اگر به دنبال مقصدی مناسب برای سفر در شمال‌غرب کشور می‌گردید، شهر اردبیل می‌تواند یکی از گزینه‌های انتخابی شما باشد. مقصدی خنک، ریشه‌دار و با مردمانی ترک‌تبار که قطعاً چند روزی سفر میان آنها برایتان لذت‌بخش خواهد بود. در این متن به جاهای دینی اردبیل می‌پردازیم، سوالی که اگر قصد سفر به اردبیل را داشته باشید، ذهنتان را درگیر می‌کند. جاذبه های اردبیل که در این متن معرفی شده‌اند، مکان‌ها و جاذبه‌هایی هستند که صرفاً به خود شهر اردبیل محدود می‌شوند و پیشنهادی مناسب برای یک گشت‌وگذار شهری هستند. در ادامه به منظور آشنایی با جاذبههای گردشگری اردبیل با لست سکند همراه باشید؛ اما پیش از آن ذکر این نکته ضروری است که بهترین زمان سفر به شهر اردبیل نیمه اول سال است.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی
بی‌شک مهمترین جای دیدنی در اردبیل که در سفرتان باید از آن دیدن کنید، مجموعه میراث جهانی بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی است. مجموعه بقعه شیخ صفی از مهمترین آثار تاریخی شهر اردبیل و از شاهکارهای معماری و کاشیکاری سده 8 هجری قمری و سال‌های پس از آن است. این بنا از آن جهت که مقبره بنیانگذار سلسله صفوی را در خود جای داده است، بزرگترین و کاملترین خانقاه و زیارتگاه صوفیان به شمار می‌رود. به همین جهت سال 2010 میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
لیست آثار ایران در فهرست یونسکو
این سازه پس از وفات شیخ صفی توسط فرزند او صدرالدین موسی پایه‌گذاری شد. به دنبال ارادت سایر فرمانروایان صفوی، مجموعه توسعه یافت و بناهای دیگری به آن الحاق شدند به طوری که وسعت مجموعه ایجاد شده در دوره صفوی را بزرگتر از مجموعه فعلی می‌دانند. ساخت مجموعه بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی به شکل کنونی در قرن 10 هجری قمری و زمان شاه طهماسب، دومین پادشاه صفوی آغاز و سپس در زمان حکمرانی شاهان بعدی تکمیل شد.
در حال حاضر بقعه شیخ صفی دربرگیرنده فضاهایی چون چینی‌خانه، گنبد الله الله و آرامگاه شیخ صفی، مسجد شیخ صفی، مسجد جنت‌سرا، حرم‌خانه، چله‌خانه، مقبره شاه اسماعیل اول و شهیدگاه است.
- زمان بازدید از بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی: شش ماهه اول سال از 8 صبح تا ۲۰:۳۰ و شش‌ماهه دوم سال 8 صبح تا ۱۷:۳۰
- آدرس بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی: اردبیل، میدان عالی‌قاپو
- بلیت بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی: 9000 تومان
موقعیت بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی
مسجد جامع اردبیل
مسجد جامع اردبیل، معروف به مسجد جمعه یا جمعه مسجد، یکی از جاهای دیدنی اردبیل است. به نظر می‌رسد که این مسجد روی ویرانه‌های بنایی مربوط به دوره ساسانی ساخته شده باشد. شواهد باستان‌شناختی اصل بنای مسجد را متعلق به دوره دیلمیان (یعنی قرن 4 و 5 هجری قمری) دانسته که در دوره سلجوقی (قرن 5 هجری قمری) توسعه پیدا کرده است. بنای مسجد سلجوقی از ترکیب یک ایوان در جلو و بنای چهارطاقی در عقب تشکیل شده و از نظر پلان با بناهای دوره ساسانی (۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی) قابل قیاس است.
بخشهای گوناگون مسجد جامع اردبیل عبارتند از: گنبد، شبستان، ایوان، مناره و محراب. بخش عمده گنبد در اثر سوانح و رخدادهای تاریخی فروریخته است. محراب نیز در مرکز دیوار جنوبی قرار گرفته و اگرچه فاقد تاریخ است، اما شباهت زیادی به محراب‌های گچی دوره ایلخانی (نیمه قرن 7 تا نیمه قرن 8 هجری قمری) دارد. تزئینات این مسجد هم شامل آجرکاری، گچبری، کاشیکاری، خوشنویسی، تزئینات چوبی، مقرنس، قطاربندی و نقاشی میشود. از مصالح استفاده شده در ساخت مسجد نیز باید از آجر، گچ، سنگ و چوب نام برد.
