تاج محل بهعنوان یکی از عجایب هفتگانه جهان حرفهای زیادی برای گفتن دارد؛ بنایی که بهعنوان زیباترین آرامگاه جهان شناخته میشود و سمبل عشق، پاکی و درد است. تاج محل جایی است که بازدید از آن به هر گردشگری پیشنهاد میشود؛ اما نهفقط بهدلیل اینکه مسجد تاج محل، یک اثر معماری باشکوه است، بلکه بهدلیل داستان فوقالعادهای که درباره آن وجود دارد. در این مطلب از لستسکند به سراغ نکات جالب، داستانها و حقایق تاج محل رفتهایم.
تاج محل کجاست؟
تاج محل در آگرا، یکی از شهرهای توریستی هند، قرار دارد. آگرا در یکی از ایالتهای شمالی کشور هند به نام اوتار پرادش قرار گرفته است و از پایتخت کشور هند یعنی دهلی نو با خودرو کمتر از سه ساعت و نیم فاصله دارد؛ بنابراین اگر با تور دهلی به این شهر سفر میکنید، نگران دوری این بنای تاریخی از این شهر نباشید. مسجد تاج محل نهتنها یکی از معروفترین جاذبههای دیدنی هند است، بلکه میتوان آن را در زمره مشهورترین آثار دیدنی جهان در کنار برج ایفل و اهرام مصر قرار داد. حالا طبق توضیحات و نگاه کردن به نقشهای که در زیر آمده است، دقیقاً خواهید فهمید که تاج محل کجاست. مانند دانستن قیمت غذا در هند، دانستن قیمت بلیط تاج محل هم در سفر به این کشور اهمیت دارد که در ادامه قیمت بلیط این جاذبه را میبینید.
مشاهده لیست قیمت امروز تورهای هند
- قیمت بلیط تاج محل: 1100 روپیه، بازدید از مقبره اصلی 200 روپیه؛ برای کودکان زیر 15 سال رایگان
- ساعت بازدید از تاج محل: یک ساعت قبلاز طلوع خورشید تا 45 دقیقه قبلاز غروب خورشید
- آدرس تاج محل: هند، شهر آگرا، ایالت اوتار پرادش، منطقه دارماپوری
موقعیت دقیق تاج محل روی نقشه
شاهجهان و ممتازمحل
بعد از اینکه فهمیدید تاج محل کجاست، خوب است کمی هم از داستان و تاریخچه آن بدانید. معروفترین و مهمترین موردی که احتمالاً درباره تاج محل میدانید، روایت عاشقانه شاهجهان و ممتازمحل است. شاهجهان، پادشاه گورکانی، تاج محل را به یاد سومین همسر ایرانیاش یعنی ممتازمحل که نام ایرانی او ارجمند بانو بود، بنا کرد. در سال 1631 میلادی، شاهجهان همسر خود را که چهاردهمین فرزندش را باردار بود، همراه خود به جنگ برد؛ اما ممتازمحل هنگام وضعحمل جان باخت. شاهجهان در پی درگذشت محبوبترین همراه زندگیاش، خلعت شاهانه خود را با عبای سفید عوض کرد و یک سال سوگوار بود. روایتها حاکی از این است که موهای سیاه شاهجهان، در چند ماه سوگواری سفید شد.
مدتزمان و هزینه ساخت تاج محل
ساخت مسجد تاج محل در سال 1632، یک سال پس از مرگ ناگهانی ممتازمحل شروع شد و در سال 1653 به اتمام رسید؛ یعنی حدود 22 سال. در آن زمان، هزینه ساخت بنا حدود 32 میلیون روپیه شد؛ مبلغی که با تبدیل به ارزش امروزیاش بیشتر از یک میلیارد دلار میشود.
ساخت بنا و کارگران
شاید برای شما جالب باشد که بدانید در ساخت این بنای شگفتانگیز، یک ایرانی هم دخیل بوده است. معمار این بنای جادویی شخصی ایرانی به نام احمد لاهوری بود. او 20 هزار نفر ازجمله کارگران، سنگتراشان، نقاشان و خطاطان را در ساخت تاج محل به کار گرفت. حتی هزار فیل هم برای حمل سنگ و مصالح به کار گرفته شدند.
