به نظر میرسد کمک کردن به یک غریبه، بیشتر از یک کار خوب باشد. براساس تحقیقاتی که موسسه گالوپ انجام داده، تمایلِ افرادِ یک جامعه به کمک کردن، یکی از شاخصههای شرایط اقتصادی مثبت، وضعیت تولید ناخالص ملی و بیکاریهای طولانیمدت و سایر عوامل مانند توجه افراد به رفاه جمعی، در مقابل رفاه فردی است.
برای اطلاعات دقیقتر، گالوپ در 140 کشور مختلف بیش از 145 هزار نظرسنجی انجام داد. در این نظرسنجیها، سوالاتی مطرح شده بود مانند اینکه آیا فرد اخیرا پولی به خیریه پرداخت کرده، کاری داوطلبانه انجام داده یا به غریبهای کمک کردهاند؟ نتیجه نهایی این نظرسنجی به جمعیت کل جهان تعمیم داده و مشخص شد که در ماه، حدود 1 میلیارد نفر فعالیّت داوطلبانه و حدود 2.2 میلیارد نفر به افراد غریبه کمک میکنند. البته باید اضافه کرد این اولویتبندیها مطلق نیست و با تغییر معیارها، عوض خواهد شد. همچنین، ممکن است بعضی کشورها از بررسی و دایره پژوهش بیرون مانده باشند، بنابراین این اولویتبندی نمیتواند صد در صد قطعی باشد.
اما برمیگردیم به بررسی گالوپ. امتیاز کشورها بسیار متفاوت بوده است، اما احتمال فعالیتهای خیرخواهانه میانِ افرادِ برخی کشورها بیشتر بود. سراغ این کشورها رفتیم و از مردم پرسیدیم چه چیزی باعث میشود که وقت و درآمد خود را صرف کمک کردن به دیگران کنند؟ بعد بررسی کردیم که چطور این سخاوتمندی به جامعه کمک میکند.
برمه؛ کشوری با خوشبرخوردترین و مهربانترین مردم
اکثر افرادی که در این کشور کوچک در جنوبشرقی آسیا زندگی میکنند، به سوالات پرسشنامه پاسخ مثبت دادند. یعنی اکثر آنها پول اهدا کرده، کارهای داوطلبانه کرده و به غریبهها کمک کرده بودند که البته باعث شد بالاترین امتیاز را در این لیست به دست بیاورند.
باورهای بودایی، احتمالا نقش مهمی در این سخاوتمندی دارند. دکتر هنینزی تت، اصالتاً اهل یانگُن است و از پدری اهل گوا و کاتولیک و مادری اهل برمه و بودایی به دنیا آمده است. او برای ما توضیح داد که چطور باورهای بوداییسم تراوادا (مکتبی که در برمه دنبال میشود)، باعث شده مردم سخاوتمندتر باشند.
در باور بودایی، هر کار خوبی که مردم انجام میدهند به نام آنها ذخیره میشود و پس از تناسخ، زندگی بهتری خواهند داشت. مثلا، رسم است در تولد بچهها، برای راهبان که طعام روزانهشان وابسته به نذورات مردم است، غذا ببرند. مردم معتقدند این کار برای آنها خیر و برکت به همراه خواهد داشت.
این طور که دکتر تت میگوید، در گذشته خیرات و نذورات مردم، عمدتا به معابد و راهبان داده میشده و چند سالی بیشتر نیست که کمک به پرورشگاهها به شکلی سازمانیافته، آغاز شده است. به خصوص که برمهایها روزبهروز، بیشتر در معرض فرهنگ و باورهای غربی قرار میگیرند.
با ثبات سیاسی و انتخاباتهای عمومی در سالهای اخیر، تعداد خارجیهایی که به برمه مهاجرت کردهاند، بیشتر شده است. برمه به جز عنوان سخاوتمندترین مردم دنیا، یکی از خوشبرخوردترین و مهربانترین مردم دنیا را هم دارد. در نظرسنجیها، بیش از 96 درصد مردم ازعلاقه خود به خارجیها صحبت کردند.
ایالت متحده آمریکا؛ زنده بودن فرهنگ بنیآدم اعضای یک پیکرند در جامعه
دکتر تت که اکنون در بالتیمور زندگی میکند میگوید، در مقایسه با برمه، فرهنگ کمک کردن در آمریکا، ریشهههای مذهبی کمتری دارد و در لیست گالوپ، در مقام دوم قرار گرفته است.
کمک کردن در آمریکا آن بُعد حسابگری که در باور مردم برمه است را ندارد. یعنی برخلاف مردم برمه که برای رسیدن به نفع شخصی در آینده به دیگران کمک میکردند، در آمریکا فرهنگ غالب کمک کردن این نیست. تت میگوید بیش از هر چیز تحت تأثیر فرهنگ ترویج مهربانی آمریکایی قرار گرفته است. فرهنگی که میگوید جواب مهربانی یک نفر را با مهربانی کردن به دیگران بدهید.
