کرمان را در نوروز ببینید + تصاویر

بازار بزرگ کرمان

بازار بزرگ کرمان که یکی از بزرگترین مجموعه‌های تاریخی این شهر محسوب می‌شود، طولانی‌ترین راسته بازار ایران نیز به حساب می‌آید

این راسته بازار از میدان ارگ شروع و به میدان مشتاقیه ختم می‌شود. هر بخش از بازار کرمان در زمان یکی از فرمانروایان این شهر ساخته شده و به خاطر برخی ویژگی‌هایش در ایران منحصر به فرد و دارای شهرت جهانی است.

این بازار که به بازار گنجعلی‌خان نیز شناخته می‌شود، یکی از مهمترین مراکز تاریخی و همچنین تجاری کرمان است به طوری که بیش از 60 درصد آثار تاریخی این شهر را در خود جای داده است.

بازار بزرگ کرمان از بازارهای متفاوت چون بازار گنجعلی‌خان، بازار اختیاری، بازارقیصریه زرگری، بازار مسگرها، بازار کفاش‌ها، بازار کلاه مال‌ها، بازارآهنگری، بازار عزیز، بازارعطاران، بازار مظفری، بازار قدمگاه، بازار قلعه محمود و بازار قلعه تشکیل شده است.

از دیگر بخش‌های بازار کرمان چهارسوق‌هایی است که این بازار را به دیگر بازارهای فرعی ارتباط می‌دهد؛ نظیر چهار سوق گنجعلی‌خان که محل تقاطع دو راسته بازار است و در گذشته این چهارسوق یکی از پرترافیک ترین نقاط تجاری شهر کرمان بوده است.

نمای گچبری در سقف این چهارسوق زیبا مربوط به حدود 350 تا400 سال پیش است و هنوز در جای جای این سقف نقاشی های رنگ روغن قابل مشاهده است.

راسته بازار کرمان که در مقایسه با دیگر بازارهای ایران معماری متنوع و بی نظیری دارد ترکیبی از هنر دوره‌های مختلف است به اضافه اینکه در هر یک از این بازارها بناهایی چون مسجد و حمام نیز وجود دارد.

صفه عزاخانه، مسجد وکیل، مسجد گنجعلی خان، مسجد چهلستون هر یک مساجدی هستند که با نام بازار اصلی خود که جزیی از بنای آن هستند نامیده می‌شوند و از شکل خاص هر یک از حمام‌ها یا مسجدها در بازارهای مختلف می‌توان نوع معماری دوره ایجاد شان را بررسی و به نتایج جالبی رسید.

بازار بزرگ کرمان همچنین در اطراف خود دارای بناهای دیگری است که هر یک در ارتباط با بازارهای مختلف و در دوران‌های مختلف به وجود آمده‌اند به طور مثال مجموعه ابراهیم خان که از بناهای معروف است شامل مدرسه و مسجد و کاروانسرا و حمام می‌شود و یا مجموعه وکیل که در بازار وکیل قراردارد و مدرسه و مسجد وکیل را در خود دارد.

یکی از ویژگی‌های دیگر بازار کرمان بازارهایی که به صورت غربی و شرقی این بازار را قطع کرده اند که دو بازار قلعه و قلعه محمود در راستای هم و در جهت عمود بر راستای بازار قرار دارند.

بازار قلعه به دلیل نزدیکی به بازار راسته از رونق بیشتری برخوردار است اما هم اینک تعدادی از مغازه‌های بازار قلعه که دورتر از بازار اصلی هستند در دست پارچه فروشان خارجی هستند.

بازار قدمگاه که در حال حاضر بیشتر محل خرید و فروش‌های خرد و محل حضور دستفروشان در ساعات پایانی روز است در قسمت روبروی درب مسجد جامع به بازار عطاران کرمان می‌پیوندد و در این بازار حدود 10الی 15عطاری در کنار هم به فروش داروهای گیاهی کرمان می‌پردازند.

بازار سرپوشیده کرمان دارای دو راسته اصلی است که همدیگر را به صورت دو خیابان متقاطع قطع کرده و در چهار راه خود چهار سوق را بوجود می‌آورد.

باغ شاهزاده ماهان

باغ شاهزاده در دامنه کوه جوپار و در بستر کویری، در فاصلة 35 کیلومتری جنوب‎شرقی شهر کرمان و در فاصله 6 کیلومتری شهر ماهان در مسیر جاده کرمان – بم در استان کرمان در نزدیکی ارتفاعات جوپار بنا گردیده است.

این باغ در عصر قاجار در دوران یازده ساله فرمانفرمایی عبدالحمید میرزا ناصرالدوله (1298 هـ . ق تا 1309 هـ . ق) احداث گردیده است. محل استقرار این باغ در نزدیکی مقبرة شاه نعمت‌الله ولی در دامنه ارتفاعات جوپار می‌باشد.

