جاهای دیدنی همدان شما را به سفر در تاریخ می‌برند. همدان امروزی مثل یک کتاب تاریخ است که با ورق زدن هر صفحه از آن، ماجرای سلسله‌های مختلف را مرور خواهید کرد. در این مطلب از لست‌سکند، قرار است جاهای گردشگری همدان را به شما معرفی کنیم تا بدانید که جاهای دیدنی همدان کجاست و بتوانید در سفرتان به این شهر، از مکان های دیدنی همدان بازدید کنید.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
جاهای دیدنی همدان که نباید از دست دادجاهای دیدنی همدان در محیط شهریمیدان امامخمینی همدانبازار سنتی همدان (سبزه میدان)مسجد جامع همدانمیدان شیر سنگی همداندره عباس‌آبادحمام قلعهآرامگاه‌های همدانآرامگاه ابوعلی‌سیناآرامگاه باباطاهرآرامگاه استر و مردخایموزه‌های همدانباغ موزه نظری همدانموزه مفاخر و مشاهیر همدانباغ موزه دفاع مقدس در همدانموزه تاریخ طبیعی همدانجاهای دیدنی تاریخی در همدانتپه هگمتانهکلیسای گریگوری استفانگنج‌نامه همدانبرج قربان همدانگنبد علویانعمارت بدیع‌الحکماجاهای دیدنی اطراف همدانغار علیصدرکاروان‌سرای تاجآباد همدانپارک مینی ورلد ملایرسد اکباتان همدانروستای ورکانهدشت میشاندره مرادبیگفعالیت های پیشنهادی در همدانجاهای دیدنی همدان در شبجاهای دیدنی همدان در بهارجاهای دیدنی همدان در تابستانجاهای دیدنی همدان در پاییزجاهای دیدنی همدان در زمستانسفر به همدان با تورهای لست‌سکند
جاهای دیدنی همدان که نباید از دست داد
مکان های دیدنی همدان جاذبه‌هایی هستند که بیش از هر چیز، ارزش تاریخی دارند. به همین دلیل، این شهر را پایتخت تاریخ و تمدن ایران نامیده‌اند. بهترین جاهای دیدنی همدان عبارت‌اند از:
- آرامگاه بوعلی‌سینا
- غار علیصدر
- آرامگاه باباطاهر
- حمام قلعه
- گنبد علویان
- تپه هگمتانه
- دریاچه سد اکباتان
- حمام تاریخی قلعه
- دره عباس‌آباد
- بازار سنتی همدان
جاهای دیدنی همدان در محیط شهری
وقتی به عکسی از جاهای دیدنی همدان نگاه کنید، بسیاری از آن‌ها را در فاصله نزدیکی از هم می‌یابید. برای طی کردن مسیر بین یک جاذبه تا دیگر جاهای دیدنی همدان، کافی است کمی در خیابان‌های بزرگ و سراسر سنگ‌فرش‌شده میدان اصلی شهر، قدم بزنید. با پیاده‌روی در این مسیرها، بازارهای قدیمی، معماری تلفیقی و میدان‌های مختلف را می‌بینید که هریک به‌نوبه خود از جاذبه های گردشگری همدان محسوب می‌شوند. همچنین اگر قصد بازدید از جاهای دیدنی همدان در بهار را داشته باشید، هوای ابری خیابان‌ها، فرصت خوبی را برای عکاسی فراهم می‌کند. در ادامه، با مهم‌ترین مکان های دیدنی همدان در محیط شهری آشنا می‌شوید.
میدان امامخمینی همدان
میدان امامخمینی، بهترین نقطه برای شروع یک گشت‌وگذار جانانه است. از این میدان به هر سمتی حرکت کنید، به یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی همدان دسترسی خواهید داشت. خود میدان مرکزی همدان هم از نظر تاریخ و معماری بلندآوازه است. تهرانی‌هایی که اولین بار قدم به میدان امامخمینی همدان می‌گذارند، تصویر میدان حسن‌آباد تهران برایشان تداعی میشود؛ اما اصلی‌ترین تفاوت این دو میدان، وسعت مثال‌زدنی میدان امام در همدان است.
تاریخ ساخت این جاذبه همدان، به حدود 90 سال پیش برمی‌گردد. زمانی که یک شهرساز آلمانی، مأمور شد تا با تلفیق معماری بروک و عناصر مهم شهرسازی ایرانی، میدانی را بنا کند که خیابان‌های مهم شهر را به هم برساند. در پی احداث این میدان، همدان به یک شهر متحدالمرکز تبدیل شد. اگر دلتان می‌خواهد همدان را از تراس‌های این میدان تماشا کنید، کافی است به یکی از رستوران‌های اطرافش بروید. همچنین یک ویترین باستانی در مرکز میدان ساخته شده که چند اثر تاریخی کشف‌شده در این میدان آنجاست.
- ساعت بازدید از میدان امامخمینی همدان: 24 ساعته
- قیمت بلیط میدان امامخمینی همدان: رایگان
- آدرس میدان امامخمینی همدان: مرکز شهر
موقعیت میدان امامخمینی همدان در نقشه
بازار سنتی همدان (سبزه میدان)
درست مثل هر شهر تاریخی دیگری، همدان هم از حالوهوای بازارهای سنتی بی‌نصیب نیست و اتفاقاً یکی از بهترین جاهای دیدنی همدان، بازارهای سنتی آن است. بازار سنتی همدان را می‌توانیم یکی از بهترین جاهای دیدنی همدان بدانیم. این بازار تقریباً تمام کوچه‌پس‌کوچه‌های بین خیابان اکباتان و باباطاهر را در بر می‌گیرد و شامل چندین راسته با نام‌ها و مغازه‌های مختلف میشود. یکی از بهترین سوژه‌های عکاسی در این بازار، راسته فرش‌فروشان است. در طول روزهای هفته، جمعیت زیادی از سراسر استان همدان برای خرید و گشت‌وگذار به این بازار می‌روند.
