ آن ها و گوش دادن به موسیقی روح نواز محلی ، بس شگرف و به یادماندنی است . جالب این که یکی از قدیمی ترین و معروف ترین میادین شهر که مملو از کافه ها ، بارها و رستوران های مختلف است ، نام خود را از آبخوری یک چشمه ی قدیمی که درآن میدان قرار دارد ، برگرفته است . این میدان به نام ( Shadervan یا Shadirvan ) می باشد که ریشه ی فارسی دارد و در اصل همان واژه ی شادروان است . در فصل تابستان ، این شهر میزبان و برگزارکننده ی فستیوال های فرهنگی و هنری متعددی می باشد که تعداد قابل توجهی از علاقه مندان و گردشگران را به سوی خود می کشاند . برخی از نقاط و بناهای دیدنی شهر به شرح زیر است .
پیاده روی و قدم زدن و وقت گذرانی در کافه ها ، بارها و رستوران های قدیمی مرکز شهر
دژ ساخته شده در قرون وسطی واقع در جنوب شرقی شهر
کلیسای مسیحیان ارتدوکس صرب ساخته شده در اواخر قرون وسطی ( Our Lady of Ljeviš )
کلیسای مسیحیان ارتدوکس صرب ساخته شده در اواخر قرون وسطی ( The Holy Saviour )
کلیسای مسیحیان کاتولیک احداثی به سال 1870 میلادی (Our Lady of Perpetual Succour )
حمام عثمانی قاضی محمد پاشا ساخته شده به سال 1573 میلادی
مسجد عثمانی سینان پاشا ساخته شده به سال 1615 میلادی
خانه ی تشکیلات دفاع از حقوق آلبانیایی تبارها ، تاسیس 1878 میلادی
Gjakova (Dakovica) : یکی دیگر از شهرهای مهم کوزوو واقع در جنوب غربی آن کشور که قدمت آن به قرون وسطی باز می گردد . اما رونق و توسعه ی آن مرهون دوره ی طولانی استیلای امپراطوری عثمانی است . یکی از مکان های بسیار حائز اهمیت این شهر ، بازار بزرگ و قدیمی آن می باشد .
برخی از مکان های دیدنی شهر به شرح زیر است
دیدار از مرکز قدیمی شهر و قدم زدن و وقت گذرانی و استراحت ونوشیدن در کافه ها و بارها
بازار بزرگ و قدیمی صنایع دستی اصیل و مسجد عثمانی بازارساخته شده در قرن 15 میلادی
تکیه ی صوفی گری Bektashi ساخته شده به سال 1790 میلادی
مسجد عثمانی Hadum ساخته شده در اواخر قرن 16 میلادی
پل سنگی و تاریخی Terzijski با 11 کمان، ساخته شده در قرن 15 میلادی
پل سنگی و تاریخی مقدس (Fshajt ) ، مناسب برای مسابقات شیرجه در تابستان
Peja :
دومین شهر بزرگ کوزوو می باشد که واقع در غرب کشور است . به علت استیلای اقوام و حکومت های مختلف و در طول تاریخ ، معماری بناها و فضای فرهنگی و اجتماعی حاکم بر آن ، بسیار متنوع و گونه به گونه است . از اماکن تاریخی باقیمانده ، مشخص است که در گذشته ، مسیحیت ارتدوکس ، حاکمیت غالب و مطلقی داشته است . این شهر از نظر تجاری نیز ، گذشته ی پررونقی داشته و به واسطه ی این که مدت زمان مدیدی ، مرکز تجارت پشم و فرآورده های آن بوده ، شهر ثروتمندی به شمار می رفته است . مردم کوزوو اعتقاد دارند که این شهر ، دختران بسیار زیبارویی دارد . همجواری آن شهر با رشته کوههای غربی که از نظر منابع و مناظر طبیعی بسیار غنی بوده و وجود بلندترین قله ی کشور کوزوو ، به نام Gjeravica ، به ارتفاع 2656 متر و در نزدیکی آن ، علاقه مندان و گردشگران زیادی را به سوی آن شهر می کشاند .
برخی از نقاط و بناهای دیدنی شهر به شرح زیر است .
صومعه ی Peja Patriarchate ساخته شده در دوران قرون وسطی و به قرن سیزدهم میلادی
مسجد عثمانی Bajrakli ساخته شده به سال 1471 میلادی
حمام عثمانی Hadji Bey ساخته شده در قرن شانزدهم میلادی
موزه ی قوم شناسی شهر Peja واقع درخانه ی تاریخی Tahir Bey
بازار بزرگ و قدیمی شهر Peja
آسیاب آبی و انبار غذای قدیمی Zeka Hadji ساخته شده در قرن 19 میلادی
کلیسای مسیحیان کاتولیک Shen Katarina ساخته شده به سال 1928 میلادی
صومعه ی قرون وسطایی و با شکوه مسیحیان ارتدوکس ،Visoki Dečani ، 16 کیلومتری Peja
خانه های سنگی و قدیمی چند طبقه در Peja و Dečan و Isniq
همانطور که اشاره شد دورتا دور کشور کوزوو توسط رشته کوههایی احاطه شده است . مهمترین این رشته کوهها عبارتند از Šar واقع در جنوب و جنوب شرقی ، (Albanian Alps) Prokletije واقع در غرب و شمال غربی و Kopaonik واقع در شمال . وجود بیش از پنجاه قله با ارتفاع بالای دو هزار متر در این رشته کوهها ، چشم اندازهای بسیار روح نواز و دل انگیزی از ییلاق ها ، مراتع ، دریاچه ها ، آبگیرها ، آبشارها ، دره ها ، دشت ها و رودخانه های پرآب و روستاهای زیبای کوهپایه ای به وجود آورده است . تعداد بسیار اندکی از صدها مکان دیدنی و جذاب طبیعی آن کشور به شرح زیر است .
ارتفاعات بسیار زیبای Rugova واقع در شمال غربی شهر Peja
مجموعه ی ورزش های زمستانی Brezovica واقع در رشته کوههای Šar ، غرب شهر Prizren
آبشارهای دیدنی Mirushaواقع در پارک ملی Mirusha
پناهگاه حفاظت شده ی خرس های قهوه ای در نزدیکی کوه Mramor
روستای زیبا و کوهستانی Bogë واقع در رشته کوههای Prokletije
دریاچه ی Gazivoda واقع در شمال شرقی کشور کوزوو ، نزدیک مرز کشور صربستان
بلندترین قله ی کشو کوزوو به نام Gjeravica واقع در رشته کوههای Prokletije
غار زیبا و دیدنی Marble در نزدیکی روستای Gadime
روستای بسیار زیبای Restelicë واقع در جنوبی ترین نواحی کشور کوزوو ، مابین مقدونیه و آلبانی
دره ی عمیق و باریک و بسیار دیدنی و مهیج Rugova واقع در شمال غربی شهر Peja
روستای دیدنیOrllan در کنار دریاچه ی زیبای Batllavës واقع در شمال شرقی پایتخت
این شرح مختصری از معرفی شهرها و نقاط گردشگری جدید ترین کشور اروپا بود . کشوری کوچک و زیبا ، با مردمانی آرام و مهربان و اما با تاریخی پر فراز و نشیب . به کوزوو سفر کنید و از مواجهه با آن همه تنوع در نژاد ، گویش ، فرهنگ ، هنر ، معماری و طبیعت بکر و مسحور کننده لذت ببرید .