موزه دفینه پس از سال‌ها بالاخره باز شد و مردم می‌توانند از آن بازدید کنند. ساختمانی که زمانی برای استفاده یک سوپرمارکت با معماری خاص و زیبا طراحی شده بود، امروز با سه موزه تغییر کاربری داده است. این ساختمان در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفته و نامش را مجتمع فرهنگی سردار آسمانی گذاشته‌اند.
سه موزه‌ای که در این ساختمان ایجاد شده، شامل موزه پول، موزه آرایه‌ها و جواهرات و موزه هنر جهان است. نکته قابل توجه در این موزه‌ها آن است که همه آثار موزه‌ها، برای اولین‌بار از مخازن مؤسسه موزه‌های بنیاد مستضعفان بیرون کشیده شده و به نمایش درآمده است. آثاری که زمانی متعلق به درباریان شاه و منصوبان آنها بوده است. نمای ساختمان دفینه به تنهایی در میان ساختمان‌های خیابان میرداماد تهران حکم یک موزه را دارد. حالا درون این ساختمان، سه موزه دیگر ایجاد شده است.
برای بازدید از موزه، لازم است ابتدا در سایت موسسه فرهنگی موزه‌های بنیاد مستضعفان ثبت‌نام و رزرو کنید تا روز بازدیدتان مشخص شود. هزینه این سه موزه را هم به صورت یکجا و هم مجزا می‌توانید پرداخت کنید.
موزه پول
از پول‌های باستانی تا اسکناس‌های بزرگ ناصرالدین شاهی
یکی از موزه‌های داخل این مجموعه، موزه پول است. زمانی، این ساختمان را با همین موزه پول می‌شناختند. چون بخشی از اسناد موزه‌ای مربوط به پول در اینجا نمایش داده می‌شد. اما الان یک بخش از سه موزه به روند استفاده مردم ایران از پول اختصاص داده شده است. از سکه‌های دوره‌های مختلف تاریخی تا اسکناس‌های بزرگ ناصرالدین شاهی که اندازه یک کتاب بوده‌اند!
در بخشی دیگر از همین طبقه، اسکناس‌های دوره معاصر نیز وجود دارد. شاید برای خیلی‌ها دیدن اسکناس ۲۰ تومانی و ده تومانی دیگر خاطره شده باشد، پس می‌توان اینجا خاطره بازی با پول‌ها داشت!
همچنین نیم نگاهی به سکه‌های دوران هخامنشی و سلوکی نشان می‌دهد که چقدر روی همین سکه‌های بسیار ریزنقش، تصاویر با مهارت خاصی حک شده است و سکه‌ها از جنس طلا و نقره برای داد و ستد استفاده می شده‌اند. هزینه بازدید از این موزه، 15 هزار تومان است.
موزه هنر جهان
تابلوهای سهراب سپهری و درودی در کنار پیکاسو و دالی
رفتن به موزه هنر جهان یکی از بخشهای لذت‌بخش این موزه است؛ چون برای اولین‌بار آثاری از مخازن بیرون کشیده شده‌اند که شاید در جهان نمونه آن را کمتر بتوان دید. مانند بودای دو طرفه که نشان از سلوک بودا دارد. یک طرف، بودا با لباس‌ها و جواهرات فاخر نشسته و در طرف دیگر بودایی با لباس‌های ساده.
هنر شرق را نیز می‌توان در بخش دیگری از این موزه مشاهده کرد. دو تابلو از تابلوهای سهراب سپهری و ایران درودی نیز در کنار ۵ تابلو از پیکاسو و نقاشی‌های سالوادور دالی قرار گرفته‌اند تا هنر نقاشی جهان را نشان دهد.
تابلوی شمایل نیز درست روبه‌روی آن قرار گرفته است و شمایلی که مردم مسیحی در سفرها همراهشان می‌بردند. این شمایل‌ها به زبان روسی قدیمی نوشته شده بودند و کار خواندن آنها بسیار سخت بوده است تا اینکه یکی از اساتید دانشگاه‌های روسیه توانسته آن را ترجمه کند و در اختیار موزه دفینه قرار دهد.
قدیمی‌ترین خمره استوانه‌ای که در جیرفت کشف شده با نقاشی گل رس روی آن متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد در ابتدای بخش ورودی سالن هنر جهان قرار گرفته است. در همین بخش می‌توان هنر آمریکای لاتین را با چند مجسمه‌ای که به نمایش گذاشته شده مشاهده کرد. مجسمه‌هایی که تا کنون دیده نشده‌اند چون اصلاً تعداد کمی از این آثار در ایران موجود است، مگر چندتایی که در کاخ نیاوران قابل مشاهده است. اما اینجا مجموعه بزرگ‌تری از هنر آمریکای لاتین وجود دارد. یکی از آنها پیکره زن نشسته است که قدمت آن را حدود هزار تا سه هزار سال میلادی تخمین زده‌اند و آن را متعلق به فرهنگ آمریکای مرکزی می‌دانند. پیکرک کاهن متعلق به فرهنگ کلاسیک نیز یکی دیگر از آثار این مجموعه است.
در موزه هنر جهان، ظرف آمفورا که قدمت آن به نیمه دوم هزاره اول پیش از میلاد می‌رسد، داخل ویترین نگهداری میشود روی این اثر سرخگون، نقاشی شده و در امپراطوری یونان ساخته شده است.
گلدان‌های سده بیستم میلادی از کشور چین که با برنج و میناکاری روی آن ساخته شده در کنار ظرف آئینی که تمام آن از جنس عقیق است در بخش هنر چین قرار گرفته‌اند. یکی از آثار شگفت‌انگیز دیگر این مجموعه گلدان شیشه‌ایست که هنرمند ایتالیایی مشبک‌کاری آن را در سال ۱۹۳۵ انجام داده است.
