اگر از گروه کوهنوردان حرفه‌ای که به راحتی از قله‌ای به قله دیگر صعود می‌کنند بگذریم، گروهی دیگر هستند که دوست دارند کوهنوردی را شروع کنند، امّا به خاطر اطلاعات کمی که درباره راه و روش و تجهیزات کوهنوردی دارند، از این فعالیت لذت‌بخش خودشان را محروم می‌کنند. درست است بخشی از حرفه کوهنوردی کسب تجربه است، امّا بخشی دیگر هم دانش کوهنوردی است که می‌توانید با مطالعه آن را به دست بیاورید. بدون شک هر چه بیشتر بخوانید، اصولی‌تر کوهنوردی را یاد می‌گیرید. از بین اطلاعاتی که لازم است پیش از شروع کوهنوردی داشته باشید، شناخت لیست لوازم کوهنوردی بسیار مهم هستند.
فعالیت‌های مرتبط با کوه متنوعند که از میانشان، کوهنوردی، ترکینگ و هایکینگ طرفداران بیشتری دارند. هر کدام از این فعالیت‌ها به تجهیزاتی لازم دارد. به نظر شما شناخت این تجهیزات چه اهمیتی دارد؟ آیا اگر لباس معمولی بپوشیم و وسایلی که همیشه برای سفر می‌بریم، به همراه داشته باشیم ایرادی دارد؟ این تجهیزات چه کمکی به ما می‌کنند؟ با ادامه دادن متن، بدون شک به جواب سوال‌هایتان می‌رسید.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
اهمیت تجهیزات ضروری کوهنوردی
شاید برای آنهایی که تا به حال کوهنوردی نکرده‌اند و در جریان سختی‌هایش نیستند، خرید لیست لوازم کوهنوردی خرج اضافه باشد، امّا اگر پا در راه گذاشته باشند و لزوم هر کدام از لوازم کوهنوردی را درک کرده باشند، اهمیت بیشتری به وسایل مورد نیاز کوهنوردی می‌دهند. اگر توجه به برندهای مخصوص و ظاهرگرایی را کنار بگذاریم، داشتن وسایل کوهنوردی از ضروریات است، زیرا بدون در نظر گرفتن این مسئله یا کوهنوردی‌تان با سختی فراوان همراه خواهد شد یا به هدفتان نمی‌رسید یا در تلخ‌ترین حالت، دچار سانحه می‌شوید.
پیش از این از نکات مهم و تجهیزات کوه‌پیمایی گفتیم و حالا به بررسی لوازم کوهنوردی می‌پردازیم. بدون شک نیاز نیست برای یک کوهنوردی سبک نیم روزه، هزینه گزافی بابت تجهیزات ضروری کوهنوردی بپردازید. همین که بدانید در هر سطحی، چه لوازم کوهنوردی لازم است، پیشرفت علمی و حرفه‌ای شما را نشان می‌دهد. پس، در قدم اول باید سطح نیازهایمان را با تجهیزات ضروری کوهنوردی هماهنگ کنیم و سپس اقدام به خرید کنیم. در ادامه این تجهیزات را معرفی می‌کنیم.
وسایل ضروری کوهنوردی برای انواع کوهنوردی
هر سبک کوهنوردی، وسایل ضروری خودش را لازم دارد، امّا علاوه بر وسایل ضروری کوهنوردی در هر سبکی، بعضی وسایل کوهنوردی در همه شرایط ضروری هستند و شما اگر قصد کوهنوردی داشته باشید، بدون آنها بهتر است کوهنوردی را شروع نکنید. امّا در کوهنوردی‌های نیم روزه این وسایل حداقل لوازم کوهنوردی است که می‌توانید همراه داشته باشید؛ مثلا اگر قصد صعود به کوه‌های شمال تهران را داشته باشید، یک روزه می‌توانید این کار را انجام دهید و نیاز به شب‌مانی و تجهیزات ضروری کوهنوردی بیشتر ندارد. در زیر فهرستی از وسایل ضروری کوهنوردی ارائه می‌دهیم که فارغ از هر نوع کوهنوردی، ضروری هستند:
کوله پشتی
کوله پشتی‌های مخصوص سفر و کوه با کوله‌های عادی متفاوتند؛ از این جهت که فرم و بندهایشان به نوعی است که به راحتی وزن را روی ستون فقراتتان تقسیم کند و فشار بیش از اندازه وارد نمی‌کنند. کوله‌پشتی‌های سفر و کوه در اندازه و برندهای مختلف به فروش می‌رسند. اندازه‌های آن به تعداد روزهای سفر شما بستگی دارد. سعی کنید کوله‌ای را انتخاب کنید که با آن راحت هستید و از نظر هزینه‌ای و اندازه‌ای برایتان مناسب است. انتخاب کوله مناسب و تنظیم صحیح آن، باعث میشود دیرتر خسته شوید.
