"سفرنامه حج" از رایج ترین سفرنامه ها در ادبیات پارسی است. این نوع" سفر نگارها" که از ناصرخسرو و ابن بطوطه شروع وتا نویسندگان شهره عصر حاضر یعنی شریعتی و آل احمد ادامه پیدا کرده، دل نگاشته هایی در باب مشاهدات سفر حج بوده که منبعی غنی برای کسانی است که می خواهند روایت این عاشقی را بر صفحات کاغذ ی نقاشی کنند. در بیان این دل نگاشته ها و سفرنامه های حج، هر کدام به زبان خویش آثارشان را در این حوزه به رشته تحریر در آورده اند . مثلا ناصر خسرو با این که در فنون سخن صاحب سبک و چیره دست بوده است اما در سفرنامه اش از آن ادبیات غمزه آلود خبری نیست ، بلکه از عمق درون به مساله نگریسته است؛ به مانند شریعتی و آل احمد که در نوشته هایشان در باب سفر نامه می توان اوج عبودیت و درماندگی در مقابل عظمت معبود را احساس کرد.

مردمان سرزمین پارس ،عزیمت به این سفر را منوط به طریقت راهی می دانند که از عهده بسیاری خارج است و بسیاری نیز به درست، برای رسیدن به آن مراحل تزکیه و آمادگی های عرفانی ، سیر و سلوک قائلند و به همین دلایل نیز از این سفر پرهیز میکنند. ولی خودمانیم این سفر بدان دشواری ها هم نیست و خداوند ارحم الراحمین نیز بیت الله الحرام را برای طواف انسانهای عادی بنا کرده نه فرشتگان منزه بارگاه ملکوتی اش .

خودت را که در دامن خداوند بیندازی دیگر لازم نیست منزه از هر گناه باشی تا "ردای سفید عاشقی" بر تن کنی. همین که" نیت " کرده باشی که پای در طریقت راه الهی بگذاری ،کافی است و البته نیت برای طریقت این راه اگر چه پسندیده ، ولی کافی نیست. به قول شاعر پارسی گوی :

کعبه یک سنگ نشانیست که ره گم نشود
حاجی احرام دگر بند، ببین یار کجاست !
و اما ،گاه سفر فرا می رسد و در راه فرودگاه من می مانم و هزار اندیشه از سفر پیش روی ،مرور کتابی به قدمت هزار و چهارصدو اندی سال . تاریخ سرزمین حجاز را با همه فراز و نشیب هایش در ذهنم مروری آنی می کنم و برای یاد آوری اسامی اماکن ، شخصیت ها ،جنگ ها و صلح ها،روایت ها و حدیثها، از حافظه دوستانم هم یاری می جویم .

نمای داخل اتوبوس در هنگام عزیمت به فرودگاه

در مسیر رسیدن به فرودگاه ، با همسفران معنویمان،که همگی از یک دانشگاه هستیم، موقعیت هتل های محل اقامتمان در مکه و مدینه را بررسی می کردیم .

*** هتل های محل اقامت در شهرهای مقدس مکه و مدینه :

** مدینه منوره :هتل جوهره الرشید

واقع در المنطقه المرکزی الغربیه - شارع السلام

شماره اتاق: 316

تلفن : 0096648191111 / 0096648192200

تلفن همراه مدیر ثابت هتل ( مدیر ثابت، به شخصی در هتل اتلاق می شود که دقیقا وظایف لیدر تور را در سایر سفرهای خارجی بر عهده دارد و رابط بین پرسنل غیرایرانی و زائرین ایرانی هست) : 0557521611
** مکه مکرمه: هتل کریستالات الاصیل

واقع در محبس الجن علی الیمین بجوار فندق ماسات الاصیل

شماره اتاق: 2412

تلفن همراه مدیر ثابت هتل : 009662۵۲۷۰۵۸۴

توضیح : مدیریت و پرسنل ایرانی این هتل ها که همگی بصورت رایگان و بدون دریافت هرگونه دستمزد از دولت ایران به زائرین خدمت می کنند ، سالیانه از طریق سازمان اوقاف و امور خیریه در استان های مختلف قرعه کشی می شوند . در آن سال هموطنان اصفهانی مسئولیت خدمت رسانی در مدینه و هموطنان مشهدی مسئولیت این کار را در هتل های مکه بر عهده داشتند.

هزینه های واریزی برای سال 1389 :

هزینه سفر برای هرنفر 12,000,000 ریال

هزینه ویزای 15 روزه زیارتی برای شهرهای مکه و مدینه، بخشی ازاین هزینه سفر می باشد.(ویزای صادرشده برای حجاج تنها مربوط به 2شهرمکه و مدینه می باشد و تبعات عدم تمکین به این رویه و سفر به سایر شهرهای عربستان برعهده زائر بوده و در صورت بروز هر گونه مشکلی،سازمان حج و زیارت و اداره اوقاف عربستان سعودی هیچ گونه مسئولیتی در قبال مشکلات پیش آمده برای زائرین ندارد)

هزینه عوارض خروج ازکشور : 250000 ریال

هزینه واکسن مننژیت ( برای زائرین اجباریست) و آنفلونزا ( برای زائرین اختیاریست) : 215000 ریال

نرخ برابری دلار آمریکا با ریال سعودی : هر دلار آمریکا برابر با 3.7 ریال سعودی

میزان ارز دریافتی برای هر گذرنامه : 1000 دلار به نرخ ارز مرجع 12260 ریالی ( در آن سالها،روال دریافت ارز مسافری با زمان حال تفاوت داشت ). بعد از بحران ارزی ، می بایست حواله 300 دلار را که از بانک ملت دریافت کرده اید در بانک فرودگاه تحویل دهید و امضا کنید که 300 دلار تحویل بگیرید ولی در آن سال ها شما نیازی به طی کردن این طریق دشوار نداشتید و با خیالی آسوده می توانستید ارز مورد نیاز سفرتان را تهیه کنید)

طبق معمول تمام سفرهای خارجی،این سفر هم به همراه داشتن دلار نسبت به سایر ارزها ارجحیت دارد،هرچند که در آن سال ها ،پول سبز رنگ هزار تومانی(به قول عرب ها ، " یک خمینی" ) و پول آبی رنگ دوهزار تومانی( 2 خمینی) هم براحتی بعنوان پول رایج داد و ستد میشد.

