در جهان بیشمار گل و گیاه وجود دارد. گلها و گیاهانی با نامها، رنگها و معنای متنوع که هر کدام در فرهنگهای مختلف کاربردهای گوناگونی دارند. جالب است بدانید که یونانیها اولین کسانی بودند که برای گلها، معناهای مختلفی در نظر گرفتند و از آنها در زندگی شخصی و اجتماعی خود استفاده کردند. از آن پس در سراسر جهان، گلها با اهداف و معناهای متنوعی به کار گرفته شدند. در ایران هم از گلها و گیاهان به عنوان یک هدیه عاشقانه، تزیین خانه، عیادت بیمار، تبریک و تسلیت استفاده میکنند. جالب است بدانید که از حدود ۱۵ سال پیش اتحادیه گل و گیاه کشور، ۲۵ خرداد را روز ملی گل و گیاه در ایران نامیدند. در ادامه همراه باشید تا بیشتر درباره گلها و دیدنیهای سرسبز ایران به شما بگوییم.
قدیمیترین سند موجود درباره استفاده از گل در ایران، به حدود ۲ هزار و ۵۰۰ سال پیش بازمیگردد. در یکی از سنگنگارههای تخت جمشید، گل نیلوفر آبی در دستان داریوش قرار دارد که گواهی بر آن است که از گلها به عنوان هدیه استفاده میکردند. محققان بر این باورند که ایرانیان باستان به عنوان هدیه در روزهای تاجگذاری، تولد و جشن نوروز از گلها استفاده میکردند. گل نیلوفر نماد رسمی شهر کرمانشاه بوده و به عنوان نمادی از آیین مهر در نقوش طاق بستان هم مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین زرتشتیان این گل را مقدس میدانند و در اساطیر ایران این گل نماد ایزد بانوی ناهید است.
گلها و گیاهان همان طور که در زندگی شخصی افراد نقش پررنگی ایفا میکنند و به عنوان یکی از زیباترین هدیهها و یادگاریها در مناسبتهای خاص همراه ما هستند، یکی از محبوبترین انتخابها برای تزیین خانهها و ادارات هم محسوب میشوند. در کنار محبوبیت گلها در زندگی شخصی، در حال حاضر شاهد حضور پررنگ این گیاهان رنگارنگ و سرسبز در جریانهای اقتصادی کشورهای مختلف هم هستیم.
صادرات جهانی گل روی اقتصاد کشورهای بسیاری همچون آلمان، آمریکا، فرانسه، انگلیس و هلند تاثیر مثبت بسیاری دارد. صادرات و واردات گل و گیاه در جهان، حدود ۶۰ میلیارد دلار گردش مالی به همراه دارد. همچنین جشنوارهها و نمایشگاههای گل و گیاه بسیاری در سراسر جهان هر ساله برگزار میشود که توجه گردشگران بسیاری را به خود جلب کرده است. برای مثال جشنواره گل کوکنهوف هلند که از اسفند تا اردیبهشت برگزار میشود، یکی از محبوبترین جشنوارههای گل در سراسر جهان شناخته شده و بسیار معروف است.
در ایران جشنوارههای گل و گیاه متعددی همچون جشنواره گلهای لاله که هر سال در فصل بهار در پارک چمران استان البرز برگزار میشود. کرج به دلیل آبوهوای مطبوعی که دارید، یکی از مهمترین مناطق پرورش گل و گیاه در ایران محسوب میشود. فرش باغ لاله در این جشنواره، یکی از جذابترین و دیدنیترین بخشهای آن است که هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند. جالب است بدانید که این فرش گل، بزرگترین فرش گل خاورمیانه شناخته میشود.
۲۵ خرداد؛ روز ملی گل و گیاه
از سال ۱۳۸۴ یعنی حدود ۱۵ سال پیش، اتحادیه گل و گیاه کشور با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، دفتر گل و گیاه و شورای عالی انقلاب فرهنگی، ۲۵ خرداد را روز ملی گل نامیدند. در ادامه به مناسبت این روز رنگارنگ و زیبا در تقویم ایران، معروفترین بازارهای گل در تهران و چند مقصد جذاب گردشگری گل و گیاه در ایران را به شما معرفی میکنیم.