کفش کوهنوردی
در کوهنوردی، قرار است پاهایتان بسیار فعالیت کنند، بنابراین راحتی‌شان را باید کاملا در نظر بگیرید. کفشی را بپوشید که اذیتتان نکند. حتّی اگر مسیرتان کوتاه است و کوهنوردی سبکی در پیش دارید، بهتر است از کفش کوهنوردی مناسب استفاده کنید، زیرا کفش کوهنوردی مخصوص فعالیت کوهنوردی طراحی شده و باعث میشود فشار کمتری به پاها وارد شود، در نتیجه دیرتر خسته می‌شوید و پس از کوهنوردی هم پاهایتان دچار درد و تاول نمی‌شود. همچنین آج‌های کفش کوهنوردی، از لیزخوردن جلوگیری می‌کنند.
فراموش نکنید اگر در فصل‌های سرد و یخبندان کوهنوردی کردید، حتما از یخ شکن زیر کفشتان استفاده کنید.
لباس مناسب
پوشیدن لباس مناسب هم به اندازه دو مورد قبلی مهم است. برای انتخاب لباس مناسب، باید حتما هواشناسی را بررسی کنیم و با توجه به آن سعی کنیم لباسی مناسب و راحت انتخاب کنیم که هم در طی مسیر به خاطر فعالیتی که داریم، خیلی گرم یا سرد نباشد و همچنین برای بالای کوه هم مناسب باشد زیرا هوای بالای کوه از سطح زمین سردتر است. اگر اختلاف دما زیاد است و باید لباس گرمایشی ببرید، بهتر است سوئیت‌شرت و لباسی همراهتان باشد که هر زمان که سردتان شد آن را بپوشید.
همچنین می‌توانید لباس‌های مخصوص کوهنوردی مثل شلوار کوه یا بلوز تهیه کنید که هم راحت‌تر هستند و هم جنس محکمشان باعث میشود آسیب نبینند.
باتوم کوهنوردی
حتی اگر هدفتان کوهنوردی سبک است، باتوم کوهنوردی به عنوان عصا، باعث میشود فشار وارد شده به زانوها روی آنها سنگینی کند و زانوها آسیب نبینند. امّا فراموش نکنید که اگر باتوم استفاده می‌کنید، حتما 2 تا باشد، زیرا استفاده از یک باتوم خودش آسیب به همراه دارد.
عینک آفتابی
در هر سطحی که کوهنوردی می‌کنید، اگر هوا ابری نباشد، لازم است عینک آفتابی استفاده کنید، مخصوصا در شرایط برفی. با توجه به اینکه هوای کوه تمیزتر است و به دلیل خشک‌تر بودن هوا، آفتاب تیزتر می‌تابد و همچنین در شرایط برفی هم انعکاس نور آفتاب روی برف‌ها، چشم را دچار آسیب می‌کند، استفاده از عینک آفتابی ضروری است. بنابراین در هر فصلی که سفر می‌کنید، همراه داشتن عینک آفتابی استاندارد را نباید فراموش کنید.
