بندر کنگ در استان هرمزگان یکی از بنادر مهم در میان دریانوردان و اهالی خلیج فارس است. منطقه‌ای گردشگری و تاریخی که پیوندی عمیق با دریا و دریانوردی دارد به همین دلیل جاذبه‌های آن هم به خلیج فارس متصل است. اما این بندر کوچک که در فاصله یک ساعت و نیمه تا بندرعباس قرار گرفته را کمتر کسی می‌شناسد.
شاید همین ناشناخته بودنش باعث شده تا همچنان بکر و زیبا بماند. با این وجود در این گزارش به معرفی تعدادی از جاهای دیدنی بندر کنگ می‌پردازیم تا اگر فرصتی برای رفتن به این شهر کوچک بندری پیدا کردید بدانید که هم اهالی آن به فرهنگشان اهمیت زیادی می‌دهند و هم گردشگران باید مراقب جاذبه‌های بکر و دیدنی‌اش باشند.
آنچه در ادامه مطلب خواهید خواند
1. موزه سندباد بندر کنگ
یکی از مهمترین جاهای دیدنی بندر کنگ، مربوط به موزه مردم شناسی میشود. جایی که هر گردشگری باید برود تا با آیین‌ها و اصلاً روح این شهر آشنا شود.
موزه مردم شناسی و دریانوردی بندر کنگ را تعدادی از ناخداهای قدیمی و جاشوان و ملوانان تجهیز و تکمیل کرده‌اند. همین افراد هم آن را اداره می‌کنند. هر روز عصر می‌توان آنها را دید که از گوشه و کنار به موزه می‌آیند و برای بازدیدکنندگان از خاطراتشان می‌گویند و هر آنچه مربوط به دریا و دریانوردی است را در موزه به بازدیدکنندگان توضیح می‌دهند. آنها در واقع معرّف هنر دریانوردی و لنج سازی بندر کنگ به گردشگران هستند.
ناخداهایی که در این بندر زندگی می‌کنند همان سندبادهایی هستند که روزگاری با لنج‌های بادبانی، از یمن تا آفریقا، از زنگبار تا هند می‌رفتند. خرما می‌بردند و چوب می‌آوردند و گاهی تا ۹ ماه در سفر به کشورهای مختلف برای تجارت روی دریا بودند. قطعاً شنیدن خاطرات آنها در جایی که پر از وسایل دریانوردی و لنج سازی است، لذت بخش خواهد بود. به خصوص آنکه در این موزه می‌توان نمونه‌ای از آب انبار و حجله سنتی را نیز دید و در برخی از ایام شاهد برگزاری مراسم آیینی هم بود.
2. بافت تاریخی بندر کنگ
فقط موزه، جاذبه یک شهر نیست بلکه دیدن بافت تاریخی بندر کنگ هم خالی از لطف نخواهد بود. به ویژه آنکه بافت تاریخی این شهر را باید هم در روز دید و هم در شب؛ چون در روز دیدن دیوارهای سفید در کنار گلهای صورتی جلوه‌ای خاص به این شهر در هنگام تابش خورشید می‌دهد. در شب هم بادگیرها، روشن می‌شوند و با چراغ‌های سنتی کار شده در کوچه پس کوچه‌هایش، دیدنی‌تر میشود. در هر دو حالت، گردشگران علاقه زیادی به دیدن خانه‌های تاریخی آن خواهند داشت فقط باید مراقب بود که آسایش از مردمی که در بافت تاریخی در حال زندگی هستند گرفته نشود چون فقط برخی از آنها امکان بازدید عمومی دارند. مانند خانه تاریخی یوسفی با سردر زیبایش.
3. خانه‌های تاریخی بندر کنگ
خانه یوسفی درست در بافت تاریخی قرار گرفته است و هر کسی که کوچه پس کوچه‌ها را خوب گشته باشد، حتماً آن را هم دیده که کنار خانه تاریخی یونسی قرار دارد. این دو بنای تاریخی کاربری اقامتگاه بوم‌گردی دارند و اگر مسافرانشان زیاد نباشند، می‌توان با اجازه مدیر اقامتگاه، وارد شد و از آن به عنوان یک نمونه از خانه‌های تاریخی بافت، دیدن کرد. این خانه هم مانند خیلی دیگر از خانه‌های تاریخی بافت، بادگیرهایی دارد که در شب جلوه‌ای به زیبایی‌های بندر اضافه می‌کنند.