وضعیت جوی عربستان سعودی در اسفند ماه : آب و هوای عربستان سعودی همانند سایر کشورهای حوزه خلیج فارس گرم می باشد با این تفاوت ها که مقدار شرجی در مکه و مدینه بسیار پایین می باشد و نیز هوای مکه بعلت کوهستانی بودن ،مقداری از هوای مدینه خنک تر است.بهترین زمان سفر به عربستان سعودی که موسم حج عمره است، زمستان می باشد. صبح ها هوا خنک است ولی آفتاب به مقدار بسیار ملایم در هنگام ظهر، گرم است.

*** زمان و مکان جلسات آموزشی کاروان حج عمره دانشجویی :

برای آشنایی دانشجویان با آداب و مناسک حج در دانشگاههای کشور ، سه جلسه آموزشی پیش از تشرف به این سفر معنوی برگزار می گردد که با حضور روحانیون کاروان ها ، دانشجویان در جریان چند و چون و کیفیت برگزاری این مناسک در طول سفر آشنا میشوند .

در اولین جلسه، پکیج هایی که شامل : لباس احرام و سایر ملزومات سفر حج می باشد به دانشجویان تحویل می گردد که در زمان تشرف ما به این سفر معنوی، از هر نفر 45هزار تومان بابت این بسته که شامل : لباس احرام، کمربند پرسی مخصوص،صابون و شامپوی بدون بو ( درهنگامی که محرم می شوید نباید از شامپو و صابون بو دار و یا عطر دار استفاده کنید چون باعث ابطال احرام می شوند)،دمپایی و قیچی کوچک بود ، دریافت شد.

در جلسه دوم و سوم ، پروسه آشنایی با فرآیند اعزام و نحوه اعزام و سایر توضیحات برای ادای فرضیه حج و زیارت حرمین شریفین به بهترین نحوه ممکن به دانشجویان ارائه می شود که تاثیر بسزایی در ادای این فرایض در سرزمین وحی دارند.

*** اطلاعات پرواز :

پرواز رفت : 11 اسفند ماه 1389

ساعت حضور در فرودگاه : 2 بامداد روز 11 اسفند

شماره پرواز : 1695 – بوئینگ 747 هواپیمایی ایران ایر با ظرفیت 500 نفر

مبدا : فرودگاه بین المللی شهید اشرفی کرمانشاه

مقصد: فرودگاه بین‌المللی ملک عبدالعزیز جده

طول مدت پرواز : 2 ساعت و سی دقیقه

( مکه و مدینه تنها شهرهایی در این کره خاکی هستند که اگر بخواهید در مورد سفربه آن شهرها ،سفرنامه بنویسید ، بدون شک کمترین درصد از سفرنامه تان را به اقامت در هتل و توضیحات در مورد محل اقامت و خورد و خوراک خواهید پرداخت . کمتر زائری را سراغ دارم که به این دو شهر عزیز سفر کرده باشد و در روایت از سفرش به این دو موضوع( هتل محل اقامت و غذاها) بیشتر از چند جمله مختصر به زبان بیاورد و بیشتر بازگویی خاطرات این سفر معنوی که روایت عاشقی در این سرزمین نورانی است را با حس و حال خاص خودش به زبان میاورد).

در این گونه سفر ها دیگر ستاره ها( ی هتل) برایت بی معنی می شوند و دلت را به دریای معرفت او که می زنی برای دیدار عشق، ستاره ها برایت رنگ می بازند.( در سفر حج ، هتل ها به سه دسته: یک ، دو و سه تقسیم می شوند که کاروان های دانشجویی در هتل های درجه 2 ساماندهی می شوند) موقعیت هتل"جوهره الرشید" نسبت به حرم پیامبر(ص)، بهترین راه برای دسترسی به حرم نبوی و ورود از طریق درهای مختلف حرم نبوی و موقعیت قبرستان بقیع را بررسی کردیم که به نتایج زیر رسیدیم :

موقعیت هتل جوهره الرشید و راههای دسترسی به حرم نبوی و قبرستان بقیع

نمای مقابل هتل جوهرالرشید در مدینه النبی

نمایی از اتاق ما در مدینه، مشرف به گلدسته های حرم نبوی

اتاق 2412 هتل " کریستالات الاصیل" محل اقامتان در شهر مکه بود که موقعیت هتل و نحوه دسترسی به بیت الله الحرام از طریق تونل منتهی به مسجد الحرام کار سختی به نظر نمی رسید .

نمای مقابل هتل کریستالات اصیل در مکه مکرمه

مسیر دسترسی از هتل کریستالات به مسجدالحرام از طرق تونل (بعد از عبور از این تونل وارد محوطه بیرونی مسجدالحرام خواهیدشد)

*** فرودگاه بین المللی کرمانشاه – ساعت 2 بامداد 11 اسفند 1389 مبدا این پرواز به بی نهایت ، فرودگاه بین المللی کرمانشاه و تاریخ آن 11 اسفند ماه 1389 بود. در میان صدای چرخ چمدان ها که از این سو به آن سو کشیده می شوند و هزاران بیم و امید که در چشمان معصوم همسفرانم دیده می شد ، همگی غرق در بغضی بودند که تنها ره یافتگان حریم دوست آن را با جان و دل لمس می کنند .

از آنجا که اینگونه سفرها در قالب کاروان زیارتی صورت می گیرد، پس بهتر است که شما هم در همین چهارچوب باشید و خودسرانه اقدام نکنید تا از کوچکترین فرصت معنوی در این سفرمعنوی بی بهره نشوید .