وسایل شخصی
منظور از وسایل شخصی، خوراکی‌های لازم، کرم ضد آفتاب، داروهای مسکن و داروهایی که باید مصرف کنید، آب کافی، وسایل بهداشتی، کارت شناسایی و وسایلی که عادت به استفاده از آنها دارید، است. فراموش نکنید که در کوه امکانات فراوانی وجود ندارد و پیش از حرکت باید متناسب با شرایط مختلف، تجهیزات مناسب داشته باشید، مخصوصا اگر نسبت به چیز خاصی حساسیت دارید.
وسایل ضروری کوهنوردی برای شب‌مانی
اگر قرار باشد برنامه کوهنوردی چند روزی طول بکشد، وسایل مورد نیاز کوهنوردی بیشتر خواهد شد، زیرا قرار است شب هم در فضای کوهستان سپری شود و برای تعداد روزهایی که در کوه هستید، لوازم و وسایل کافی همراه داشته باشید. در زیر، وسایل کوهنوردی که در شب‌مانی‌ها برایتان ضروری است را لیست کرده‌ایم:
چادر
چادر به عنوان اتاقی است که می‌خواهیم شب را در آن سپری کنیم. جنس خوب چادر باعث میشود اگر هوا بسیار سرد یا گرم باشد، یا باران و برف ببارد و طوفان بیاید، از شما بهتر محافظت می‌کند. لازم نیست هر فرد برای خودش چادر بیاورد، زیرا چادر در اندازه‌های مختلف برای تعدادی از افراد مناسب است. در یک گروه 8 نفره مثلا می‌توان از دو چادر 4 نفره استفاده کرد.
زیرانداز
زیرانداز قرار است فرش داخل چادرتان شود که روی آن کیسه خواب را پهن کنید. بنابراین لازم است ضخامت مناسب داشته و نرم باشد که اذیتتان نکند. البته در سفرهای یک روزه هم زیرانداز برای نشستن و استراحت کردن به کار می‌آید امّا چندان ضروری نیست. در کوهنوردی‌هایی که قرار است شب هم بمانید، زیرانداز بسیار مهم است.
کیسه خواب
کیسه خواب‌ها قیمت‌ها و انواع مختلفی دارند. هر چقدر گرانتر می‌شوند، سبک‌تر می‌شوند و محافظت بیشتری هم دارند. امّا شما می‌توانید به اندازه بودجه‌تان کیسه خواب تهیه کنید و پس از چند سال متناسب با اهداف کوهنوردی‌تان، جدید تهیه کنید. زیرا بعضی از آنها که بسیار گران قیمت هستند، برای سفرهای عادی مناسب نیستند و برای شرایط خاص طراحی شده‌اند.
کیسه خواب باعث میشود خواب راحت‌تری در کوه داشته باشید، مخصوصا در فصل‌های سرد سال که چادر گرمایش کافی ندارد، استفاده از کیسه‌خواب مناسب شما را کاملا گرم می‌کند.
وسایل پخت و پز
می‌دانید که در کوه خبری از غذای آماده و رستوران نیست، بنابراین اگر قرار باشد یک روز در کوه باشید باید خودتان دست به کار شوید. بعضی‌ها موارد خوراکی سرد یا کنسروهای آماده با خود می‌آورند که آشپزی نکنند، امّا آشپزی کردن در کوه هم لذت خودش را دارد و هم غذای تازه و سالم‌تری می‌توانید مصرف کنید، البته اگر پس از تهیه غذا، زباله‌ها را جمع کنید و آثاری از زباله‌ها در طبیعت نماند! به هر حال در کنار کوهنوردی، باید به اصول حفاظت از کوهستان هم پایبند باشیم. غذا پختن در طبیعت و کوه کار سختی نیست. کافی است کمی خلاقیت به خرج دهید تا با امکانات اندک، غذاهای مخصوص درست کنید.
برای پخت و پز در کوه هم نیاز به وسایل برپایی آتش دارید و هم ظرف‌های تاشو و کم‌حجم، کپسول گاز، سری کپسول گاز و قاشق و چنگال. فقط پیش از استفاده حتما نحوه کار با این وسایل و محافظت ازشان را سوال کنید.