4. بادگیر بندر کنگ
بادگیرهای بافت تاریخی کنگ مانند چراغی پر نور بر سر هر خانه‌ای روشن شده است که در روز وظیفه خنک کردن اتاق خانه‌ها را دارد. اکنون حدود 320 بادگیر در بافت تاریخی مانده که می‌توان از نمای بالا همه آنها را دید که بالای سر هر خانه‌ای ایستاده اند. اصلاً ترکیب همین بادگیرها و خانه‌های تاریخی باعث شده تا بافت شهر کنگ در فهرست میراث موقت یونسکو قرار گیرد و مسئولانش تلاش کنند تا این بافت تاریخی هم مثل سایر میراث ملموس ایران در فهرست میراث جهانی قرار گیرد.
5. خرید صنایع دستی بندر کنگ
در بافت تاریخی بندر کنگ به خانه صنایع دستی هم سری بزنید. این جا می‌توان صنایع دستی زنان را مشاهده کرد که شباهت زیادی به صنایع دستی شهرهای اطرافش دارد مانند زری دوزی، گلابتون دوزی، برقع های رنگی و نقش حنا، حصیربافی، … صنایع و هنرهای دیگری که زنان شهر همان جا آن را آموزش دیده و تهیه می‌کنند.
در این خانه تاریخی هم اتاق ویژه‌ای تزیین کرده‌اند که گردشگران از آن نیز بازدید می‌کنند. این اتاق ویژه حنابندان و عروسی بندری‌هاست که به طور خاص تزیین میشود. از این نوع اتاق‌ها در بندر کنگ می‌توان دید که برای بازدید طراحی شده‌اند. مانند اتاق‌های حجله‌ای که در پارک تفریحی بندر کنگ واقع شده است.
6. حجله بندر کنگ
اتاق حجله یکی از جاذبه‌های گردشگری بندر تاریخی کنگ شده است. اهالی استان هرمزگان رسم دارند برای عروس و داماد مراسم مفصلی بگیرند و در خانه پدر دختر، اتاق حجله‌ای را تزئین می‌کنند که از هر اتاق دیگری زیباتر و پر زینت‌تر است. در این اتاق از آئینه‌ها و آویزهای متعددی بهره می‌گیرند در گذشته هم از در و دیوار طلا آویزان بود.
عروس و داماد باید از یک هفته تا ۶ ماه در این اتاق که همه امکانات یک زندگی را داشت، می‌ماندند. حالا در پارک تفریحی کوهین، شش اتاق به سبک حجله تزئین شده که گردشگران می‌توانند برای اقامت از آن استفاده کنند. به تازگی نیز حجله بستن در فهرست میراث ناملموس مردم هرمزگان ثبت ملی شده است.
7. برکه بندر کنگ
جاذبه مهم دیگر این شهر برکه یا آب انبارهاست که از نظر فرمی شاخص‌ترین کالبد معماری در محدوده بافت تاریخی هستند. به دلیل اهمیت جمع آوری آب باران و دسترسی به آب شیرین در بندر کنگ، بناهایی با پایه استوانه‌ای و سقف گنبدی در فواصل معینی می‌ساختند. حالا این آب انبارها به تنهایی و در کنار آب انبارهای دیگر، جاذبه گردشگری شهر شده‌اند.
پارک موزه برکه آب دارای چندین برکه در کنار هم است که می‌توان یک تیر و چند نشان زد و با رفتن به این منطقه از هوش ایرانی‌ها برای استفاده از آب باران باخبر شد که چطور توانسته‌اند این فضا را با آن گنبدهای بزرگ در زمانی که از تکنولوژی برای ساخت، خبری نبوده، ایجاد کنند. این پارک موزه در خاورمیانه نظیر ندارد و به همین دلیل می‌توان گفت که تنها پارک موزه برکه خاورمیانه است.