این کاروان های زیارتی شما را در 2 قالب سازمان دهی می کنند : 1 – سفر با خطوط هوایی ایرانی ( ایران ایر و ماهان و ...) که محل فرودشان فرودگاه جده هست و از آنجا هم باید با اتوبوس به مدت حدود 4 ساعت مسیر جده به مدینه را طی کنید که در سال های اخیر ،اکثریت پروازهای حجاج از طریق همین ایرلاین های داخلی و بنابراین محل فرود مسافران سرزمین حجاز،بندر جده هست 2 – سفر با خطوط هوایی غیر ایرانی (هواپیماهای اجاره ای مالزی ایر لاین ، ترکیش ایرلاین و سعودی ایرلاین) که محل فرودشان فرودگاه مدینه هست.

و این گونه می شود که ما در قالب1 یعنی سفر با خطوط هوایی ایرانی آن هم ، ایران ایر، قرار گرفتیم .

پس از بدرقه توسط خانواده ها در محلی که به همین منظور تعبیه شده بود تا از ازدحام در فرودگاه جلوگیری شود ، سوار بر اتوبوس شدیم و به سمت فرودگاه حرکت کردیم .

اگر سعادت این سفر معنوی را با دل و جان درک کرده ای،پس حتما دلت پر می کشد برای آن لحظاتی که در راه فرودگاه برای عاشقانه پرکشیدن بسوی یار در هزاران امید و آرزو غرق می شوی . در آن زمان است که در دل می گویی : خدایا ! این من هستم که بسوی تو می آیم ؟! یعنی در حال پاره کردن آن همه بندهای دنیوی ازپای خودم هستم و هزاران جمله و عبارت دیگر که دلشوره را به سراغت می آورد که یعنی خدایا من به حضور پذیرفته شده ام ؟؟؟ اینها را که در ذهنت مرور می کنی ، حالات درونی ات کاملا دگرگون می شود و انقلابی در درونت بوجود می آید.

پروازمان قرار است ساعت 6 صبح باشد و ما ساعت 2 در فرودگاه حاضر شدیم . ساک و چمدان ها را تحویل دادیم . در آن سال ، بانک ملت به همه دانشجویانی که به سفر حج اعزام شده بودند، یک چمدان بزرگ،یک کیف دستی و یک کیف مخصوص نگهداری سجاده که همگی سرمه ای رنگ بودند اهدا کرده بود . اکثر دوستان از این چمدان ها در این سفر استفاده کردند. بیمه ایران هم یک کیف کوچک دوشی مخصوص نگهداری کفش در هنگام ورود به مساجد مکه ومدینه به دانشجویان اهدا کرده بود که رنگ آن آبی کمرنگ بود.(درکشور عربستان به خاطر اعتقادات عجیب و قریب،گرفتن کفش در دست در هنگام ورود به امکان مذهبی ممنوع بوده و با آن به شدت برخورد می شود ! )

پاسپورتها و مدارک را جهت چک کردن تحویل دادیم .کافیست کارت واکسیناسیون مننژیت وآنفلوانزا را فراموش کرده باشی تا دردسر اول سفرتان شروع شود و تو مجبور می شوی مامور کنترل مدارک را با هزار التماس هم که شده راضی کنی که ،برادر من ! من این دو واکسن را در فلان مرکز هلال احمر تزریق کرده ام و آقای فلانی را می شناسی که مسئول بخش تزریقات آنجاست ؟ مامور کنترل مدارک لبخندی می زند و به من می گوید : برادر ! نیاز به خواهش کردن نیست و من صحبت شما را قبول دارم .

صف تحویل مدارک جهت درج مهر وسایر موارد برای خروج از کشور

دور و اطرافم را نگاهی می اندازم . یکی در حال چک کردن دوربین دیجیتال برای ثبت لحظه ها در دیار بی نهایت است . دیگری زیر لب دعا زمزمه می کند . عده دیگر دور هم جمع شده اند و برنامه های سفر را مرور می کنند و عده دیگر برای هم اتاق شدن با هم هماهنگ و می کنند و خلاصه هر کسی به کاری مشغول است . نوای روح بخش اذان در سالن فرودگاه طنین انداز می شود. زمان آن رسیده است که آخرین نماز "بامُهر" در وطن را بخوانیم.نماز صبح به جماعت خواندن و آن هم در فرودگاه یک تجربه بسیار شیرین بود که هیچ وقت فراموش نمی شود.

بعد از نماز، حاج آقا تیموری(روحانی کاروان) در هنگام خروج از نمازخانه فرودگاه و رفتن به سمت سالن انتظار از برکات نماز صبح در اول وقت توضیحاتی دادند که اجر و منزلت این نماز بالا می باشد و یکی از عواملی است که باعث طولانی شدن عمر مومنانی می شود که این نماز (صبح) را سر وقت ادا می کنند. مراحل پرواز را پشت سر گذاشتیم تا به سالن انتظار رسیدیم و آماده پرواز با این هواپیما. و براستی دل شیر می خواهد پرواز با این پرنده آهنی 30 ساله !!! از بس که پر از وصله بود !

این غول آهنی مستعمل، ساعت 5 و سی دقیقه در فرودگاه در مقابل دیدگان ما ظاهر شد .

اولین بدشانسی سفرمان گل کرد! از بلندگو فرودگاه اعلام شد که پرواز شماره 1695 هواپیمایی ایران ایر به مقصد جده با 1 ساعت تاخیر انجام خواهد شد . به قول یکی از همسفرانمان: خودمانیم اگر پروازمان تاخیر نمیداشت، به دور از کلاس بود !!!