درباره تاریخ بازار مرکزی همدان بحث بسیار است؛ اما می‌گویند ماجرای ساخت آن به نبرد بین ایرانیان و اعراب در جنگ نهاوند بازمی‌گردد. یکی از ویژگیهای جالب‌توجه بازار سنتی همدان، کاروان‌سراهای قدیمی آن است که رنگ‌وبوی سنتی خود را کاملاً حفظ کرده‌اند. یکی از مهم‌ترینشان کاروان‌سرای شریفیه است.
- ساعت بازدید از بازار سنتی همدان: 24 ساعته
- قیمت بلیط بازار سنتی همدان: رایگان
- آدرس بازار سنتی همدان: میدان امامخمینی، خیابان باباطاهر
موقعیت بازار سنتی همدان در نقشه
مسجد جامع همدان
اگر از جاهای دیدنی همدان در تابستان دیدن می‌کنید، بعد از یک گردش حسابی در بازار سنتی شهر، می‌توانید در سایه مسجد جامع کمی استراحت کنید. معماری چشم‌نوازی که امروز در مسجد جامع می‌بینید، در زمان قاجار بنا شده است و در کتیبه‌های آن به سال 1253 اشاره کرده‌اند؛ اما طبق مستندات تاریخی، در این محل مسجد قدیمی‌تری وجود داشته است.
حیاط مسجد جامع همدان تقریباً 2 متر پایین‌تر از سطح بازار قرار دارد و با چند پله به آن می‌رسید. کاشی‌کاری‌های رنگارنگ گنبد و دیوارهای مسجد، اولین چیزی است که توجه گردشگران را جلب می‌کند؛ اما با ورود به شبستان مسجد، فقط رنگ‌های یکدست ستون‌های سنگی و طاق‌های آجری را می‌بینید. البته نظم و تعداد این عناصر معماری در بخش شبستان، زیبایی‌های خودش را دارد و حتماً با دیدنشان به فکر عکاسی می‌افتید.
- ساعت بازدید از مسجد جامع همدان: از ۸ صبح تا چند ساعت پس از اذان مغرب
- قیمت بلیط مسجد جامع همدان: رایگان
- آدرس مسجد جامع همدان: میدان امامخمینی، بین خیابان اکباتان و باباطاهر
موقعیت مسجد جامع همدان در نقشه
میدان شیر سنگی همدان
اشاره کردیم که هریک از میدان‌های پایتخت تاریخ و تمدن، یکی از دیدنی های همدان را در خود جای داده‌اند. همان‌طور که از نامش پیداست، در میدان شیر سنگی همدان که در میان مردم همدان به «سنگِ شیر» شهرت دارد، مجسمه‌ای نه‌چندان واضح از یک شیر سنگی می‌بینید که قدمتی 2 هزار ساله دارد. همین قدمت باعث شده که بسیاری از جزئیات این مجسمه پاک شود و یک شکل کلی از آن باقی بماند.
درباره ماجرای ساخت این شیر هم روایت‌های بسیاری دیده میشود. عده‌ای عقیده دارند که سلیمان نبی این شیر را تراشید و طلسمی را برای دفع سرمای شدید همدان، ضمیمه‌اش کرد؛ اما جدا از باورهای محلی، طبق اندک مستنداتی که از این شیر سنگی باقی مانده، گفته میشود که تاریخ آن به دوران سلوکیان و اشکانیان مربوط است. برخی از مورخان نیز بر این باورند که اسکندر مقدونی این شیر را به افتخار یکی از سردارانش ساخته است.
- ساعت بازدید از شیر سنگی: 24 ساعته
- قیمت بلیط شیر سنگی: رایگان
- آدرس شیر سنگی: بلوار طالقانی، خیابان ابن‌سینا
موقعیت شیر سنگی همدان در نقشه
دره عباس‌آباد
دره عباس‌آباد یکی از جاذبه های گردشگری همدان است که در شمال شهرستان همدان واقع شده است. این دره به‌دلیل طبیعت بکر و زیبای خود مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان به گردش و تفریح در فضای سبز قرار گرفته است. دره عباس‌آباد رودخانه، چشمه، آبشار، جنگل، مراتع و باغ‌های میوه دارد که با هم ترکیب شده‌اند و منظره‌ای خیره‌کننده را به نمایش می‌گذارند. در کنار این طبیعت زیبا یک مجموعه تفریحی به‌نام مجتمع تفریحی سیاحتی تپه عباس‌آباد نیز دایر شده که پذیرای گردشگران است. در این دره می‌توانید از فعالیت‌های مختلفی مانند پیاده‌روی، کوه‌نوردی و چادر زدن لذت ببرید. این مکان یک مقصد مناسب برای کسانی است که دوست دارند با تاریخ و فرهنگ منطقه آشنا شوند و از طبیعت و هوای پاک استفاده کنند.
- ساعت بازدید از دره عباس‌آباد: از 9 صبح تا 12 شب
- قیمت بلیط دره عباس‌آباد: رایگان
- آدرس دره عباس‌آباد: کوهستان الوند
موقعیت دره عباس‌آباد روی نقشه
حمام قلعه
حمام قلعه علاوه‌بر اینکه یکی از شناخته‌شده‌ترین جاهای دیدنی همدان است، یک سفره‌خانه سنتی است که دسترسی آسانی به بازار همدان دارد. در جای‌جای این حمام، مجسمه‌هایی را می‌بینید که صحنه‌هایی از نظافت، حجامت، اجرای مراسم و استراحت مردمان روزگاران قدیم را در حمام قلعه به تصویر می‌کشد. قدمت این حمام به دوران قاجار برمی‌گردد. به همین دلیل، معماری آن نیز مثل بسیاری از حمام‌های هم‌دورانش، نمای آجری و طاق و نورگیر دارد و وزن گنبدهای آن را ستون‌های سنگی‌اش به دوش می‌کشند. بنای این حمام 1500 متر مربع وسعت دارد. مرمت بنای حمام قلعه از سال 1380 شروع شد و حدود 8 سال طول کشید.