خصوصیات تاج محل
هر اثر تاریخی و دیدنی عظیمی مثل مسجد تاج محل، خصوصیات ویژهای دارد که آنها را در طول تاریخ زبانزد خاص و عام کرده است. برخی با ظاهر عجیبشان مشهور میشوند، برخی داستانهای جالبی برایشان وجود دارد و بعضی دیگر هم تاریخچه مهمی دارند. بهجرئت میتوان گفت که تاج محل همه این ویژگیها را دارد. در ادامه با برخی از خصوصیات تاج محل آشنا خواهید شد تا اگر با تور هند نوروز به این کشور سفر میکنید، آشنایی بیشتری با خصوصیات تاج محل داشته باشید و در کنار شناخت رسوم عجیب هند، با عجایب این بنا هم آشنا شوید.
مصالح مصرفی
این عمارت باعظمت از سه طرف با دیوارهایی از سنگ قرمز محصور شده است. خود بنا کاملاً با سنگ مرمر سفید ساخته شده است. شاهجهان دستور داد تا بهترین نوع سنگ مرمر را از راجستان، افغانستان، تبت و چین بیاورند؛ اما این برای او کافی نبود. میگویند بیشتر از 28 نوع سنگ قیمتی و نیمهقیمتی ازجمله لاجورد در میان سنگهای مرمر کار شده است.
کتیبهها
این قسمت برای تجلیل از ممتازمحل و بهعنوان هدیهای برای او بوده است. در داخل و بیرون بنا، خوشنویسیهایی از اشعار و آیات مقدس به چشم میخورد. همچنین روی سنگ قبر هم خطوطی در ستایش ممتازمحل خوشنویسی شده است. جالب این است که در اطراف مقبره و در میان خوشنویسیها، 99 نام از نامهای خدا دیده میشود. نکته جالب دیگر اینجاست که شاهجهان تصور میکرده که خانه ممتازمحل در بهشت قرار دارد و تاج محل تصویر آن خانه روی زمین است.
تاج محل؛ نماد کمال در معماری
تاج محل یکی از متقارنترین سازههای دنیاست. چهار گوشه آن دقیقاً شبیه هم است و بهدلیل مدل ساخت و معماری خاصش، نقش هر گوشه آن متقارن و یکشکل است. شاید تنها چیزی که در این عمارت نامتقارن است، مقبره مردانه آن است که از نظر وسعت، بزرگتر از مقبره زنانه است. همچنین چهار مناره اطراف ساختمان طوری قرار گرفتهاند که در صورت وقوع حادثه، روی ساختمان نیفتند و بهسمت بیرون سقوط کنند.
تغییر چهره تاج محل
یکی از دلایل اینکه مسجد تاج محل جزو مشهورترین جاهای دیدنی هند و جهان است، تغییر رنگ این محل در ساعات مختلف شبانهروز است. سنگ مرمر سفید و صیقلی باعث میشود تاج محل در طول روز تغییر رنگ دهد؛ مثلاً صبح زود رنگ صورتی کمرنگ دارد، در ادامه روز سفید است و در شب به رنگ طلایی تبدیل میشود. تاج محل در شبهایی هم که ماه کامل است، زیبایی عجیبی دارد. میگویند تغییر رنگ تاج محل، تغییر خلقوخوی زنانه بهویژه ممتازمحل را نشان میدهد.
اتاقهای مخفی تاج محل
همواره درباره بناهای تاریخی مهم، سؤالات بسیاری وجود دارد و در پس این سؤالات، معماها و داستانهای مختلفی بیان میشود. مسجد تاج محل هم از این قاعده مستثنا نیست و رازها و افسانههای درست و غلط زیادی درباره آن مطرح است؛ مثلاً یکی از نکات جالب، اتاقهایی است که از چشم گردشگران پنهان مانده و همواره درهایش بسته است. میگویند در طبقه یا بخشی از این بنا، جایی وجود دارد که 1089 اتاق درونش پنهان شده است. اینکه در تاج محل اتاقهای مخفی وجود دارد، درست است؛ اما شاید در تعداد آنها اغراق شده باشد.