حرمت این سفر معنوی آنچنان بالا هست که کمتر کسی به تاخیرهای اینچنینی پروازهای وطنی اعتراض می کند. البته در این بین افراد کمی هم پیدا می شوند کهحقوق مسافری خود را براساس پیمان ورشو ناظر بر صنعت هوانوردی تجاری که در پشت بلیط تمامی پروازها و حتی پروازهای ایرانی است ، به خدمه پرواز تذکر می دهد و از آنها می خواهد که در صورت تاخیر شرکت هواپیمایی باید جریمه بدهد و از مسافرانش این گونه و آن گونه پذیرایی کند . مطمئن بودیم که قصه ی قدیمی فرسوده بودن هواپیماهای خطوط هوایی داخلی در این لحظات معنوی که در حال پرواز بسوی حرم یار بودیم ،به همین یک ساعت تاخیرناقابل بسنده نخواهد کرد و برنامه ریزی هایمان را بهم خواهد ریخت .

به ساعت7 یعنی ساعت سوار شدن بر هواپیما رسیدیم و به سرعت به سمت هواپیما دویدیم که مبادا دوستان فرودگاهی از اعلام سوار شدن ما پشیمان شوند !!!

لحظات سوارشدن بر هواپیما در فرودگاه بین المللی شهید اشرفی اصفهانی

صندلی شمار A17 جایی بود که من باید در آنجا و در کنار پنجره می نشستم .بوئینگ 747 هواپیمایی ایران ایر فاقد هرگونه وسیله سرگرم کننده و حتی LCD جهت پخش فیلم است و طبق قوانین سفرهای هوایی و برای جلوگیری از هرگونه اختلال در پرواز نباید از وسایل الکترونیکی شخصی استفاده کرد . نتیجه می گیریم که دوساعت و نیم یا باید بیرون را تماشا کنیم و یا مشغول خواب بی وقت شویم!به نظر می رسید که اوضاع چندان رو به راه نیست . از چهره خدمه پرواز می شد به وضوح اضطراب را حس کرد.سر مهماندار پرواز ما ، خانم مسنی بود که دلشوره را می شد از حرکات دستش که مرتب به نشانه نگرانی به هم فشار می داد ،متوجه شد .مهماندارها مسافرین را به سمت صندلیشان راهنمایی می کردند .

هر فردی در هواپیما در جای خودش قرار گرفت و از بس خسته بودیم حتی یک نفر هم از جایش تکان نمی خورد و همه از فرط خستگی سر جایشان میخکوب شده بودند.صدای تپش قلب مسافران پرواز شماره 1695 هواپیمایی ایران ایر به مقصد جده را به گوش می رسید .

اولین دقایق نشستن در هواپیما

در حالی که همه در سر جایشان میخکوب شده بودند ، مهمانداران هواپیما بلافاصله مشغول پذیرایی از ما شدند .صبحانه مفصلی متشکل از ، شیر،مربا ی هویچ،مربای انجیر،خامه،کیک شکلاتی،نان،آب میوه و در پایان هم نوشیدنی سنتی ما ایرانیها یعنی چای.

هنوز صبحانه از گلویمان پایین نرفته بود که جنب و جوش عجیبی در بین مهماندارها افتاد و بسرعت و با حالت اضطراب شروع به جمع آوری باقیمانده های تغذیه کردند.

انگار قسمت نبود که ما شروع سفرمان بدور از تنش باشد ! به ناگاه کاپیتان پرواز ، آقای سجادی ، اعلام کردند که یکی از سیستم های هواپیما دچار مشکل شده و باید به فرودگاه مهرآباد برویم تا مشکل برطرف شود.

و چه ماجراهایی داشتیم ما با حکایت بلند شدن هواپیما و سوت و کف همسفرانمان و تشویق کاپیتان پرواز !!! در آن هنگام که باعث تعجب و خنده فراوان تمام خدمه پرواز می شد . دوستان مان با فریادهای " کاپیتان متشکریم کاپیتان متشکریم" ،حتی خنده های سر مهماندار هواپیما را هم در آوردند و ایشان را که یک خانم مسن با قیافه جدی بودند کاملا متحول کردند تا آنجا که ایشان نمی توانست خنده خود را تا آخر سفر کنترل کند !

با هزار سلام وصلوات ، هواپیما از جایش کنده شد و به سمت مهرآباد حرکت کرد . مدت این پرواز حدود 40 دقیقه بود . نشستن هواپیما هم در فرودگاه مهرآباد بسیار مبتدیانه بود و دلهره ما را چندبرابر کرد ولی خدا را شکر به خیر و خوشی گذشت . "کاپیتان سجادی" که صدایش هنوز در گوشم می پیچد اعلام کرد که تا کمتر از یک ساعت دیگر، تهران را به مقصد فرودگاه بین‌المللی ملک عبدالعزیز جده ترک خواهیم کرد .

یک ساعتی که کاپیتان گفته بود، دقیقا 6 ساعت طول کشید ! از آنجا که پاسپورتهای ما " مهر خروج از کشور" خورده بود،دیگر حق خروج از هواپیما تا زمان فرود در فرودگاه جده را نداشتیم .

بالاخره پس از چند ساعت معطلی دستور پرواز صادر شد و پرواز شماره 1695 به سوی مقصد به پرواز در آمد . ارتفاع پرواز 32 هزار پا ( حدود 97 هزار متری زمین ) و سرعت هواپیما 810 کیلومتراعلام شد . زمان پذایرایی نهار است . مهماندارها ظرف های غذا را بین مسافرین توزیع می کنند . آقای مهماندار از من می پرسد : چلوگوشت یا جوجه کباب ؟ تاخیر چندیدن ساعته حس غذا خوردن را از من گرفته و من بهانه گیر می شوم و به او می گویم : قورمه سبزی ! مهماندار اما با لبخندی از روی شرمندگی و درک شرایط موجود و البته حاضرجوابی! لبخندی می زند و می گوید : دوست من ! آن غذا فقط در پروازهای داخلی سرو می شود ! لبخندی می زنم و جوجه کباب را انتخاب می کنم .