جالب است بدانید، باارزش‌ترین و مهمترین عنصر معماری در مسجد جامع اردبیل که نظیر آن را در کمتر بنای تاریخی می‌توان یافت، شبکه عظیمی از راهروها و ناوهای طاق‌دار است.
- زمان بازدید از مسجد جامع اردبیل: طلوع تا غروب آفتاب
- آدرس مسجد جامع اردبیل: اردبیل، بلوار مدنی
- بلیت مسجد جامع اردبیل: رایگان
موقعیت دقیق مسجد جامع اردبیل
دریاچه شورابیل
یکی از پربازدیدترین جاهای دیدنی اردبیل، دریاچه شورابیل است. شاید در نظر اول این تصور برایتان ایجاد شود، که شورابیل دریاچه‌ای مصنوعی است و چرا باید از بهترین جاهای دیدنی اردبیل باشد؟ در حالی که اینطور نیست و دریاچه شورابیل از بزرگترین دریاچه‌های طبیعی درون شهری ایران به شمار می‌رود. قرار گرفتن دریاچه شورابیل در حریم شهر اردبیل، بازدید از آن را برایتان بسیار آسان کرده است؛ بازدیدی ارزان و مقرون‌به‌صرفه.
دریاچه شورابیل حدود 180 هکتار وسعت دارد و به دلیل عمق زیاد، شنا کردن در آن ممنوع است. آب دریاچه در گذشته بسیار شور بوده و به همین دلیل هم آن را شورابیل نامیدند؛ اگرچه در دهه‌های اخیر با افزودن آب شیرین به آن امکان زیست ماهی قزل‌آلا و همچنین پرندگان مهاجر در این دریاچه فراهم شده است. چنانچه در فصل سرما به اردبیل سفر کنید، می‌توانید از تماشای گونه‌های مختلف پرندگان مهاجر نیز لذت ببرید.
هنگام بازدید از دریاچه شورابیل می‌توانید از امکانات پارک تفریحی شورابیل هم استفاده کنید. شما می‌توانید دور دریاچه پیاده‌روی کنید یا از تفریحاتی چون کشتی تفریحی، زیپ‌لاین، قایق‌موتوری، دوچرخه، ماشین برقی، شهربازی و کافه و رستوران بهره‌مند شوید.
- زمان بازدید از دریاچه شورابیل: 24 ساعته (بهترین زمان صبح و غروب به دلیل خنک بودن هوا)
- آدرس دریاچه شورابیل: اردبیل، بزرگراه میلاد
- بلیت دریاچه شورابیل: رایگان
موقعیت دقیق دریاچه شورابیل اردبیل
بازار بزرگ اردبیل
بازار اردبیل یکی از بهترین جاهای دیدنی اردبیل است. مجموعه تاریخی بازار اردبیل سازه‌ای است مربوط به قرن 5 و 6 هجری قمری که در دوره صفویه شاهد توسعه و رونق آن هستیم و شکل‌گیری شبکه‌های موجود در بازار نیز به همین دوره برمی‌گردد. این بازار در کهن‌ترین منابع تاریخی به صورت صلیب توصیف شده است که مسجدی میان آن قرار دارد.
مجموعه تاریخی بازار اردبیل با استفاده از آجر و به شکل خطی در امتداد مهمترین معبر شهری آن زمان ایجاد شده است. راسته بازار مهمترین عنصر معماری آن است و سراها و تیمچه‌های زیادی را در برمی‌گیرد که در امتداد آن شکل گرفته‌اند. از مهمترین بخشهای بازار بزرگ اردبیل باید به سرای حاج احمد، سرای وکیل حاج میرزا (خشکبار)، تیمچه زنجیرلو، سرای دوگوچی (نو)، سرای گلشن، قیصریه، میرزا رحیم و حاج امین اشاره کرد.
شرایط اقلیمی منطقه و سردی بیش از حد هوا باعث شده تا در طراحی بازار سقف آن کوتاه و فضای آن بسته در نظر گرفته شود. روشنایی بازار نیز از روزنه‌هایی که روی گنبدهای مختلف ایجاد شده، تامین میشود.
چهارسوق یا بازار بزرگ قیصریه از مهمترین بخشهای بازار اردبیل است؛ فضایی که محل تلاقی سایر بازارچه‌هاست. چهارسوق از نظر وسعت فضا گسترده‌تر از سایر بخش‌ها و از نظر به کارگیری عناصر تزئینی معماری نیز دیدنی‌تر است.