تلفیق موزه دوره اسلامی با هنر جهان
بلیت ورودی این موزه ۲۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است. در واقع برای دیدن موزه هنر جهان و موزه هنر اسلامی، یک بلیت تهیه میشود. چون از سالن موزه هنر جهان می‌توان به موزه هنر اسلامی که در طبقه بالاتر قرار دارد رفت و به تماشای پرده قدیمی کعبه نشست یا از نزدیک ظروف زرین فام منحصر به فرد در کنار قرآن‌های قدیمی بسیار ریزنقش و آثاری که از دوره ایلخانی را نگاه کرد. معماری داخلی این بخش هم با فضای محرابی شکل است و هر کسی حتّی اگر با هنر دوره‌های مختلف آشنا نباشد می‌تواند از نحوه طراحی سالن متوجه شود که وارد دوره اسلامی شده است. در این جا اولین تفنگ ساخته شده در ایران نیز در اندازه بسیار بزرگ در بخش دوره اسلامی مشاهده میشود.
در این موزه یک تابلو وجود دارد که باید برای دیدنش کمی دقت کرد. روی این تابلو با خط نستعلیق، آیه سوره فتح را نوشته‌اند اما با خط ناخنی؛ یعنی بدون استفاده از قلم و مرکب. قدمت این تابلو به سده سیزدهم و چهاردهم هجری برمی‌گردد. کاشی‌های ستاره هشت‌پر دوره ایلخانی نیز به دیوار کوبیده شده‌اند تا بتوان این کاشی‌های زرین قلم با نقش برجسته قالبی را در کنار کاشی‌های زرین فام تماشا کرد. سه قطعه فرش متعلق به اواخر قرن سیزدهم هجری قمری نیز که مبدأ آن آذربایجان شرقی و کاشان است، با رنگ لاکی و جنس ابریشمین به نمایش گذاشته شده‌اند.
موزه جواهر و آرایه‌ها
عصای هخامنشیان در کنار کیف آرایش ناصرالدین شاه
برای رفتن به موزه جواهر و آرایه‌ها باید مراحلی را طی کنید. این مراحل شامل عبور از گیت حفاظت، اجازه نگهبان و باز شدن درهای حفاظتی است. سالن تاریک که رگه‌هایی از فیروزه روی در و دیوارش نقش بسته، نشان می‌دهد وارد فضایی گران قیمت شده‌اید. در اینجا باید پایتان را روی دستگاه‌هایی بگذارید که مشمایی دور کفش شما می‌کشد. سالن اینجا نباید کثیف شود. داخل تمام ویترین‌ها جواهراتی وجود دارد که قیمتی برای آنها نمی‌توان تعیین کرد. دو دستگاه نیز داخل موزه وجود دارد که آثار موزه را به صورت چهاربعدی نمایش می‌دهد. ولی نباید نزدیک به آن شد. در این موزه، نخل طلای دوره معاصر در کنار دست بندهای طلای دوره هخامنشی نگهداری می‌شوند.
عصای درباری یا همان دستواره که از جنس طلا در دوره هخامنشی ساخته شده نیز از تکنیک قلمزنی و گوهرنشانی استفاده شده است و در آن لاجورد و ملیله به کار رفته است تا وزن آن به حدود ۴۰۰ گرم برسد. مشخص نیست این عصا متعلق به کوروش بوده یا داریوش ولی حتماً برای یکی از شاهان هخامنشی است که زمانی آن را به زمین می‌زده و حکمی لاجرم اجرا می شده است.
جواهرات تنها مربوط به دوره هخامنشی نیست بلکه در هر دوره تاریخی، جواهراتی وجود دارد که منحصر به فرد هستند. مانند گردنبندهایی که از خمیر شیشه یا عاج فیل ساخته شده‌اند.
نشان شایستگی دولت قطر که از جنس طلا بوده و در بلژیک ساخته شده هم مشاهده میشود. این نشان زمانی به ایران هدیه داده شده است، از این هدایا در این موزه بسیار زیاد وجود دارد. مثل نشان عالی پاکستان یا هدایای ویژه دیگری که به درباریان و منصوبان شاهان ایرانی تعلق داشته است. در این میان تمثال همایونی از احمدشاه قاجار نیز وجود دارد که از جنس طلا اما با عیار پایین بوده است.
پیپ‌هایی که راهنمایان موزه احتمال می‌دهند یکی از آنها متعلق به هویدا بوده است نیز در میان پیپ‌های دوره پهلوی با جنس طلا وجود دارد. اگر علاقه‌مند به جواهرات برند هستید، اینجا از هر نمونه می‌توانید پیدا کنید، مثل انگشتر و گوشواره‌های مرجانی ساخت سوئیس که در دوره معاصر ساخته شده‌اند. یا بادبزن‌هایی از جنس عاج فیل که به زیبایی، حجاری شده‌اند و بر پایه طلا برای خنک شدن، استفاده می‌شدند.
جالب‌تر اینکه کیف لوازم آرایش ناصرالدین شاه با پایه فلز، شیشه و چرم نیز با محتویات داخل آن، قابل توجه است. این کیف توسط برند لوئیس ویتون در فرانسه ساخته شده و در کنارش موچین، عطردان، قیچی و آینه و شانه ناصرالدین شاه قرار دارد که همگی آنها از جنس نقره، آبکاری طلا و عاج هستند.
هزینه بازدید از این موزه، 25 هزار تومان است.
تألیف: لست‌سکند