ورقه آلومینیومی روی طرف غذا را که بر می دارم می بینم ، گوشت مرغ بصورت کوبیده را با عنوان جوجه کباب می دهند . در این لحظات به یکباره آن حس " اعتراض همیشگی درونم" فوران می کند و به آقای مهماندار می گویم : این غذا در پرواز کدام کشورها هست که به ما می دهید چونکه من تابحال چندین بار پروازهای خارج از کشور را رفته ام ولی این غذا را هیچ خطوط هوایی سرو نمی کند. در این هنگام است که دوستانم همه صدای خنده شان بلند می شود در حالی که من آن مطلب را کاملا جدی گفتم ولی آنها به حس همیشگی اعتراض من اشاره کردند که حتی در این لحظات که خستگی در چهره ام هویدا هست ،آنرا فراموش نکرده ام. در چشمی به هم زدن ، تمام جوجه کباب ایران ایری ! را میل کردم . فکر نمی کردم انسان در ارتفاع 97هزار متری اینقدر اشتها داشته باشد !

مسیر پروازیمان بر فراز شهرهای قم (استان قم)، ساوه (استان مرکزی)، الیگودرز(استان لرستان)، مسجد سلیمان ، امیدیه و ماهشهر(استان خوزستان )، و پرواز بر فراز آسمان خلیج همیشه فارس در سواحل و مرزهای آبی مشترک ایران و کویت است.

مسیر پروازی سفر ما ازتهران به جده

غذای سرو شده در هواپیما

برفراز کوههای پوشیده از برف شهرستان الیگودرز ( استان لرستان)

اینگونه بود که با عبور از فراز خلیج همیشه فارس و بیایانهای بی آب و علف حجاز، بر فراز فرودگاه بین المللی شهر جده قرار گرفتیم . از آنجا که اعراب مقیم در سرزمین حجاز علاقه عجیبی به سازه های خیمه ای دارند، فرودگاه بین‌المللی ملک عبدالعزیز جده نیز از این قاعده مستثنی نیست و به تعداد زیاد از این سازه های خیمه ای( خیام) را می توانید در اینجا هم ببینید.این فرودگاه بیشتر جهت خدمت رسانی به زائرین بیت الله الحرام می باشد و برای همین است که چندان شباهتی با فرودگاه های لوکس در سایر بلاد عربی ندارد.

آری ! اینجا سرزمین حجاز، زادگاه پبامبر خوبیها و مهربانیهاست . حس غریبی در این لحظات فرود بر این سرزمین آسمانی به انسان دست می دهد . در همین افکار به سر می بردم که به ناگاه صدای صلوات ،رشته افکارم را پاره کرد و هواپیما برسرزمین مقدس حجاز آرام گرفت.

نمی دانی چه لذتی دارد حس فرود بر این سرزمین آسمانی ! چشمانت بی اختیار دستور اشک را می دهد و تو همچنان حس عجیبی در درونت، بعض را در گلویت محبوس می کند .

از شوق رسیدن به این سرزمین نورانی در چشمی به هم زدن همگی از "جت وی" متصل به هواپیما پیاده شدیم و جهت انجام تشریفات ورود به کشور سعودی ، به سمت بخش کنترل گذرنامه و عکسبرداری از چشم و اثر انگشت رفتیم .

فرودگاه بین المللی جده

لحظه پیاده شدن از هواپیما در فرودگاه جده

در فرودگاه نه چندان زیبای جده ، جوانان سیه چرده و لاغر اندام عرب را می دیدی که مرتب سراغ علی دایی، خداداد عزیزی و علی کریمی را از ما می گرفتند و این جماعت چه ارادتی دارند به این اسطورها و ما قدرشان را نمی دانیم !

پسرک لاغر اندام مو فرفری عرب از ما می خواهد که همگی پشت خط قرمز به صف شویم . برای تصویربرداری از عنبیه چشم ! انگار که امروز حالشان خیلی خوب است و دلیلش را که می پرسیم آنها هم مرتب می گویند : الاستقلال ؟ البیروزی ؟ به گمانم شب قبل از آمدنمان به عربستان، یکی ازدوتیم پایتخت نشینمان مغلوب تیم الهلال عربستان شده اند .

تمام ده انگشتت را ثبت می کنند و با لبخند ما را بدرقه می کنند . مراحل ورود به مملکت سعودی را که پشت سر گذاشتیم. دور و اطراف را نگاهی انداختم . اکثرا زائرین که در فرودگاه بودند هموطنان خودمان و مسن بودند و از کشورهای دیگر هم کاروان هایی از لبنان،عراق،ترکیه،مالزی،پاکستان دیده می شدند که همگی مسن بودند و تنها کاروانی که متشکل از جوانان بود کاروان ما بود که طبق محاسبه مدیر کاروان ،آقای دکتر قاسمی، میانگین سن کاروان ما حدود 23 سال بود.

از وقت نماز گذشته ولی به رسم همیشه وضو میگیریم و در نمازخانه فرودگاه دل را بخدا می سپاری . چه زیباست سر بر آستان دوست در جایی بسیار نزدیک به او و البته بدون مُهر ! بیرون از نمازخانه و سالن فرودگاه را که نگاه می کنی همه اش دعا برای سلامتی پادشاه است و انگار که در بستر بیماریست . از همان لحظات ورود به فرودگاه، شرجی شهر جده کاملا هویداست و آدم را به عرق کردن وا می دارد.

