لباسهای سنتی(محلی) یکی از زیباترین جلوهگاههای فرهنگ ملل مختلف است. از رنگ و نقش گرفته تا طرح و اندازه، همگی نشانی از باورهای یک جامعه و روندی دارند که مردمان آن در طول سالها طی کردهاند. به هر منطقه و کشوری که سفر کنیم، لباسها محلی یکی از شاخصههایی هستند که چشممان را خیره میکنند. در این بخش با چند کشور اروپایی و لباسهای سنتیشان آشنا میشوید. لباسهایی که گاهی همچنان بخشی از پوشاک روزمره مردم هستند و گاهی هم فقط در مراسم خاص پوشیده میشوند. اما در هر صورت همچنان نقش پررنگی در جامعه دارند. اگر با تورهای اروپا مسافرت کنید میتوانید این لباس ها را ببینید و حتی آنها را خریداری کنید.
هلند
امروز در هلند همه از لباسهای مدرن استفاده میکنند، اما اگر به روستاها سر بزنید، مردمی را میبینید که همچنان لباسهای سنتی به تن دارند. لباس محلی برای مردم این روستاها، چیزی نیست که به مناسبت خاص یا در مراسم خاص پوشیده شود، بلکه بخشی از زندگی هر روزشان است. روستاهای استافورست، یورک، سپاکنبرگ، بونشوتن و وولندام در این پایبندی به سنتها پیشرو هستند.
هر منطقهای در هلند، لباس سنتی خاص خود را دارد و از روی همین تفاوت میتوان تشخیص داد که فرد اهل کجاست. اما فقط این نیست. لباسها اطلاعات بیشتری هم در اختیار بیننده قرار میدهند، مثلا مشخص میکنند که فرد پروتستان است یا کاتولیک یا مثلا اینکه عزادار عزیزی است. گاهی حتی شغل فرد را هم میتوان از این لباسها فهمید.
لباس بانوان شامل لایه اولی است که میتواند تیره یا روشن باشد اما گشاد است و تنگ نیست، روی آن، جلیقه تنگی پوشیده میشود که معمولا گلدوزی شده است. پوشش بانوان شامل دامن هم هست که معمولا دو لایه اس و هرگز کوتاهتر از قد زانو نیست. بانوان سرپوشی هم دارند که اشکال مختلفی دارند. مردان هم بلوزها و شلوارهای گشادی دارند که روی آن جلیقه میپوشند.
آلمان
در آلمان امروزی، مردم در زندگی روزمره خود، لباسهای مدرن میپوشند، اما در باواریا چنین نیست. باواریا یکی از شانزده ایالت آلمان است که از نظر وسعت، بزرگترین ایالت کشور به حساب میآید. باواریا در جنوب به اتریش میرسد و در شمال شرق به جمهوری چک. مردم باواریا سنتهایشان را گرامی میدارند و این ایالت یکی از معدود ایالتهایی است که در آن افرادی را پیدا میکنید که در زندگی روزمره خود، از لباسهای سنتی استفاده میکنند.
لباس سنتی این منطقه تِراخت نام دارد و بسیاری از اهالی باواریا، روزانه از آن استفاده میکنند، به خصوص افراد سالمندی که در روستاهای کمجمعیتتر و دورافتادهتر زندگی میکنند. البته که اصلا بعید نیست که در شهرها هم افرادی را که تراخت به تن دارند ببینید. تراخت پوشیدن در مراسمی مانند مسابقات فوتبال، غسل تعمید، عروسیها و فارغالتحصیلیها مرسوم است، اما در فستیوالها و جشنها حکم اجبار پیدا میکند. در این برنامهها، اکثر بومیان تراخت میپوشند.
در رسمی مانند جشن اکتبر، اکثرا با تراخت در مراسم حضور پیدا میکنند. رسمی که در مونیخ، بزرگترین شهر باواریا، حدود 2 هفته طول میکشد. تراخت آنقدر پرطرفدار است که گاهی توریستها هم از آن استفاده میکنند. در شهرهای بزرگ، بسیاری از کسانی که در صنعت توریسم فعال هستند، مانند رستورانداران یا مغازهداران از تراخت به عنوان لباس روزمره استفاده میکنند.
تراختِ زنانه دریندل و تراختِ مردانه لِدرهوزن نام دارد. بعضی از شرکتها در باواریا جمعه تراخت دارند و در این روز تمام کارکنان با تراخت در محل کار حاضر میشوند. دریندل شامل یک پیراهن، یک بلوز آستیندار سفید و یک پیشبند است. لدرهوزن هم یک شلوار کوتاه دو بنده است که روی سینه به هم متصل میشود.
