مقدمه
سفر ما زمانی شروع شد که برای تعطیلات آخر هفته به روستای لایین نو در اطراف کلات نادری دعوت شدیم. کلات نادری و اطراف آن تقریبا برای مردم سایر شهرها شناخته شده نیست پس تصمیم گرفتم برای این سفر کوتاه، گزارشی بنویسم تا معرفی ای باشه برای این مکان زیبا.
برای شروع اول گذر کوتاهی به تاریخ و جغرافیا می زنیم.
کلات نادری در150 کیلومتری مشهد و روستای لایین نو در 180 کیلومتری مشهد است.
تصویر 1: موقعیت کلات و روستای لایین نو نسبت به مشهد
کلات از شمال به ترکمنستان، از غرب به درگز ، از شرق به سرخس و از جنوب به مشهد مجاور است.
تصویر 2 : کلات نادری و اطراف
کلات در لغت به معنی ارگ و قلعه است. سرزمین کلات بین کوه های نفوذ ناپذیری قرار گرفته به همین دلیل نادرشاه افشار این مکان رو برای حکومتش انتخاب کرده. این کوه ها که باور طبیعی بودنشان سخت است، واقعا دیدنی هستند.
تصویر 3: کوه های نفوذ ناپذیر
هنگامی که نادرشاه افشار در خراسان به حکومت رسید، ایران با آسیب جدی ضعف حکومت مرکزی روبه‌رو بود، اما نادر نه‌تنها این اتحاد را برای ایرانیان به ارمغان آورد بلکه مهاجمان ایران را نیز به عقب راند و کشورگشایی‌اش را تا هندوستان ادامه داد.
از دیدنی های کلات میشه به کاخ خورشید و آبشار قره سو اشاره کرد.
قره سو در لغت به معنی آب سیاه ست.این آبشار در غرب کلات قرار دارد. شهرت آن به دلیل وجود 8 آبشار، چشمه های خنک و نردبان های فلزی ست.
تصویر 4: موقعیت قره سو
تصویر 5: آبشار قره سو (عکس از اینترنت)
در مسیر جاده مشهد به کلات نیز دیدنی های زیادی وجود داره که از اونها می شه به سررود، ارتکند و سد زاوین اشاره کرد.
مسیر سررود و ارتکند به نسبت دشواره. ارتکند که به بهشت گمشده هم شهرت داره حدود 22 کیلومتر از مسیر جاده (حدود 115 کیلومتر فاصله جاده تا مشهد) خارج میشه.
تصویر 6: موقعیت سررود و ارتکند
تصویر 7: ارتکند (عکس از اینترنت)
سد زاوین در 100 کیلومتری مشهد و مسیر راحت تری داره.
تصویر 8: موقعیت سد زاوین
تصویر 9: سد زاوین (عکس از اینترنت)
کلات به نسبت مشهد دمای پایین تری داره ولی اگه تصمیم به سرزدن به ییلاق ها دارین مواظب دمای هوا باشین. بهتر زمان برای سفر به کلات از بهمن تا خرداد و از اواخر مهر تا اوایل دی هست اما برای رفتن به ییلاقات تابستان بهترین فصله.
شروع
حرکت ما ساعت 5 بعداز ظهر از مشهد شروع شد. 180 کیلومتر مسیر پیش رو داشتیم. این مسیر چون کوهستانیه حدودا 3 ساعت زمان میبره. البته خود جاده هم زیبا و دیدنیه.
اول مسیر کامل کوهستانیه و بعد از اون یه مقداری دشته.
تصویر 10: جاده مشهد، کلات
کم کم که به کلات نزدیک میشیم سر و کله ی کوه های نفوذ ناپذیر پیدا میشه که این کوه ها مثل یک حصار از کلات محافظت می کنه.
تصویر 11: کوه های نفوذ ناپذیر
در مسیربه دوراهی کلات- درگز رسیدیم. هدف اول ما رفتن به محل اقامتمون در روستای لایین نو بود پس به سمت درگز رفتیم. و کلات رو سپردیم برای بعد!
