گردشگر غواص به کسی گفته میشود که از محل سکونت دائمی خود به مکان یا اقامتگاهی سفر کند و در حالیکه حداقل یک شب را در آنجا سپری میکند در فعالیتهایی مثل غواصی، شیرجه آزاد و اسنورکلینگ (بهمعنی شنا زیر آب به کمک دستگاهها و لولههای تنفسی)، شرکت کند. گردشگری غواصی در سراسر دنیا رایج است و طرفداران زیادی دارد؛ اما اغلب در کشورهای کمتر توسعه یافته مناطق استوایی انجام میشود؛ جایی که آب گرم و به رنگ آبی است و دید وسیعی دارد و شرایط دریا هم اغلب آرام است. از طرفی بسیاری از مسافران، غواصی را برای اولین بار هنگامی که برای تعطیلات به مناطق استوایی آمدهاند، امتحان میکنند؛ چرا که غواصی کردن در مناطق استوایی با وجود صخرههای مرجانی بسیار سادهتر و زیباتر خواهد بود. در کنار تجربه غواصی، چیزهای زیاد دیگری برای دیدن و کشف کردن در این گونه مناطق وجود دارد.
گردشگری غواصی تاثیرات مثبتی مانند تشویق مردم به حفظ منابع طبیعی، ایجاد درآمد و پشتیبانی از جامعه محلی دارد. این روزها فعالیتهای گردشگری که در محیطهای ساحلی و دریایی هنگام تعطیلات انجام میشود، فراتر از تفریحات رایج است و تبدیل به یک پدیده جدید در گردشگری شده که در این مطلب تحت عنوان گردشگری غواصی میخواهیم به معرفی بهترین مقاصد غواصی در ایران و برخی از نقاط جهان بپردازیم؛ اما قبل از آن، انواع غواصی را مرور میکنیم.
انواع غواصی
غواصی آزاد
غواصی آزاد نوعی از غواصی است که به ششهای توانمند نیاز دارد. در این روش، غواص باید دقایقی که زیر آب میماند را بدون هیچگونه وسیله تنفسی دوام بیاورد و تنها از اکسیژنی که در ششهای خود ذخیره کرده استفاده کند.
جالب است بدانید که سیستم بدن هنگام قرار گرفتن در آب به گونهای عمل میکند که اکسیژن بیشتری را ذخیره کند. این نوع غواصی، اولین روشی است که برای رفتن به عمق 2.5 الی سه متری آب استفاده شده است. در حدود چهار هزار سال پیش، غواصان برای کشف مروارید و یافتن صدفهایی که مروارید داشتند به اعماق دریای مدیترانه شیرجه میزدند. رفته رفته با پیشرفت علم، روشهای دیگری کشف شد که غواصی کردن را راحتتر کرد. اکنون از غواصی آزاد به عنوان یک رشته ورزشی حرفهای یاد میکنند که برای یاد گرفتن آن باید مراحل آموزشی خاصی سپری شود.
غواصی اسکوبا
اسکوبا به معنی شنا با دستگاه تنفس زیر آب است. غواصی اسکوبا به شیوهای اجرا میشود که غواص همراه با لوازم و تجهیزات خاصی که سبب تنفس راحتِ او میشود، به داخل آب میرود. در این روش، سیلندری که همراه غواص است از گاز تنفسی پر شده تا هوای لازم برای نفس کشیدن را مهیا کند.
در این سبک غواصی معمولا آزادی عمل غواص، بیشتر از روشهای دیگر است و او از طریق بالههای شنا میتواند به راحتی در آب حرکت کند. غواصی اسکوبا به دو روش مدار باز و مدار بسته انجام میشود. در غواصی اسکوبای مدار باز، بازدمِ غواص در داخل آب تخلیه میشود ولی در نوع مدار بسته، امکان پالایش بازدم و تبدیل مجدد آن به اکسیژن وجود دارد.
غواصی با تغذیه از سطح
این نوع غواصی اغلب در خدمات غواصی صنعتی به کار میرود. در این روش تنفس غواص از طریق یک شیلنگ که به بند ناف شهرت دارد، تامین میشود؛ کنترل این شیلنگ از طریق یک کشتی پشتیبان یا یک اتاقک زیرآبی انجام میشود. غواصانی که از این روش برای غواصی کردن استفاده میکنند، باید از کلاه یا ماسکهای مخصوص غواصی استفاده کنند تا صورتشان کاملا پوشیده شود.
غواصی اشباع
غواصی اشباع روشی است که بیشترین زمان ممکن برای ماندن در زیر آب را برای غواص مهیا میکند. این روش هم معمولا برای غواصی صنعتی و انجام کارها در طول چند روز کاربرد دارد. این روش دارای ایمنی بالایی است و به غواصان این امکان را میدهد که در همان اعماق آب، در محفظههای مخصوصی که خشک هستند (همچون زنگ غواصی)، استراحت کنند و روز بعد دوباره کار را از سر بگیرند.
غواصانی که با روش اشباع به اعماق دریاها میروند و مدت زمانی نسبتا طولانی را زیر آبها سپری می کنند، چند روزی طول میکشد تا به حال اولیه خود برگردند.
