غاز پا آبی؛ جانوری کودن در سرزمین عجایب گالاپاگوس!

در جزایر گالاپاگوس مناظر عجیبی از پرندگانی به نام کودن پا آبی دیده می‌شود که روی تخته سنگ‌ها و اقیانوس اطراف در حال جابه‌جایی‌اند. پرندگانی که با پاهای بزرگ و خاص خود نمایش اجرا می‌کنند تا توجه جفت ماده را جلب کنند. کودن‌های پا آبی به دلیل عدم فرار و بی‌باکی که از خود در مواجه با انسان‌ها نشان می‌دهند به راحتی توسط انسان‌ شکار می‌شدند و به این دلیل به آن‌ها bobo، یک واژه اسپانیایی که به معنی نادان و کودن است گفته می‌شد، نامی که تا کنون بر آن‌ها باقی مانده است. همراه لست سکند باشید تا بیش‌تر درباره این پرنده منحصر به فرد بدانیم.

ویژگی و مشخصات غازهای کودن پا آبی

کودن پا آبی گونه‌ای از پرندگان دریایی است که به سرده کودن‌ها تعلق پیدا می‌کند. کودن‌ها به غیر از کودن پا آبی شامل 5 گونه دیگر می‌شوند که از نظر رفتاری و ژنوتیپی شباهت زیادی به یک دیگر دارند. کودن پا آبی با نام‌های دیگری چون بوبو و غاز پا آبی نیز شناخته می‌شود.

این مرغ‌های دریایی شب‌ها به استراحت می‌پردازند و روز‌ها را در اغلب موارد (به غیر از فصل جفت گیری) در دریا هستند. آن‌ها به وسیله شیرجه زدن در آب طعمه خود را که شامل انواع ماهی‌ها نظیر ساردین و ماهی‌ مرکب می‌شود شکار می‌کنند و در لحظه آن را می‌خورند. علاوه بر قابلیت شیرجه زدن در آب، کودن‌های پا آبی می‌توانند زیر آب شنا کنند و به تعقیب طعمه بپردازند.

 همچنین فراموش نکنید که در وهله نخست کودن‌ها در رده پرندگان قرار می‌گیرند و به واسطه بال‌های بلند خود در پرواز کردن نیز بسیار چابک و ماهر هستند. با این حال، جالب است بدانید که یکی دیگر از دلایلی که به این جانوران خاص کودن گفته می‌شود عدم توانایی بالا در راه رفتن در خشکی‌ها است که هرچند با وجود مهارت در پرواز و شنا کردن، کودن نامیدن آن‌ها کمی بی‌لطفی به نظر می‌رسد!

رفتار جنسی و تولید مثل غاز پا آبی

رفتار و صفات جنسی در دنیای پرندگان بسیار گوناگون و خارق العاده است، از پرهای زیبای طاووس نر گرفته  تا رنگینک‌هایی که با بال‌هایشان ساز می‌زنند و می‌رقصند که شاید توجه جفت ماده خود را جلب کنند. این ویژگی برای کودن‌های پا نیز صدق می‌کند.

البته پاهای آبی رنگ کودن‌های نر را نمی‌توان دقیقا یک صفت جنسی ثانویه متمایزی به شمار آورد، چرا که پس از بلوغ جنسی پاهای آبی رنگ در هر دو جنس نر و ماده دیده می‌شود. اما در فصل جفت گیری این جانوران که اغلب در ماه‌های ژوئن تا آگوست رخ می‌دهد، کودن‌های پا آبی نر با خودنمایی کردن از پاهای خود سعی در جلب توجه جنس ماده می‌کنند. کودن‌های ماده نیز اغلب جذب نرهایی می‌شوند که پاهای آبی‌تری دارند. در واقع هرچه طیف رنگ آبی در پاهای کودن‎‌های نر بیشتر باشد، شانس جفت گیری آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.

پس از جفت گیری حدود 41 تا 45 روز دوره کمون طول خواهد کشید و پس از اتمام آن، هر کودن ماده 2 الی 3 تخم می‌گذارد. کودن‌های پا آبی به دلیل نداشتن پر کافی در ناحیه شکمی از پاهای بزرگ‌ خود برای گرم کردن تخم‌ها استفاده می‌کنند. پس از بیرون آمدن جوجه‌ها از تخم، حدود دوماه توسط والدین خود تغذیه شده و پس از آن مستقل می‌شوند. همچنین میانگین عمر کودن‌های پا آبی حدود 17 تا 18 سال است.

کودن پا آبی در کجا زندگی می‌کند؟

از لحاظ زیست بومی کودن‌‍‌های پا آبی در سواحل زندگی می‌‍‌کنند که در آن پوشش گیاهی کم بوده و اطراف ساحل پوشیده از سنگ‌های کوچک و بزرگ است. از نظر جغرافیایی این پرندگان دریایی در نواحی گرمسیر و نیمه گرمسیر شرق اقیانوس آرام و قاره‌های آمریکا یافت می‌شوند. امّا اگر خواهان موقعیت‌ دقیق‌تری از کودن‌ها هستید، هیچ جایی بهتر از مجمع الجزایر گالاپاگوس در کشور اکوادور نخواهد بود. زیرا بیش از نیمی از تمام جمعیت کودن‌های پا آبی دنیا در این منطقه زندگی می‌کنند. پیش‌تر نیز درباره گوناگونی فوق‌العاده گالاپاگوس و فرمانروایی حیوانات در آن صحبت کرده بودیم و پادکستی نیز تحت عنوان گالاپاگوس، سفر به سرزمین موجودات ناشناخته در رادیو ماجرا منتشر کردیم که در صورت تمایل می‌توانید آن را نیز گوش دهید.

از لحاظ جمعیت و بقا نیز کودن‌های پا آبی در شرایط مناسبی به سر می‌برند و تحت رده بندی IUCN در کمترین میزان نگرانی قرار دارند. سه علت اصلی بقای این پرنده مهارت بالا در شکار ماهی، تهدید‌های خارجی کم و البته تحت محافظت بودن مجمع الجزایر گالاپاگوس است.