8. بیمارستان لنج‌ها
تا به حال بیمارستان لنج‌ها رفته‌اید؟ کوهین دریا در بندر کنگ محلی است که می‌توان آن را بیمارستان لنج‌های چوبی و فایبرگلاس و فلزی دانست. اینجا، کشتی‌ها و لنج‌ها پهلو می‌گیرند و وارد می‌شوند تا جداف یا گلافان یا لنج سازان، آنها را تعمیر کنند یا از اول بسازند. اینجا را می‌توان اولین جداف در منطقه غرب استان هرمزگان دانست. دیدن ابهت لنج‌های چوبی که همگی با دست مردان پر توان ساخته شده، احساس غرور عجیبی به گردشگران می‌دهد. به خصوص اگر کار بازسازی با شعرخوانی و صدای چوب و میخ کوبیدن همراه شود.
9. قلعه سنگی هخامنشی
بندر کنگ یک قلعه برفراز شاهین کوه دارد. قلعه لشتان خود متعلق به دوره هخامنشیان است. که روی کوهی در فاصله ۶ کیلومتری از بندر واقع شده و از طریق تونل زیرزمینی به دریا راه داشته است.
برخی می‌گویند که از قلعه پرتغالیها در جنوب بلده کنگ، تا قلعه لشتان راهی زیرزمینی وجود داشته و از این راه در زمان جنگ، ذخیره و مهمات و آذوقه برای سربازان می‌بردند. اکنون حصاربندها و آثار مخروبه دیوارهای قلعه باقی مانده است.
10. مسجد دو محرابه بندر کنگ
یک اثر معماری دیگر به نام مسجد دو محرابه در بندر کنگ وجود دارد که سنگی است و بقایای آن هنوز به جا مانده. مسجد دومحرابه در ضلع غربی و رو به روی هسته شهر واقع شده است و دارای دو طبقه مجزاست که هر کدام از این طبقات محراب جداگانه و وسعتی بالغ بر ۴۵۱ مترمربع دارد. این مسجد را با مصالح سنگی رسوبی و مرجانی با ملات ساروج ساخته‌اند. در ضلع جنوبی آن هم آثاری از حمام سنتی در سال ۹۷ کشف شده است.
11. قلعه پرتغالی‌های کنگ
پیش‌تر در لست سکند، درباره قلعه‌های متعدد جنوب ایران صحبت کردیم که در قرن 16 میلادی نواحی جنوبی ایران تحت استعمار پرتغالیها قرار داشت. در بندر کنگ هم شما می‌توانید شاهد یکی دیگر از این قلعه‌ها باشید که شدیدا تخریب شده است و به غیر از یک برج و خرابه‌هایی در اطراف چیز دیگری از آن باقی نمانده است، اما میراث مهمی از دوران صفویه و از جاهای دیدنی بندر کنگ محسوب می‌شوند.
12. برکه دریا دولت
یکی دیگر از جاذبه‌های کهن بندر کنگ برکه دریا دولت است که با داشتن عمق چهارده متری و دهانه بیست و هشت متری به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آب‌گیرهای ایران شناخته میشود. همانطور که در تیترهای فوق توضیح داده شد. برکه‌ها یکی از جاذبه های بندر کنگ محسوب می‌شوند که مهمترین آن برکه دریا دولت است.
سخن آخر
کنگ یکی از قدیمی‌ترین بنادر ایران محسوب میشود که به دلیل تاریخ طولانی که دارد جاذبه‌های فرهنگی - باستانی متعددی در آن دیده میشود. بنابراین اگر تا کنون از این بندر بازدید نکرده‌اید به شما پیشنهاد می‌دهیم در سفر بعدیتان به هرمزگان از آثار گفته شده بازدید کنید. البته به غیر از آثار باستانی و جاهای دیدین بندر کنگ که در این متن نام بردیم، مردمان و فرهنگ غالب بر بندر کنگ بسیار منحصر به فرد است و ارزش اقامت دست کم یک روزه را دارد، به ویژه در فصل زمستان که بندر تاریخی کنگ در بهترین وضعیت آب و هوایی قرار می‌گیرد.
تألیف: تیم نویسندگان لست سکند