به روال همیشه، نخستین کار در هنگام پیاده شدن از هواپیما در سفرهای خارجی، جستجو برای یافتن شخص یا اشخاصی است که "سیم کارت بومی " می فروشند.در اینجا هم مثل تمامی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، کارهای سطح پایین اینچنینی را ،شهروندان کشورهای جنوب شرقی آسیا انجام می دهند که خدای نکرده به شهروندان عرب بر نخورد !!! چشم بادامی های فیلیپینی حتی در این جا هم از سایرین تعدادشان بیشتر و صد البته مثل هندی ها سمج نیستند. اکثر تبلیغات دیداری در فرودگاه جده و مکه و مدینه متعلق به اپراتور بومی "

استفاده از تلفن همراه در کشور عربستان:

مشترکین همراه اول و ایرانسل با استفاده از سرویس رومینگ٬ می توانند با همان شماره و سیم کارت در کشور عربستان سعودی از شبکه مخابراتی استفاده کنن ولی در نظر داشته باشید که رومینگ ایرانسل چندان در عربستان قوی نیست و همراه اول هم در صورت تماس از شما مبلغ 1500 تومان و درصورت تماس از طرف خانواده تان در ایران مبلغ 750 تومان را از حسابتان کسر خواهد کرد البته آن هزینه رومینگ اولیه را که بصورت یکجا از حسابتان کسر می شود را نیز مد نظر داشته باشید. در میان سیم کارت های محلی، سیم کارت"زین" (zain) هم دارای آنتن دهی مناسب و هم مقرون بصرفه تر میباشد که تعرفه مکالمه با ایران بوسیله این اپراتور، هر دقیقه4.6 ریال سعودی بود( که در سال 89 هر ریال سعودی معادل 330 تومان بود)

یک عدد سیم کارتZain را که 17 ریال شارژ داشت به ما 20 ریال قالب کردن،درصورتی که دوستانی که سیم کارت موبایلی گرفته بودند راضیتر بودند. چون هم به لحاظ مدت اعتبار سیم کارت و هم ارائه ی خدمات مناسب و آنتن دهی گسترده در اولویت قرار دارد. سیم کارت بدون اعتبار موبایلی را به قیمت 20 ریال تهیه کنید و به هر میزان که اعتبار نیاز داشتید کارت شارژ بخرید. دقت داشته باشید که بهای کارت شارژ را دقیقاً به اندازه ی مبلغی که روی آن نوشته است بپردازید. عملیات رومینگ با دو اپراتور «الاتحاد» و «الجوال» در عربستان انجام می شود. تعرفه های اپراتور الاتحاد

تعرفه هر دقیقه مکالمه از عربستان به ایران: ( ۵.۰۶ ریال سعودی )

تعرفه هر دقیقه مکالمه از ایران به عربستان: برای تماس گیرنده (از ایران) مساوی با تعرفه تماس با تلفن همراه در داخل کشور است.

دریافت پیام کوتاه٬ برای حجاج٬ رایگان می باشد. تعرفه های اپراتور الجوال

تعرفه هر دقیقه مکالمه از عربستان به ایران: ۶.۳۳ ریال سعودی

تعرفه هر دقیقه مکالمه از ایران به عربستان: برای تماس گیرنده (از ایران) مساوی با تعرفه تماس با تلفن همراه در داخل کشور.

ضلع جنوبی فرودگاه بین المللی جده،محل خروج زانرین از سالن فرودگاه

محل انتظار زائرین جهت سوار شدن به اتوبوس وحرکت بسمت مدینه

در ضلع جنوبی فرودگاه، اتوبوس ها جهت بردن زائرین به مقصد مدینه النبی آماده هستند . در سرزمین حجاز،این دیار عرب های لوکس نشین هم چینیها نفوذشان را به ما نشان می دهند و اولین موردش هم ، اتوبوس های چینی برای انتقال زائرین از جده به مدینه است. نگاهی که به آسمان می اندازی ، نا خوداگاه دلت تنگ می شود برای همه آن چیزهایی که حاکمان آن دیار به واسطه عشق به آنها ما را " کافر" می خوانند . رو به آسمان که می کنی و نفسی عمیق که می کشی دلت برای خیلی چیزها تنگ می شود ، برای مظلومیت اهل بیت، برای گمنامی فاطمه ، برای یتیمی اولاد علی و برای دهها و صدها چیز دیگر . وقت تنگ است وباید سریع تر سوار شد . اتوبوس ها شماره گذاری شده اند و نام کاروان زیارتی ما به همراه شماره اتوبوس ها بروی قسمت جلوی هر اتوبوس ثبت شده است . هوا کم کم در حال تاریک شدن است.با یک حساب سر انگشتی متوجه می شوی که نیمه های شب به مدینه خواهی رسید.

انگار یکی از همسفران ما هنوز به جمعمان اضافه نشده است . او کسی نیست جز " کمیل" که همیشه در همه جا نفر آخر بود . ولی انگار این دفعه او مقصر نبوده و ماموران سعودی بخاطر اسمش و برای اذیت کردن او حدود 50 دقیقه همه ما را معطل کردند . به او گفته بودند که اسم " کمیل " را دوست ندارند ! ( حتما با دعای کمیل و مضمون آن که باعث آزردگی خاطر وهابی ها می شود آشنایی دارید)

هوا دیگر کاملا تاریک شده است که حرکت می کنیم. فاصله بین جدّه تا مدینه حدود450 کیلومتر است که 5-4 ساعته اتوبوسها می آیند.اتوبوس هایی که در این لحظات خستگی سفر ، حکم قرص دیازپام را دارند و چه سفت و سخت آدم را به خواب وا می دارند !!!

لحظه به لحظه با فاصله گرفتن از بندر جده،به مدینه النبی نزدیک می شویم. راننده فیلیپینی که لباس عربی (دشداشه) بر تن داشت ،بسیار خنده رو و مودب بود و در تمام طول مسیر نام محل ها را با زبان بی زبانی به ما اطلاع می داد .در میانه راه به " ساسکو" می رسیم . قهوه خانه که چه عرض کنم شاید رستوران و یا نه همان قهوه خانه ای که تنها یک غذا در آنجا سرو می شود و آن هم چیزی شبیه KFC ولی از نوع اسلامی و یا بهتر بگویم ناگت و چه بد مزه می شود اگر no spicy ( بدون فلفل و ادویه ) باشد.