تصویر 12: دو راهی کلات-درگز
از اینجای مسیر به بعد حتما شیشه ماشین رو پایین نگه دارین و بوی دل انگیز عطر برج رو استشمام کنین. شالی کاری اینجا خیلی رواج داره و عطر برنج هوش از سر هرکسی میبره.
تصویر 13: شالیزار برنج
وقتی به تنها میدون موجود در مسیر رسیدیم وارد جاده صیاد شیرازی شدیم و به سمت محل اقامتمون رفتیم.
تصویر 14: مسیر به سمت محل اقامت
تصویر 15: مسیر به سمت محل اقامت
شب شده بود که به خونه رسیدیم . ماه کامل در آسمون بود و زیبایی رو چند برابر میکرد. تا آخر شب به معاشرت با اقوام پرداختیم و شب رو در چادر سر کردیم.
تصویر 16: شب در چادر
صبح که بیدار شدیم با منظره زیبایی رو به رو شدیم.
تصویر 17 تا 19: مناظر اطراف
بعد از صبحانه به سمت رودخانه پر آب رفتیم. منشا این رودخانه از کوه های هزار مسجده و آب خنک و دائمی داره. در طول رودخانه شروع به حرکت کردیم و در مسیر از تمشک ها غافل نشدیم! تا ظهر حسابی آب بازی کردیم و خسته شدیم.
تصویر 20 تا 25: در مسیر رودخانه
بعد از ناهار به سمت کلات و کاخ خورشید رفتیم.
کاخ خورشید در دوران سلطنت نادرشاه ساخته شده. این کاخ که به کاخ نادری هم معروفه تا آخر عمر نادرشاه کامل نشد ولی به همین شکل هم استفاده میشده.
تصویر 26: کاخ خورشید
ورودی این قسمت نفری 2 تومان برای ایرانی ها و 8 تومن برای خارجی هاست. اول به سمت موزه مردم شناسی رفتیم که زیر این کاخ درستش کردن. قسمت به قسمت توضیح میدم:
یکی از اقدامات جالب در زمان نادرشاه تامین آب عمارت خورشید است. چون آب ژرف رود در هیجده کیلومتری کلات با آب گوگردی غلیظ مخلوط میشده دارای املاح و گچ زیاد بوده نادر تصمیم میگیره از آب گوارای قره سو در 5 کیلومتری کاخ استفاده کنه. بدین منظور با کمک مهندسانش کانالی در این مسیر حفر میکنه و. با تنبوشه آب رو لوله کشی میکنه.
تصویر 27: باقیمانده تنبوشه های انتقال آب از قره سو به کلات
عشایر ها در آن زمان باید چادری می داشتند که در عین سبک و کم حجم بودن بادوام باشه و اونا را در برابر سرما محافظت کنه. اونا از موی بز چادرهایی می بافتن که بهشون سیاه چادر گفته میشه. تصویر زیر سیاه چادربافی رو نشون میده
تصویر 28: سیاه چادر بافی
تصویر بعدی مداخله بافی است. مداخله نوارهای رنگانگیه که برای لبه دوزی لباس ها به خصوص لباس عروس استفاده می کردند.
تصویر 29: مداخله بافی
تصویر 30: مداخله
اتاق بعد یکی از اتاق های روستایی رو نشون میده که در اون کار نخ ریسی انجام میدن
تصویر 31: نخ ریسی
اتاق بعد عطاری قدیمی رو نشون میده
تصویر 32: عطاری
توی یک اتاق هم مراسم عروسی رو درست کرده بودن
تصویر 33: مراسم عروسی
بعد به داخل کاخ رفتیم. نقاشی های داخل کاخ هم زیبا و دیدنی است.
تصویر 34 تا 37: داخل کاخ خورشید
و بعد گشتی در محوطه زدیم و این سفر کوتاه رو به پایان رسوندیم.
تصویر 38 تا 40: محوطه کاخ خورشید