باغ شاهزاده ماهان کرمان یکی از نمونه باغ تخت‌های ایرانی است که از شرایط مساعد طبیعی ممتازترین بهره‌برداری را نموده است. وجود خاک حاصل‌خیز، آفتاب لازم، وزش باد ملایم و نسیم و بالاخره دسترسی به آب (قنات تیگران) امکان ایجاد باغی در آن مقیاس را در گستره‌ای خشک و بی‎آب و علف معجزه گونه فراهم ساخته است.

باغ تخت شاهزاده به مساحت5/5 هکتار، دارای شکلی مستطیلی و شیبی حدوداً 6/4 درصد می‌باشد که حصاری بلند آن را از جو نامساعد اطراف جدا می‌سازد. این باغ یک بار در سال 1337 و بار دیگر پس از زلزلة سال 1360 که در آن آسیب‌هایی دید مرمت شد.

سپس به وسیلة اداره فرهنگ و هنر خریداری گردید و در فهرست آثار ملی به شماره 1012 به ثبت رسید و هم اکنون در اختیار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان می‎باشد.

منبع حیاتی باغ شاهزاده جریان آبهایی است که از کوه های اطراف سرچشمه گرفته است. قنات تیگران که از ارتفاعات کوه جوپار سرچشمه می‎گیرد منبع آب این باغ است. جریان فوق از مرتفع‌ترین سطح وارد باغ گردیده و نظام آبیاری طراحی شده باغ را بوجود می‌آورد.

یکی از ویژگی‌ها و جلوه‌های منحصر به فرد باغ شاهزاده ماهان حضور معجزه گونه باغی سرسبز و پرطراوت در محیط کویری کرمان می‌باشد. دستیابی به چنین کیفیتی نتیجة برنامه‌ریزی و طرح ایجاد پوشش گیاهی با استفاده از آب – منبع حیاتی – در آن منطقه می‌باشد.

گونه‎های گیاهی این باغ شامل سرو، چنار، تبریزی، شونگ، سپیدار، بید و کاج می‎باشد و در داخل کرت‌ها درختان میوه به صورت متقارن نسبت به محور اصلی کاشته شده و در باغچه‌های محور اصلی، گل کاری به صورت متقارن دیده می‎شود.

دشت گندم بریان

گندم بریان با نام های گندم برشته و ریگ سوخته نیز شناخته می شود در 80 کیلومتری شمال شهرستان شهداد (خبیص) در استان کرمان واقع و مساحت آن حدود 200 کیلومتر مربع است. سطح گندم بریان پوشیده از سنگ‌ها و گدازه‌های بازالتی سیاه‌رنگ آتشفشانی است. پس از رود شور زمینهای ماسه ای قرار دارند که شیب تندی به سمت شمال دارند که این مکان به گدار باروت شهرت دارد. پس از گدار باروت دشتی ریگی با رسوبهای آتشفشانی در سمت شرق قرار دارد که پس از آن دشت گندم بریان واقع شده است. بر روی دشت قشری از بازالت قرار گرفته است که عبور از آن را دشوار میکند. در بسیاری از مقالات، جراید و وب سایت ها این نقطه را گرمترین نقطه کره زمین عنوان کرده اند .

این سنگ‌ها از نوع آذرین بیرونی هستند. تقریبا به‌غیر از جناح شمالی این تپه، دور تا دور آن‌ را دیواره‌ای خاکی با ارتفاعات مختلف که بلندترین آن از 30متر تجاوز نمی‌کند مانند قلعه فرا گرفته است. سنگ‌های گدازه‌ای سیاهرنگ که ارتفاع برخی از آنان حدود 4متر است نیز تمامی سطح فوقانی دیواره‌های خاکی را پوشانده است. همزیستی خاک زرد رنگ پایه و سنگ‌های سیاه بازالتی، از جمله پدیده‌های بی‌نظیر در این مکان است که زیبایی زائد‌الوصفی به منطقه گندم بریان بخشیده است. ارتفاع 483متری از سطح دریا و ریخت‌شناسی (Morphology) منحصر به‌فرد تپه گندم بریان ، این مکان را از دیگر مناطق ریگزار و پست پیرامونش متمایز کرده است. چنانچه از طریق تصاویر ماهواره‌ای به گندم بریان نگاه کنیم، این تپه مانند ملاقه‌ای است که دسته آن در سمت شمال قرار می‌گیرد. شایان ذکر است ناحیه شمالی گندم‌بریان با دشت‌های پیرامونش همسطح می‌شود و تنها خاک سیاه رنگش (گدار باروت) که مانند دسته ملاقه است موجب می‌شود که اشتباه کنیم و آن را همسطح تپه گندم بریان تصور کنیم. طول دسته ملاقه در حدود 10 کیلومتر و عرض آن 3 کیلومتر است. بدنه اصلی گندم بریان در جت شمال غربی جنوب شرقی طولی در حدود 15 کیلومتر و در جهت جنوب غربی شمال شرقی در حدود 10 کیلومتر است.