رازهای ناگفته اتاقها
چند روایت برای این اتاقهای مرموز وجود دارد. نخست اینکه میگویند شاهجهان همسرش را برخلاف رسوم رایج آن زمان، بهصورت مخفیانه مومیایی کرده و برای پنهان ماندن این قضیه، دستور داده تا مومیایی همسرش در این اتاقها پنهان شود. به همین دلیل هم درهای این اتاقها همیشه بسته مانده است. روایت دیگر درباره حبس بودن شیاطین و ارواح در این اتاقهاست؛ اما چیزی که کارشناسان میگویند این است که این بنا هنوز کامل نشده و بهعلت زیبایی تاج محل، بخشهایی از آن که شاید در حد زیبایی مسجد تاج محل نباشند؛ به نمایش گذاشته نشدهاند. به همین علت درهای آن قسمت بسته مانده تا توجه همه به زیبایی اصلی بنا معطوف باشد.
حمله به تاج محل
شورش سال 1857 خرابیهایی زیادی برای مسجد تاج محل به همراه داشت. سربازها نیز مقداری از سنگها و لاجوردها را کندند و باغ هم تخریب شد. در اواخر قرن نوزدهم لورد کورزون، نایبالسلطنه پیشین هندوستان تحت سلطه بریتانیا، دستور بازسازی تاج محل را داد و در سال 1908 این تعمیرات به پایان رسید. باغی که امروز ما میبینیم، طوری بازسازی شده تا مشخصههای چهارباغ داشته باشد. او همچنین یک لوستر به تاج محل هدیه کرد که اکنون در آنجا آویزان است.
تاج محل سیاه
در افسانهها گفته شده است شاهجهان قصد ساخت یک تاج محل دیگر را به رنگ مشکی داشت؛ اما با برکناری از سلطنت نتوانست این تصمیم را عملی کند. احتمالاً این موضوع از میان نوشتههای تخیلی جهانگرد اروپایی، ژان باپتیست تاورنیه، برگرفته شده است؛ زیرا هیچ شواهدی برای اثبات این قضیه وجود ندارد.
آیا تاج محل یک معبد شیوا بوده است؟
مساجد، آرامگاهها و معابد هند بهعلت داستانها و معماریهای ویژهشان بسیار مشهور هستند. تاج محل هم با ترکیبی از معماری هندی، ایرانی و اسلامی ساخته شده و از شاهکارهای دوره فرمانروایی گورکانیان محسوب میشود. بااینحال یک نویسنده هندی به نام P.N.Oak ادعا میکند که این بنا، معبد یکی از ایزدان هندو یعنی لرد شیوا بوده و «تجو محلایا» نام داشته است که توسط شاه هندو یعنی پارمار دیو ساخته شده بود؛ اما بعدها توسط شاهجهان تصاحب شد.
چرا تاج محل از عجایب هفتگانه است؟
عجایب هفتگانه همیشه بین مردم جذاباند و اغلب مردم بهدنبال اطلاعاتی از آنها هستند. بسیاری از مردم چنان مشتاق دیدن عجایب هفتگانهاند که برای مدیریت هزینههای سفر، تصمیم میگیرند با تور اقساطی سفر کنند تا بتوانند این عجایب را ببینند. دو فهرست از عجایب هفتگانه جهان وجود دارد که یکی در قرونوسطا تکمیل شده و دیگری هم در سال 2007 با نام عجایب هفتگانه جدید تهیه شده است. در فهرست اول، نامی از مسجد تاج محل دیده نمیشود و مواردی و اماکنی هم که در آن وجود دارد، اغلب از بین رفتهاند؛ اما در لیست جدید عجایب هفتگانه، نام تاج محل به چشم میخورد که تا این قسمت از مطلب، احتمالاً متوجه شدهاید که چرا تاج محل از عجایب هفتگانه است.
