بارسلون، یکی از مقاصد گردشگری بسیار شناخته شده برای مسافرانی است که آرزو دارند ترکیب خوبی از سرگرمی و فرهنگ را در یک محیط و فضای مدرن، تجربه کنند. شما در بافت شهری بینظیر بارسلون، آثار معماری خاصی را خواهید دید که تمام آنها، کارِ یک معمار به نام آنتونی گائودی هستند؛ آثاری که با این بافت شهری، در هم تنیدگیِ خاصی برقرار کردهاند.
رویکرد منحصر به فرد او نسبت به جنبش آرت نِوو، منجر به تولد بعضی از خلاقانهترین بناهایی شد که در این منطقه اسپانیایی، تحت عنوان کاتالونیا خواهید دید. حتی اگر چیزی درباره معماری گائودی ندانید، وقتی در خیابانهای بارسلون قدم میزنید، میتوانید بناهایی که اثر گائودی هستند را تشخیص بدهید، چون بسیار متمایز و خاص هستند.
پس اگر دوست دارید، که بارسلونای گائودی را تجربه کنید، باید به ۱۰ نمونه از مهمترین ساختمانهایی که توسط آنتونی گائودی طراحی شدهاند، نگاهی بیندازید:
Casa Vicens
این بنا، نه تنها که اولین اثر مهم گائودی (با کاربری مسکونی) است، بلکه همچنین یکی از اولین ساختمانهای آرت نوو در جهان هم به شمار میرود. Casa Vicens ، که در فاصله سالهای ۱۸۸۳ تا ۱۸۸۸ ساخته شده، یک پروژه مسکونیِ کمی تخیلی است که برای یک خانواده ثروتمند ساخته شد، که صاحب یک کارخانه تولید سرامیک و ... بودند.
گائودی، از پیشینه حرفهای کارفرما در زمینه تولید کاشی و سرامیک برای بیان ویژگیهای مورد نظرش در طراحی نمای ساختمان استفاده کرد؛ نمایی که شامل تنوع بسیار گستردهای از سرامیکهای تزئینی است. گائودی، این ساختمان را به عنوان بازتابی از معماری Neo-Mudéjar طراحی کرد؛ یک سبک بسیار محبوب که در آثار معماری گائودی به شکل ترکیب معماری شرقی با عناصر طراحی نئو کلاسیک دیده میشود. حتی میتوان رد و نشانههایی از معماری اسلامی را در نما و طراحی بعضی از اتاقهای این ساختمان دید.
چیزی که درباره خانه وینسی بسیار تاثیر گذار و جالب است این است که این بنا، نشان میدهد که گائودی چطور از سد سنتها میگذرد و زبان معماریِ خاص خودش را به دست میآورد. Casa Vicens، به فصل جدیدی در کارنامه حرفهایِ گائودی در تاریخ معماری کاتالان تبدیل شد و در واقع، آغاز اصطلاح معروف او با عنوان "معماری گائودی" بود. امروزه این مکان در قالب یک موزه، و درست مثل سایر نمایشگاههای دائمی و موقت، اولین شاهکار گائودی را به نمایش میگذارد.
محل قرارگیری: Carrer de les Carolines, 20-26, 08012 Barcelona
Casa Milá La Pedrera
Casa Milá که به خاطر ظاهر خشن و غیر معمولش، به نام "معدن سنگ" هم شناخته می شود، یکی از پر طرفدارترین ساختمانهای مدرن بارسلون است. یونسکو، در سال ۱۹۸۴، این ساختمان را به عنوان میراث جهانی ثبت کرده است. ساخت آن، بین سالهای ۱۹۰۶ تا ۱۹۱۲ انجام گرفته و نه تنها که آخرین پروژه مسکونی و خصوصی گائودی است، بلکه یکی از پر زحمتترین کارهای او و یکی از تجسمیترین و تخیلیترین خانههای ساخته شده در تاریخ معماری نیز به شمار میرود؛ خانهای که بیشتر شبیه یک مجسمه است، تا یک ساختمان.