موزه دیرین شناسی

موزه دیرین شناسی شهر کرمان مربوط به موجوداتی است که میلیونها سال پیش در منطقه فعلی استان کرمان می زیسته اند ، موجوداتی که به مرور زمان تبدیل به سنگواره ( فسیل ) گشته اند . موزه دیرنه شناسی کرمان اولین موزه ایست در جهان که پایه و اساس آن بر محور موجوداتی استوار گردیده است که اعضای نرم بدنشان در شرایطی کاملآ استثنایی در طول میلیونها سال گذشته محفوظ مانده و تبدیل به فسیل شده است.در کوه هزار در جنوب شرقی کرمان بزرگترین منابع فسیل وجود دارد که شاید تنها یار و یاور موزه دیرنه شناسی شهر کرمان کوه هزار راین درجنوب شرق کرمان است ./در این موزه فسیل انواع بی مهرگان ، مهره داران ، میکروفسیل ها ، گیاهان و ابزار منسوب به انسانهای نخستین نگهداری می شود:بی مهرگان شامل : اسفنج ها ، مرجان ها ، تریلوبیت ها ، بریوزوآها ، دوکفه ای ها ، آمونیت ها ، بلمنیت ها ، نمولیت ها ، ناتیلوس ها ، بازوپایان ، شکم پایان ، خارپوستان شامل کرینویید ها ، خیارهای دریایی ، ستاره های دریایی و گونه های مختلف خارپوست از جمله توتیاهای دریایی و …….مهره داران شامل : خزندگان هم عصر با دایناسورها ، ماهی ها و …….میکروفسیل ها شامل : هاگ ها ، استراکدها ، کنودونت ها ، روزنبران و ……گیاهان شامل : گونه های مختلف گیاهی و تنه های درختان ابزارهای منسوب به انسانهای نخستین . موزه دیرین شناسی شهر کرمان اولین موزه دیرین شناسی کشور است که در سال ۱۳۸۲ رسمآ فعالیت خود را آغاز نمود ، این موزه در بوستان انقلاب شهر کرمان در فضایی قدیمی و بسیار شکیل ساخته شده است .در ساخت این موزه بیشتر از سنگهای طبیعی بودن تراشیدن استفاده شده است که فضای خوبی را به این مکان داده است .

گنبد جبلیه

یکی از آثار تاریخی و دیدنی کرمان گنبد جبلیه است که در دامنه کوههای مسجد صاحب‌الزمان این شهر قرار دارد.

هرچند گفته می‌شود در ساخت این گنبد هشت ضلعی سنگی از شیر شتر به عنوان مصالح استفاده شده اما تاریخ ساخت بنا معلوم نیست و در نوشته‌های تاریخی نیز به هدف از ساخت آن اشاره‌ای نشده است.

از شواهد و قراین برمی‌آید که این بنا در دوره‌های قبل از اسلام بنیان گذاری و در دوره سلجوقی تکمیل شده باشد.

گنبد جبلیه را "گنبد گبری" هم نامیده‌اند که بر این مبنا می‌توان قدمت بنا را به قبل از اسلام نسبت داد.

آنچه از ظاهر این بنا مشخص است سقف گنبد را از آجر ساخته‌اند و داخل گنبد ظاهرا دارای تزیینات گچبری بوده که قسمت بالای آن ریخته و قسمت پایین بنا اگر تزییناتی هم داشته از بین رفته است.

مصالح بکار رفته در دیوارها سنگ لاشه با ملات گچ از بیرون و آهک از داخل است.

ایرانیان معتقدند که این محل مقبره یکی از زرتشتیان بوده و برخی نیز عقیده دارند که مزار سید محمد تباشیری است .ولی نسبت اخیر را در بعضی نقاط تکذیب می کنند . بدیهی است در زمانی که این قبرستان را ویران کرده اند سنگ این مقبره را برداشته اند و برای نمایی بکار برده اند برخی این گنبد را متعلقبه سلجوقیان می دانند .

از سبک معماری آن نیز استنباط می شود بنای مذکور مربوط به اواخر دوره ساسانی می باشد که اوائل اسلام تعمیر و مرمت شده است و یا اینکه در اوائل اسلام با الهام از معماری ساسانی بنا گردیده است.

منبع :وبسایت سیری در ایران-سایت کویرها و بیابان های ایران