کمک کردن در فرهنگ آمریکا انواع مختلف دارد و بستگی به شرایط جغرافیایی، شهری و روستایی بودن افراد هم دارد. نایومی هاتاوی موسس یک گروه فرهنگی بینالمللیِ میگوید، خیریهها، سازمانهای مردمنهاد و مراکز کارهای داوطلبانه بسیاری در شهرهایی مانند واشنگتن وجود دارد، اما وقتی به سمت حومه شهر میرویم، افراد بیشتری را میبینیم که نمیدانند چطور باید در این فعالیّتها شرکت کنند.
البته استثنا هم وجود دارد. در شهر کوچک لوکت در ویرجینیا، روحیه کمک کردن و کارهای بشردوستانه نوعی اجبار خودخواسته بین مردم است. اگر کسی به کمک احتیاج داشته باشد، ساکنان شهر سریعاً برای کمک کردن داوطلب میشود. در مراسمهای جمعآوری کمکهای مالی همه و بدون لحظهای درنگ شرکت میکنند.
انگار این رسوم، چندین و چند نسل است که ادامه داشته. خاطره مشترک تمام مردم این شهر پدربزرگها و مادربزرگهایی هستند که همه عمرشان به دیگران کمک میکردند. کمکی که هیچوقت خودستایانه نبوده. زویی هلن، یکی از اهالی این شهر است که اکنون در ماساچوست زندگی میکند. زویی میگوید در تمام سالهای کودکیاش از پدربزرگها و مادربزرگهایش داستانهایی از مراسم اطعامی که برگزار میکردند، شنیده است. او معتقد است، بزرگترهای خانوادهاش میخواستند به او بیاموزند همدردی با دیگران باید بخشی از شخصیت او باشد و انسانها باید مراقب یکدیگر باشند وگرنه جامعه از هم میپاشد.
معمولا شهروندان به نسبت ثروتمند این کشور احساس میکنند باید کارهای بیشتری برای کمک به جامعهشان انجام دهند و آنچه تا این لحظه انجام دادهاند، کافی نیست. خارجیهایی که در آمریکا زندگی میکنند اما حس نوعدوستی آمریکاییها را شگفتانگیز میدانند یکی از این غیرآمریکایی گفته که در نیویورک مهربانترین مردم دنیا را دیده است.
استرالیا؛ داشتن فرصت عادلانه در زندگی
همه باید شانس یکسانی برای موفقیت داشته باشند، چیزی که شهروندان استرالیا به آن فرصت عادلانه میگویند و این یکی از اصلیترین بخشهای فرهنگ استرالیا است. به عبارت دیگر، شانس اینکه درست مانند دیگران به موفقیت برسید. اریک استوبه اصالتا از شهری کوچک در ولز جنوبی نو است. او در این باره میگوید: ما کشوری جوان و قاره جزیره هستیم که جمعیت زیادی نداریم و همیشه به قابلیت پیشرفتمان از طریق تلاش مداوم افتخار میکنیم. ما احترام زیادی برای فردی قائل هستیم که با تلاش به موفقیت میرسد، اما فروتن است، اصل و اصالتش را از دست نمیدهد و حامی افرادی است که مانند او در تلاش برای رسیدن به موفقیت هستند.
ملبورن شهری اجتماعی است و رویدادهایی در آن برگزار میشود که میلیونها دلار به جامعه محلی و بینالمللی کمک میکند. مثلا بنیاد مُوِمبر، آقایان را تشویق میکند که در ماه نوامبر ریش بگذارند و درآمد رویدادی که برگزار میکند را صرف برنامههای سلامت مردان میکند.
بحرانها هم در استرالیا سخاوت بسیاری را برمیانگیزد. وقتی در سال 2004 در اندونزی سونامی آمد، استرالیاییها 42 میلیون دلار اهدا کردند. در آن زمان جمعیت کشور حدود 20 میلیون نفر بود.
در سال 2009 هم وقتی آتشسوزی جان بسیاری را گرفت و خانههای بسیاری را تخریب کرد، استرالیاییها وارد عمل شدند. ساکنان ملبورن حتی دولت را با حجم کمکهای نقدی و زمانیشان شگفتزده کردند، بسیاری هم خانههایشان را به عنوان پناهگاه در اختیار آسیبدیدگان قرار دادند و پیغامهای امیدوارکننده برای افراد فرستادند. وقتی پای کمک کردن در میان باشد، استرالیاییها تا جایی که بتوانند کمک میکنند.
استرالیاییها به خصوص به اعتماد اجتماعی و شبکه امنی که قانون برایشان ایجاد کرده، افتخار میکنند. اعتماد و اطمینانی که نتیجه قوانینی مانند محدودیتهای استفاده از اسلحه، مزایای بیکاری و مراقبتهای بهداشتی و درمانی خوب است و باعث شده شهروندان احساس امنیت داشته باشند. البته همه اینها به این معنا نیست که از مسخره کردن هم لذت نمیبرند. استرالیاییها نوعی شوخطبعی دارند که بعضا به بیاحترامی نزدیک است. معمولا این حس طنز برای خارجیها قابل درک نیست و باید برای آنها توضیح داد که این سبک شوخیها در استرالیا، نشاندهنده محبت افراد به یکدیگر است.