بهترین مقاصد غواصی جهان
Raja Ampat, Alor, Komodo در اندونزی
پارک ملی کومودو (Komodo) یکی از بهترین مکانهای دنیا برای کشف دنیای زیر آب محسوب میشود. در اینجا هم دنیای بیرون آب و هم درون آب به طور شگفتآوری، حیرتانگیز و تماشایی است. این کشور بیشتر از 13 هزار جزیره دارد که هر کدام از آنها خصوصیات و شرایط خاصی دارند اما پارک کومودو یکی از بهترین مکانها در بین این جزایر است که میتواند اوج جذابیتهای دنیای زیر آب را نمایش دهد. این مکان در واقع در سواحل گینهنو قرار گرفته و با داشتن بیش از ۱۵۰۰ نوع ماهی مختلف و عجیب و بیش از ۷۵ درصد از انواع گونههای شناخته شده مرجانها، فرصت بینظیری برای آشنا شدن با دنیای عجیب اقیانوسها، باغهای فوقالعاده جذاب مرجانها و زیستگاه موجوادت دریایی ناشناخته فراهم میکند.
Malapascua در فیلیپین
Palawan،Cebu ،Boracay و Puerta Galera در فیلیپین مانند اندونزی در مثلث مرجانی قرار دارند و جزیره Malapascua که جزیرهای کوچک در نزدیکی ساحل Cebu، مجموعهای بی نظیر از کوسهها و ۵۰۰ گونه مختلف از انواع مرجانهای سخت و نرم خاص برای تماشا است و هر زمان از سال برای غواصی و گشتوگذار در اعماق آبها مناسب است.
Palau در جنوب فیلیپین
پالائو در جنوب فیلیپین به بهشت زیر آب برای غواصان معروف است؛ جایی که قطعا از دیدن این همه شگفتی و تماشای ناشناختهها و انواع ماهیها، دلفینها و صخرههای مرجانی هر گردشگری را حیرتزده میکند.
Silfra Gap در ایسلند
غواصی در ایسلند یکی از مهم ترین مقاصد برای کسانی است که دوست دارند بیشتر با دنیای زیر آب آشنا شوند و منظرههای متفاوتی از دنیایی زیبای زیر آب با دیوارههای صخرهای در اعماق شفافترین آبهای دنیا را از نزدیک ببینند. در ایسلند علاوه بر سیفرا میتوانید مناطق ساحلی شمال آتنانتیک را هم کشف کنید و ورود آبهای داغ معدنی به آبهای سرد اقیانوس را تماشا کنید.
پارک ملی Similans در تایلند
یکی از بهترین مقاصد غواصی دنیا در تایلند و در Khao Lak در پوکت قرار دارد. جزایر بسیاری در آن منطقه وجود دارد که به راحتی با قایق قابل دسترسی هستند. بهترین زمان برای غواصی در این جزایر از ماه اکتبر تا ماه می است.
جزیره داروین (Darwin Island) در گالاپاگوس
آبهای این جزیره با داشتن ۲۰ درصد زندگی مرجانی، جذابیتهای زیادی برای غواصان دارند. کوسهها از اوخر ژوئن تا اکتبر، لاکپشتها، شیرهای دریایی و پنگوئنها از جذابیتهایی هستند که با غواصی در این جزیره میتوانید از نزدیک تماشایشان کنید. جزیره داروین از بهترین مقاصد برای کسانی است که میخواهند تعطیلاتی بینظیر در کنار یک تجربه غواصی فوقالعاده داشته باشند.
بهترین مقاصد غواصی ایران
سواحل دریای شمال ایران به دلیل ماسهای بودن، امکانات غواصی تفریحی خاصی ندارد و غواصی در ایران در سواحل جنوبی خلیج فارس و دریای عمان انجام میشود که در این موارد میتوان به ساحل جزیره کیش، جزیره قشم و بندر چابهار اشاره کرد.
جزیره کیش قطب غواصی ایران
جزیره کیش به طور کلی یکی از مناسبترین مناطق خلیج فارس است و ریفهای مرجانی شرق جزیره کیش از غنیترین و زیباترین مناطق و مساعدترین محلهای غواصی در ایران است. پوشش مرجانی این جزیره در سواحل شرقی آن قرار دارد که هرساله مورد بازدید بسیاری از علاقهمندان غواصی قرار میگیرد. مراکز آموزشی و تفریحی زیادی در جزیره کیش وجود دارد که باعث شده این منطقه به قطب غواصی کشور تبدیل شود.
غواصی در جزیره کیش در تمام فصلهای سال امکانپذیر است و محلهای کم عمق این جزیره برای غواصی تمامی افراد و حتی برای افراد تازه کار بسیار مناسب است. وجود مراکز آموزشی و تفریحی غواصی در کیش این جزیره را تبدیل به قطب غواصی کشور کرده است.
