دهکده قرون‌وسطایی شنقیط در کشور موریتانی و واقع در صحرای بزرگ آفریقا، جواهر فرهنگ بربر به شمار می‌آید. در این دهکده‌ی صحرایی که زمانی یک پایگاه مهم در مسیرهای تجاری و زیارتی بود، نمونه‌های حیرت‌انگیزی از معماری بربر صحرای بزرگ آفریقا را می‌توان یافت. این مکان به لطف کتابخانه‌های صحرایی‌اش یک مرکز آموزشی مهم نیز میباشد، کتابخانه‌هایی که پر از متون علمی و قرآنی مربوط به قرون وسطی هستند.
این دهکده در سال 777 میلادی تأسیس شد و به دلیل رفت‌وآمد همیشگی تجار و زائران که حین حرکت به سوی مکه از آن می‌گذشتند، سریعاً ساخته شد و رونق گرفت. این رفت و آمد باعث شد تا کتابخانه‌های صحرایی نیز در دهکده ساخته شوند؛ این کتابخانه‌ها انبار کتاب‌های خصوصی‌ای بودند که مسافران با مطالعه‌شان درباره دین، نجوم، ریاضیات و حقوق می‌آموختند. تا دهه 50 میلادی بیش از سی مورد از این کتابخانه‌ها که مالک آن‌ها خانواده‌ها بودند، به عموم مردم خدمت‌رسانی می‌کردند، اما پس از آن، خشک‌سالی تعداد این کتابخانه‌ها را به‌شدت پایین آورد. در حال حاضر پنج کتابخانه در دهکده شنقیط باقی مانده‌اند و هزاران متن در آن‌ها وجود دارد که طبق سنت‌ها از آن‌ها نگهداری میشود.
متأسفانه با اینکه در سال 1996 شنقیط به‌عنوان یکی از میراث‌های جهانی یونسکو شناخته شد، اما این متن‌های گران‌بها هنوز در معرض خطر هستند. کتابدارها همواره با شن و هوای خشک صحرای بزرگ آفریقا مواجه می‌شوند و نبود گردشگر در این منطقه به دلیل مسائل امنیتی، موجب شده است تا 3 مورد از این کتابخانه‌ها به‌طور منظم فعالیت نکنند و باز نشوند. دولت بارها سعی کرده است تا در نگهداری از این دست‌نوشته‌ها مداخله و کمک‌رسانی کند، اما نتوانسته است سنت چند هزارساله‌ی نگهداری از کتابخانه‌ها را که نسل به نسل منتقل شده است، بشکند.
سیف الاسلام، مدیر یکی از کتابخانه‌های منطقه به خبرگزاری گاردین گفت: «سال‌هاست که دولت سعی داشته است تا به این متون دست پیدا کند. اگر شما بودید آیا دست یا پای خود را با کسی به اشتراک می‌گذاشتید؟ این کتابخانه بخشی از وجود ماست.»
خوشبختانه از آنجایی‌که اقداماتی برای افزایش امنیت منطقه صورت گرفته است، اخیراً برخی از گردشگران برای بازدید از این جاذبه‌های گران‌بها به این مکان سفر کرده‌اند. بسیاری از کسانی که به صحرای بزرگ آفریقا سفر می‌کنند، علاوه بر بازدید از شنقیط، از میراث‌های یونسکوی پیرامون آن در مناطق وادان، تیشیت و ولاته نیز دیدن می‌کنند.
باهم، سفری کوتاه را از میان تصاویر این منطقه شروع می‌کنیم. امیدواریم از آن لذت ببرید.
منبع: mymodernmet.com