معروفترین بازارهای گل در تهران
یکی از معروفترین بازارهای گل در تهران، بازار گل امام رضا است. در این بازار، انواع گلها، گیاهان و درختچهها به صورت عمده به فروش میرسند. فروشندگان در این بازار از ساعت ۳ یا ۴ صبح غرفههای خود را آماده میکنند و از صبح بسیار زود میزبان خریداران و گردشگران هستند. جالب است بدانید که تا ساعت ۱۱ یا ۱۲ ظهر این بازار بسته میشود. بازار گل امام رضا در جاده خاوران قرار دارد و به همین دلیل به بازار گل و گیاه خاوران هم شناخته میشود. از میدان آزادی تا این بازار گل، حدود ۴۰ دقیقه راه است.
بازار گل محلاتی یکی دیگر از معروفترین و بزرگترین بازارهای گل در تهران محسوب میشود. در این بازار گل برخلاف بازار گل امام رضا علاوه بر فروش عمده، فروش تک و جزیی هم انجام میشود. ساعت فعالیت این بازار گل هم مانند بازار گل امام رضا است. فروشندگان در بازار گل محلاتی از صبح زود حتی پیش از طلوع آفتاب مشغول به کار شده و ساعت ۱۲ بازار بسته میشود. در این بازار انواع گل، گیاه، درختچه، کود و لوازم باغبانی به فروش میرسد. از میدان آزادی تا این بازار گل حدود ۳۰ دقیقه فاصله است.
بازار گل شهید فکوری که به عنوان بازار گل غرب تهران هم شناخته میشود، در ابتدای جاده مخصوص کرج قرار دارد. البته نباید این بازار گل را با بازار گل و گیاه غرب تهران اشتباه بگیریم. از میدان آزادی با این بازار حدود ۱۰ دقیقه پیاده راه است. انواع گلهای شاخهای، دستهای، درختها و نهالهای میوه، گیاهان آپارتمانی و تزیینی و بسیاری دیگر از انواع گیاهان و گلها در این بازار به فروش میرسد. این بازار هم از سپیده دم تا هنگام ظهر فعالیت دارد.
در حوالی بازار گل شهید فکوری، بازار گل و گیاه دیگری قرار دارد که نامش بازار گل و گیاه غرب تهران است. فروشندگان در این بازار در ۶ سال مجزا، انواع گلها، گیاهان، درختچهها، کاکتوسها و لوازم باغبانی را به فروش میرسانند. این بازار برخلاف دیگر بازارهای تهران از ساعت ۸ یا ۹ صبح تا هنگام شب فعالیت دارد. این بازار که در بزرگراه شهید آبشناسان واقع شده است، با ماشین تا میدان آزادی حدود ۲۰ دقیقه فاصله دارد.
۵. بازار گل و گیاه بهشت زهرا
از دیگر بازارهای گل و گیاه در تهران، میتوان به بازار گل و گیاه بهشت زهرا اشاره کرد. این بازار گل در روزهای پنجشنبه و جمعه بسیار شلوغ میشود و برخلاف دیگر بازارهای گل در تهران، زمان بیشتری تا اواسط عصر باز است. از میدان آزادی تا بازار گل و گیاه بهشت زهرا حدود ۳۰ دقیقه راه است. در این بازار هم انواع گیاهان آپارتمانی، تزیینی، گلها و درختچهها به فروش میرسد.
مقاصد گردشگری گل و گیاه در ایران
۱. محلات
محلات یکی از شهرستانهای استان مرکزی است که علاوه بر جاذبههای تاریخی و فرهنگی بسیاری که دارد، بیشتر به عنوان مهد گل و گیاه ایران شناخته میشود. محلات را مهد پرورش گل و گیاهان زینتی در کشور میدانند که رتبه اول تولید گل در ایران را به خود اختصاص داده است. به همین دلیل محلات را هلند ایران و البته پایتخت گل و گیاه کشور مینامند. باغهای گل و گلخانههای بسیاری در این منطقه قرار دارد. گلکاری در محلات به عنوان یک فعالیت اقتصادی از سال ۱۳۰۰ شروع شده است و هم اکنون حدود ۴۰ درصد از جمعیت این منطقه در بخش گل و گیاه مشغول به کار هستند. بزرگترین گلزارهای کشور در محلات قرار دارد و به همین دلیل سالانه گردشگران علاقهمند بسیاری به گل و گیاه به این شهرستان سفر میکنند. از میدان آزادی تهران تا محلات در استان مرکزی حدود ۳ ساعت و نیم راه است.
