رویای پرواز مسافرانی که سریع‌تر از سرعت صوت حرکت می‌کنند، در دهه ۷۰ و با ظهور هواپیماهای کنکورد متولد شد و تنها به خاطر کابوس سود و منفعت بیشتر، سه دهه بعد شعله این رویا، به خاموشی گرایید. احتمالا شرکت‌ها وکارخانه‌ها، در فرایند رقابت برای ساخت جانشینی برای جت، متوجه شدند که بزرگترین سد این راه، ضعف فن‌آوری یا صنایع نیست، بلکه اثرات کربن سنگین است؛ چیزی که نتیجه سرعت‌های بسیار بالا است.
یکی از موضوعات پیش رو، تهدیدهایی است که ممکن است از سوی برخی استارتاپ‌ها به قصد شکستن دیوار صوتی اتفاق بیفتد و این پدیده را که در گذشته، حکم یک شی نادر و کمیاب را داشت، حالا به یک اتفاق رایج تبدیل کند. این تهدیدها در صورت وقوع، برای پیشرفت‌های طراحی آیرودینامیک، مواد اولیه ساخت و نیروی محرکه، نوعی پس‌رفت و تحقیر به حساب می‌آید؛ پیشرفت‌هایی که نزدیک شدن دوره دوم ظهور هواپیماهای مافوق صوت را فعلا در حد یک وعده، روز به روز، نزدیک‌تر می‌کنند.
این نگرانی‌ها در هفته آخر نمایشگاه هوایی پاریس بروز کرد؛ جایی که شرکت Boom Technology (که بر روی معرفی یک جتِ مسافربری ۷۵ سرنشینه کار می‌کند)، برای اثبات مدارک سبز هواپیما (مدارکی که اعتقاد و عملکردِ کمپانی در زمینه اهمیت حفظ محیط زیست طبیعی را نشان می‌دهد) از مسیر کنار گذاشته شد.
بلیک شول، بنیانگذار و رئیس هیات اجرایی، اعلام کرد که ضمن یک برنامه امتحان موتور، نمونه‌ای با سوخت ترکیبی دوگانه آزمایش شده بوده، که نسبت به مدل‌های سنتی، ۳٪ کارایی بیشتر و ثابت شده داشت. سپس اعلام شد که شرکت بوم با شرکت Prometheus Fuels، که صاحب فن آوری جذب کربن است، شریک خواهد شد. این فن آوری دی اکسید کربن را از هوا می‌گیرد و آن را به سوخت مایع تبدیل می‌کند.
شول می‌گوید: "به این ترتیب هواپیمای XB-1 ، متعلق به Boom Technology اولین نمونه در تاریخ خواهد بود که اثر کربنِ خالص آن در پروازهای مافوق صوت، معادل صفر است."
بنا به گفته‌های دَن رادرفورد، مدیر برنامه ریزیِ دریایی و هوایی، در شورای بین المللی حمل و نقل پاک، سوخت‌های جایگزین و اقداماتی مانند خنثی کردن اثر کربن، در ناکارآمدیِ اصلیِ هواپیماهای مافوق صوت، تغییری ایجاد نمی‌کند.
سرعتِ بالا، گنجایش مسافرِ کمِ آنها، فضای محدود حمل بار و نیاز به سوختگیری مجدد در پروازهایی که بر فراز اقیانوس انجام می‌گیرد، باعث خواهد شد که جت‌ها، به ازای هر مسافر، ۵ تا ۷ برابر بیشتر از هواپیماهایی که زیر سرعت صوت پرواز می‌کنند، فشردگی کربن داشته باشند.
صرف نظر از موضوع اثر کربن، آینده‌ای که توسط شرکت Boom درباره حمل و نقل با هواپیماهای مافوق صوت ترسیم شده، بسیار فریبنده و وسوسه انگیز است.
سفر از سن فرانسیسکو به توکیو، از سیاتل به شانگهای، که قبلا یک روز تمام طول می‌کشید، حالا در زمانی بسیار کوتاه‌تر به پایان می‌رسد. مسافت بین هنگ کنگ و پایتخت ژاپن، تنها در ۲ ساعت طی میشود. دیگر از صندلی‌های تخت خواب شو خبری نیست، چرا که در حین سفر، دیگر هرگز احتیاجی به خوابیدن نخواهید داشت.
معرفیِ نمونه‌ای از XB-1، که با مقیاس ۱ به ۳ ساخته شده، در ماه دسامبر و اولین پرواز آن، در سال ۲۰۲۰ انجام میشود. اما استفاده مرتب از آن در خطوط هوایی و انجام سرویس‌های اولیه، تا سال ۲۰۲۷ اتفاق نخواهد افتاد.
همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد، تمایل مصرف کنندگان حتی سریع‌تر از فن‌آوری، به سمت استفاده از این نوع هواپیماها افزایش پیدا کرده است، به خصوص جوانان که با کاهش سفرهای هوایی در فرودگاه‌های سوئدی و انتقال آنها به سفرهای ریلی، پدیده "پرواز شرم‌آور" را به وجود آوردند.