- ساعت بازدید از حمام قلعه همدان: از 11 صبح تا 4 عصر، از 6.5 عصر تا 11 شب
- قیمت بلیط حمام قلعه همدان: رایگان
- آدرس حمام قلعه همدان: میدان امامخمینی، خیابان شریعتی، کوچه مهر
موقعیت حمام قلعه در نقشه
آرامگاه‌های همدان
تعداد آرامگاه‌های همدان، به اندازه‌ای است که بتوانیم در یک دسته‌بندی جداگانه از جاذبه های گردشگری همدان معرفی‌شان کنیم. برخی از مشاهیر به‌خاک‌سپرده‌‌شده در همدان، اهل همین شهر بوده‌اند که از میانشان، نام باباطاهر بسیار خوش می‌درخشد. از طرفی عده‌ای هم مثل شیخ‌الرئیس، از شهرهای دیگر آمدند و هرگز از همدان گذر نکردند. در آخر، گروهی از آرامگاه‌های همدان نیز جنبه مذهبی دارند. با ما همراه باشید تا جاهای گردشگری همدان را به شما معرفی کنیم.
آرامگاه ابوعلی‌سینا
یکی از مهم‌ترین نمادهای همدان که تصویرش همه را به یاد این شهر می‌اندازد، آرامگاه ابوعلی‌سینا است. این آرامگاه به‌همراه یک فضای سبز با مجسمه‌های مشاهیر همدان، در مرکز یک میدان ساخته شده است و برای دسترسی به آن، باید حدود 10 دقیقه از میدان امامخمینی به سمت جنوب، پیاده‌روی کنید. به‌طور کلی، بازدید از این آرامگاه زمان زیادی نمی‌برد. خوب است بدانید که مقبره عارف قزوینی هم در همین مجموعه است.
به‌محض ورود به آرامگاه، احتمالاً به سمت موزه‌ای می‌روید که در طبقه همکف قرار دارد. در این موزه انواع‌و‌اقسام وسایل و دست‌نوشته‌های پزشکی دیده میشود. ضمن اینکه دسترسی به سنگ قبر شیخ‌الرئیس نیز از همین ساختمان امکان‌پذیر است. در ساختمان آرامگاه، ویترین‌های بسیاری از گیاهان دارویی و خواصشان به نمایش گذاشته شده است. پس از بازدید از موزه می‌توانید به طبقه بالای آن بروید و در کنار بنای 12 ستونی مقبره که شما را به یاد گنبد قابوس می‌اندازد، عکس بگیرید.
- ساعت بازدید از آرامگاه ابوعلی‌سینا: از 8.5 صبح تا 8.5 شب
- قیمت بلیط آرامگاه ابوعلی‌سینا: 25 هزار تومان
- آدرس آرامگاه ابوعلی‌سینا: میدان امامخمینی، انتهای خیابان بوعلی‌سینا
موقعیت آرامگاه ابوعلی‌سینا در نقشه
آرامگاه باباطاهر
کیست که باباطاهر عریان را نشناسد؟ این شاعر بزرگ عمری در همدان زندگی کرد و در همین شهر هم به دیار ابدی پیوست و آرامگاهش امروز، یک جای دیدنی همدان است. اگر قصد بازدید از جاهای دیدنی همدان در بهار را داشته باشید، این آرامگاه را در محیطی بسیار سرسبز و دل‌نشین به وسعت 9 هزار متر خواهید یافت. معماری آرامگاه باباطاهر همدان به شکل فانوس طراحی شده است که بازگوی ضمیر روشن این شاعر بزرگ است. وقتی وارد آرامگاه می‌شوید، نظم نقش‌ونگارهای آن چشمانتان را خیره می‌کند. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با ویژگیهای جالب شخصیت باباطاهر، حتماً از توضیحات راهنمایان این مقبره استفاده کنید.
- ساعت بازدید از آرامگاه باباطاهر: 8.5 صبح تا اندکی پس از غروب
- قیمت بلیط آرامگاه باباطاهر: 30 هزار تومان
- آدرس آرامگاه باباطاهر: خیابان باباطاهر، بلوار فلسطین
موقعیت مقبره باباطاهر در نقشه
آرامگاه استر و مردخای
آرامگاه استر و مُردخای از مهم‌ترین آثار تاریخی در جهان است که در کنار میدان امام و بازار طلافروشان شهر قرار دارد. درباره شخصیت‌های مذهبی استر و مردخای، گفته‌ها و ناگفته‌های بسیاری داریم؛ اما چیزی که پیداست، حاکی از آن است که استر، برادرزاده مردخای است. این زن با خشایارشاه ازدواج کرد و در برهه‌ای از تاریخ، از کشتار دسته‌جمعی یهودیان جلوگیری کرد. سالروز این اقدام استر در تاریخ یهود مهم است و عید پوریم نام دارد.
همان‌طور که انتظار می‌رود، قدمت بنای آرامگاه به زمان هخامنشیان می‌رسد؛ ولی گنبدی که امروز در این بنا جلب‌توجه می‌کند، در زمان ارغنون‌خان در قرن هفت و هشت ساخته شده است. برای ورود به این بنا باید کفش‌ها را درآورید و از یک در کوتاه، به صندوق‌های چوبی برسید. این صندوق‌ها 200 سال قدمت دارند و کار دست یک هنرمند تویسرکانی هستند. جالب‌توجه است که کتیبه‌هایی در قسمت داخلی آرامگاه دیده میشود که یکی از آن‌ها شجره‌نامه استر و مردخای است.
- ساعت بازدید از آرامگاه استر و مردخای: از 9 صبح تا 1 ظهر و از 3 بعدازظهر تا 6 عصر
- قیمت بلیط آرامگاه استر و مردخای: رایگان
- آدرس آرامگاه استر و مردخای: میدان امامخمینی، ابتدای خیابان شریعتی
موقعیت آرامگاه استر و مردخای در نقشه
موزه‌های همدان
هنردوستان و علاقه‌مندان تاریخ، به هر شهری که با تور داخلی سفر می‌کنند، اول سراغ موزه‌هایش می‌روند. تماشای آثار هنری، فرهنگی و تاریخی موزه‌های همدان، بهترین راه برای یک آشنایی مختصر و مفید با این شهر است. به‌جز مواردی که در ادامه معرفی می‌کنیم، موزه‌های مختلف بسیاری در همدان دیده میشود؛ اما هرکدام از آن‌ها زیرمجموعه برخی از مکان های تاریخی همدان هستند و در سایر عناوین مطلب به آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
باغ موزه نظری همدان
باغ موزه نظری که به‌نام موزه مردم‌شناسی همدان نیز شناخته میشود، متشکل از یک باغ و یک ساختمان است که قدمتشان به اواخر دوره قاجار برمی‌گردد. این ساختمان هم‌اکنون به سازمان میراث فرهنگی همدان تعلق دارد و موزه سرپوشیده آن هنوز دایر نشده است؛ اما این مجموعه در سال 1388 درهای خود را به روی گردشگران باز کرد و آثاری مهم از مراسم محلی مردم همدان به نمایش گذاشت که شامل حدود 800 عکس میشود. چیزی که بیشتر از همه، گردشگران را جذب این جای دیدنی همدان می‌کند، فضای سبز باغ 8 هزار متری و کوشک باشکوهش است.
