داستان کاشان خواندنی است از زمانی که روستایی در دل تاریخ و جغرافیای ایران زمین بوده تا امروز که یکی از شهرستان‌های مهم کشور به شمار می‌رود. کاشان امروزی تا روزگاری کاسان، قاسان، کی آشیان، کاه فشان خوانده می‌شد و فراز و نشیب‌های بسیاری را پشت سر گذاشته که شنیدنی است. اما چرا کاشان را دوست داریم؟
ده دلیل برای این شهر دوست داشتنی وجود دارد تا ما را به سمت خودش بکشاند. شهری که هیچ وقت تکراری نمی‌شود برای هر بار سفر به آن دلیلی وجود دارد. اما اینجا می‌توان ده دلیل عمده را توضیح داد که چرا باید هر ایرانی به این شهر سفر کند. البته در دل هر کدام از این تعاریف، دنیایی حرف برای گفتن هست امّا در اینجا قصدمان صرفا بیان دلایل به صورت مختصر است.
دلیل اول: تمدن دیرینه
در منطقه‌ای که فین کوچک نام دارد آثاری متعلق به پارینه سنگی میانی به دست آمده که دیرینگی این منطقه را بیش از صد هزار سال پیش می‌رساند.
دوره‌های مختلف تاریخی از عصرهای پارینه سنگی جدید فرا پارینه سنگی نوسنگی «دوره روستا نشینی اولیه»، مس سنگی «روستا نشینی پیشرفته» و شهرنشینی عبور کرده، سپس به دوره حکومت‌های اولیه و پادشاهی‌ها می‌رسد.
در ادامه این مسیر از دوره‌های ماد، هخامنشی، سلوکی_ اشکانی، ساسانی و اسلامی گذر می‌کند تا به دوران معاصر می رسیم.
اگر قصد سفر به کاشان را دارید، با حضور در تپه جنوبی سیلک می‌توانید بر فراز عظیم‌ترین بنای پیش از تاریخ در منطقه فلات مرکزی ایران بایستید و شاهد ۵ هزار سال استقرار مداوم در این مکان باشید و با دیدار از موزه سیلک سبک زندگی پیشینیانی را که هزاره‌ها قبل می‌زیستند، تصور کنید. شگفت انگیز است.
دلیل دوم؛ معماری
طبق نظر کارشناسان بومی، تمام عناصر معماری ایرانی از قبیل سازه‌های شهری مثل قلعه، باغ، محله، میدان، گذر و ساباط و همچنین بناهایی همچون مسجد، مدرسه، بازار، کاروان سرا، آب انبار، حمام و خانه همگی به زیبایی در کاشان قابل تجربه هستند.
دلیل سوم؛ میراث ناملموس
از گذشته تا امروز، کاشان مکانی برای برگزاری آداب و آئین‌های ملی و مذهبی بوده است. امروزه مراسم گلاب گیری و قالی شویان «قالی شوران» از مهمترین رویدادهایی است که یکی در بهار و دیگری در پاییز برگزار میشود. از این جهت بودن مراسم مختلف باعث شده میراث ناملموس متعددی در کاشان پیدا کنیم.
دلیل چهارم؛ جغرافیا
اختلاف دما بین مناطق مختلف این شهرستان را فقط با حضور در آن می‌توان دریافت. برای درک تفاوت آب و هوای دامنه‌های سلسله جبال مرکزی با بستر کویر مرکزی باید مناطق مختلف این شهرستان را هم در تابستان تجربه کرد و هم در زمستان، هم در شب و هم در روز.
دلیل پنجم؛ خانه ایرانی
مفهوم کاشانه، آشیانه و خانه در نام کاشان نهفته است و کاشان بیشترین، بزرگترین، زیبا‌ترین، اصیل‌ترین، فنی‌ترین و مقاوم‌ترین خانه‌های تاریخی را در خود جای داده است. امروزه بسیاری از این خانه‌ها با عنوان اقامتگاه‌های سنتی میزبان میهمانان هستند.
دلیل ششم؛ خوردنی و نوشیدنی
مسافری که به کاشان می‌رود نباید از تجربه دلپذیر نوشیدنی‌های این شهر غافل شود. توصیه می‌کنیم هم به فکر چشیدن طعم بادمجان، بامیه، انار و شاتوت این سرزمین باشید و هم برای مزه کردن عرقیجاتش لحظه شماری کنید. کلوچه، پشمک و باقلوای کاشان هم شهرت دارد.
دلیل هفتم؛ شهری پر از خلاقیت
این شهر حداقل هم به لحاظ معماری و هم به لحاظ صنایع دستی و هنرهای سنتی لیاقت دریافت این نشان را دارد و کاشان جزو شهرهایی است که چندین کارگاه، گالری و موزه پویا را در خود جای داده که باید به دیدارشان رفت.
دلیل هشتم؛ سنگ و گل
یکی از شگفتی‌های کاشان در این است که از دل سخت‌ترین سنگ‌های معادن، لطیف‌ترین و عطرانگیزترین گل‌ها را می‌پروراند.
از این روست که کاشان هر ایرانی را به شعر معروف بیژن سمندر، شاعر و ترانه سرای شیرازی، میندازد و ناخود آگاه با خود چنین می‌سراید: «گل سنگم، گل سنگم، چی بگم از دل تنگم»
چه بسا ایرانیانی را که شربت خنک گلاب را در خانه‌ای می‌نوشند که بنایش را سنگ کاشان آراسته است.
دلیل نهم؛ شهر هنر
کاشی‌ها هنر را از پیشینیان خود در هشت هزار سال پیش با ساخت بهترین ظروف سفالی فرا گرفتند. کار با مس و ساخت ابزار آلات در دوران پیش از تاریخ، از شگفتی‌های این دیار است همچنین هنرهای نساجی، بافندگی، قلم زنی، کاشی سازی و نقاشی تنها بخشی از هنرمندی‌های اهالی کاشان است. اما در این میان، قالی بافی هنری است که کاشان را نه در ایران، بلکه در تمام دنیا زبانزد کرده است. هنر قالی بافی کاشان به عنوان میراث ناملموس به ثبت جهانی رسیده است و دست آفریده‌های این شهر زینت بخش موزه‌های دنیاست.
دلیل دهم؛ میراث جهانی
شهرستان کاشان جزو معدود مناطق ایران است که سه میراث جهانی از آن در فهرست یونسکو به ثبت رسیده که عبارت اند از آئین سنتی و مذهبی قالی شویان «قالی شوران»، مهارت‌های سنتی فرش بافی و باغ ایرانی فین کاشان.
سخن آخر
شاید اینها تنها ده دلیل برای سفر به کاشان باشد اما حتماً شما می‌توانید دلایل بیشتری برای سفر به این شهر نزدیک به تهران پیدا کنید شاید از این دلایل محکم‌تر و قاطع‌تر. شما هم دلایلتان را با ما در میان بگذارید. داشتن دلایل کافی برای بازدید از یک مقصد، بدون شک ما را برای سفر مصمم‌تر و هدفمندتر خواهد کرد.
تألیف: لست سکند
منبع: کتاب اهل کاشانم
