نان تموشی بیشترین شباهت را به نان کرپ دارد. نان تموشی را در شهرهای جنوبی ایران میپزند. پخت این نان بیشتر در شهرهای استان هرمزگان و به خصوص جزیره هرمز رایج بوده و از آرد گندم تهیه میشد. اکنون نیز پخت آن در چابهار، بندرعباس، لار، جزیره هرمز رایج است.
نان محلی توموشی (تموشی) که به آن سیلک یا تومشتی هم میگویند، یکی از پرطرفدارترین نانهای محلی جنوب کشور است، اما شهرهای مختلف استان سیستانوبلوچستان نیز از آن استفاده میکنند.
برای پختن این نان باید تابه یا پریموس مخصوص به آن خوب داغ شود، سپس آرد با آب مخلوط شده را با مقداری نمک به حالت خمیر نرم ورز داد. وقتی خمیر رقیق به عمل آمد، آن را روی تابه با دست میریزند، آنقدر که سطح نازکی از خمیر روی تابه قرار گیرد، سپس اضافه خمیر را از روی تابه برمیدارند. این نان آنقدر نازک است که آن را به برگ کاغذ شبیه میدانند.
سس با خاک سرخ
اگرچه پخت نان در شهرهای جنوبی کشور صنعتی شده، اما همچنان این نان نزد اهالی جنوب کشور محبوب است و زنان در کنار فعالیتهای روزانه خود این نان را میپزند. روی این نان هم معمولاً مایه سوراغ یا مهیاوه میریزند و گاهی نیز پنیر یا کره به آن میزنند و بیشتر اوقات آن را با روغن ماهی طعمدار کرده و در نهایت به عنوان میان وعده با چای شیرین میخورند.
برخی از زنان نیز در شهرهای هرمزگان، روی این نان یک تخم مرغ میشکنند و اجازه میدهند که نان به همراه تخم مرغی که روی خمیر زده و پهن شده بپزد. سپس با یک کفگیر، نان نازک برآمده را جمع میکنند.
روی این نان دو نوع سس متفاوت میریزند، سس مهیاوه سرشار از فسفر و چربی و کلسیم است و به آن مهیابه، ماهیاوه، مهیوه، مهوه، موه، هم میگویند. مهیاوه با ماهی ریزی درست میشود که به آن موتو، مومغ یا ساردین میگویند.
این ماهی کوچک را روی شن و ماسهها خشک کرده، کوبیده و الک میکنند و با آب و ادویههایی مانند فلفل و گشنیز و خردل و نمک مخلوط میشود. این مایه خاکستری رنگ در آفتاب نگهداری میشود و بعد از یک ماه از آن استفاده میکنند و روی خمیر نازک نان میریزند.
مایه سوراغ یا سوراخ هم در فصل ماهی به نام مومغ، با آب و نمک مخلوط میکنند و به آن خاک سرخ جزیره هرمز و پوست نارنج را اضافه میکنند. این مایه هم به رنگ قرمز است و مزه ماهی میدهد. این مایه هم روی خمیر در حال پخت ریخته میشود.
کرپ فرانسوی شیرین
نان کرپ شبیهترین نان به نان تموشی است. این نان را کریپ هم به معنی پیچاندن میگویند. کرپ از آرد گندم تهیه میشود و در بیشتر کشورهای اروپایی آن را سرو میکنند. بیشتر گردشگرانی که به شهرهای اروپایی میروند حتماً دکههای سیاری را میبینند که این نان را روی آن میپزند. درست مانند نان تموشی که در شهرهای گردشگری کنار خیابان سرو و پخته میشود.
برای تهیه کرپ، خمیر شیرین رقیق را روی ماهیتابه داغ میریزند و برای اینکه خوش طعم تر شود از آرد گندم سیاه استفاده میکنند و برای ناهار و شام سرو میشود، اما بیشترین کاربرد آن این روزها به عنوان میان وعده است درست مانند نان تموشی.
در کرپ هم به دلخواه پنیر، تخم مرغ، ژامبون و مخلفات دیگر میریزند، اما آنچه که در شهرهای توریستی و در کنار خیابان به فروش میرسد، بیشتر شیرین و با مخلفاتی مانند تکههای میوه از جمله توت فرنگی، موز، کاکائو و شکلات است. برخی از افراد کرپ را به همراه شیر در وعده صبحانه میل میکنند.
اگر دوست دارید بیشتر با مناطق جنوبی کشور آشنا شوید، راهنمای سفر به چابهار و راهنمای سفر به کیش، به همین منظور نوشته شدهاند.
تألیف: لستسکند