نمای Casa Milá ، در واقع توده عظیمی از سنگهای منحنیِ هماهنگ و در عین حال متنوع است که در کنار بالکنهای فرفوژه، از بی قاعدگیِ موجود در دنیای طبیعی حکایت میکند. هم کلیت ساختمان و هم ورودی و خروجیِ آن به شدت تحسین برانگیز هستند، اما یکی از خاصترین فضاها، تراسِ بام تماشایی ساختمان است. در این تراس، ردیفی از پنجرهها، خروجی پلهها، دودکشها و دریچههای تهویه و ... را خواهید دید، که همگی با کنده کاریها و حکاکیهایی زیبا، تزئین شدهاند. به طور معمول، عناصری که از آنها نام بردیم همگی جزو ملزومات عملکرد ساختمان هستند، اما گائودی در این ساختمان، به همه آنها، به شکل اجزا و پدیدههایی هنری نگاه کرده است.
خانه میلا، از زیر زمین تا تراس بام، تماما یک اثر هنری است، و دیدن آن را به شدت توصیه میکنیم.
محل قرارگیری: Passeig de Gràcia, 92, 08008 Barcelona
Parc Güell
طراحی پارک گوئل، توسط یکی از بزرگترین مشتریهای گائودی، یعنی Eusebi Güell i Bacigalupi به او سفارش داده شد. این پارک، در سالهای 1900 تا ۱۹۱۴ ساخته شد و امروزه جزو میراث جهانی یونسکو به شمار میرود؛ یک مجتمعِ باغی، که شامل ساختمانهایی با طراحی پویا و پر تحرک، از جمله خانه خودِ گائودی است.
همین جا بود که گائودی، سبک شخصیِ خودش، که از اشکال ارگانیک (مرحلهای از طبیعتگرایی)، الهام گرفته بود، را به کمال رساند. اکثر ساختمانهای این پارک، سطوحی trencadis دارند (سطوحی، که با الگوهایی نامنظم، با قطعات کاشی و سرامیک، پوشیده شدهاند)، که جزو مشخصههای کار گائودی و سبک آرت نوو به حساب میآید.
تالار و تراس ستوندار، با آن فرمهای مارپیچ، معروفترین بخش پارک هستند. مقابلِ این تالار ستوندار، میتوانید اژدهای گائودی که با کاشی پوشیده شده است را ببینید و از روی تراس، یکی از زیباترین چشم اندازهای بارسلون، با آثاری از گائودی و مناظر شهر در پشتِ آن را تماشا کنید.
این پارک، برای یک پیاده روی آرام، در حین لذت بردن از طبیعت و تماشای آثار هنری گائودی، مکان فوق العادهای به شمار میرود. دیدن Casa del Guarda (خانه سرایدار) و نمایشگاهِ دایر در آن را از دست ندهید. در حالی که پارک گوئل، تقریبا در حومه شهر واقع شده، اما دسترسی به آن، از طریق وسایل حمل و نقل عمومی، بسیار راحت است و اگر به همراه تور باشید، که نیازی نیست نگران رسیدن به محل باشید.
محل قرارگیری: Carretera del Carmel, 23, 08024 Barcelona
Palau Güell
Eusebi Güell ، که در اواخر قرن نوزدهم، در زمینه صنعت، فرد بسیار صاحب نفوذ و ثروتمندی بود، نه تنها یکی از مشتریان مهم گائودی بود، بلکه یکی از دوستان نزدیک او هم به حساب میآمد. او طراحی پارک گوئل و همچنین کاخ آن و چند کار دیگر را هم به این معمار خلاق و سرشناس سپرد.
کاخ گوئل، که در خلال سالهای ۱۸۸۶ تا ۱۸۸۸ ساخته شد و محل زندگی خانواده گوئل به شمار میرفت؛ در Gothic Quarters قرار داشت که یکی از بهترین محلههای مسکونیِ بارسلونا است. خروجی ساختمان، نمایی سنگین و موقر دارد که به سایر آثار گائودی، چندان شبیه نیست اما استفاده از ورودیِ قوس دار و اشکال کاشی و سرامیک شدهی روی بام، همچنان ما را به سمت سبک او راهنمایی میکند.
پس از آن، مهمانان با گذر از دروازههای آهنینی که به شکل اختصاصی، برای ورودی و قوسهای پارابولیکِ منحصر به فردش طراحی شده، با کالسکههای اسبی وارد کاخ میشوند. همان طور که گفتیم، در حالی که خروجی ساختمان، بسیار سنگین و موقر است، ورودی و بامِ کاخ، درست مطابق عناصر مخصوص گائودی در نما، سر و سامان داده شدهاند.
