ارزش آثار ایرانی بر مردمان سراسر دنیا پنهان نیست، مخصوصا اگر تندیسهایی از آثار و شخصیتهای ایرانی در کشورهای دیگر ساخته شود. ممکن است رهگذران وقتی با این تندیسها مواجه میشوند، کنجکاوی دستشان را به سمت گوگل دراز کند و چند لحظه بعدش در تاریخ ایران غوطهور شوند!
می دانیم که بسیاری از آثار مهم و شاخص ایرانی در موزههای خارج از کشور نگهداری میشوند. اگر از آن دسته افرادی باشید که رد آثار و میراث ایران را دنبال میکنید، حتما خبر نمایشگاه ایرانی در موزه ویکتوریا و آلبرت لندن را شنیدهاید. در این مطلب میخواهیم ببینیم چه آثاری در این نمایشگاه به نمایش درآمده و اساسا موزه ویکتوریا و آلبرت چه جایگاهی دارند؟
مختصری درباره موزه ویکتوریا و آلبرت لندن
موزه ویکتوریا و آلبرت لندن از موزههای بسیار مهم جهان است که در زمینه هنر و طراحی فعالیت میکند. این موزه در سال 1852 به نام ملکه ویکتوریا و پرنس آلبرت نامگذاری شد. موزهای که 5000 سال از آثاری که توسط انسان ساخته شده را در خودش جای داده است. در این موزه حدود دو میلیون اثر به نمایش گذاشته شده است. این موزه جزو بزرگترین موزههای هنرهای تزیینی جهان محسوب میشود.
این موزه در منطقهٔ برامپتون لندن (از شهرک سلطنتی کنزینگتون و چلسی)، قرار گرفته است. موزه ویکتوریا و آلبرت از نهادهای عمدهٔ فرهنگی محسوب میشود و بخشهایش عبارتند از: موزهٔ تاریخ طبیعی، موزهٔ علوم و رویال آلبرت هال. لازم است بدانید که موزهٔ ویکتوریا و آلبرت یک نهاد دولتی غیر دپارتمان است که با حمایت «وزارت فرهنگ، رسانه و ورزش» اداره میشود.
چه آثاری در این نمایشگاه به نمایش درآمده؟
حالا که با اهمیت موزه ویکتوریا و آلبرت لندن آشنا شدیم، موضوع مهم دیگر این است که به دلیل محدودیتهای کرونا، تمام رویدادها لغو شده بود امّا پس از انجام واکسیناسیون در لندن و روند کاهشی بیماری، نخستین رویداد فرهنگی به نمایش آثار ایرانی اختصاص داده شده که نام ایران حماسی هم بر آن گذاشتهاند که نمایانگر شکوه تمدن ایرانی را دارد!
علاوه بر این مسئله، گفته شده که این نمایشگاه آثار ایرانی، بزرگترین رویداد فرهنگی در 90 سال گذشته هم بوده است.
طی 5000 سال هنر ایران، بیش از 300 اثر از دوران باستان، اسلامی و معاصر ایران در این موزه به نمایش گذاشته شده است. ایران به عنوان یکی از بزرگترین تمدنهای تاریخی، دستاوردهایش هنوز برای بسیاری از جوامع ناشناخته است. این نمایشگاه به بررسی تمدّن ایرانی از اولین نوشتهها تا عصر معاصر میپردازد. از مجسمهسازی، سرامیک و فرش گرفته تا پارچهبافی و عکاسی. آثار این نمایشگاه نشان دهنده فرهنگ پر جنبوجوش تاریخی ایران همراه با شکوه معماری و تنوع افسانهها و سنتهایش است که از هزارههای گذشته در هویت ایرانی جا گرفته و همچنان در حال کامل شدن است.
نمایشگاه ایران حماسی 10 بخش داردکه به صورت ویژهای طراحی شده است، به این صورت که بازدیدکنندگان را به سمت شهری منتقل میکند که با درها، باغها، کاخ و کتابخانه کامل میشود.
بخش اول، ایران را با تصاویر چشمگیری از مناظر ایران، معرفی میکند.
در بخش دوم، بازدیدکنندگانبا سیر شکلگیری ایران و امپراتوری پارس آشنا میشوند. در این بخش اشیایی با نقوش حیوانی و طبیعی همراه با مجسمهها و وسایل زندگی روزمره هستند.
بخش سوم، با امپراتوری هخامنشیان آغاز میشود و به آثار این دوره اختصاص دارد، مثل: استوانه کوروش که از موزه بریتانیا قرض گرفته شده و گلوله طلا از موزه گنج Oxus.
بخش چهارم، دوران سرنگونی امپراتوری بزرگ هخامنشیان و حمله اسکندر است و سپس سلسله اشکانیان و ساسانیان. در این بخش مجسمههای اشکانی و ساسانی، نقش برجستههای سنگی، ظروف طلا و نقره، سکهها و شمایلنگاریها قرار دارند.
بخش پنجم، به مرور عصر ورود اسلام به ایران است و شاهنامه که با ظرافت خاصی، پیش از اسلام را به دوران اسلامی ایران متصل میکند.
بخش ششم، آثار دوران اسلامی را تشکیل میدهد مثل تعدادی از قرآنهای نفیس و تذهیبات نسخ خطی، همچنین یک جانماز، زره جنگ و رژه ، یک کره آسمانی ، و فال باشکوه اسکندر سلطان (به امانت از مجموعهWellcome).
بخش هفتم به آثار خطاطی فارسی و عربی اختصاص دارد. (حدود قرن 10 میلادی)
بخش هشتم، به حدود قرن 13 میرسد؛ دورهای که اشرافیت و سلطنت با اسلام در ایران ترکیب میشود.
بخش نهم، دوره قاجار است که به قدرتشان مشروعیت دادند و به مرور ایران مدرن را تأسیس کردند.
بخش دهم به دوران معاصر میرسد که با پل زدن از دهه 1940 تا به امروز، دورهای از تحولات اجتماعی و سیاسی پویا در ایران را بررسی میکند؛ مثل افزایش سفرهای بینالمللی و همچنین مخالفتهای سیاسی، انقلاب اسلامی، جنگ ایران و عراق و تأسیس جمهوری اسلامی.
بنابراین، با بازدید از این نمیشگاه، بازدیدکنندگان تصویر مشخصی از ایران و تاریخش پیدا میکنند. دکتر جان کرتیس، برگزارکننده نمایشگاه ایرانحماسی در موزه ویکتوریا آلبرت لندن درباره برپایی این رویداد گفته است:
«اخبار زیادی در مورد ایران منتشر میشود که تقریبا اشتباه هستند و به همین دلیل خوب است که بتوان جنبههای مختلف ایران را شناخت تا مردم، ایران دیگری را در خاطرشان نگه دارند. مردم در غرب تشنه دانستن در مورد ایران هستند. میراث فرهنگی ایران بهمدت بسیار طولانی تا حد زیادی در غرب دستکم گرفته شده بود، اما این اواخر مردم کشورهای غربی دانستهاند که ایران از سنت و میراثفرهنگی شگفتانگیز و غنای هنری بالا برخوردار است که سالیان طولانی در این کشور وجود داشته است».
امیدواریم بازدیدکنندگان پس از بازدید از نمایشگاه ایران حماسی، تصویر منصفانهتر و واقعبینانهتری از ایران پیدا کنند.