شهر تاریخی سارای باتو در امتداد بخش پایینی رودخانه ولگا، در 120 کیلومتری شمال شهر آستراخان در روسیه امروزی واقع شده است. این شهر پایتخت بخش غربی امپراطوری مغول (The Golden Horde) بوده که از اواسط قرن سیزدهم تا اواخر قرن چهاردهم شروع به رشد کرد. قلمرو این قبیله بیشتر اروپای غربی از کوه های اورال تا رود دانوب و جلوتر از آن تا صربستان را شامل می شده و مرز جنوبی آن دریای سیاه و کوه های کاکاسوس بوده است. در این زمان در ایران ایلخانان حکومت می کردند.
سارای باتو (قصر باتو) حدود سال 1245 توسط فرمانروای مغولی، باتوخان، نوه ی چنگیز خان، ساخته شد. این اقامتگاه بزرگ با جمعیت 75000 نفر یکی از بزرگ ترین شهر های قرون وسطی محسوب می شد.
یک جهانگرد عربی از شمال آفریقا در قرن سیزدهم آن را اینگونه توصیف کرده است: یکی از زیباترین شهر ها با وسعت زیاد که لبریز از مردم و دارای مغازه های جذاب و خیابان های پهن است. این جهانگرد 13 مسجد، 13 کلیسا و تعداد زیادی بازار و حمام در این شهر یافته است. مردم این شهر چند ملیتی بوده به صورتی که او علاوه بر حاکمان مغولی، تعداد زیادی از ملیت های روس ها، کاوکاسی ها و تاجرانی از عراق، سوریه، مصر و یونان را مشاهده کرده که در این شهر زندگی می کردند.
در قرن چهاردهم به دلایلی ناشناخته شهر متروکه شد و پایتخت به مکانی جدید در 180 کیلومتری شمال غرب سارای باتو منتقل گشت. این شهر جدید سارای برکه (سارای جدید) نامیده شد.
طبیعتا شهری به بزرگی سارای توجه دشمن را به خود جلب می کرد. به همین علت سارای قدیم و جدید در اواخر قرن چهاردهم و اوایل قرن شانزدهم توسط خانات کریمه غارت شدند. این شهر سرانجام در سال 1556 به دست ایوان چهارم روسیه نابود شد.
در جریان ساخت فیلم تاریخی The Horde، یک شرکت روسی یک نسخه ی بدل از سارای باتو را با جزئیات زیاد ساخت. محل فیلم برداری به مکان واقعی این شهر تاریخی بسیار نزدیک بود. بعد از ساخت فیلم به جای بی مصرف شدن مکان فیلم برداری، پایتخت بازسازی شده به جاذبه ی توریستی تبدیل شد. اگرچه در ظاهر خانه ها و سایر بناها گلی به نظر می رسند ولی لایه ی گلی فقط در قسمت خارجی زده شده و در اصل از چوب و سیمان ساخته شده اند.
امروزه این مکان به نوعی موزه ی فضای باز تبدیل شده است.
منبع: amusingplanet