اتاق نشیمن مرکزی، گنبدی غیر عادی با قوسهایی شبیه به دروازههای ورودی دارد و سقف آن، با دایرههایی که در نورِ روز، ظاهری کهکشانی و افلاک مانند به سقف میدهند، سوراخ سوراخ شده است.
دودکشها و دریچههای مخروطی شکل تهویهای که بر روی بام قرار دارند، شبیه به درختان صنوبر شکل داده شدهاند.
کاخ گوئل، که حالا جزو میراث جهانی یونسکو به شمار میرود، دروازههای زیبای خود را به روی بازدیدکنندگان و گردشگران باز کرده است و اگر تور شهریِ مربوط به منطقه Gothic Quarters را گرفته باشید، به راحتی میتوانید از این کاخ دیدن کنید و احتمالا با تاپاز (یک نوع غذای خوشمزه اسپانیایی) از شما پذیرایی خواهد شد.
محل قرارگیری: Carrer Nou de la Rambla, 3-5, 08001 Barcelona
Colonia Güell
یکی دیگر از ماموریتهای گوئل، که حتما ارزش دیدن دارد؛ یک بنای ناتمام است، که آنتونی گائودی، آن را طراحی کرده است. گائودی، این کلیسای نامنظم و بیضی شکل و سردابِ آن را در سال ۱۸۹۸، به عنوان مکانی برای نیایش و دعای ساکنان حومه بارسلون طراحی کرد. متاسفانه، پس از آنکه گوئل، بخش بزرگی از سود و سرمایههای تجارتش را از دست داد، عملیات ساخت این بنا، در سال ۱۹۱۴ متوقف و فقط سرداب آن، تکمیل شد.
سرداب، از قطعات سنگ بازالت و موزاییکهایی ساخته شد، که ظاهری کهنه و عتیقه وار به آن میداد. نکتهای که ارزش دارد به آن اشاره کنیم، وجود ستونهای هندسی و منحصر به فردی است، که اغلب، توسط گائودی مورد استفاده قرار میگرفت و در ورودی و خروجیِ این مجموعه هم کار شده است.
ورودی سرداب، ۵ راهرو دارد: یک فضای مرکزی و دو راهرو در هر طرف. پنجرههایی با شیشههای رنگی در دیوارها تعبیه شده، تا به آنها ظاهری مستحکم و جذاب بدهند و روی قسمت بالای در، کتیبهای کاشیکاری شده وجود دارد که چهار رکن اصلی (مراقبت، اعتدال، بردباری و عدالت) را نشان میدهد.
جزئیات پیچیده فضای داخلی، از جزئیات بام گرفته تا طراوت و سرزندگی ستونها، این کلیسا را به جایی تبدیل کرده که ارزش دیدن را دارد. این کلیسا، در واقع، نسخه اولیه، خامتر و البته ناتمامِ یک نمونه بزرگتر، به نام کلیسای ساگرادا فامیلیا است.
علاوه بر این، روشها و تکنیکهای ساخت و سازی که در اینجا به کار رفته، پایه و اساس تکنیکهایی است که در ساگرادا فامیلیا پیاده شد.
محل قرارگیری: Carrer Claudi Güell, 6, 08690 Santa Coloma de Cervelló, Barcelona
El Drac de Gaudí at Finca Güell
Finca Güell، یکی از املاک مهم و وسیع Eusebi Güell است، اما کلِ مجموعه، به اندازه دروازه فلزیِ ورودیِ آن، جالب و هیجان انگیز نیست. ساختمانی که در این زمینها بنا شد، توسط معماران دیگری طراحی شده بود و تنها، ماموریت تغییر مدل خانه و طراحی دیوارهای بیرونی و دروازههای ورودی، به گائودی محول شد.
گائودی، دیواری با چند دروازه مختلف، در سبک Mudejar پیشنهاد داد. دروازه اصلی مجموعه، به معنای واقعی کلمه، یک هیولای متفاوت بود. طرح کلی به صورت یک دروازه مشبک آهنی بود، که به شکل یک اژدها ساخته شده بود؛ اژدهایی که زبان دو شاخهاش را از دهان بیرون آورده و بالهای بزرگش را پهن کرده است.
این دروازه، یک اژدهای افسانهای از باغ Hesperideها را نشان میدهد (گروهی از زنان، که توسط اژدهای نگهبانِ درخت سیب طلایی محافظت میشدند)، که یادآور فتوحات شجاعانه هرکول است. این اژدهای خیره کننده و زیبا، توسط آهنگرِ قفل سازی به نام Vallet i Piquer تولید و ساخته شد.