- ساعت بازدید از باغ موزه نظری: از 8 صبح تا 3 بعدازظهر
- قیمت بلیط باغ موزه نظری: رایگان
- آدرس باغ موزه نظری: خیابان عارف قزوینی
موقعیت باغ موزه نظری در نقشه
موزه مفاخر و مشاهیر همدان
موزه مفاخر و مشاهیر نیز یکی از بهترین جاهای دیدنی همدان است که اشیای آن در یک خانه قدیمی گردآوری شده است. این خانه قدیمی منسوب به یک نقاش مشهور همدانی است که بیژن نام داشته و در دوران قاجار و پهلوی زیسته است. گفته میشود کارل فریش، طراح شهر همدان، در طراحی این خانه نقش داشته است. از تاریخ و ماجرای ساخت این خانه که بگذریم، به محتویات جذابش می‌رسیم.
در طبقه دوم موزه مفاخر و مشاهیر همدان، تندیس‌ها و توضیحاتی از مشاهیر می‌بینید که در کمتر از یک ساعت شما را با هر شخص برجسته‌ای که اهل همدان است، آشنا می‌کند. خوب است بدانید که این موزه ممکن است در برخی از مواقع سال بسته باشد؛ اما اگر قصد دارید از جاهای دیدنی همدان در بهار دیدن کنید، احتمالاً در روزهای نوروز این موزه باز است.
- ساعت بازدید از موزه مفاخر و مشاهیر همدان: از 8 صبح تا 7 شب
- قیمت بلیط موزه مفاخر و مشاهیر همدان: 30 هزارتومان
- آدرس موزه مفاخر و مشاهیر همدان: خیابان شریعتی، خانه تاریخی بیژن
موقعیت موزه مفاخر و مشاهیر همدان در نقشه
باغ موزه دفاع مقدس در همدان
این موزه در یک بیمارستان جنگی واقع در یک منطقه خوش‌آب‌وهوا در همدان دایر شد و وسعتش به 6.5 هکتار می‌رسد. باغ موزه دفاع مقدس به دو بخش سرپوشیده و روباز تقسیم میشود. هنگام ورود از فضای بازی که پر از ماکت و نمونه‌های واقعی جنگنده، موشک و ماشین‌های جنگی است گذر می‌کنید. همچنین مجسمه‌های فراوانی از شهدای همدان در این بخش وجود دارد. بد نیست اشاره کنیم که یک آب‌نمای موزیکال در دریاچه این مجموعه وجود دارد که در برخی از شب‌ها مراسم اجرا می‌کند.
جذابیت‌های این جای دیدنی همدان، فقط به فضای بازش محدود نیست؛ بلکه در داخل ساختمانش بخش‌هایی را می‌بینید که براساس صحنه‌های جنگ طراحی شده‌اند. در این بخش انواع خاکریزها، میدان‌های نبرد، فعالیت رزمندگان و یادگاری‌ها و دست‌خط‌های به جامانده از شهدا نیز به چشم می‌خورد که هریک یادآور خاطراتی از جنگ هستند. اگر در مسیر رفتن به گنجنامه همدان هستید، بد نیست در میدان قائم توقفی کنید و سری به باغ موزه دفاع مقدس همدان بزنید.
- ساعت بازدید از موزه دفاع مقدس همدان: از 8.5 صبح تا 12 ظهر و 4.5 بعدازظهر تا 7.5 شب
- قیمت بلیط باغ موزه دفاع مقدس همدان: 20 هزار تومان
- آدرس باغ موزه دفاع مقدس همدان: جنوب‌غربی همدان، خیابان شهید فهمیده، میدان قائم، ابتدای بلوار کولاب
موقعیت باغ موزه دفاع مقدس همدان در نقشه
موزه تاریخ طبیعی همدان
یکی از بهترین جاهای دیدنی همدان که طبیعت‌دوستان را به وجد می‌آورد، موزه تاریخ طبیعی این شهر است. این موزه در سال 1357 به‌عنوان یک موزه کوچک و مرکز پژوهش، تأسیس شد و پس از بارها نقل مکان و گسترش، امروز به مساحتی بالغ بر 2 هزار متر مربع رسیده است. حدود نیم قرن است که با تلاش و کوشش متخصصان و دانشجویان، آثار موزه تاریخ طبیعی همدان بیشتر و بیشتر شده است. در نمایشگاه‌های موزه تاریخ طبیعی همدان، مجموعه‌ای کم‌نظیر از گیاهان و انواع تاکسیدرمی جانوران و سنگ‌واره‌ها به چشم می‌خورد که همگی در شش سالن مجزا تقسیم شده‌اند. این بخش‌ها عبارت‌اند از: سالن صدف‌ها و مرجان‌ها، سالن پستانداران و پرندگان، سالن آبزیان، سالن زمین‌شناسی و سالن پروانه‌ها و حشرات.