نمای داخل اتوبوس ، مسیر جده – مدینه

غذای سرو شده در ساسکو

در و دیوار آنجا پر است از خوش آمد گویی و التماس دعا به زبان فارسی . مسافران این رستوران بین راهی تنها حجاج ایرانی هستند که در مسیر جده – مدینه قصد خواندن نماز و صرف غذا و یک استراحت مختصر دارند . اینجا را دیگر می شود با احتیاط از سنگ برای نماز استفاده کرد . نماز را که می خوانی می توانی از غذای " ساسکو" استفاده کنی و البته به تعداد نامحدود !!!

یک آقای دکتر خوش برخورد هم در محوطه بیرونی ساسکو منتظر است . منتظر ویزیت زائرین بیت الحرام که احساس کسالت دارند . اسمش دکتر امید است و بچه همدان . می گوید سه ماه در سال به اینجا میاد تا بصورت رایگان به زائران خدمت رسانی کند . و براستی که چقدر اندیشه هایش با آن همکارانش فرق می کند که تا چند ده میلیون پول زیرمیزی نگیرند ، دست به بیمار نمی زنند !!!

با دیدن برخورد خوب دکتر امید ، پیر و جوان ، همه خودشان را به کسالت می زنند و " دکتر لازم" میشوند ! دکتر امید هم با روی گشاده همه را معاینه می کند و خم به ابرو هم نمیاورد .کار دکتر امید که تمام میشود،مدیر کاروان از ما میخواهد که سریعتر سوار بر اتوبوس ها شویم که وقت تنگ است. کم کم به مدینه که نزدیک می شوی ، حس و حال آن را کامل درک می کنی . نزدیک مدینه چه خوابی رفته بودند این جوانان همسفر ولی همگی ناخودآگاه بوی شهر عشق که به مشامشان رسید ، به یکباره از خواب بیدار شدند و چهار چشمی به اطراف خیره شدند .

وارد مدینه النبی شدیم. شهر پیامبر گرامی و ناخود آگاه صلوات. چشمها به بیرون زل زدند. روگذر و زیر گذرها را یک به یک پشت سز می گذاریم. معماری شهری در مدینه بسیار شبیه به شهر همدان است.شباهت از این نظر که هر دو شهر دارای ساختار تار عنکبوتی و دارای دو حلقه ترافیکی هستند. ذهنیتی که از عرب ها در ذهن ما هست و آنها را بعنوان انسان های متمولی می شناسیم، در این شهر بسیار کمرنگ می باشد و بیشتر ساکنین این شهر را کارگران مهاجر و اعراب فقیرتر تشکیل می دهد و متمولین منصوب به حکومت و متصلین به خاندان آل سعود معمولا در شهرهای ریاض و جده ساکن هستند.

نمای دور از شهر مدینه در شب ورود

نمای دور از گنبدخضرا در شب ورود

همانند سایر بلاد عربی ، اینجا هم لوکس است البته نه به خاطر دلارهای نفتی بلکه به برکت وجود مکه مکرمه و مدینه منوره است که درآمد عربستان از موسم حج تقریبا یک هشتم درآمد عربستان از فروش نفت و گاز در تمام سال است !!! . مسجد النبی را که از آن دورها می بینی ، دلت در آنی بسویش پر می کشد و چشمانت اشک بار می شود . پیدا است گلدسته هایش و سیل عاشقان بسوی حرم روان هستند و این سیل عاشقی انتهایی ندارد.

باز سکوت مطلق ونگاه عمیق به بیرون پنجره .اتوبوس در کنار هتلی نه چندان مجلّل می ایستد. هٌتل جوهره الرشید در 500 متری مسجدالنبی. هتلی که عموماً برای عمره د انشجویی و البته بواسطه سازمان حج و زیارت برای موسم حج عمره بصورت کامل رزرو و اجاره شده است و تنها مسافرین این هتل در موسم حج ، زائرین ایرانی هستند و شما هیچ غیر ایرانی را در ایام حضور در هتل نخواهید دید.

این مسیر طولانی زائرین جوان را خسته کرده وای بحال مسن تر ها ! دلت را که راهی حرم پیامبر می کنی،در آنی، تمام خستگی را به فراموشی می سپاری.با تمام خستگی های این مسیر،در لابی هتل همگی گرد هم می آییم .

لابی هتل جوهره الرشید

نمای دیگر از لابی هتل جوهره الرشید

خوشبختانه مدیر داخلی هتل، پیش از ورود ما ،هماهنگی لازم را جهت اسکان زائرین جوان انجام داده است اما شوق دیدار مسجد النبی مانع از استقرار ما در اتاق ها می شود و همگی همچون تشنگانی که در بیابان در جستجوی آب هستند،بسوی حرم سبز نبوی به راه افتادیم . تنها یک کوچه فاصله بین حرم نبوی و هتل ما هست.

*** مسجد النبی :

باب علی و باب عثمان مخصوص ورود بانوان به مسجد النبی هست ولی ورود بانوان به بقیع ممنوع است. اهل تسنن و در رأس آنها، وهابی ها به زنان، خصوصا زنان شیعه اجازه زیارت بقیع را نمی دهند و بانوان محترمه می بایست از پشت نرده ها نظاره گر مظلومیت اهل بیت باشند. بهانه این به اصطلاح مسلمانان، روایاتی است که فقط محدثین خودشان نقل کرده اند و حتی در این نقل دچار تناقضات فراوانی هستند. حتی روایاتی هم دارند که کاملا متناقض هستند و جواز زیارت اهل قبور بقیع برای زنان را صادر کرده اند حتی تا آنجا که روایات جواز در کتبی هستند که خودشان آنها و روایاتشان را صحیح میدانند.

محوطه خارجی و نرده های کناری قبرستان بقیع که بانوان از آنجا به بعداجازه نزدیک شدن به بقیع را ندارند.

نمایی دیگر از پشت نرده های قبرستان بقیع

اهل تسنن که چهار فرقه فقهی دارند (به نامهای شافعی و مالکی و حنبلی و حنفی) به طور یکسان در مورد زیارت اهل قبور فتوا نداده اند، بلکه در بین خودشان نیز دارای اختلاف اساسی می باشند.

