جهانگردی با خودرو شخصی چه مدارک و هزینه هایی می خواهد؟

جهانگردی با خودرو شخصی یک ماجراجویی به تمام معنا است. اگرچه این سفر بسیار لذت بخش است، اما چالش‌های بسیاری هم دارد. در چنین سفرهایی باید به جزئیات بسیاری دقت کنید، از قوانین بسیاری مطلع باشید. و طبق یک برنامه‌ریزی درست پیش بروید. رعایت نکردن هر یک از این موارد، مشکلات بسیاری به همراه دارد و از نظر زمانی و مالی ضرر می‌کنید. برای مثال، اگر از شرایط خروج از کشور با ماشین شخصی به اندازه کافی اطلاعات نداشته باشید، تا مرز کشور رانندگی می‌کنید اما اجازه خروج به شما نمی‌دهند و مجبور می‌شوید که راه رفته را بازگردید یا حتی ممکن است به دلیل رعایت نکردن برخی از قوانین جریمه شوید. تنها راه پیشگیری از چنین مشکلاتی، به‌روز کردن اطلاعات و تحقیق است.

در این مطلب از لست سکند قرار است از ابتدا تا انتهای جهانگردی با خودرو شخصی همراه شما باشیم و به شرح مدارکی که نیاز دارید، هزینه‌هایی که باید حساب کنید و نکاتی که باید در نظر داشته باشید بپردازیم تا اگر اولین سفر خارجی با خودرو شخصی را تجربه می‌کنید، نگرانی‌های شما رفع شود یا اگر برای بار چندم به ماشین از کشور خارج می‌شوید، کیفیت سفرتان را بیشتر کنید.

شرایط خروج از کشور با ماشین شخصی

اولین سوالات مسافرانی که قصد جهانگردی با خودرو شخصی را دارند در مورد مدارک مورد نیاز خروج خودرو از مرزها است. شاید برخی از شما کم و بیش با مدارکی مثل کاپوتاژ و گواهینامه بین‌المللی آشنایی داشته باشید اما اخذ هر یک از این موارد ریزه‌کاری‌هایی دارد که اگر آن‌ها را رعایت نکنید، ممکن است فرایند شما دیرتر پیش برود یا به مشکلات مختلف دیگری روبه‌رو شوید. به همین دلیل در ادامه، تمام مدارکی را که برای سفر دور دنیا با ماشین شخصی به آن نیازمندید را به ترتیب اولویت برای شما شرح می‌دهیم.

کاپوتاژ

نخستین مدرکی که برای سفر با خودروی شخصی نیاز خواهید داشت، کاپوتاژ خودرو است. کاپوتاژ مجوزی است که برای خروج از کشور و ورود به کشورهای دیگر باید به همراه داشته باشید و حکم پاسپورت برای وسیله نقلیه را دارد. کاپوتاژ از سوی دفاتر گمرک در سراسر استان‌های ایران قابل اخذ است و معمولاً به صورت یک ساله صادر می‌شود. در صورت کامل بودن مدارک، کارهای صدور این پروانه بیش از 3 ساعت زمان نمی‌برد.

همچنین به خاطر داشته باشید که تنها مالک خودرو می‌تواند کاپوتاژ خودرو را دریافت کند، بنابراین اگر خودرو به نام شما نباشد به وکالت محضری مالک خودرو نیاز خواهید داشت یا اینکه وی باید در طول سفر، شما را همراهی کند. علاوه بر آن پس از گذشت یک سال اعتبار کاپوتاژ به خودی خود باطل نمی‌شود و دارنده باید برای تمدید یا ابطال کاپوتاژ اقدام کند، در غیر این صورت با جریمه مالی مواجه می‌شود. کاپوتاژ ماشین‌هایی که بیش از 30 سال از تاریخ ساخت آن‌ها می‌گذرد ممکن است نیازمند مدارک میراث فرهنگی برای کاپوتاژ باشند.