سوئد
سامیها یک قوم بومی در شمال اروپا هستند و به شدت تمایل به نگهداشتنِ سنتها و رسوم دارند. بنابراین، تعجب نکنید اگر گروهی را با لباسهای سنتی و در حال سر و کله زدن با گوزنها ببینید. سامیهایی که در سوئد زندگی میکنند، به لباس سنتیشان کولت میگویند. سامیها معمولا هر روز کولت میپوشند و آن گروهی که در زندگی روزمره از آن استفاده نمیکنند، حتما در مراسمی مانند عروسی، میهمانی و مراسم مذهبی کولت میپوشند. کولت پیراهنی است که دور یقه، آستین، کمر و گاهی حاشیه پایینی آن نواردوزی میشود. اندازه آن به موقعیت اجتماعی فرد، سن و جنسیت فرد بستگی دارد. معمولا لباس مردان کوتاهتر از مدل زنانه آن است.
نروژ
در روز ملی نروژ، پوشیدن لباس سنتی یا بوناد جزو الزامات است. تقریبا کل نروژ در این روز بونادپوش است. بوناد را البته در مراسم رسمی هم میپوشند. این مراسم ممکن است مراسم ازدواج، فارغالتحصیلی، غسل تعمید، سالگردها و کریسمس باشد. این لباس به خصوص در مراسم تایید استفاده میشود که در آن کودک پایبندی خود به مسیحیت را تأیید میکند. البته امروز اکثر خانوادهها به عنوان هدیه مراسم تأیید به آنها بوناد هدیه میدهند.
بوناد برای اکثر مراسم رسمی مناسب است. در حضور پادشاه و ملکه، اکثرا بوناد میپوشند. این لباس از نسلی به نسل دیگر سپرده میشود که جای تعجب هم ندارد چرا که یک دست بوناد جدید حدود 3000 دلار قیمت دارد. البته بونادهای سادهتر که برای زندگی روزمره است، قیمت کمتری دارند. تقریبا 70 تا 80 درصد زنان نروژ بوناد دارند. حتی در روستاهایی مانند هاردانگر، رسم است دختران برای ازدواج بوناد بپوشند و سرپوشِ پر تزئیناتی به سر بگذارند. البته که این تزئینات هم از نسلی به نسل دیگر داده میشود.
دانمارک
دانمارکیهای امروزی، لباس مدرن میپوشند، اما در جزیره فارو مردمی هستند که دوست دارند هر از چندگاه لباسهای سنتی خود را از گنجهها در بیاورند. این لباسها در عروسیها، غسل تعمیدها و سایر مراسم مشابه پوشیده میشود. یک رسم جالب در دانمارک، باز شدن پارلمان است که طی آن تمام سیاستمداران و کشیشها، لباس بومی به تن میکنند. حتی خانواده سلطنتی دانمارک هم هنگام بازدید از این جزیره لباس سنتی به تن میکنند و البته میزبانان هم با همین لباسها از خاندان سلطنتی استقبال و پذیرایی میکنند.
اسپانیا
در اسپانیا، لباسهای سنتی را فقط در طی مراسمشان میپوشند. اسپانیاییها وقتی برای زیارت میروند این لباسها را به تن میکنند. البته این اتفاق پرتکرارتر از چیزی است که فکر میکنید. گاهی در این زیارتها مردم چنان غرق سنتها میشوند که به جای ماشین با اسب یا کالسکه به مسیرشان ادامه میدهند. هر منطقهای در اسپانیا، لباس سنتی خود را دارد، اما مشهورترین آنها که خارجیها بیشتر با آن آشنا هستند، آندالوسیا است.
در آندالوسیا، زنان لباسهای بلندی میپوشند که دامن چیندار دارد و در رنگهای تند و جذاب آماده میشود. در همین شهر است که افرادی را پیدا میکنید که همچنان از این لباسها به عنوان لباس شهری استفاده میکنند. البته چه گردشگر باشید و چه ساکن شهر، باید در جشن آوریل، لباس سنتی بپوشید.
اسکاتلند
اسکاتلند را همه به کیلت مشهورش میشناسند. اسکاتلندیها معمولا کیلت را در عروسیها میپوشند. از داماد انتظار میرود که کیلت بپوشد و سایر میهمانان هم میتوانند در این سنت او را همراهی کنند. کیلتها بخشی از مراسم رسمی دیگر هم هستند. آقایان همراه با کیلت، کت و کراوات هم استفاده میکنند تا نتیجه نهایی رسمیتر به نظر برسد. کیلتها بخشی از زندگی روزمره مردم نیستند، اما گاهی مردم برای حمایت از تیم مورد علاقهشان با این لباس به استادیوم میروند.
کلام آخر
لباسها بخش پراهمیتی از فرهنگ هستند که هم برای مردم منطقه و هم برای گردشگرانی که از منطقه بازدید میکنند جذابند. در این مطلب درباره کشورهایی خواندید که با وجود گذشت سالیان دراز و در دنیای مدرن امروزی همچنان از سنتهای خود پیروی میکنند و لباسهای محلی و بومی بخشی جدا نشدنی از فرهنگ آنهاست.
تالیف: لست سکند