- ساعت کاری موزه تاریخ طبیعی همدان: از ۹ صبح تا 5.5 عصر
- قیمت بلیط موزه تاریخ طبیعی همدان: 30 هزار تومان (برای سال 1403)
- آدرس موزه تاریخ طبیعی همدان: بلوار رجایی، بلوار آزادگان
موقعیت موزه تاریخ طبیعی همدان در نقشه
جاهای دیدنی تاریخی در همدان
در مقدمه اشاره کوتاهی به تاریخی بودن بیشتر جاهای دیدنی همدان کردیم. با سفر به این شهر، شما به اولین پایتخت ایران می‌روید. با گذشت قرن‌ها اکتشاف تاریخی در همدان، هنوز هم در عملیات‌های نوسازی شهر آثار بسیاری یافت میشود که از تاریخ مادها تا دوران قاجار را پوشش می‌دهد. در ادامه، تعدادی از مکان های تاریخی همدان را معرفی می‌کنیم.
تپه هگمتانه
اگر اصلی‌ترین قصدتان از سرزدن به جاهای دیدنی همدان، تماشای آثار باستانی‌اش است، قبل از هرچیز باید به تپه هگمتانه بروید. وجود این مجموعه 3 هزارساله باعث شده همدان را پایتخت تاریخ و تمدن بنامند؛ اما باید این را هم در نظر داشته باشید که مجموعه آثار تپه هگمتانه فقط شامل آثار باستانی نمی‌شود. بلکه کلیسای تاریخی مهمی مثل کلیسای گریگوری در این مجموعه است در این مطلب، آن را جداگانه معرفی می‌کنیم.
به‌محض ورود به تپه هگمتانه، قسمتی از سازه‌های مادها را می‌بینید که از دل خاک کشف شده‌اند و احتمال می‌رود بازاری باستانی بوده‌اند. پس از بازدید از این قسمت، راهی موزه می‌شوید. ویترین‌های این موزه جنبه‌های مختلفی از زندگی مردم باستان را نشان می‌دهند؛ برای مثال ادوات جنگی باستانی، ظروف سفالی، قبرهای دوره اشکانیان و حتی دست‌نوشته‌هایی از تورات در موزه هگمتانه نمایش داده میشود. بیرون موزه هم کتیبه‌ها و سنگ‌قبرهای فراوانی دیده میشود.
- ساعت بازدید از تپه هگمتانه: از 9 صبح تا 6 عصر
- قیمت بلیط تپه هگمتانه: 30 هزار تومان
- آدرس تپه هگمتانه: میدان اکباتان همدان
موقعیت تپه هگمتانه در نقشه
کلیسای گریگوری استفان
به‌جز اقلیت مذهبی کلیمیان، مسیحیان بسیاری در همدان زندگی می‌کردند که کلیسای گریگوری استفان، یکی از آثار به‌جامانده از آن‌هاست. تاریخچه این کلیسا در قرن هفدهم میلادی و سلطنت شاه سلیمان صفوی ریشه دارد. در آن زمان، مهاجران جنگ جهانی بعد از اینکه از بحبوحه جنگ، به همدان پناه آوردند، با همکاری تاجران روس و ارامنه اصفهان کلیسایی برای عبادت و اجتماعاتشان برپا کردند. بنای این کلیسا از نظر معماری نسبتاً ساده است. در دیوارهای کلیسای گریگوری استپان (استفان) نقاشی‌های مختلفی می‌بینید که برخی اهدایی هستند. همچنین مقبره برخی از افراد مهم مسیحیان ایران هم در کلیسای گریگوری استفان واقع شده است. خوب است بدانید که این کلیسا بخشی از مجموعه باستانی هگمتانه است.
- ساعت بازدید از کلیسای گریگوری استفان: از 9 صبح تا 6 شب
- قیمت بلیط کلیسای گریگوری استفان: 30 هزار تومان، با بلیط مجموعه هگمتانه یکی است.
- آدرس کلیسای گریگوری استفان: بخش شرقی مجموعه باستانی هگمتانه
موقعیت کلیسای گریگوری استفان در نقشه
گنجنامه همدان
گنجنامه از آن جاهای دیدنی همدان است که تاریخ و طبیعت را به هم گره زده است. برای رسیدن به این جاذبه، از یک مسیر کوهستانی و پر از درختان بانشاط گذر می‌کنید. اگر از جاهای دیدنی همدان در تابستان دیدن می‌کنید، خنکای گنجنامه برایتان بسیار دلپذیر خواهد بود. پس از رسیدن به مجموعه، با کمی پیاده‌روی کتیبه‌هایی از هخامنشیان را می‌بینید که در کنارش صدای جریان آب به گوش می‌رسد. این کتیبه‌ها پس از نقش رستم حک شده‌اند و به کتیبه‌های هخامنشیان در ترکیه که از جاهای دیدنی وان است، شباهتی نسبی دارند.
در گذشته تصور عام بر این بوده است که این کتیبه‌ها نقشه‌ای برای گنج باستانی هستند و به همین دلیل نام گنجنامه را بر آن نهادند. به‌جز گنجنامه، این دو کتیبه نام‌های بسیاری مثل «دادبهان»، «جنگ‌نامه»، «کتیبه‌های الوند» و «تنبابر» نیز داشته‌اند. ازآنجایی‌که همدان پایتخت تابستانی هخامنشیان بوده است، کوهپایه‌های الوند یکی از مسیرهای مهم رفت‌وآمد مردم و سربازان آن دوره بوده است. داریوش بزرگ و خشایارشاه هخامنشی نیز دو کتیبه در این مسیر خلق کردند تا ستایشی برای اهورامزدا و نشانی بر اقتدار هخامنشیان باشد. محتوای هریک از کتیبه‌های گنجنامه شامل سه ستون بیست سطری است که به سه زبان پارسی، ایلامی و بابلی نوشته شده است.
- ساعت بازدید از گنجنامه: 24 ساعته
- قیمت بلیط گنجنامه: رایگان
- آدرس گنجنامه: میدان قائم همدان، بلوار کولاب، جاده گنجنامه
موقعیت گنجنامه همدان در نقشه
برج قربان همدان
تاریخ ساخت برج قربان به قرن هفتم یا هشتم هجری مربوط است. این سازه معروف، آرامگاه عالمان و ادیبان همدان است. علاوه‌بر آن، در زمان مرمت بنا چند قبر در سرداب کشف شدند که گفته میشود متعلق به بزرگان سلجوقی است. برخی معتقدند که در زمان شورش افغان‌های دوران صفویه، مردی به‌نام قربان، محوطه این برج را محلی برای سنگر و پناه مردم قرار داد و از این طریق یک دفاع تمام‌عیار را رقم زد. به همین دلیل، این برج به‌نام او خوانده شد.
