خیلی غیرمعمول نیست و پیش آمده است که گاه در گراند کانیون نشانههایی از فسیلی حک شده بر سنگ پیدا شود. بالاخره هر چه باشد، این منطقه هزاران سال قدمت دارد و دیرینهشناسان و زمینشناسان آن را بهعنوان منبعی پرمایه از اطلاعات و گنجینههای تحقیقاتی در آمریکا میشناسند.
اما کشفی که در سال 2016 انجام شد، حاصل کندوکاو پیگیرانه دیرینهشناسان و دیگر دانشمندان دایناسورشناس و بالا و پایین رفتن آنها از تپهها و صخرههای این منطقه نبود؛ اگرچه معمولاً آنها هستند که با عزمی راسخ به دنبال گونههای منقرض شده این دره میگردند.
کشفی که از آن سخن میگوییم، توسط زمینشناسی انجام گرفت که یک روز تابستانی داشت برای تفریح و خوشگذرانی در منطقه پرسه میزد: زمینشناس آلان کریل، که فقط آمده بود تا به همراه دانشآموزانش کمی در این پارک ملی ورزش کند.
او هنگام خوشگذرانی، ناگهان پایش به یک سنگ بزرگ با وزن چند صد کیلوگرم خورد و با بررسی بیشتر متوجه شد که چند نشانه روی آن هست. کریل بهخوبی میدانست که این نشانهها بیمعنا نیستند یا به دلیل آبوهوا و فرسایش ایجاد نشدهاند.
او که متخصص تشکیل سنگها و آرایههای سنگی است، همان ابتدا گمان برده بود که این یافته احتمالاً بسیار باارزش و نایاب بوده و نشانههای بسیار عجیبی روی آن است؛ به همین دلیل فوراً با دوست دیرینهشناس خود استفن رولاند تماس گرفت. رولاند نیز با بررسی دقیق عکسهایی که کریل براش فرستاده بود، نتیجه گرفت که این نشانهها بسیار قدیمی هستند و ردپای فسیلی با منشأ نامشخص میباشند. او سپس تصمیم گرفت تا بررسی کند که ردپاها متعلق به کدام موجود باستانی هستند تا در صورت امکان قدمت آنها را نیز تخمین بزند.
نخستین گزارش پیرامون این یافته در سال 2018 ارائه شد، ولی رولاند از آن زمان یافتههای بهروز شده را درباره آن در ژورنال پلاس وان PLOS One منتشر میکند؛ ژورنالی که از سال 2007 توسط کتابخانه عمومی علوم ایالاتمتحده منتشر میگردد.
او میگوید مطمئن است که این ردپاها متعلق به نوعی خزنده، سوسمار و یا گونهای که دایناسور شکار میکرده است هستند. ضمناً، او تخمین میزند که این ردپاها بیش از 310 میلیون سال قدمت دارند: که قدیمیترین فسیلی است که تا به امروز در این پارک پیدا شده است.
شکل ردپاها رولاند را به این نتیجهگیری رساند که متعلق به یک خزنده هستند؛ البته خزندهای که دو بار از روی این سنگ رد شده است، یا شاید هم دو جانور بودهاند.
راستش را بخواهید، برخی از نظریههایی که او در گزارشش مورد استفاده قرار میدهد جای بحث بسیاری دارند؛ مثلاً اینکه آیا اصلاً میتوان از رد پا برای تخمین قدمت فسیل یا تشخیص گونه جانوری استفاده کرد یا خیر، زیرا این روشی نیست که همه کارشناسان این حوزه با آن موافق باشند.
بااینهمه، رولاند به یافتههایش با دیدی مثبت مینگرد و باور دارد که کشف کریل پیشرفت بزرگی را در علم دیرینهشناسی حاصل خواهد نمود. او میگوید فقط قدمت این فسیل، صرفنظر از گونه مرتبط با آن، بسیار بسیار هیجانانگیز و خوشحالکننده و شگرف است.
رولاند در گزارشش بیان میکند: «این فسیلها با اختلاف زیاد قدیمیترین ردپاهای مهرهداران در گراند کانیون به شمار میروند.»
اگرچه برخی از همکاران رولاند با او همنظرند، ولی برخی دیگر نیز درباره نظریات او جانب احتیاط را در پیش میگیرند. مارک نِبِل، مدیر برنامه دیرینهشناس این پارک، گفته است خیلی هم مطمئن نیست که این سنگها آنقدر حائز اهمیت و مهم باشند که رولاند میگوید.
او بهتازگی در مصاحبه با رسانهها بیان کرد: «در جامعه علمی اختلاف نظرهای بسیاری پیرامون چگونگی تفسیر این ردپاها، چگونگی تخمین قدمتشان و بهویژه چگونگی تشخیص گونهی جانوری مرتبط با آنها وجود دارد.» بااینحال، نبل میپذیرد که این کشف به هر صورت مهم و ارزشمند است؛ ولی شاید نه به آن اندازه باورنکردنیای که رولاند فکر میکند.
خب البته این تقریباً ذات همه روشها و رویکردهای علمی است؛ کارشناسان کشفیاتی را انجام میدهند و سپس در میان گروههای حرفهای خود پیرامون مزایا و اهمیتهای آن بحث میکنند.
و ما نیز، بهعنوان «انسانهای عادی» که در این حوزهها تخصص چندانی نداریم، از کشفیات، نکات جدید، و پیشرفتهای صورت گرفته بهره میبریم؛ چه اهمیت و شگفتی آنها برای متخصصان کم باشد و چه زیاد.
خیلی مهم نیست که این قطعهسنگ واقعاً 313 میلیون ساله است یا کمی کمقدمتتر؛ ردپاهای روی آن بههرحال نکات بسیاری را درباره گونههای جانوریای که زمانی در گذشته دور در دره گراند کانیون میزیستهاند به ما میآموزند.
منبع: thevintagenews.com