یک یخدان بزرگ فراموش شده از قرن هجدهم به تازگی در لندن کشف شد. این یخدانهای بزرگ در دورهای که یخچالهای الکتریکی وجود نداشتند برای ذخیرهی قطعات یخ در زیر زمین استفاده میشدند، درست مثل یخدان زریسف در کشور عزیزمان ایران. عموم مردم و بیمارستانها در دهههای متمادی از این یخدان استفاده میکردند. جالب است که این یخدان ۱۰ متری تا حالا دور از چشم مانده بود و جالبتر این که در بمبارانهای جنگجهانی دوم آسیبی به آن نرسیده است.
مردم از یخ برای مصارف خانگی مثل تهیهی نوشیدنیهای خنک استفاده میکردند یا ماهیگیرها از یخ برای تازه نگهداشتن ماهی صید شده بهره میبردند. این یخدان تخممرغی شکل را با آجر ساختهاند و مخزن اصلی آن نیز به خوبی حفظ شده است. از زمان قدیم اطلاعاتی مبنی بر اینکه در این منطقه یک یخدان بوده دهان به دهان میچرخیده اما کسی نمیدانسته که دقیقاً در چه محلی بوده است و برخی هم تصور میکردند که این یخدان به کل، تخریب شده است.
دیوید سوراپور (David Sorapure) مدیر موزه باستانشناسی لندن درباره این کشف جالب گفت: «برای مدت طولانی گفته میشد یک یخدان اینجا هست اما از وجودش چندان مطمئن نبودیم. حتی بعد از کشف ورودی آن هم نمیدانستیم چقدر بزرگ است.»
در ابتدا یخها را از دریاچههای محلی یخ زده در زمستان جمع میکردند، اما در قرن نوزدهم، یخ از منطقه اسکاندیناوی با قایق وارد میشد. اکثر یخدانهای لندن کوچک بودند و فقط نزدیک خانهی ثروتمندان ساخته میشدند. احتمال میدهند این یخدان نیز در دههی ۱۷۸۰ ساخته شده باشد.
استفادهی گسترده از یخ در لندن از دههی ۱۸۲۰ رواج بیشتری پیدا کرد، چون شخصی به نام William Leftwich که تاجر یخ و شیرینی فروش معروفی بود شروع به وارد کردن یخ از نروژ کرد. او در سال ۱۸۲۲ از یک کشتی برای وارد کردن ۳۰۰ تن یخ استفاده میکرد. این قطعات یخ را از دریاچههای یخ زدهی نروژ که آب شیرین داشتند، جمع میکردند و بعد از سفر ۲۰۰۰ کیلومتری به یخدانهای لندن منتقل میکردند.
در آرشیوها تصاویر زیادی از کارگرانی دیده میشود که مشغول برش یخ در دریاچهها هستند.
کارگرها به داخل یخدان میرفتند و اندازههای مورد نیاز یخ را بیرون میکشیدند. این قطعات را با گاری یا درشکه به رستورانها، بیمارستان و خانهها میبردند.
تصور این که روزگاری برای فراهم کردن یخ که امروزه به سادگی در هر خانهای در دسترس است مجبور بودند هزاران کیلومتر با کشتی سفر کنند و یخدانهای بزرگ بسازند جالب و شگفتانگیز است. بعد از ورود یخچالهای الکتریکی به بازار، این یخدانهای سنتی به سرعت فراموش شدند.
حالا این یخدانها از نظر قدمت و گذشتهای که دارند، اهمیت یافتهاند چون بخشی از فرهنگ و هویت شهر هستند. بازدید از یخدانها میتواند به عنوان بخشی از تورهای گردشگری داخل شهر هم قرار بگیرد. آیا چنین یخدانهایی برای شما هم جذابیت دارند؟ اصلا تا به حال از یخدان زریسف خودمان که در کرمان قرار دارد دیدن کردهاید؟
منبع: thevintagenews.com