علاوه‌بر ارزش تاریخی، معماری برج هم دیدنی است. معماری این برج عاری از نقش و پیرایش است؛ اما نظم و قرینگی جالب‌توجهی دارد. موقعیت برج قربان در محله قدیمی زندیان همدان است. ازآنجایی‌که بازدید از این جاذبه زمان زیادی نمی‌برد، بهتر است در مسیر بین آرامگاه ابوعلی سینا و شیرسنگی، به آن سر بزنید. حتماً حواستان باشد که قبل‌از رفتن تماس بگیرید تا با درهای بسته مواجه نشوید.
- ساعت بازدید از برج قربان همدان: از 8 صبح تا 7 عصر
- قیمت بلیط برج قربان همدان: 25 هزار تومان (برای سال 1403)
- شماره تماس برج قربان همدان: 09189123445
- آدرس برج قربان همدان: بلوار مدنی، خیابان امیرکبیر، کوچه برج قربان
موقعیت برج قربان همدان در نقشه
گنبد علویان
یکی از بهترین آثار به‌جامانده از دوران سلجوقیان، در بین جاهای گردشگری همدان، گنبد علویان است که در فاصله کمی از تپه هگمتانه قرار دارد. تاریخ ساخت گنبد علویان به قرن ششم و هفتم هجری قمری مربوط است. برخلاف برج قربان، معماری و تزیینات گنبد علویان بسیار پرجزئیات و پیچیده است. وقتی وارد این بنا می‌شوید، خود را در دنیایی از گچ‌بری‌های درهم‌تنیده و برجسته‌ای می‌بینید که در عین پیچیدگی، نظم خیره‌کننده‌ای دارند. محتوای این گچ‌بری‌ها از آیات قرآن گرفته تا طرح‌های تزیینی گل، لانه‌زنبوری و اسلیمی را در بر می‌گیرد.
پس از دل‌کندن از تماشای نقش‌ونگارهای برجسته بنا، از قسمت محراب گنبد علویان وارد پلکانی می‌شوید که شما را به سرداب می‌رساند. در این سرداب قبر یکی از بزرگان علوی را خواهید دید. شاید این‌طور به نظر برسد که بازدید از گنبد علویان همدان روی‌هم‌رفته یک ساعت زمان ببرد؛ اما اگر اهل ذوق و هنر باشید و توضیحات یک راهنمای کاردان را به بازدیدتان اضافه کنید، به زمان بیشتری برای بازدید از این جای دیدنی همدان نیاز خواهید داشت. گفتنی است این مجموعه یک موزه مردم‌شناسی هم دارد که آثار مختلفی از زندگی مردم در زمان قاجار، پهلوی و قبل‌تر از آن را ارائه می‌دهد.
- ساعت بازدید از گنبد علویان: از 9 صبح تا 7 عصر
- قیمت بلیط گنبد علویان: 15 هزار تومان
- آدرس گنبد علویان: میدان امامزاده عبدالله، بلوار علوی، کوچه گوهریان
موقعیت گنبد علویان در نقشه
عمارت بدیع‌الحکما
از دیگر اماکن دیدنی همدان می‌توانیم به عمارت بدیع‌الحکما اشاره کنیم. با بازدید از این عمارت شما با یک تیر چند نشان را خواهید زد، زیرا عمارت بدیع‌الحکما در دره مرادبیگ قرار گرفته است و دیدنی‌های این دره کم نیستند. عمارت بدیع‌الحکما یکی از خانه‌های تاریخی و ارزشمند شهر همدان است که در اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی اول ساخته شده است. این عمارت متعلق به دکتر مهدی بدیع، معروف به بدیع‌الحکما، نخستین پزشک رسمی همدان در دوران مدرن بود.
- ساعت بازدید عمارت بدیع‌الحکما: 24 ساعته
- قیمت بلیط عمارت بدیع‌الحکما: رایگان
- آدرس عمارت بدیع‌الحکما: سه کیلومتری جنوب شهر همدان، جاده دره مرادبیگ، دره مرادبیگ
موقعیت عمارت بدیع‌الحکما روی نقشه
جاهای دیدنی اطراف همدان
تا اینجا جاهای دیدنی داخل شهر همدان را معرفی کردیم؛ اما قسمت زیادی از شهرت جهانی استان همدان به جاذبه‌هایی مربوط است که کیلومتر‌ها با این شهر فاصله دارند. جاذبه های همدان در اطراف شهر اصلی، هم جنبه تاریخی و هم جنبه طبیعی دارند و صدالبته تعدادشان بسیار زیاد است. در ادامه، مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف همدان را معرفی می‌کنیم.
غار علیصدر
وقتی صحبت از جاهای دیدنی همدان میشود، غار علیصدر یکی از پرآوازه‌ترین مواردی است که نامش به گوش می‌رسد. این غار در روستای علیصدر از توابع شهرستان کبودرآهنگ است و با شهر همدان حدود 75 کیلومتر فاصله دارد. طبق تخمین زمین‌شناسان، سن غار علیصدر حدود 190 میلیون سال است و به دوران ژوراسیک دوم بازمی‌گردد. در دوران صفوی، مردم از این غار به‌عنوان آب‌انبار و پناهگاه استفاده می‌کردند تا اینکه در سال 1342 یک تیم کوه‌نوردی، کاوش بیشتر در غار را شروع کرد و در پی آن، امروز مسیرهای آبی و خشک غار برای بازدید گردشگران آماده شده است.
با ورود به غار، پس از گذر از یک مسیر خشک سوار قایق می‌شوید و در یک راه آبی، از دل سنگ‌ها عبور می‌کنید. عمق دریاچه غار علیصدر از یک متر تا چهارده متر متغیر است؛ بنابراین اگر برای انداختن عکس از جاهای دیدنی همدان از این جاذبه دیدن می‌کنید، مراقب تلفن همراه و دوربینتان باشید. دمای درون غار، در 14 درجه سانتی‌گراد ثابت است؛.به همین دلیل، اگر از جاهای دیدنی همدان در تابستان دیدن می‌کنید، خنکای مطبوع این غار بسیار روح‌نواز خواهد بود.
