تهران در ذهن بیشتر افراد با شلوغی و ترافیک و آلودگی هوا شناخته میشود؛ حتی پایتخت‌نشین‌ها هم برای داشتن هوایی بهتر، هر فرصتی که به‌دست بیاورند، راهی شهرهای شمالی ایران می‌شوند. درحالی که پایتخت، بوستان‌ها و باغ‌های متعدد با فضایی سرسبز و درختانی کهنسال هم دارد، که به‌اندازه سفر به طبیعت شمال می‌تواند آرامش‌بخش باشد. یکی از این فضاهای سرسبز در قلب تهران، باغ ایرانی است که در «ده ونک» قرار دارد. این باغ با درختانی سروقامت، گل‌هایی رنگارنگ، جوی‌های سنگی با آبی زلال، در کنار بناها و عماراتی که به‌سبک معماری باشکوه ایرانی ساخته شده‌اند؛ انرژی یک هفته کار سخت را برای‌مان مهیا خواهد کرد.
چرا باغ ایرانی؟
هر کشور و تمدنی، در ساخت عمارت‌ها، کوشک‌ها و باغ‌ها، معماری ویژه خود را دارد. در ساخت و توسعه این باغ نیز از الگوی باغ ایرانی استفاده شده است. باغ‌های ایرانی سه ویژگی کلی دارند: یک عمارت یا کوشک مرکزی در وسط باغ، تقارن در طراحی بخشهای مختلف باغ؛ و وجود آب‌راه، حوضی بزرگ و فواره در مقابل عمارت اصلی. بسته به بزرگی باغ، آب‌راه‌ها و حوضچه‌هایی کوچک در جای جای باغ دیده میشود.
اما باغ ایرانی تهران، در گذشته بوستان کوچکی بود که به دست «محمد علی مختاری» توسعه پیدا کرد و امروز می‌توانیم نام او را بر سردر ورودی باغ ببینیم. حالا با باغی روبه‌رو هستیم که 3.5هکتار مساحت دارد و 2.5هکتار آن را فضای سبز تشکیل می‌دهد. حصارها، گنبدها، ورودی‌ها و بناهای باغ به نظر جدید می‌آیند اما درختان کهنسالِ صدساله که گواهی از قدمت دیرینِ باغ هستند در هرگوشه سایه افراشته‌اند و بر زیبایی و طراوت و شکوه این باغ می‌افزایند.
ورودی های باغ
3 ورودی اصلی باغ ایرانی در ضلع جنوبی، شرقی و غربی آن قرار دارند که ورودی‌های شرقی و غربی به‌صورت قرینه با طاق‌های آجری و مشبک ساخته شده‌اند و لوسترهای سبزررنگ در وسط آنها دیده میشود. یک ورودی فرعی نیز جنوب غربی باغ تعبیه شده است.. از هر ورودی که وارد باغ بشوید، از همان ابتدای مسیر، آبراه‌هایی را می‌بینید که می‌توانند خط راهنمای شما برای رسیدن به کوشک اصلی باشند. گردشگران بسیاری برای عکاسی و ثبت خاطره در اطراف این آبراه‌های سنگی پرخروش، حضور دارند.
عکس از : سیمین ابراهیم کرمانی
جلوه‌های زیبایی باغ ایرانی
مسیر کف بوستان، سنگ‌فرش است و قدم‌زدن در طبیعت را آسان‌تر و لذتبخشتر می‌کند. هرگام که در این بهشت کوچک برمی‌داریم، طبیعتی رنگارنگ را می‌بینیم؛ درختان صدساله و قدبرافراشته، گل‌های متنوع و رنگارنگ، درختان میوه مانند خرمالو و زرشک، درختانی مختص اقلیم ایران مانند کاج ایرانی و سرو سیمین، گیاهان و درختان تزئینی، جوی‌های آب و حوضچه‌های فیروزه‌ای و فواره‌های کوتاه و مرتفع، بخشی از جلوه‌های زیبایی در این باغ اصیل ایرانی است.
کوشک اصلی در انتهای باغ و شمالی‌ترین نقطه آن قرار دارد. با دنبال کردن آب‌راه‌ها می‌توان به این کوشک رسید. در گذشته از این عمارت به‌عنوان رستوران و کافه استفاده می‌شد اما امروزه با اهدای کتاب‌های رهبری، بخش عمده آن به کتابخانه آقایان تبدیل شده و بخشی از آن هم ساختمان اداری است که ورود عموم به آن ممنوع است. این کوشک، دیگر کاربرد قدیم خود را ندارد و گردشگران برای بازدید از جلوه‌های معماری و ثبت عکس‌های تاریخی، جذب آن می‌شوند و درحقیقت امروز به بخشی از جلوه‌های زیبایی این باغ تبدیل شده است.
امکانات باغ ایرانی
در این باغ، امکانات رفاهی مانند رستوران، چایخانه، زمین فوتبال، آلاچیق و نشیمن‌گاه‌های متعدد، سرویس‌های بهداشتی و نمازخانه برای گردشگران فراهم است. کتابخانه عمومی (اغلب با عناوین مذهبی) هم در دسترس عموم قرار دارد اما توجه داشته باشید که تنها در روزهای کاری می‌توان از آن استفاده کرد. ساعات کار کتابخانه از 8صبح تا 8عصر و پنجشنبه‌ها تا 4عصر است.
بهترین زمان برای گشت‌زنی در باغ ایرانی
بهار، پرمخاطب‌ترین فصل این بوستان است که باغ را با گل‌های رنگارنگ به‌خصوص گل‌های لاله، رنگی دیگر می‌گیرد و البته جشنواره‌های مختلف بهاره نیز در این مکان برگزار میشود.
این باغ در هر فصلی، زیبایی‌های خود را دارد. بهار با لاله‌های سرخ‌رنگ، تابستان سبز و خرم، پاییز هزار رنگ و زمستان سپیدپوش. اما در هر فصلی که به این باغ می‌روید، بهتر است اواسط هفته را انتخاب کنید؛ چون این بوستان، آخر هفته‌ها شلوغ میشود و از آرامش طبیعت کاسته میشود.
مسیر دسترسی
باغ ایرانی در خیابان شیخ بهایی شمالی، ده ونک، 20متری پیروزان، کوچه شهید صابری قرار دارد. اگر با خودروی شخصی به این باغ مراجعه کنید، برای پارک کردن خودرو با مشکل مواجه می‌شوید. بهترین روش این است که با وسایل حمل و نقل عمومی، خود را به این بوستان برسانید. به این منظور می‌توانید از دو مسیر استفاده کنید:
- با اتوبوس BRT خیابان چمران خود را به ایستگاه پل مدیریت برسانید و بقیه مسیر را از تاکسی استفاده کنید.
- از میدان ونک با اتوبوس‌های شیخ بهایی در غرب میدان، به تقاطع ملاصدرا و شیخ بهایی بروید. سپس در خیابان ده ونک، تابلوهای بوستان ایرانی را دنبال کنید.
تألیف: لست‌سکند