نیوزیلند؛ مغازههایی رایگاه برای نیازمندان و بابانوئلهای دونده
کیویها، ساکنان این جزیره کوچک، تاریخ بلندی از رسم محبت به همسایه دارند. گاهی همه یکدیگر را میشناسند یا با هم آشنا هستند، بنابراین احساس میکنند باید هوای یکدیگر را داشته باشند. همین حس عمیق اجتماعی است که باعث شده نیوزلند، کشوری سخاوتمند به نظر برسد. در شهر ولینگتون، مکانهایی وجود دارد که به آنها مغازههای رایگان گفته میشود. رستورانها، نانواییها و شیرینیفروشیها غذای مازاد یک روزشان را به این مغازهها میفرستند تا در اختیار افراد نیازمند قرار بگیرد.
در ماه دسامبر هم 18 مکان در نیوزلند میزبان یک رویداد دو میدانی هستند که شرکتکنندگان آن با لباس بابانوئل مسیری 2 تا 3 کیلومتری را میدوند. درآمد این رویداد، صرف کمک به کودکان بیبضاعت میشود.
در زلزله سال 2011 در کرایستچرچ، صدها نفر کشته و هزاران نفر مجروح شدند، اما همین حادثه روحیه کمک کردن مردم را زنده کرد. چندین سال بعد از زلزله، شهر همچنان نتوانسته بود به دوران قبل از زلزله بازگردد اما شهر پر بود از بیلبوردهایی که با جملات امیدوارکننده سعی در بهتر کردن شرایط و یادآوری لزوم کمک به یکدیگر داشتند.
کسانی که در نیوزلند زندگی میکنند، میتوانند وقت خود را به لذت بردن از طبیعت زیبای این کشور بگذرانند. نیوزلند جزیرهای است با جمعیتی نه چندان بالا و پیدا کردن ساحلهای خلوت کار دشواری نیست، در بدترین حالت 130 کیلومتر با دریا فاصله خواهید داشت.
سریلانکا؛ فرهنگ کمک کردن در تاروپود باورها
درست مانند برمه، کمک کردن در سریلانکا از مذهب ریشه میگیرد. اکثریت مردم در سریلانکا بودایی و هندو هستند و هر دو مذهب، تاکید زیادی بر کمک کردن دارند. این تمایل به کمک کردن (به خصوص در نواحی جنوبی و در شهر ماتارا)، احساس میشود. حس همنوعدوستی اهالی ماتارا آنقدر زیاد است که تبدیل به ضربالمثل شده است. این ضربالمثل میگوید: «هرجای کشور که به کمک نیاز داشته باشید، یک ماتارایی پیدا میشود که به شما برای حل مشکلتان کمک کند». سوپون بودهاجیوا که خود از اهالی ماتارا است میگوید: «حسی عمیق از تعلق در قلب هرماتارایی وجود دارد و احتمالا دلیل این تمایل به کمک کردن همین است».
از اهدای خون گرفته تا رویدادهای خیریه در مدارس، همیشه در ماتارا یک رویداد در جریان است که مردم را تشویق به نیکوکاری میکند. بسیاری از سازمانها و محلات دکههای غذای رایگانی دارند به نام دانسل که در مراسم مختلف مانند روز پویا و تعطیلات رسمی، غذای رایگان به نیازمندان میدهد. یکی دیگر از اتفاقاتی که در تعطیلات میافتد، مشارکت اجتماعی برای فعالیتهایی مانند تمیزکردن جادهها، داوطلب شدن در بیمارستانها و داوطلب شدن برای ساخت خانه برای بیخانمانها است.
در کنار ساکنان مهربان و لبخند بر لبش، سریلانکا به تنوع غذایی هم شهرت دارد. سیستم پختوپزی که متاثر از غذاهای پرتغالی، هلند، انگلیس، هند و ایران است. غذاهایی خوش عطر و بو که با مجموعه مختلفی از ادویهها طبخ میشوند و برنج و کاری، بخش جدانشدنی بسیاری از آنها است. هاپر که نوعی پنکیک و تخممرغ است، غذای معروف دیگر سریلانکا است و البته چای معروف سیلان که به عطرش معروف است. اگر از طرفداران سریلانکا هستید و دوست دارید به این منطقه سخاوتمند سفر کنید، اینجا میتوانید نکاتی درباره سفر به سریلانکا بخوانید.
در این مطلب با کشورهایی آشنا شدید که بر اساس نظرسنجی شرکت گالوپ، سخاوتمندترین مردم را در دنیا داشتند. هرچند که نظرسنجیها در بسیاری از کشورها انجام شده، نسبی بودن اطلاعات را مد نظر داشته باشید. همانطور که در نهایت گالوپ نتیجهگیری کرد: میزان سخاوتمندی مردم در کشورهای مختلف به وضعیت اقتصادی کشورها وابستگی مستقیم دارد. در هر صورت، بخشندگی و سخاوت ویژگیهایی است که باید آنها را ستود.
منبع : BBC Travel