- ساعت بازدید از غار علیصدر: از 8 صبح تا 6 عصر؛ در فصول پربازدید حتی تا نیمه‌شب هم باز است.
- قیمت بلیط غار علیصدر: برای گردشگران داخلی 230 هزار تومان و برای گردشگران خارجی 625 هزار تومان است.
- آدرس غار علیصدر: کبودرآهنگ، روستای علیصدر
موقعیت غار علیصدر در همدان
کاروان‌سرای تاجآباد همدان
کاروان‌سرای تاجآباد همدان یکی از آثار به‌جامانده از اواخر دوران صفوی در شهرستان بهار این استان است. طرح دایره‌ای‌شکل این جای دیدنی همدان، باعث شده است که آن را هم‌ردیف معدود کاروان‌سراهای مدور ایران قرار دهند. شکل خاصی که از کاروان‌سرا پیداست، این احتمال را در پی دارد که تاجآباد یکی از لوکس‌ترین کاروان‌سراهای دوران خودش بوده باشد. حوض مرکز کاروان‌سرا، پنجره‌های چوبی، طاق‌ها و نمای آجری در کاروان‌سرای تاجآباد همدان، حسابی دلبری می‌کنند و لوکیشن‌های بسیار خوبی برای عکاسی پدید آورده‌اند. در زمان بازدید از این کاروان‌سرا می‌توانید سری هم به روستای تاجآباد بزنید. مردم اهل مطالعه این روستا نام کوچه‌هاشان را به کتاب‌های معروف جهان اختصاص داده‌اند و تابلو‌های هر کوچه را به سه زبان فارسی، انگلیسی و کردی نوشته‌اند.
- ساعت بازدید از کاروان‌سرای تاجآباد همدان: برای بازدید از این کاروان‌سرا باید با دهیاری هماهنگ کنید.
- قیمت بلیط کاروان‌سرای تاجآباد همدان: رایگان
- آدرس کاروان‌سرای تاجآباد همدان: تاجآباد پایین، خیابان کانی گلزار
موقعیت کاروان‌سرای تاجآباد همدان در نقشه
پارک مینی ورلد ملایر
اگر به پارک‌های مینیاتوری علاقه دارید، در استان همدان یکی از بهترین پارک‌های مینیاتوری خاورمیانه انتظار شما را می‌کشد. در این پارک بیش از 130 اثر تاریخی معروف ایران و جهان به چشم می‌خورد که از مهم‌ترینشان می‌توانیم به آرامگاه خیام، برج پیزا، سی‌وسه پل، برج ایفل و اهرام مصر اشاره کنیم. مینی ورلد ملایر در یک محیط بزرگ ساخته شده و امکانات گردشگری و رفاهی خوبی در آن برپا شده است؛ بنابراین اگر قرار است پس از سفر به شهر همدان، از ملایر گذر کنید و به سمت جنوب کشور بروید، می‌توانید چند ساعتی را به استراحت در این مرکز گردشگری اختصاص دهید.
- ساعت بازدید از پارک مینی ورلد ملایر: 24 ساعته
- قیمت بلیط پارک مینی ورلد ملایر: رایگان
- آدرس پارک مینی ورلد ملایر: میدان قائم، بلوار مرزداران
موقعیت پارک مینی ورلد ملایر در نقشه
سد اکباتان همدان
دریاچه سد اکباتان همدان یکی از آثار دوره پهلوی دوم است که در زمان احداثش حدود 50 متر ارتفاع داشت؛ اما پس از چند دهه، عملیات افزایش ارتفاع را پشت‌سر گذاشت و به حدود 80 متر رسید. مسیر رسیدن به سد اکباتان پر از باغ و سرسبزی است و به همین دلیل افراد بسیاری برای تماشای جاهای دیدنی همدان در طبیعت به این سد سر می‌زنند. ازآنجایی‌که سد اکباتان حدود 60 سال قدمت دارد، می‌توانیم آن را در دسته جاهای دیدنی تاریخی همدان هم قرار دهیم.
- ساعت بازدید از سد اکباتان همدان: 24 ساعته
- قیمت بلیط سد اکباتان همدان: رایگان
- آدرس سد اکباتان همدان: جاده همدان‌ملایر، بعد از اولین پمپ‌بنزین، جاده سد اکباتان
موقعیت سد اکباتان همدان در نقشه
روستای ورکانه
بعد از بازدید از سد اکباتان همدان، اگر چند کیلومتر جاده را ادامه دهید، به روستای ورکانه می‌رسید که یکی از بهترین جاذبه های گردشگری همدان است. مردم روستای ورکانه به سه زبان ترکی، کردی و لری صحبت می‌کنند. اگر در زمان مراسم عروسی روستایی‌ها، از ورکانه دیدن کنید، موسیقی جالب و سنت‌هایشان توجه شما را جلب می‌کند. علاوه‌بر طبیعت و زندگی محلی ورکانه، معماری و تاریخ روستا اهمیت فراوانی دارد.
اقلیم کوهستانی ورکانه و قرارگیری آن در مجاورت معادن سنگ، باعث شده است که معماری خاصی از خانه‌های سنگی را در آن ببینیم که همگی سوژه‌های خوبی برای عکاسی هستند. گفته میشود که قدیمی‌ترین آثار و معماری‌های روستای ورکانه به دوران صفوی مربوط است. با در نظر گرفتن این موضوع، حدود 400 سال است که سنگ‌های برخی از بناهای ورکانه به روی هم بند شده‌اند و تا به امروز باقی مانده‌اند.