باغ گیاه شناسی ملی ایران بر اساس طرح باغ ایرانی در سال ۱۳۴۷ در اراضی چیتگر تهران تاسیس شد. در این باغ سرسبز و زیبا، ۶ نوع اقلیم گیاهی مختلف قرار دارد. اقلیم خزر، البرز، زاگرس، هیمالیا، قفقاز و آسیای میانه و آمریکا در این باغ ملی طراحی و اجرا شدهاند. این باغ یکی از دیدنیترین جاذبههای گردشگری در تهران و در نزدیکی کرج محسوب میشود که به ویژه در فصل بهار میزبان گردشگران بسیاری است. بلوط ایرانی، افرا، کاج تدا، پونه، آویشن، زبان گنجشک و سیاهال بعضی از گونههای گیاهی موجود در این باغ محسوب میشوند. سرسبزی و رنگارنگی این باغ همراه با دریاچه و موزه حیات وحش آن را به یک مقصد جذاب برای علاقهمندان به گل و گیاه در کشور تبدیل کرده است. از میدان آزادی تا باغ گیاه شناسی ملی ایران حدود ۳۰ دقیقه فاصله است.
۳. پیادهراه لاله زرافشان برای مادران
در سال ۱۳۹۲، هومن اردبیلی به یاد مادرش پیادهراه زرافشان را مهد گلهای لاله کرد. این پیادهراه که در حال حاضر به عنوان پیادهراه لاله برای مادران هم شناخته میشود، یکی از دیدنیهای تهران است. هومن اردبیلی ۳۷ سال سن دارد و پزشک عمومی است. او علاوه بر خانه خود، پیادهراه محل را هم پر از گل و گیاه کرده است. او مادرش را از دلایل اصلی علاقهاش به گلها و میداند و برای احترام و یادبود او، به کاشتن لاله در پیادهراه روی آورده است. این پیادهراه هم اکنون به یکی از مقاصد گردشگری جذاب برای علاقهمندان به گل و گیاه در کشور تبدیل شده و از میدان آزادی تا پیادهراه زرافشان حدود ۲۰ دقیقه راه است.
باغ لاله گچسر در روستای گرماب قرار دارد و هر ساله در فصل بهار و به ویژه ماه اردیبهشت، میزبان گردشگران بسیاری است. چرا که دربهای باغ لاله در این زمان به روی مسافران باز میشود. این باغ در سال ۱۳۶۱ تاسیس شده و بازدید از آن برای عموم رایگان است. حدود ۳۰ گونه گل لاله در این باغ کشت میشود و به همین دلیل این باغ سرشار از لاله به رنگهای زیبا و خیرهکنندهای مزین است. این باغ هرسال میزان جشنواره گلهای لاله است. جالب است بدانید که لاله گل ملی کشورمان است و به عنوان یکی از نمادهای فرهنگی ایران زمین شناخته میشود. از میدان آزادی تهران تا باغ لالههای گچسر حدود ۵۰ دقیقه فاصله است.
باغ لاله کندر با وسعت ۵/۳ هکتار امسال (۱۳۹۹) افتتاح شد. این باغ لاله در روستای زیبا و سرسبز کندر کرج واقع شده است. این باغ بر دامنه کوهی مشرف بر روستا قرار گفته و طراح آن فردی به نام «پهلوانی» بوده است. برای اولین بار ۳۰ نوع واریته لاله و ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار پیاز لاله آلیوم و سنبل در این باغ کشت شده و این دشت را به رویای رنگارنگ گلهای لاله در فصل بهار تبدیل کردهاند. بهترین زمان بازدید از این باغ اردیبهشت ماه است که گلها لاله شکوفا و سرزنده هستند. از میدان آزادی تا باغ لاله کندر حدود ۵۰ دقیقه فاصله است.
درنهایت
گلها و گیاهان هزاران سال است که نقش مهمی را در زندگی شخصی و اجتماعی ما انسانها باز کردهاند. اهمیت و زیبایی گلها و گیاهان سرسبز و رنگارنگ را نباید دست کم گرفت. به بهانه ۲۵ خرداد، روز ملی گل در ایران، پیوند خود را با طبیعت محکمتر کرده و آن را به زندگی خود وارد کنید.
تهیه و تالیف: لستسکند