کهنترین و نخستین مسجد شیراز مسجد عتیق است و نامهای متفاوت آن شامل مسجد جمعه، مسجد الاقصی، مسجد آدینه و مسجد جامع است. بنا بر اسناد موجود، مسجد عتیق در دوره بیست ساله سلطنت عمرولیث صفاری در سال ۲۸۱ هجری قمری بنا نهاده شد. در بخش ایرانگردی امروز، قصد داریم سری به این مسجد قدیمی و زیبا بزنیم، پس همراهمان باشید.
مسجد عتیق از عجیبترین مساجد ایران است، در طی هزار سال اخیر این مسجد چندین بار در دوره صفویه و درسال ۱۳۱۵ تعمیر و بازسازی شده است. مسجد جامع عتیق هم اکنون به عنوان مسجدی تاریخی و آباد مطرح است.
از مواردی که مسجد عتیق را با اهمیت جلوه داده است کتیبه سنگی آن است که هنر خطاطی ارزندهای را به نمایش گذاشته است. این کتیبه به خط یحیی الجمالی الصوفی، خطاط نامدار زمان شاه اسحق نوشته شده و حاوی جملاتی در شان قرآن مجید است.
در بدو ورود به مسجد عتیق وسط حیاط مسجد، دارالمصحف را میبینید که قدمت آن به قرن 8 هجری برمیگردد. این بنا در واقع جایی است که قرآن مجید در آن نگهداری میشده است. در این مکان قرآنی نگهداری میشد که مربوط به زمان شاه اسماعیل صفوی بود و در گوشهی همهی صفحاتش اسم مسجد به چشم میخورد. این قرآنها امروز در موزه پارس شیراز قرار دارد.
دارالمصحف یکی از زیباترین بخشهای این مسجد است و به صورت چهارگوش میباشد و در هر گوشهی آن ستونی مدور قرار گرفته است. در چهار طرف بنا، ایوانی وجود دارد که در وسط آن اتاقی جای گرفته است. و در نهایت اینکه این عمارت از سنگ و گچ ساخته شده است و اما نکته ای که بسیار جالب است این است که حافظ شیرازی در طول حیاتش هر شب به این مسجد می رفته و قرآن می خوانده است. بازدید از چنین مسجدی، باید حس فوقالعادهای داشته باشد.