سایت غواصی بیگ کورال کیش و ژوراسیک پارک
ژوراسیک پارک و بیگ کورال در بخش شرقی جزیره قرار دارند و وجود آبزیان و ریفهای مرجانی، غواصی در این منطقه را جذابتر میکند. برای رسیدن و لذت بردن از این منطقه میتوان با اتومبیل به ساحل هتل سیمرغ رفته و از آنجا به محل بیگ کورال رسید. این منطقه برای آماتورها بهترین منطقه غواصی است. عمق بیگ کورال کیش بین 6 تا 7 متر است.
سایت غواصی ساترن کرک
ساترن کرک یکی از قشنگترین و البته بکرترین سایتهای غواصی در کیش است که تقریبا 5 کیلومتر از ساحل فاصله دارد. این سایت در عمق 14 متری دریا قرار دارد و با توجه به این که این سایت در یک شکاف در عمق دریا قرار دارد، مناسب غواصان حرفهای است که با تجهیزات بالا میتوانند از آن لذت ببرند.
سایت غواصی سمبارون
این سایت در غرب جزیره کیش قرار دارد و زیباترین ریفهای مرجانی را در خود دراد. عمق سایت غواصی سمبارون از 16 متر شروع میشود بنابراین این سایت نیز مناسب غواصان حرفهای با تجهیزات خاص است.
سایت غواصی کشتی یونانی
سایت غواصی کشتی یونانی یک انتخاب خوب برای غواصی در عمق چهار الی هشت متری است. با غواصی در این منطقه میتوانید پروانه این کشتی را هم ببینید.
سایت غواصی کلبه هور
منطقه کلبه هور در قسمت غربی جزیره کیش قرار گرفته و از مناسبترین مکانها برای غواصی مخصوصا زمانی که امکان غواصی در بخش شرقی جزیره وجود ندارد است. در منطقه کلبه هور میتوانید از غواصی در عمق پنج متری این منطقه لذت ببرید.
غواصی و صنعت غواصی در چابهار
چابهار دیگر منطقه گردشگری و توریستی جذاب جنوب ایران است که جاذبهها و تفریحات دریایی جذاب و متنوعی دارد. یکی از مهمترین و جذابترین تفریحات چابهار، غواصی است. در آبهای این منطقه آبزیانی گوناگونی از جمله انواع مرجانها، ماهیهای بزرگ و کوچک زندگی میکنند که با غواصی در آبهای چابهار میتوان این زیباییها را دید.
در چابهار هم سایتهایی برای غواصی در نظر گرفته شده است که اکثر آنها کم عمق و مناسب غواصی برای مبتدیان است. از جمله سایتهای مهم غواصی چابهار سایت غواصی کلبه چابهار، سایت غواصی کاهری، سایت غواصی انبار نفت، سایت غواصی علوم دریایی، سایت غواصی جزیره شیطان و سایت غواصی دره لیپار است.
سایت غواصی کلبه لیپار
این سایت غواصی به دلیل کم عمق بودن، یکی از مناسبترین سایتهای غواصی برای مبتدیان است. با غواصی در این سایت میتوان انواع مرجانها را دید و از آنها لذت برد.
سایت غواصی انبار نفت
این سایت در بندر چابهار با عمق 7 متر، مناسبترین سایت غواصی برای تازه کارها است.
سایت غواصی کاهری
این سایت غواصی در عمق 17 متری قرار دارد. این سایت بخاطر جذابیت مرجانی خود بسیار معروف است.
جزیره قشم مقصد گردشگران غواصی
قشم یکی از جذابترین جزایر ایران است که جاذبههای گردشگری بسیاری دارد. اما به واسطه خلیج فارس این جزیره مقصد گردشگری غواصان و کسانی است که علاقهمند به غواصی یا تجربه غواصی هستند. مرکز غواصی و تفریحات دریایی نگین ساحل قشم، یکی از مراکز مهم غواصی در جزیره قشم است که گردشگران میتوانند علاوه بر غواصی با دیگر تفریحات از جمله شاتل و قایق سواری هم لذت ببرند.
سایت غواصی باغ مرجانی
این سایت یکی از بهترین سایتهای غواصی در بخش جنوبی جزیره قشم است. این سایت روبروی روستای سوزا قرار دارد و به آن اسپیرنگی هم میگویند. این سایت با عمق 32 تا 66 متر مناسب غواصان مبتدی نیست.
سایت غواصی جزیره ناز
جزیره ناز در بخش شرقی جزیره قرار دارد و عمق آن از دو متر تا پنج متر است. این سایت در فاصله یک کیلومتری از ساحل قرار گرفته و بخاطر شقایق دریایی، دلقک ماهی و دیگر آبزیان برای همه غواصان بخصوص غواصان مبتدی مناسب است.
سایت غواصی کشتی سوخته لارک
با رفتن به این سایت امکان غواصی در یک کشتی برایتان فراهم میشود. این سایت بین دو جزیره لارک و قشم قرار دارد و مناسب غواصان حرفهای است.
سایت غواصی زیتون
سایت غواصی زیتون روبروی پارک تفریحی زیتون قرار دارد. این سایت هم با عمق دو تا پنج متری مناسب همه است. پس اگر دنبال غواصی و گردشگری غواصی هستید حتما به این سایت سر بزنید.
تألیف: لستسکند