ویدئویی از تاج محل
هیچ خودرویی حق نزدیک شدن به تاج محل را ندارد!
سالهای زیادی است که برخی از نقاط هند ازجمله دهلی، با معضل جدی آلودگی هوا دستوپنجه نرم میکند و هوای بسیار آلودهای هم دارد. ازاینرو، برای مراقبت از تاج محل این دستور صادر شده است که هیچ خودرو و اتوبوسی حق نزدیک شدن به 500 متری مسجد تاج محل را ندارد. این نکته هنگامی کاربردی میشود که شما با تور نوروز به این کشور سفر کنید. چون در آن زمان، احتمال شلوغی این منطقه بالاست، نمیتوانید روی دسترسی نزدیک وسایل نقلیه به این جاذبه حساب باز کنید و احتمالاً باید چند قدمی را به پیادهروی اختصاص دهید تا به این جاذبه دیدنی برسید.
سایر نکات جالب مسجد تاج محل
تا این قسمت از مطلب، با نکات و حقایق جالبی درباره تاج محل آشنا شدید. دیگر نکات جالبی که درباره این بنای معروف وجود دارد، عبارتاند از:
سالانه هشت میلیون گردشگر به بازدید از این مکان دیدنی میروند.
بهغیر از ممتازبانو، مقبره شاهجهان نیز در بنای تاج محل قرار دارد.
ممتازبانو که هنگام مرگش تنها 39 سال داشت، به شاهجهان وصیت کرد که بعد از او دیگر ازدواج نکند؛ وصیتی که شاهجهان به آن پایبند ماند.
شرایط امروز تاج محل
امروزه تاج محل تا شعاع 17 هکتار توسط باغها، مسافرخانهها و یک مسجد احاطه شده است. تاج محل برای حفظ شکوه خود میجنگد. سنگهای مرمر شیریرنگش از آلودگیهای زیستمحیطی در امان نمانده و بهمرور رنگ زردی به خود گرفته که دلیل اصلی آن بارانهای اسیدی است. رودخانه یامونا که شاهجهان با قایق آن را طی کرد و برای اولین بار چشمش به ساختمان تمامشده رؤیاهایش، یعنی تاج محل افتاد، خشک شده است. بااینحال، شاهجهان در کنار معشوقش و در میان دیوارهای تاج محل آرمیده است؛ جایی که بهعنوان نماد عشق آنان پابرجاست.
راهکارهای خرید تور هندوستان
هند معروف به کشور هفتاد و دو ملت است و اغلب جهانگردان تمایل دارند تا برای یک بار هم که شده از آن بازدید کنند. شما هم اگر تمایل دارید تا به این کشور زیبا و عجیب سفر کنید، میتوانید تور هند را از وبگاه لستسکند تهیه کنید و جاذبههای مختلفش را مثل مسجد تاج محل ببینید. درضمن ازآنجاییکه این بنای دیدنی در شهر آگرا قرار گرفته است، میتوانید بهصورت جداگانه تور آگرا را خریداری کنید. این تور، اغلب بهصورت ترکیبی و مجموعهای از چند شهر مثل دهلی و جیپور است؛ در نتیجه این کار یعنی زدن چند هدف با یک تیر.
سخن آخر
تاج محل یکی از آرامگاههای معروف هند است که سالانه جمعیت زیادی از آن بازدید میکنند و شاید یکی از دلایل سفر به هند، دیدن تاج محل باشد. به همین دلیل برای جلوگیری از ناراحتی پیروان مذاهب این کشور، بهتر است تا کارهای ممنوع در هند را بشناسید و آنها را انجام ندهید. اگر تاکنون به هند سفر کردهاید و تاج محل را دیدهاید، چه نکتهای درباره این بنا بیشتر از هر چیز توجهتان را جلب کرده است؟