محوطه باستانی ازبکی از محوطه‌های باستانی تاریخی ایران است که در نظرآباد و در 45 کیلومتری کرج، مرکز استان البرز واقع شده است. این محوطه گسترده باستانی از یک تپه بلند مرکزی (تپه الف) به ارتفاع ۲۶ متر از سطح زمین‌های اطراف و تعدادی تپه کوتاه تشکیل شده‌است که ارتفاع بلندترین آن‌ها از چند متر تجاوز نمی‌کند. برای این محوطه باستانی می‌توان وسعتی برابر صد هکتار به ابعاد یک کیلومتر در یک کیلومتر در نظر گرفت. اما این محوطه چه ویژگی مهمی دارد؟ با لست‌سکند همراه باشید تا به آن پی ببریم.
این محوطه باستانی، مساحتی برابر با 100 هکتار و 10 تپه باستانی دارد که در بین سالهای 1377 تا 1384 حفاری شده است. نمونه اولین خشت دست ساز بشر که امروزه در سازمان ملل نگهداری میشود و توسط سید محمد خاتمی به نشانه گفتگوی تمدن‌ها ثبت شد، از این منطقه باستانی به سازمان ملل هدیه شده است.
هدف از این حفاری‌ها، دستیابی به خاک بکر به منظور پی بردن به دوره‌های مختلف تمدنی و فرهنگی در چهار تپه‌ی محوطه‌ی باستانی ازبکی بود. مجموعه‌ی این 6 تپه‌ی محوطه باستانی به اسامی یان تپه، جیران تپه، دوشان تپه، گوموش تپه، مارال تپه و همچنین تپه مرتفع ازبکی (دژ مادی) نامیده می شوند.
محوطه باستانی ازبکی با توجه به قدمت قابل توجه و اسکان اجتماعات بشری در دوره‌های مختلف تاریخی، شگفتی‌ها و ویژگیهای خاصی را در خود جای داده است: از جمله خشت‌های 9 هزار ساله، معبد رنگین یان تپه، دستیابی ساکنان پیش از تاریخ محوطه ازبکی به سیمان، لوح آغاز ایلامی، سند همکاری تجاری ازبکی و شوش و بناهای آریایی‌ها در ازبکی را می توان نام برد.
ازبکی، نامی ناشناخته به نظر می‌رسد و تعداد کمی از هموطنانمان به آنجا رفته و از آن بازدید کرده‌اند. به نظرتان دلیل مهجور ماندن این منطقه که اتفاقا در نزدیکی پایتخت هم قرار دارد چیست؟