دو فرقه حنبلی و شافعی زیارت قبور برای زنان را مکروه میداند ولی علمای فرقه های حنفی و مالکی در فتوایی جالب، برای زنان سالخورده مستحب ولی برای زنان جوان فتوا به حرام داده اند !

(توضیحاتی مختصر در مورد مذاهب فقهی اهل سنت: یکی از مذاهب فقهی اهل سنت "مذهب حنفی" است که امروز در جهان اسلام نزدیک به 450 میلیون نفر پیرو دارند و به جهت اینکه سامانیان، غزنویان و امپراطوری عثمانی حنفی بوده اند، اکثر طرفداران این فرقه در شبه قاره هند، آسیای میانه و ترکیه هستند و اهل سنت شرق ایران حنفی هستند. یکی دیگر از مذهب فقهی "اهل سنت شافعی" است که نزدیک به 350 میلیون نفر مسلمان از این مذهب پیروی می کنند. فقه بسیاری از مصری ها، ساکنان نوار غزه، اندونزی ها، مالزایی ها و کرد ها فقه شافعی است. یکی دیگر از مذاهب فقهی اهل سنت،" مذهب مالکی" است که حدود 150 میلیون نفر از جمعیت یک ملیاردی اهل سنت، پیرو این مذهب هستند. "مذهب حنبلی" از دیگر مذاهب اهل سنت است که نزدیک به 40 الی 50 میلیون نفر می باشند و طرفداران این فرقه تنها در عربستان هستند.

جالب است که بدانید ارادت و علاقه امام شافعی به اهل بیت پیامبر‌‌ چنان بود که بر خی از اهل سنت او را شیعه پنداشتند و حتی جهت محاکمه به بغداد برده شد. او معتقد بود که ارادت به خاندان علی علیه‌السلام را باید علنی و آشکار ساخت و این پندار باطل را از اذهان دور کرد که رفض را در دوستی علی و فاطمه و فرزندان آن دو می‌داند و یا ناصبی‌گری را در دوستی ابوبکر و عمر. به اعتقاد او جریان رافضی‌گری و ناصبی‌گری که دوستی و دشمنی افراطی را در حق علی علیه‌السلام دنبال می‌کردند نادرست است. یعنی انسان مومن به خدا و رسولش کسی است که محبت اهل بیت را آشکار کند. تقسیم بندی مسلمانان به رافضی و ناصبی تقسیم بندی مطرودی است و افرادی که مسلمانان را به این دو دسته تقسیم می‌کنند قطعاً مجرم و گناهکارند زیرا محبت علی و خاندانش از اصول دین اسلام است و اگر کسی چنین امری را آشکار کند به اصل اسلام عمل کرده و به ایمان خویش استحکام بخشیده است.

در میان فرقه های چهارگانه اهل سنت، نزدیک ترین فرقه به تشیع از نظر علاقه و احترام به اهل بیت و احکام فقهی، فرقه شافعی است.) سختگیرانه ترین فتوا را هم در این میان، مفتی وهابی ها(وهابیت شاخه ای از فرقه حنبلی است) داده اند که تمامی زنان را از زیارت اهل قبور بازداشته است. قبرستان بقیع هر روز از اذان صبح یعنی حدود ساعت 5 و سی دقیقه صبح، باز و ساعت حدود 7 صبح بسته می شود و دوستداران اهل بیت علیهماالسلام از فیض زیارت این مکان مقدس تا عصر محروم خواهند بود. عصرها نیز بعد از نماز عصر و بین ساعت های 4 تا 6 عصر هم زائران اجازه دارند وارد بقیع شوند و سپس با اخراج زائران درهای آن تا اذان صبح فردا بسته خواهد بود.

در هنگام ورود به بقیع ،در سمت چپ و بفاصله چند ده متری، قبر ام البنین مادر ابوالفضل(ع) و در سمت راست چهار قبر کوچک متعلق به امام حسن ، امام سجاد ، امام محمد باقر و امام جعفر صادق علیهم السلام و یک قبر بزرگتر متعلق به عباس عموی پیامبر و فاطمه بنت اسد مادر حضرت علی علیه السلام که این قبور بایک دیوار کوتاه منحنی محصور شده است را خواهید دید.

در ورودی قبرستان بقیع سمت راست همان جایی که چهار قبر امامان قرار دارد، مبلغین وهابی تبلیغاتی علیه شیعه با زبانهای مختلف می نمایند که عموما تاجیکستانی و افغانی هستندو اکثریت شیعیان، پوچی صحبت های آنها را می دانند . در گوشه و کنار هم گاه بحث هایی بین طلاب وهابی و شیعیان در می گیرد که طلاب وهابی با حرفهای غیر منطقی شخص را عصبانی می کنند و بهتر است که با آنها وارد مجادله نشوید چون از حمایت سربازان سعودی مستقر در بقیع بهره مند هستند. در ورودی بقیع یک تابلو بزرگ آبی رنگ به زبان فارسی نصب شده است که احادیثی از کتاب های ششگانه اهل سنت وبخصوص کتاب "صحیح مسلم" مبنی بر عدم گریه بر مردگان و بیهوده بودن زیارت اهل قبور نصب شده است که در تصویر زیر مقداری از این تابلو را می بینید.

متاسفانه در جریان گرفتن عکس از این تابلو چند تن از ماموران سعودی به سمت ما آمدند و قصد داشتند علاوه بر گرفتن دوربین،ما را هم بازداشت کنند که خدا را شکر بخیر گذشت و من دوربین را بسرعت جمع کردم. تنها وجه تمایز بین قبور، تعداد سنگ بروی آنها است که اگر یک سنگ بر روی مزار باشد یعنی متوفی " آقا" و اگر دو سنگ(یکی در ابتدا و دیگری در انتهای قبر) بروی قبر باشد،متوفی "خانم" می باشد.

سفر به بی نهایت (سفرنامه حج) - قسمت دوم

نویسنده : مهدی کیانی