مسجد حظیره یا روضه محمدیه یکی از بناهای تاریخی شهر یزد است که تاریخ ساخت این بنا به سال 834 هجری قمری برمی‌گردد. مسجد حظیره در طول تاریخ بارها بازسازی شده و توسعه یافته و در حال حاضر یکی از بناهای زیبا و دیدنی شهر یزد است. با لست سکند همراه باشید تا سری به این مسجد زیبا در یزد بزنیم و ماجرای جالب ساخت آن را با هم مرور کنیم.
مسجد حظیره یزد
بانی مسجد حظیره «حاج شمس الدین محمد بن زین الدین علیشاه میبدی» است. حاج علی شاه مسجد را برای اسکان دادن افراد فقیر و تهی دست و همچنین محلی برای عبادت و نماز گزاردن ساخته است. گفته میشود زمانی همسر حاج علیشاه بیماری سختی می‌گیرد و هیچ راهی برای درمان و بهبود حالش جواب نمی‌دهد. در یک شب سرد زمستانی زمانی که حاج علی شاه از دروازه فتح وارد یزد میشود، نذر می‌کند که اگر همسرش از این بیماری جان سالم به در برد، در این مکان، مسجدی به همراه حمام، آب انبا و مکانی برای اسکان فقرا و مسافران بسازد. زمانی که همسر حاج علیشاه بهبود می‌یابد بنای اولیه مسجد در همان مکان ساخته میشود. البته از این بنای اولیه مسجد در حال حاضر فقط سنگ مرمر محراب باقی مانده است.
بنای اولیه مسجد در سال 834 هجری قمری مقابل دروازه فتح و درب حظیره ساخته شد ولی ساخت بنای فعلی مسجد در سال 1357 و قبل از انقلاب به سرپرستی آیت الله صدوقی آغاز شد.
مشخصات بنا
بنای کنونی مسجد و کلیه کاشیکاری‌های آن به جز سنگ مرمر محراب، جدید و تازه سازه است. ساخت بنای جدید از سال 1357 و قبل از انقلاب شروع شده است.
بنای اولیه مسجد به شکل اتاق ساده با پوشش داخلی گچی بوده که پشت بام و نمایی آجری داشته است. مسجد در گذر زمان توسعه یافته و اما در مجموع معماری سنتی به کار گرفته شده برای ساخت، این مسجد را منحصر به فرد کرده به گونه‌ای که با بافت تاریخی مجاورش سازگار است.
مسجد سه درب ورودی دارد که درب اصلی، یک درب فلزی بزرگ است که با خطوط هندسی تزیین شده است. اسپر، پیشخوان و دو مناره قطور مسجد با کاشی معرق با نقش‌های گل و بوته اسلیمی، ختایی - ترنجی و همچنین کتیبه‌هایی با خط ثلت ترنج، گلدان طاق‌نما و خطوط کوفی تزیین شده‌اند. بر ترنج‌ها اسامی خداوند و پنج تن آل عبا (ع) حک شده است. نمای بیرون مسجد آجر است و کف مسجد و صحن آن سیمانی است. مسجد دارای صحن وسیعی است که در میان آن حوضی زیبا دیده میشود.
مسجد جدید ضلع غربی دارای سکویی سنگ فرش، ستون‌های بلند و چهار گوش یکپارچه و درب‌های بزرگ چوبی است. داخل مسجد نیز با ستون‌های بلند و قطور با کاشی‌های معرق و سقفی پوشیده با شیشه‌های رنگین و سنگ است.
پوشش خارجی گنبد آجری و دارای قوس شبدری کند میباشد. نمای خارجی مزین به خطوط کوفی بنایی (معلقی)، لوز دو اشکوبه و پنجره فلزی مشبک رنگین و خط ثلث میباشد. 5 مناره کوچک در بدنه مسجد وجود دارد. تمامی مناره‌ها با خطوط کوفی بنایی و لوز و گل چین آجر تزیین شده‌اند که پایه‌های آنها سنگی است.
دو سنگ قبر در کنار یکدیگر در داخل مسجد وجود دارد که بر پیشانی یکی از آنهالا اله الا الله و محمد رسول الله و دو بیت شعر نوشته شده‌است.
آدرس مسجد حظیره
مسجد حظیره اکنون در ضلع شرقی خیابان امام خمینی (ره) شهر یزد، حد فاصل چهار راه شهدا و ابتدای خیابان مهدی (عج) واقع شده است. همچنین آرامگاه سومین شهید محراب حضرت آیت الله صدوقی نیز در کنار این مسجد قرار دارد.
سخن پایانی
مسجد حظیره که امروزه به روضه مهدیه نیز مشهور است، روزگاری مکانی برای عبادت و سکونت فقرا بوده است و امروزه نیز محلی مهم برای برگزاری مراسم‌های ملی و مذهبی مانند نمازهای اعیاد، آیین‌های عزاداری هیات‌های مذهبی است.دیدن مسجدی با معماری سنتی که در سا‌ل‌های نه چندان دور ساخته شده، در کنار آثار تاریخی یزد می‌تواند تجربه‌ی جالبی باشد. اگر از این مسجد در یزد دیدن کرده‌اید تجربه‌هایتان را با ما در میان بگذارید.