- زمان بازدید از بازار بزرگ اردبیل: بهترین زمان بازدید ساعت 10 تا 14 است که تقریباً تمامی حجره‌ها باز هستند.
- آدرس بازار بزرگ اردبیل: اردبیل، خیابان امام خمینی
- قیمت بلیت بازار بزرگ اردبیل: رایگان
موقعیت بازار بزرگ اردبیل
موزه مردم‌شناسی اردبیل (حمام آقانقی)
چنانچه علاقه‌مند آشنایی با فرهنگ مردم اردبیل هستید، پیشنهاد می‌کنیم از موزه مردم‌شناسی اردبیل هم دیدن کنید. موزه مردم‌شناسی اردبیل در حمام آقا نقی یا حمام ظهیرالاسلام راه‌اندازی شده و یکی از دیدنی های اردبیل است.
در موزه مردم‌شناسی اردبیل تلاش شده با بهره‌گیری از بیش از 30 مجسمه انسانی، گوشه‌ای از فرهنگ مردم این شهر همچون پوشش، آداب و رسوم، خوراک و شیوه طبخ آن و تعدادی از آیین‌های مهم مردم این منطقه به نمایش گذاشته شود.
البته که معماری فضای حمام نیز تماشایی است. این حمام از سه بخش سربینه، گرم‌خانه و چال‌حوض تشکیل شده و قدمت سازه اولیه را به دوره ایلخانی (نیمه قرن 7 تا نیمه قرن 8 هجری قمری) می‌رسانند که توسط فردی به نام ظهیرالسلام ساخته شد. حمام در دوره قاجار به اهتمام آقا نقی موتمن‌الرعایا بازسازی شد و از این رو به نام هر دو فرد شناخته و خوانده میشود.
- زمان بازدید از موزه مردم‌شناسی اردبیل (حمام آقانقی): از ساعت 9 صبح تا 19
- آدرس موزه مردم‌شناسی اردبیل (حمام آقانقی): اردبیل، میدان عالی قاپو، ابتدای خیابان سعدی
- قیمت بلیت موزه مردم‌شناسی اردبیل (حمام آقانقی): 5000 تومان
موقعیت موزه مردم شناسی اردبیل
پل هفت چشمه (داش‌کسن) اردبیل
در گشت‌وگذار شهری در شهر اردبیل اگر به حوالی میدان پانزده خرداد رسیدید، حتما سری هم به پل هفت چشمه یا داش‌کسن، یکی دیگر از جاذبه های گردشگری اردبیل بزنید. این پل آجری که با ملات گچ و آهک ساخته شده، دارای هفت دهانه و موج‌شکن‌های سنگی است. قدمت پل داش‌کسن که به پل یدی گوزلی و پل قرمزی نیز معروف است، به دوره صفویه و حوالی قرن 10 هجری قمری می‌رسد.
- زمان بازدید از پل هفت چشمه (داش‌کسن) اردبیل: 24 ساعته و همه روزه از طلوع تا قبل از غروب آفتاب
- آدرس پل هفت چشمه (داش‌کسن) اردبیل: میدان پانزده خرداد، ابتدای خیابان ساحلی (خیابان معلم)
- قیمت بلیت پل هفت چشمه (داش‌کسن) اردبیل: رایگان
موقعیت پل هفت چشمه اردبیل
سخن آخر
در این متن تلاش کردیم تا بهترین جاهای دیدنی اردبیل را که می‌توانید در یک گشت شهری از آنها دیدن کنید، به اختصار معرفی کنیم. جاهای دیدنی اردبیل بیش از هر چیز بر محور جاذبههای طبیعی استوار است که بیشتر آنها نیز در خارج از محدوده شهری یا در مناطق مختلف شهرستان اردبیل قرار دارند.
تلاش لست‌سکند در این بخش بر این است تا اطلاعاتی موثق در مورد هر اثر، زمان بازدید، نشانی و بهای بلیت را در اختیار شما خوانندگان قرار دهد. با این حال، اطلاعاتی چون بهای بلیت و ساعات بازدید منوط به سیاست‌گذاری‌های مدیران گردشگری استان اردبیل باتوجه به تغییرات فصلی و مناسبتی تغییر می‌کند؛ پس در صورت وجود هرگونه مغایرت خوشحال می‌شویم که ما را نیز در جریان قرار دهید.
تألیف: تیم نویسندگان لست سکند
