در ایده‌آل‌ترین حالت و با احتساب نخستین گونه‌های یافت شده، قدمت انسان‌ها از چندین میلیون سال تجاوز نمی‌کند. اما در طبیعت شاهد جانوران بسیاری هستیم که علاوه بر صدها سال قدمت، همانند روز نخست پیدایش خود بدون تغییر مانده‌اند. در این مطلب قصد داریم با 10 تا از همین دست جانداران شما را آشنا کنیم. البته پیش از خواندن ادامه متن توجه داشته باشید که ممکن است برخی از باکتری‌ها و آغازیان حاضر، قدمت بیشتری نسبت به موارد این لیست داشته باشند.
10. دهان گرد ماهی، 360 میلیون سال
لامپری، دهان گرد ماهی یا ماهی مکنده با بیش از 360 میلیون سال یکی از قدیمی‌ترین جانوران در جهان محسوب میشود. این ماهی از نظر ریخت شناسی تفاوت‌های اساسی با سایر ماهی‌ها دارد و طبقه‌بندی کردن آن‌ها در گونه ماهی‌ها کار کاملا دقیقی نخواهد بود. لامپری را به عنوان نخستین جانور مهره‌دار می‌شناسند که گونه خون‌خوارش به دلیل تغذیه از خون سایر ماهی‌ها و جانداران آبزی نوعی انگل به شمار می‌رود.
9. تهی خار، 400 میلیون سال
تهی خار یا سیلکانت، ماهی درشت پیکری است که با گذشت بیش از 400 میلیون سال کماکان ظاهر اولیه خود را حفظ کرده است. تهی خار دارای 4 باله عجیب است که همانند پا از زیر شکم این ماهی بیرون زده است. به همین دلیل یکی از نظریات محتمل پیرامون تکامل جانوران چهار پا به ماهی تهی خار مرتبط میشود. متاسفانه به دلیل فعالیت‌های انسانی مانند ایجاد میدان‌های نفتی در آب‌ها، انقزاض این ماهی در سالیان نزدیک، دور از انتظار نخواهد بود.
8. کوسه فیلی، 400 میلیون سال
همانطور که در ابتدای متن اشاره شد، جانوران این لیست از جنبه‌های مختلفی منحصر به فرد هستند و این مورد درباره کوسه فیلی هم به چشم می‌خورد. کوسه فیلی (elephant shark) دارای کوچک‌ترین ژنوم در میان فرا رده ماهیان غضروفی است. به عبارتی کوسه فیلی جزو نخستین مهره‌‌داران کره زمین محسوب میشود. به طور کلی ماهیانی که دارای غضروف هستند قدمت بیشتری نسبت به ماهیان استخوانی دارند و کوسه‌ها اغلب در این رده بندی جای می‌گیرند و دارای اسکلت بدنی غضروفی هستند.
7. خرچنگ نعل اسبی، 445 میلیون سال
خرچنگ نعل اسبی احتمالا معروف‌ترین فسیل زنده در جهان است. فسیل زنده به گونه‌های در قید حیاتی اطلاق میشود که مدت زیادی از زمان پیدایش‌شان می‌گذرد. خرچنگ نعل اسبی نیز با بیش از 445 میلیون سال قدمت یکی از معدود جانوران خشک‌زی است که تا کنون منقرض نشده است. با این وجود خطرهای زیادی مانند استخراج خون این بندپا توسط انسان‌ها، نابودی بوم زیست و ... بقای حیات خرچنگ‌های نعل اسبی را تهدید می‌کند. سالانه بیش از 500.000 خرچنگ نعل اسبی به دلایل مختلفی جان خود را از دست می‌دهند.
6. ملوانک، 500 میلیون سال پیش
ملوانک یا ناتیلوس جانوری در شاخه نرم تنان و رده سرپایان است که طی 500 میلیون سال تغییرات ظاهری (فنوتیپی) و ژنتیکی (ژنوتیپی) نداشته‌اند. این جانوران آبزی از سخت پوستانی مانند میگوها تغذیه کرده و بین 15 تا 20 سال عمر می‌کنند. در گذشته حدود 2500 گونه ملوانگ در جهان وجود داشته که امروزه این رقم به 6 گونه کاهش یافته است.
اگر برایتان سوال شده است که چرا اکثر موارد این مطلب را آبزیان تشکیل داده‌اند، بهتر است صبور باشید و تا جاندار شمار 1 این محتوا به خواندنتان ادامه دهید.
