محلات در استان مرکزی، بیشتر از همه چیز به گل و گلخانه‌هایش معروف است و از همین جهت لقب هلند ایران را به خودش اختصاص داده است. این منطقه خوش آب و هوای ایران، نه تنها مناظر بسیار زیبایی دارد، بلکه تاریخ کهنش باعث ایجاد آثار کهن در آن شده است که هر ساله گردشگران بسیاری از آنها بازدید می‌کنند. این شهر علاوه بر گل، سنگ‌هایش هم مشهور است. فعالیت عمده علاوه بر اینها، بافت‌های کشباف زمستانی، تولید حلوا شکری و محصولات کنجدی از دیگر فعالیت‌ها و محصولات این شهرستان است. حالا با هم جاذبه‌ها و دیدنی‌های این استان پر گل را بررسی می‌کنیم.
گلخانه‌های متنوع
شهرت اصلی محلات به باغ‌های گل متنوع آن است که انواعی از گل‌ها را در کنار هم قرار داده است؛ از گیاهان آپارتمانی گرفته تا زینتی و شاخه‌ای و نهال. محلات حدود 350 گلخانه دارد و گفته شده 95 درصد گل‌های فصلی و نشایی کشور، از محلات تأمین میشود!
۷۰۰ نوع کاکتوس در محلات تولید میشود. همچنین گل‌های داوودی در قالب بیش از ۸۰۰ رنگ با انجام اعمال ژنتیکی تولید می‌شوند. تولید و صادرات گل زیبای ژِربِرا از دیگر توانمندی‌های خاص این شهرستان درزمینه تولید گل و گیاهان زینتی است.
خلاصه محلات، بهشت عاشقان گل و گیاه است. آب و هوای مساعدش باعث شده این ظرفیت را داشته باشند که پرورشگاه انواع گل و گیاه باشد.
چشمه‌های پرآب محلات
علاوه بر گل و گیاه، محلات به چشمه‌هایش هم معروف است. این چشمه‌ها هم شامل چشمه‌ها جوشان آبی میشود که از دامنه کوه‌ها سرچشمه گرفته‌اند و همچنین چشمه‌های معدنی آبگرم که خواص درمانی فوق العاده‌ای دارند.
چون محلات در دامنه رشته کوه هفتاد قله قرار گرفته، حجم آب فراوانی به سمتش سرازیر میشود و این منطقه را سیراب می‌کند. بعضی گفته‌اند که اصلا بعید نیست علت شکل گرفتن محلات هم همین چشمه‌های آب باشد؛ زیرا آب یکی از عوامل مهمی بوده که باعث میشدند جوامع انسانی در یک منطقه جمع شوند و پس از مدّتی شهری به وجود بیاورند.
حالا اگر بخواهید بخشی از این چشمه گوارا را ببینید، می‌توانید به پارک سرچشمه سری بزنید که با درختان و هوای بی‌نظیرش از بهترین انتخاب‌ها به خصوص در فصل تابستان است. این منطقه که از مراکز مهم تفریحی محلات است، امکانات متنوعی وجود دارد. اگر تصمیم به بازدید از این منطقه گرفتید، حواستان به درخت چنار کهنسال باشد که حتما از نزدیک آن را ببینید.
برای دیدن چشمه‌های آبگرم محلات باید به 15 کیلومتری شمال شرق محلات و روستای نینه بروید. حتما می‌دانید که این چشمه‌های آبگرم چه خواص شگفت‌انگیزی دارند و در درمان بسیاری از بیماری‌ها موثرند. امروزه این آبگرم‌ها در مجموعه‌هایی با امکانات رفاهی مناسب، در دسترس هستند. این منابع معدنی غنی می‌توانند ظرفیت‌هایی برای گردشگری ملات محلات باشند.
محوطه باستانی خورهه
نزدیکی روستای خورهه که در 48 کیلومتری شمال شرق شهرستان محلّات، محوطه باستانی خورهه قرار دارد که جزو آثار باستانی مهم کشور محسوب میشود و در فهرست میراث ملی ثبت شده است. درباره کاربرد و قدمت دقیق این محوطه باستانی هنوز اطلاعات دقیقی ارائه نشده. از آنچه در این محوطه به جا مانده، حدس زده‌اند که آن را به عنوان آتشکده خورهه، کاخ، منزل ییلاقی، گورستان یا محلی برای برگزاری مراسم می‌شناسند.
خورهه را به دو معنی «محل برآمدن خورشید» و «منطقه ییلاقی» تعبیر کرده‌اند.
ستون و سرستون‌هایی که هنوز در این منطقه وجود دارد، رنگ و بوی هنر یونانی دارد. آثاری از دوره سلوکی، اشکانی، ساسانی، اسلامی و سلجوقی در این منطقه یافت شده اما بر اساس یافته‌های باستان شناسی می‌گویند از هزاره دوم پیش از میلاد، مسکونی بوده است.
بنابراین این محوطه باستانی از آن مناطقی است که توجه باستان شناسان را به خود جلب کرده و همچنان در حال پژوهش روی آن هستند تا اطلاعات دقیقتری کسب کنند.
آتشکده آتشکوه
اثر بسیار مهم دیگری که در شهرستان محلات نباید از آن غافل شد، آتشکده آتشکوه است. این آتشکده در منطق نیم‌ور محلات، نزدیکی روستای آتشکوه قرار گرفته و از آتشکده‌های مهم بازمانده از دوران باستان است. بنایی که به دلیل اهمیتش، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قدمت این آتشکده را به دوره ساسانیان برمی‌گردانند و مورخان معتقدند که بنای آن تا قرن چهارم هجری (یعنی در دوره اسلامی) هم استفاده میشده است. با وجود اینکه گذر زمان، بنا را دستخوش تخریب قرار داده، هنوز هم می‌توان از آنچه باقی مانده، چهارطاقی آتشکده را تشخیص داد. گفته شده این بنا از تالار اصلی، تالار غربی و راهرو تشکیل میشده و ستون‌های آن از جنس سنگ و ساروج است.
سنگ نگاره‌های نیم‌ور
از چند اثر باستانی مهم در محلات نوشتیم و این مسئله مشخص می‌کند که سکونت انسان در این منطقه قدمت دارد و منطقه مناسبی برای ساخت جوامع بشری در دوره‌های مختلف بوده است. در کوه‌های اطراف منطقه نیم‌ور، باستان شناسان نقوشی باستانی روی سنگ‌ها یافته‌اند. نقوشی که نمونه‌هایش را روی کوزه و سفال‌های کهن هم می‌بینیم.
گفته شده نقش بز کوهی نماد زایندگی و برکت برای مردم آن دوران بوده که روی بیشتر آثارشان دیده میشود. بنابراین دیدن چنین تصویری در یافته‌های باستان‌شناسان دور از تصوّر نیست.
سخن آخر
البته جاذبه‌های محلات به همین موارد ختم نمی‌شود و آثار طبیعی و تاریخی دیگری از جمله غار کشته ریز، قلعه آقاخان، یخچال نیم‌ور وجود دارد که اگر زمان کافی داشتید می‌توانید از آنها بازدید کنید. اگر از این مناطق بازدید کرده‌اید، نظراتتان را با ما در میان بگذارید.
تألیف: لست سکند
منبع: ایسنا، مهر، ایرنا
