مراسم محرم و سوگواری برای امام حسین (ع) و یارانش همواره با زندگی و فرهنگ ما ایرانی‌ها عجین شده است. در این ایام صدای نوحه و روضه از جای جای کشورمان برمی‌خیزد و همه، جامه‌ی سیاه به تن می‌کنند تا یاد سالار شهیدان را زنده نگهدارند.
در بسیاری از شهرها و روستاهای کشور عزیزمان، سوگواری در محرم به شیوه‌ای خاص برگزار میشود و هرکسی به نوبه‌ی خودش این ایام را گرامی می‌دارد و غمش را ابراز می‌کند. در ادامه قصد داریم برگزاری مراسم محرم در شهرهای مختلف ایران را با یکدیگر مرور کنیم، پس همراهمان باشید.
1- محرم در تهران
عزاداری محرم در تهران سابقه‌ای طولانی دارد. مردم تهران از اوایل ماه ذی الحجه مساجد و تکایا را برای مراسم ماه محرم آماده و چادرها و خیمه‌هایی برای اجرای روضه‌خوانی و تعزیه را برپا می‌کنند. بازاریان تهران در این میان، این مراسم را باشکوه‌تر برگزار می‌کنند. کوچه‌ها و خیابان‌های تهران در این ماه سیاه پوش میشود. مهم‌ترین مراسمی که این سال‌ها در ماه محرم در تهران برگزار میشود عبارت است از روضه‌خوانی، سینه‌زنی، زنجیرزنی، تغزیه، مشعل‌گردانی و گهواره‌کشی. هر محله و خیابان تهران دسته و هیئت خود را دارد و در شب‌های ماه محرم مردم بعد از نماز مغرب و عشا مراسم عزاداری را آغاز می‌کنند.
عکس از ایرنا
2- محرم در یزد
عزاداری ماه محرم در شهر یزد یکی از منحصربه‌فرد ترین آیین‌های عزاداری ایران است. کوچه‌ها و خیابان‌های یزد از روز‌های آخر ذی الحجه سیاه‌پوش میشود و این نشان از شروع مراسم عزداری است. از مهم‌ترین آیین این ماه در یزد آذین‌بندی حسینیه، نخل‌گردانی، طبخ آش، روشه‌خوانی، پرسه زنی، دسته سقا، سینه‌زنی و زنجیرزنی است. نخل‌گردانی مردم یزد در ماه محرم، مشهورترین آیین عزاداری ایران است. نخل نماد تابوت امام حسین (ع) است، مردم با چرخش آن دور حسینیه‌ها در واقع مراسم تشییع را اجرا می‌کنند.
عکس از ایرنا
3- محرم در خوزستان
مردم جنوب کشور نیز در ماه محرم عزاداری‌های پر شوری برگزار می‌کنند. خوزستان به علت وجود اقوام و فرهنگ‌های مختلف دارای آیین‌های عزاداری متنوع است. مردم خوزستان از یک روز قبل از شروع ماه محرم با نصب پارچه‌ها و پرچم‌های سیاه شروع مراسم عزاداری را اعلام می‌کنند. از جمله مراسم‌هایی که در میان مردم خوزستان در ماه محرم برگزار میشود عبارت است از: روضه‌خوانی، تعزیه، سینه‌زنی، زنجیرزنی، علم‌گردانی، نخل‌گردانی، شیدونه یا شیدانه‌گردانی و مشعل گردانی است.
شیدانه یا شیدونه‌گردانی یکی از آیین‌های عزاداری مردم دزفول است. شیدونه اطاقی چوبی با چهار گلدسته است که در روز تاسوعا و عاشورا با شمایل ائمه اطهار تزیین میشود. شیدونه از نخل سبک‌تر است و داخل آن نذری‌هایی مانند خرما و حلوا قرار داده میشود و در روز عاشورا و تاسوعا در میان مردم پخش می‌گردد.
4- مراسم محرم در اصفهان
مردم اصفهان از گذشته در امور دینی و مذهبی پیشتاز بودند و ارادت ویژه‌ای به اهل بیت داشته‌اند. آیین عزاداری ماه محرم در تمامی نقاط این استان تاریخی با شکوه خاصی برگزار میشود. علم‌گردانی، زارخاک، تعزیه، روضه‌خوانی، زنجیرزنی، چاووش عزا، فانوس‌گردانی، شمع‌زنی، نخل‌بندان، جاروکشی، سنج‌زنی، سقاخوانی، کتل و طوق‌گردانی از جمله مهم‌ترین آیین ماه محرم در اصفهان است.
5- مراسم محرم در مازندران
مردم مازندران از اوخر ماه ذی‌الحجه آماده مراسم عزاداری ماه محرم می‌شوند. مساجد و هیات‌های مذهبی با حضور بزرگان و ریش‌سفیدان سیاه‌پوش می‌گردند. مردم مازندران در دهه اول ماه محرم بعد از نماز مغرب و عشا مراسم سینه‌زنی و روضه‌خوانی را آغاز می‌کنند. هر قسمت از مازندران آیین ویژه خود را برای این ماه دارد و از مهم‌ترین آیین این استان عبارت است از: صبح‌خوانی، شام غریبان عاشورا، نخل‌گردانی، مجمع‌گذاری، پیرعلم، کرنازنی، علم‌گردانی و جوشی‌خوانی.
عکس:غلام‌رضا احمدی
آیا تا به حال یکی از این مراسم را از نزدیک دیده‌اید؟