5. کرم مخملی، 500 میلیون سال پیش
کرم مخملی یکی از سازگارترین حیوانات در طول تاریخ است که توانسته است با گذشت 500 میلیون سال از نخستین حضور خود در زمین به حیاتش ادامه دهد. تولید مثل بالا، مکانزیم تهاجمی و تدافعی پیشرفته (شلیک نوعی مخاط)، پوست حساس و ضد نفوذ آب و... برخی از دلایلی بوده که این نرم تن در طول تاریخ بودن تغییر باقی بماند.
4. عروس دریایی، 500 میلون سال پیش
عروس‌های دریایی از جنبه‌های مختلف جانوران شاخصی به شمار می‌روند. چه به دلیل نوع تکثیری که دارند و چه از نظر نامیرا بودن که در یکی از گونه‌های آن دیده میشود. همچین امکان دارد حیات عروس‌های دریایی به 600 تا 700 میلیون سال پیش نیز بازگردد که در این صورت هم رده با شانه‌داران به عنوان نخستین جانوران (دارای دستگاه) کره زمین عنوان شوند.
3. اسفنج، 600 میلیون سال پیش
در ابتدا باید اشاره کنیم که اسفنج‌ها در قلمرو حیوانات قرار می‌گیرند و نوعی جانور محسوب می‌شوند. اسفنج‌ها یکی از ساده ترین جانوران جهان به شمار می‌روند که هیچ دستگاهی در بدن خود ندارند. به عبارتی نه برای گوارش، نه برای تولید مثل و نه برای حرکت کردن هیچ اورگانی ندارند. همچنین این جانوران به دلیل مزه بد، سمی بودن و هضم سخت، مورد علاقه دیگر جانداران نیستند، البته به غیر از لاکپشت‌های پوزه عقابی که اصلی‌ترین شکارچی آنان محسوب می‌شوند.
2. شانه داران، 700 میلیون سال پیش
بحث میان قدمت عروس‌های دریایی، اسفنج ها و شانه داران بسیار پیچیده است و تا چندین سال پیش اسفنج‌ها به عنوان قدیمی‌ترین جانوران جهان در نظر گرفته می‌شدند، اما پس از تحقیقات بسیار توسط تیمی از اساتید زیست شناسی در سال 2013، مقاله‌ای در ژورنال Science منتشر شد که در آن شانه‌داران به عنوان قدیمی‌ترین جانور جهان معرفی شدند. شانه داران جانوران ریز اندامی هستند که با تغذیه از پلانکتون‌ها، تخم و لارو ماهی‌ها سبب ایجاد اختلالات اساسی در چرخه غذایی بوم زیست خود شده‌اند. (مانند اکوسیستم دریای خزر که تحت تاثیر شانه داران قرار گرفته است).
1. سیانوباکتری، 305 میلیارد سال پیش
سیانوباکتری نه تنها با قدمت بیش از 3.5 میلیارد، سال قدیمی‌ترین جاندار کره زمین محسوب میشود، بلکه نقش اساسی در پیدایش حیات خارج از آب و تکامل زیستی نیز داشته است. برای اینکه بفهمیم چگونه سیانوباکتری‌ها همچین نقش کلیدی در جهان داشته‌اند و چگونه نخستین جاندار جهان هستی شدند باید نگاهی به دو نظریه حباب و نظریه درون هم زیستی داشته باشیم. طبق بخشی از نظریه حباب، حیات نخستین بار درون آب‌ها شکل گرفته و به دلیل نبود لایه اوزون، اشعه فرابنفش خورشید امکان حیات در جایی غیر از آب را ممکن نمی‌کرد. در نظریه دوم که مکمل نظریه اول است، نخستین جانداری که دارای اندامک غشادار شد سیانو باکتری‌هایی بودند که در عوض بلعیدن (فاگوسیتوز) و هضم باکتری‌های بدون اندامکی به نام کلرپلاست‌ها، آن‌ها را به طور زنده درون خود نگه داشتند و نخستین جاندار اندامک دار حیات را بوجود آوردند.
اکنون با کنار هم گذاشتن این 2 نظریه و با دانستن این واقعیت که سیانوباکتری‌ها جانورانی فتوستنز کننده هستند (به وسیله کلرپلاست) و موجب تولید اکسیژن می‌شوند، متوجه می‌شویم که آن‌ها باعث شدند به مرور زمان علاوه بر شکل گیری لایه اوزون، در جو و فضای بیرون از آب هم اکسیژن وجود داشته باشد. اینگونه بود که ابتدا جانداران آبزی تکامل پیدا کردند، سپس جانداران آبزی به خشکی ورود کردند و این روند تکامل چند میلیارد سال دنباله دار شد.
منبع: the oldest و bestlifeonlne