هدلمپ و هند لایت
شب کوهستان تاریک است و به جز پناهگاه‌ها که اندک روشنایی دارند، هر کوهنوردی همراهش هدلمپ یا هند لایت دارد تا مسیرش را روشن کند. بنابراین اگر شب را در کوه می‌گذرانید، هدلمپ از وسایل مورد نیاز کوهنوردی محسوب میشود.
جعبه کمک‌های اولیه
جعبه کمک‌های اولیه از تجهیزات ضروری کوهنوردی است حتّی در کوهنوردی‌های یک روزه و سبک. علت اینکه در این قسمت ذکر شده این است که نیاز به آن در کوهنوردی‌های چند روزه بیشتر میشود. این جعبه کمک‌های اولیه که می‌تواند مختصر و سبک هم باشد، گاهی جان ما را در کوهنوردی نجات می‌دهد.
قطب نما و GPS
وسیله‌ای برای یافتن مسیر هم از وسایل مورد نیاز کوهنوردی است، امّا در کوهنوردی‌های چند روزه مخصوصا مسیرهایی که کمتر می‌شناسیم، ضروری‌تر است. در کوهنوردی‌های سبک شما سعی می‌کنید از مسیر تکراری و مشخص حرکت کنید، امّا اگر قرار به امتحان کردن مسیرهای جدید باشد، قطب‌نما و GPS به عنوان تجهیزات ضروری کوهنوردی ما را از خطر گم شدن در کوه نجات می‌دهد.
وسایل کوهنوردی که به کیفیت بهتر کوهنوردی کمک می‌کنند
علاوه بر تجهیزات ضروری که از آنها صحبت کردیم، وسایل کوهنوردی دیگری هم هستند که بهتر است به همراه داشته باشیم. این وسایل کوهنوردی به بهتر شدن کیفیت سفر ما کمک می‌کنند.
کیف کمری
کیسه‌های زیپ‌دار
کلاه آفتابی (در هوای آفتابی)
پانچو بارانی (در هوای بارانی)
کاور کوله پشتی (در هوای ابری و بارانی)
چاقوی همه کاره
دوربین دوچشمی
طناب
دستمال کاغذی
ژل شستشوی دست
مسواک و خمیر دندان
- قلاب کوهنوردی
وسایل ضروری کوهنوردی در شرایط خاص
اگر قرار باشد در فصل زمستان کوهنوردی کنید یا صخره‌نوردی و انواع تخصصی کوهنوردی هم در برنامه‌تان باشد، بدون شک وسایل مورد نیاز کوهنوردی شما موارد دیگری هم لازم دارد؛ زیرا برای صعود و فرود نیاز به ابزارهای پیشرفته دارید تا از خطرات پیشبینی شده جلوگیری کند. بنابراین اگر تصمیم به انجام سبک‌های مختلف کوهنوردی دارید، پیش از آن حتما درباره وسایل کوهنوردی آن تحقیق کنید. امّا اگر در فصل سرد کوهنوردی می‌کنید برای راحت‌تر طی کردن مسیر بهتر است وسایلی مثل یخ شکن همراه داشته باشید و در پوشاکتان، دست کش و کلاه و لباس‌های گرم قرار دهید.
سخن آخر
بهتر است اگر می‌خواهید کوهنوردی را شروع کنید، از مسیرهای ساده و کوتاه این فعالیت لذت بخش را آغاز کنید. نکته دیگری که مهم است به آن توجه کنید این است که با شروع کوهنوردی لازم نیست تجهیزات ضروری کوهنوردی را از برندهای مطرح و با بهترین کیفیت‌های بازار تهیه کنید، زیرا گاهی با قیمت‌های مناسب می‌توان تجهیزات با کیفیت تهیه کرد.
متاسفانه بسیاری از افراد در بند نام برند گرفتار می‌شوند و هزینه گزافی بابت تهیه وسایل کوهنوردی می‌پردازند، امّا پس از چند بار، به کلی این فعالیت را کنار می‌گذارند. بنابراین، پیشنهاد ما این است که تجهیزاتتان را از لوازم کوهنوردی ضروری‌تر و مهمتر شروع کنید، اگر فعالیتتان ادامه پیدا کرد می‌توانید آنها را ارتقاء دهید.
تألیف: لست سکند