مسئله‌ی صدا هم هنوز به قوت خود باقی است، شرکت بوم تخمین زده که ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ سفارش (در برابر ۱۴ سفارش ِکنکورد) از این هواپیما ثبت خواهد شد، طوری که احتمالا شرکت قادر نخواهد بود تولید خود را به جایی بیرون از مرزها بفرستد. چون به گفته شول، هیچ خط هوایی در دنیا نیست که این محصول را نخواهد، تنها چیزی که برای آنها مهم است این است که کِی و کجا، سفارش خود را تحویل بگیرند.
با سیستم‌های آنلاین امروزی، خیلی زود علنی شد که دو مشتری اول این هواپیماها چه شرکت‌هایی هستند؛ شرکت ویرجین آتلانتیک ایروِیز (Virgin Atlantic Airways Ltd) که قبلا هم سعی کرده بود چند کنکورد را به قیمت ۱ میلیون پوند بخرد، ۱۰ هواپیما می‌خواهد و دیگری شرکت خطوط هوایی ژاپن (Japan Airlines Co)، که به عنوان یک شریک استراتژیک به بوم پیوسته و ۱۰ میلیون دلار در این پروژه سرمایه گذاری کرده و قرار است ۲۰ نمونه از این هواپیماها را بخرد.
ساخت بدنه این هواپیما هنوز یک چالش بزرگ است. سقوط هواپیمای کنکورد در جولای سال ۲۰۰۰، با ۱۱۳ نفر کشته، اثر سنگینی بر خاطره جمعی گذاشت، اما شول در پاریس تاکید کرد که امنیت، در راس اولویت‌های کار قرار دارد و به همین خاطر است که اولین پرواز XB-1، به خاطر بهبود سیستم تقویت پایداری و استحکام که بررسی و رسیدگی در سرعت بالا، برخاستن و فرود را بهتر می‌کند، از آن سال، به تعویق انداخته شده است.
در حالی که شرکت بوم با خوشحالی تمام در پاریس، از محصولش می‌گفت، لاک‌هید مارتین از فرصت یک کنفرانس در دالاس استفاده کرد و از طرح‌های جدیدشان درباره هواپیمای کم صدای جدید که توانایی حمل ۴۰ مسافر، با سرعت ۸/۱ ماخ را دارد، پرده برداری کرد.
گرچه که هنوز در حد یک ایده مطرح است اما شرکت هواپیمایی Quiet Supersonic Technology، از فن‌آوری خاصی با حمایت ناسا استفاده خواهد کرد که امکان پروازهای طولانی با هواپیماهای ساکت را فراهم خواهد کرد.
هواپیمای مافوق صوت AS2 Aircraft
بزرگترین رقیب شرکت بوم تکنولوژی، در رقابت احیای هواپیماهای مافوق صوت، یعنی شرکت Aerion، که از حمایت های میلیونرِ اهل تگزاس رابرت باس بهره می‌برد، در تولید محصولش با عنوان AS2 ،استراتژی متفاوتی را در پیش گرفته است. این هواپیما با سرعت ۴/۱ ماخ، ۱۲ مسافر را حمل خواهد کرد که می‌تواند خیلی محکم و مطمئن در زمینه پروازهای تجاری و کاری وارد عمل شود، و ضمنا بر این نکته تاکید کند که یکی از دلایل شکست کنکورد در این عرصه این است که کنکورد، برای بازار طبیعی مخاطبانش زیادی بزرگ است.
شرکت Aerion، در اوایل سال جاری با اعلام اینکه بوئینگ، لاک‌هید مارتین را به عنوان یکی از سرمایه‌گذاران اصلی جایگزین خواهد کرد، گرد و خاکی به پا کرد.
استیو نوردلاند، که مدیر بخش فن‌آوری‌های آینده بوئینگ است، در نمایشگاه پاریس گفت، در حالی که AS2 در رقابت بازار هواپیماهای مافوق صوت، به منزله یک میان‌بُر به حساب می‌آید، اما نکته مهم آگاهی داشتن Aerion نسبت به چالش‌های پیش رو در زمینه مصرف سوخت بسیار بالای هواپیماهاست، که خودش موضوع بسیار مهمی است.
فن آوری‌های نوین باید در تطبیق با تجهیزات و توانایی‌های فعلی باشند و در هماهنگی با هم عمل کنند، در مجموع، مفهوم سفرهای سبز با هواپیماهای مافوق صوت، نباید به عنوان یک مفهوم متضاد و خارج از عرف تلقی شود.
باید فکری به حال موضوع وزن هواپیما هم کرد و مواد ساخت را طوری انتخاب کرد که هواپیما هر چه سبک‌تر شود. همچنین موضوع سوخت‌های مختلف که قابل استفاده باشند و اینکه با معضل صدای زیاد این هواپیماها چطور باید رو به رو شد نیز مهم است. نوردلاند می‌گوید: "مهندسانِ ما عاشق حل کردن این مشکلات هستند!"
منبع: bloomberg.com