این مجموعه، شامل ۲ ساختمان است، که توسط دروازهای معمولی که با قالبگیری آهن درست شده، اما با گیاهان خیالیِ سبک آرت نوو و مدالی با حرف G (مخفف نام خانوادگی Güell) تزئین شده است، به یکدیگر متصل شدهاند.
محل قرارگیری: Av. de Pedralbes, 7, 08034 Barcelona
Casa Batlló
Casa Batlló، ماحصلِ بازسازی یک خانه قدیمی در سال ۱۹۰۴ است، که در اصل، در سال ۱۸۷۷ ساخته شده بود. گائودی برای طراحی این پروژه، از عناصر متعارفِ Modernisme (آرت نووی کاتالان) استفاده کرد، که شامل موارد آشنایی مثل کاشیکاری، سنگ و آهن فرم داده شده بود.
علی رغم اینکه این ساختمان در طول دوره ساختش به دلیل طراحی افراطی و شکستن تمام حد و مرزها و قوانین رایج شهر، با انتقادهای شدیدی مواجه بود، اما در سال ۱۹۰۶، شورای شهر بارسلون، آن را به عنوان یکی از ۳ ساختمان برتر سال، انتخاب کرد و جایزهای هم به آن تعلق گرفت.
خانه باتلو، ظاهر بسیار بی قاعدهای دارد، به طوری که تنها چند خط مستقیم در آن به چشم میخورد و بخش اعظم نمای آن، با قطعاتی رنگارنگ، که از قطعات شکسته کاشی و سرامیک، به وجود آمده، تزئین شده است.
نام رسمی این اثر معماری، خانه باتلو است، اما محلیها آن را به نام Casa dels ossos یا خانه استخوان می شناسند. علت این نامگذاری هم، طراحی ارگانیک آن، بر اساس بخشهای داخلی و اسکلت بدن انسان است. شما می توانید، بعضی از ستونهای استخوان مانند آن را که در نما به کار رفته را ببینید؛ مخصوصا ستونهایی که در جلوی پنجرههای نامنظم و بیضی شکل و فرمهای سنگیِ طبقه اول قرار دارند.
بام ساختمان هم قوسدار است و مثل پوست اژدها، فلس دارد. یک نظریه محبوب درباره این ساختمان وجود دارد که میگوید برجهای مدور بالای ساختمان، که سازههای مناره مانند کوچکی شبیه تاج روی سر خود دارند، و صلیب، نمادی از نیزه سنت جرج هستند، که در پشت اژدها فرو رفته است. سنت جرج، قدیس حامیِ کاتالونیا، زادگاه گائودی است.
اگر یکی از تورهای مخصوص دیدن آثار گائودی را بگیرید، میتوانید ضمن پس انداز کردن پولتان، با یک بلیط، تمام این مکانها را ببینید.
محل قرارگیری: Passeig de Gràcia, 43, 08007 Barcelona
Casa Calvet
خانه کالوِت، در طول سالهای ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۰، برای کالوِتها؛ خانوادهای فعال در زمینه صنعت نساجی، ساخته شد. معماران و محققان بر سر این موضوع توافق دارند که این ساختمان، معمولیترین کار گائودی است. علت این امر هم این حقیقت است که این ساختمان، باید خود را بین دو ساختمان قدیمیتر جا میداد و اینکه در یکی از زیباترین محلههای بارسلون واقع شده بود و همین دو موضوع، دست گائودی را برای پیاده کردن ایدههای شخصیاش، بسته بود.
نمای سنگیِ ساختمان، در کنار پنجرهها، تزئینات تندیس وار و دکوراسیون داخلیِ آن، آثاری از سبک باروک را بازتاب میدهد. Casa Calvet، ساختمانی متعادل، متقارن با ریتمی منظم است، که برای سبک و سیاق کار گائودی، زیادی معمولی به نظر میرسد، با این حال، هنوز هم نشانههای کوچکی از زبان معماریِ او در بعضی از جزئیات بنا، به چشم میخورد.