- ساعت بازدید از روستای ورکانه: 24 ساعته
- قیمت بلیط روستای ورکانه: رایگان
- آدرس روستای ورکانه: بیست‌کیلومتری شهر همدان، جاده سد اکباتان همدان
موقعیت روستای ورکانه همدان
دشت میشان
از دیگر دیدنی های همدان که می‌تواند ساعاتی شما را از شلوغی‌های شهر برهاند و با آرامش خودش انرژی مضاعفی بهتان دهد، دشت میشان است. دشت میشان از جاهای دیدنی اطراف همدان محسوب میشود و حدود 10 کیلومتر از این شهر فاصله دارد و بخشی از مسیر شروع کوه‌نوردی قله الوند محسوب میشود. دشت میشان در برخی ماه‌های سال دست‌کمی از بهشت ندارد و با سبزه‌زار و گلزارهای زیبایش، مکانی با چشم‌اندازی بی‌نظیر ایجاد می‌کند که می‌توانید ساعت‌ها در آنجا عکاسی کنید و از طبیعت‌گردی در این منطقه زیبا لذت ببرید. علاوه‌بر گشت‌وگذار در طبیعت دشت میشان، می‌توانید از آبشار و سنگ‌نوشته‌های گنجنامه که در این منطقه قرار گرفته‌اند هم بازدید کنید.
- آدرس دشت میشان: 10 کیلومتری جنوب‌غربی همدان، جاده گنجنامه، میدان گنجنامه
موقعیت دقیق دشت میشان روی نقشه
دره مرادبیگ
حالا نوبت به معرفی بزرگترین دره کوهستان الوند می‌رسد. دره مرادبیگ یکی از جاهای دیدنی اطراف همدان است که اگر در فصل آب‌شدن برف‌ها به این نقطه بروید، شاهد تشکیل چشمه‌های آب بسیاری خواهید بود. آبوهوای این دره به‌دلیل اختلاف ارتفاع نسبت به مرکز شهر همدان همواره خنک است و اغلب مردم برای ییلاق به این دره می‌روند.
چشم‌انداز خیره‌کننده دره مرادبیگ هم بستر مناسبی را برای اهالی عکاسی فراهم کرده و می‌توانید عکس‌های زیبایی از این منطقه بگیرید. از جاهای دیدنی اطراف این دره می‌توان به عمارت بدیع‌الحکما، رود الوسُجرد، قلعه بهمن میرزا و امامزاده پیر رحمان اشاره کرد که می‌توانید هنگام گردش در این منطقه از این اماکن دیدنی همدان هم بازدید کنید و لذت ببرید.
- آدرس دره مرادبیگ: سه کیلومتری جنوب شهر همدان، جاده دره مرادبیگ
موقعیت دقیق دره مرادبیگ روی نقشه
فعالیت های پیشنهادی در همدان
اگر برای گشت‌وگذار به همدان سفر می‌کنید، می‌توانید به چند نوع فعالیت تفریحی و گردشگری بپردازید. فعالیت های پیشنهادی در همدان عبارت‌اند از:
- بازدید از غار علیصدر
- بازدید از آرامگاه ابوعلی‌سینا
- بازدید از کاروان‌سرای تاجآباد
- بازدید از گنجنامه همدان
- بازدید از حمام قلعه
جاهای دیدنی همدان در شب
شبگردی در همدان نیز لذت خاص خودش را دارد و می‌توانید در این ساعات، از نقاط معرفی شده دیدن کنید و لذت ببرید. برخی از جاهای دیدنی همدان در شب عبارت‌اند از:
- میدان امامخمینی
- بازار سنتی همدان
- میدان شیر سنگی
- دره عباس‌آباد
- گنجنامه
- پارک مینی ورلد ملایر
جاهای دیدنی همدان در بهار
در فصل بهار، هر شهری رنگ‌وبوی تازه‌ای به خود می‌گیرد و همدان نیز از این قاعده مستثنا نیست. جاهای دیدنی همدان در بهار بسیارند و زیباترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- بازار سنتی همدان
- میدان امام همدان
- آرامگاه بوعلی‌سینا
- دره عباس‌آباد
- میدان شیر سنگی
جاهای دیدنی همدان در تابستان
به‌طور کلی جاهای دیدنی همدان در همه فصول تماشایی‌اند؛ اما اگر بخواهیم با توجه به آب‌وهوا، چند جای دیدنی همدان در فصل تابستان را به شما پیشنهاد کنیم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- حمام قلعه
- گنجنامه
- غار علیصدر
- روستای ورکانه
- سد اکباتان
جاهای دیدنی همدان در پاییز
پاییز همدان، با رنگ‌های طلایی و نارنجی‌اش، یکی از بهترین زمان‌ها برای بازدید از این شهر تاریخی و کوهستانی محسوب میشود. در این بخش چند مورد از جاهای دیدنی همدان در پاییز را نام می‌بریم:
- دره مرادبیگ
- روستای ورکانه
- تپه عباس‌آباد
- باغ نظری
- گنجنامه
جاهای دیدنی همدان در زمستان
در زمستان، همدان چهره‌ای متفاوت و زمستانی به خود می‌گیرد. خیابان‌ها و کوه‌ها پوشیده از برف می‌شوند و فضای تاریخی شهر در کنار سرمای دلچسبش، حالوهوای خاصی دارد. در این قسمت، آن دسته از اماکن دیدنی همدان را نام می‌بریم که در زمستان مناسب‌ترند.
- آب‌گرم رزن
- پیست اسکی تاریک دره
- دشت میشان
- نوشیجان
- تالاب شیرین سو
سفر به همدان با تورهای لست‌سکند
اگر دوست دارید به همدان سفر کنید، می‌توانید این سفر را با خرید تور همدان از وبگاه لست‌سکند آغاز کنید. لست‌سکند، با استفاده از فیلترهای متنوع این امکان را به شما می‌دهد که در کوتاه‌ترین زمان به گزینه مطلوبتان نزدیک شوید و سفر بی‌دغدغه و دل‌چسبی را تجربه کنید.
سخن آخر
در این مطلب دریافتیم که جاهای دیدنی همدان کجاست و آن‌ها را در دسته‌بندی‌های گوناگون به شما معرفی کردیم و به همراه اطلاعات بازدیدشان، در اختیارتان گذاشتیم. مکان های دیدنی همدان، شما را از لذت یک سفر تاریخی را بهره‌مند می‌کنند. اگر تاکنون به همدان سفر کرده‌اید، کدام‌یک از دیدنی های همدان بیشتر توجه شما را جلب کرده است و بازدید از آن را به دیگران پیشنهاد می‌دهید؟
