ترکیب برخی از مزهها یا غذاها با هم شاید در تصور کسی که تا کنون آنها را امتحان نکرده، جالب به نظر نیاید اما خیلیها پس از اینکه یک بار آن را میچشند متوجه میشوند گاهی ترکیب مزههایی که اصلاً با هم جور نیستند، خیلی هم بد نیست.
گاهی همین ترکیب باعث شده تا این خوراکها برای همیشه باقی بماند و پای ثابت غذاها یا عصرانههای مردم ایران شود.
از این نمونهها در ایران کم نیست، منتها شاید خیلی از افراد آنها نشناسند یا کسی درباره آنها چیزی نگفته است با این توجیه که ممکن است خیلیها دوست نداشته باشند. در این مطلب بعضی از این ترکیبات عجیب را معرفی میکنیم که میان گروههایی از مردم بسیار متداول و عادی است امّا گروهی دیگر حتّی نمیتوانند آن را تصور کنند!
شیرینی و شوری در کنار هم
اصفهانیها در منوی کافهها و خانههای سنتی شان، ترکیب دوغ و گوشفیل را گذاشتهاند. این ترکیب از دوران صفویه میان مردم اصفهان رونق داشته است و برخی از طبیبان میگفتند که شوری و شیرینی باعث تعادل مزاج یک فرد میشود. میگویند ابوعلی سینا و شیخ بهایی هم در نوشتههایشان به آن اشاره کردهاند و گفتهاند که طعم شور و شیرین در اصفهان وجود دارد که فشار را تنظیم میکند.
شاید کنار هم قرار گرفتن شهد عسلی گوشفیل باعث میشود شوری دوغ از بین برود و گرنه اگر هر کدام به صورت جداگانه به اندازه زیاد خورده شود، دل را میزند.
اما اگر کسی که تا به حال آن را امتحان نکرده، در ذهنش ترکیب این دو مزه را که تصور میکند، شاید به مزاجش خوش نیاید. کافی است یک بار امتحان کند. آن وقت ممکن است مشتری پر و پا قرصش شود.
اصفهانیها خورشت ماست را هم دارند که ترکیب گوشت و ماست و زعفران است. این ترکیب هم اگرچه نام خورشت را دارد، اما دسر است نه خورشت. پیاز، ماست، زعفران زیاد، زردچوبه، روغن، گردو، گوشت گردن، خلال بادام و پسته مهمترین ترکیبات این دسر زعفرانی رنگ است و در این غذا هم به نوعی شیرینی و شوری با هم ترکیب میشوند.
قیمه رو حلیم
حلیم را با چه چیزی میخورید، نمک یا شکر؟ مشهدیها حلیم را با قیمه میخورند. البته حلیم شله مشهدی هم با حلیمهای دیگر متفاوت است. در حلیم آنها لوبیا و ماش و بلغور گندم و جوز هندی و برنج نیم دانه استفاده میشود. برخی دیگر اما از همان حلیم جا افتاده در میان مردم استفاده میکنند؛ مثلاً درون حلیم گوشت و بلغور گندم و لپه و ادویه و پیاز استفاده میکنند.
حلیم که آماده شد، خورش قیمه را روی آن میریزند و میخورند. شاید باورش سخت باشد اما شله مشهدی سالهاست در میان مشهدیها طرفدار دارد. گردشگران این شهر هم حتماً سفارش شله مشهدی را در رستورانهای سنتی این شهر میدهند تا ترکیب آن را یک بار هم که شده امتحان کنند.
میگویند این غذا را از زمان حمله مغولها به ایران میپختند وقتی که به دلیل کمبود مواد غذایی و وقت، هر ماده غذایی پخته و با هم ترکیب می شده است. همچنین این غذا به دلیل حبوباتی که دارد، غذای سنگینی است و اکنون به دلیل فرایند پر زحمتی که دارد، کمتر در خانهها پخته میشود، بلکه در روزهای آخر محرم این غذا را به عنوان نذری در اندازه زیاد میپزند.
ترکیب خاک و نان
یکی از این ترکیبها را شاید بتوان ترکیب خاک قرمز رنگ و تمیز جزیره هرمز با روغن ماهی و آرد روی نان دانست. ترکیبی که به شدت خوشمزه و ترش مزه خواهد بود. این رنگ قرمز یک ترشی را به سس میدهد، سسی که روی نان نازک ریخته میشود.
این ترکیب به عنوان نان تموشی با سس مهیاوه یا سوراغ را بیشتر در جنوب کشور میتوان پیدا کرد. نان تموشی را با چای شیرین میخورند.
وقتی کباب را با لوبیا میخوری
ترکیب غذای جالب دیگر، لوبیا چیتی با کباب چنجه است. در استان گیلان این ترکیب غذایی بسیار پر طرفدار است. لوبیا کباب از ترکیب لوبیاچیتی پخته شده به همراه کباب چنجه به وجود میآید. جالب اینجاست که در اصل این غذا را در وعده صبحانه میخورند و در برخی از مواقع در زمان ناهار و شام سرو میشود. این غذا در رستورانهای گیلان به تازگی رونق پیدا کرده است. در این غذا، لوبیا را به روش سنتی میپزند. کباب چنجه نیز جداگانه آماده شده و میل میکنند. پلا کباب رشتی نام دیگر این غذاست.
سخن آخر
درست است تصور هر کدام از این طعمها برای مردمی که عادت به خوردن این غذاها ندارند، دشوار است امّا بهترین راه قضاوت درباره آن این است که برای یک بار امتحانشان کنیم. البته ذائقه هر فرد و هر فرهنگی با دیگری متفاوت است امّا ممکن است همین ترکیبات عجیب، به یکی از خوشمزهترین غذاهایمان تبدیل شود! شما این ترکیبات را امتحان کردهاید؟
تألیف: لست سکند