شکل بالکنها، به نوعی پیش درآمد اشکالی است که در خانه باتلو، به کار رفته است، چون خانه باتلو، جایی است که گائودی در آن، بیش از هر پروژه دیگری به الهاماتی از طبیعت روی آورده است. نمای ساختمان بر روی بام، به دو سنتوری ختم میشود که هر کدام یک صلیب آهنین را بر خود حمل میکنند و توسط قطعات سنگی تزئینی متعددی، احاطه شدهاند و مجسمههایی از قدیسانِ کالوت، یعنی سنت جنیس و سنت پیتر بر راس آنها قرار گرفته است.
محل قرارگیری: Carrer Sant Marc, 57, 08253 El Calvet, Barcelona
La Sagrada Familia
ساگرادا فامیلیا، معروفترین کار گائودی است و در واقع شاهکار او به حساب میآید. این کلیسا، از سال ۱۸۹۲، در حال ساخت است و انتظار نمیرود که تا سال ۲۰۲۶ ، که صد سال از مرگ گائودی میگذرد هم تکمیل بشود.
عملیات ساخت کلیسای خانواده مقدس، در سال ۱۸۸۲ و تحت نظارت معماری به نام فرانسیسکو دِ پائولا دل ویلار آغاز شد، اما در سال ۱۸۸۳، ویلار استعفا داد و این فرصت برای گائودی فراهم شد که به عنوان معمار و ناظر اصلی، به پروژه نظارت کند.
گائودی، با همان زبان معماری خاص خودش، کل پروژه را از یک کلیسای جامع معمولی، به شاهکاری تبدیل کرد که امروزه شاهد آن هستیم. او گوتیک را با فرمهای منحنی آرت نوو و سبک هندسی نامنظم مخصوص خودش ترکیب کرد.
گائودی، باقی مانده عمرش را وقف این پروژه کرد. در زمان مرگش، تنها کمتر از یک چهارمِ پروژه به پایان رسیده بود. گائودی در سال ۱۹۲۶ و در سن ۷۳ سالگی، بر اثر تصادف با یک تراموا درگذشت و در سرداب کلیسای ساگرادا فامیلیا، به خاک سپرده شد.
پس از مرگ گائودی، پیشرفت ساخت و ساز کلیسا کُند و حتی بارها به دلایل مختلفی، از جمله جنگ داخلی اسپانیا متوقف شد و بعضی از نقشههای اصلی کلیسا که توسط خود گائودی تهیه شده بود، در جریان این درگیریها و توسط انقلابیها از بین رفت.
با وجود اینکه در حال حاضر فرآیند ساخت، با سرعت بیشتری پیش میرود، هنوز ۱۰ برج/مناره مارپیچ دیگر باقی مانده که باید تکمیل شود؛ منارههایی که هر کدام نماد یکی از مفاهیم موجود در کتاب مقدس است.
برج/ مناره مرکزی، که بلندترینِ آنها هم هست، نمایانگر عیسی مسیح است و با احتساب صلیب غولپیکرِ راس آن، ارتفاعی در حدود ۱۷۰ متر دارد و تنها ۱ متر از تپه Montjuïc در بارسلون کوتاهتر است. گائودی بر این باور بود که آثار او نباید از آفریدههای خداوند، فراتر بروند.
کلیسا از طریق معماری و تندیسهای طراحی شده در نما، شرحی عالی از رابطه و وابستگی میان انسان، طبیعت و مذهب را ارائه میکند. نورهایی که با طیفهای رنگی متنوع، با فضای داخلی بازی میکنند، یکی از تاثیرگذارترین جلوههای این ساختمان است.
بالا رفتن از یکی از برج/ منارهها، چشم اندازی منحصر به فرد از بارسلون را در پیش دیدگان انسان میگستراند.
محل قرارگیری: Carrer Mallorca, 401, 08013 Barcelona
Cascada Fountain at Parc de la Ciutadella
آخرین مورد، یکی از اولین پروژههای گائودی است؛ آب نمای واقع در پارک سیوتادلا؛ یکی از معروفترین پارکهای بارسلون.
محل قرارگیری: Parc de la Ciutadella, Passeig de Picasso, 21, 08003 Barcelona
همان طور که مشاهده کردید، معماریِ گائودی، پر از مشخصههای غیر معمول و غیر منتظره است که در سایر ساختمانها، در جاهای دیگر دنیا به چشم نمیخورد. جای تعجب نیست که چرا آثار این معمار، به مقاصد گردشگری تماشایی تبدیل شدهاند، که بی شک قادرند احساسات همه ما را تحریک کنند.
منبع: globotreks.com