کرمان در گذرگاه زمان نه فقط از عمری به درازای تاریخ برخوردار است، بلکه از نظر کیفیت نیز گفتنیهای بسیاری دارد. روستای ميمند در شهر بابک کرمان بی شك يكی از باستانیترين سكونتگاههای بشر در جهان است كه از دوازده هزار سال پيش تاكنون همچنان پابرجاست و به حيات خود ادامه میدهد. روستای دستکند (که با دست کنده شده و بنا شده است) با چند هزار سال قدمت یادآور ایامی است که انسانها خدایان خود را در بلندای کوهها جستجو میکردند و کوه مظهر صلابت و قدرت و الهه عزم و اراده و ایمان تلقی میشد.
این بنای دستکند باستانی، بی گمان از نخستین سکونتگاههای بشری در ایران به شمار می رود، دورانی که هنوز ایرانیان مهرپرست بودند و کوهها را مقدس می شمردند، اعتقادی که بعدها نیز جلوهی تاریخی و مذهبی داشت و همانگونه که حضرت موسی(ع) در کوه «طور» به عبادت و عبودیت می پرداخت و پیامبر گرامی اسلام نیز درغار و کوه حرا به پیامبری مبعوث گردید. به هر تقدیر چند هزار سال پیش از این، انسانهایی با تیشهی عشق، همت و حمیت و با اراده و عزمی راسخ، فرهادگونه دل سنگها را شکافتند و یادگاری را به جا گذاشتند که امروزه پس از گذشت سالیان سال، همچنان نماد عزم و اراده و اقتدار اجداد ایرانی به شمار میرود.
به عقيدهی محققين، هستهی اوليهی روستای ميمند، متعلق به زمانی است كه ايرانيان مهر پرست بودهاند و آنها را مقدس میشمردهاند. آنها تاريكی غارها را برای عبادت برگزيده و مردههای خود را درون دخمههای كنده شده در كوه قرار میدادند و بدين ترتيب در ميمند تعدادی عبادتگاه و مقبره بنا گرديده است. بر اساس دانستههای جديد تاريخ، ظهور زرتشت 6000 سال قبل از ميلاد مسيح بوده و لذا قدمت ميمند حداقل 6000 سال پيش از ميلاد مسيح تخمین زده میشود. نقوش 10 هزار ساله و سفال های 6000 ساله از جمله مستندات مكشوفهای هستند كه گواهی تاريخ ميمند هستند.
واژهی میمند به تعابیر مردمانش و آنچه که تاریخ نگاران در پیرامون آن نقل می کنند، معانی متفاوتی دارد. عدهای معتقدند لغت میمند، از دو واژه می و مند تشکیل شده که می به معنای شراب و مند به معنای مست و مستی است و چون این روستا قبل از اسلام حفر شده، مردان این نواحی می، مینوشیدهاند و مست میشدند و حفرههای روستا را در اثر مستی میکندهاند که بر همین اساس آن را میمند نامیدهاند. عدهای دیگر عقیده دارند واژه میمند مأخذ از میمنت و مبارکی بوده است.
عدهای نیز بر این باورند که مردمان این نواحی از میمند فارس مهاجرت کرده و چون در این ناحیه اقامت گزیدهاند، آن را میمند نام نهادهاند.
هنوز کسی واقف نیست که این مجموعه به دست چه کسانی بوجود آمده و انگیزهی این مردمان از احداث چنین بناهایی چه بوده، اما انگیزهی مردمان آن زمان بسیار مورد اهمیت قرار دارد، چون در آن زمان و با آن وسایل ابتدایی، آفرینش چنین مجموعهی با عظمتی با معماری بی نظیر قابل تحسین است.
منابع:خبرگزاری ایسنا، سیری در ایران، همگردی