همانطور که انتظار می‌رود اسناد ماشین‌ شما مهم‌ترین مدارکی هستند که برای کاپوتاژ خودرو به آن نیاز خواهید داشت، اما علاوه بر آن‌ها مدت اعتبار برخی از مدارک نیز حائز اهمیت است. اگرچه به هنگام ترجمه مدارک مورد نیاز برای کاپوتاژ، کارمندان مربوطه شما را راهنمایی خواهند کرد، اما به یاد داشته باشید که مدارکی که توسط مراکز رسمی ترجمه نشده باشند، فاقد اعتبار خواهند بود.

• اصل گواهینامه رانندگی معتبر جمهوری اسلامی ایران
• برگ سبز خودرو
• سند خودرو
• کارت ماشین
• گواهینامه ملی
• بیمه‌نامه خودرو
• عکس ۳ * ۴
• گذرنامه
• پرداخت هزینه‌ها (در ادامه به این موضوع پرداخته می‌شود)

کارنه دو پاساژ

هنگام فرایند کاپوتاژ ماشین، ممکن است نام کارنه دوپاساژ به گوش شما بخورد. کارنه دوپاساژ و وزن کردن وسیله نقلیه، برای ماشین‌های باری سنگین است و برای جهانگردی با خودرو شخصی، به آن‌ها نیازی نخواهید داشت. با این حال به همراه داشتن کارنه دوپاساژ در بسیاری از شرایط الزامی نیست و صرفا برای کمتر شدن اتلاف وقت و تشریفات گمرکی وسایل نقلیه سنگین  صادر می‌شود. بنابراین در لیست هزینه‌های کاپوتاژ موارد مربوط به کارنه را در نظر نگیرید.

گواهینامه بین‌المللی

پس از دریافت کاپوتاژ، مسافران باید برای دریافت گواهینامه بین‌المللی اقدام کنند. گواهی بین‌المللی در ایران به صورت یک ساله و سه ساله صادر می‌شود و به غیر از زبان فارسی به 7 زبان بین‌المللی ترجمه می‌شود. این مدرک توسط کانون جهانگردی و اتومبیلرانی جمهوری اسلامی ایران صادر می‌شود و برای دریافت آن می‌توان به دو روش حضوری و اینترنتی اقدام کرد. برای اخذ آنلاین این گواهینامه ممکن است به حداقل 7 روز زمان نیاز داشته باشید بنابراین اگر عجله دارید، بهتر است به صورت حضوری برای اخذ آن اقدام کنید.

 زمانی که گواهینامه بین‌المللی داشته باشید، علاوه بر خودروی شخصی می‌توانید با خودروهای اجاره‌ای در خارج هم رانندگی کنید. گواهینامه بین‌المللی تمدیدپذیر نیست و اگر اعتبارش به پایان برسد، باید مجدداً آن‌ را دریافت کنید. در آخر، اگر به کشورهای امارات، کانادا، آمریکا و کشورهای اروپایی سفر می‌کنید، حتما گواهینامه ایرانی خود را نیز به همراه داشته باشید. همچنین مدارک لازم جهت دریافت گواهینامه بین‌المللی عبارتند از:

• گواهینامه (حداقل یک ماه و سه روز برای گواهینامه بین‌المللی رانندگی یکساله و اعتبار حداقل سه سال برای دریافت گواهینامه رانندگی بین‌المللی سه ساله)
• عکس تمام رخ 4*3 (با حجاب اسلامی برای بانوان)
• گواهینامه بین المللی قبلی (در صورت داشتن اعتبار)
• اصل یا کپی صفحه اول گذرنامه
• تکمیل فرم درخواست
• پرداخت هزینه‌های اعلام شده
• به همراه داشتن کاپوتاژ خودرو

پلاک ترانزیت خودرو

پلاک ترانزیت به عبارتی حکم ویزای جهانگردی با ماشین را دارد که نصب آن پس از دریافت گواهینامه بین‌المللی انجام می‌شود. مثلاً اگر قصد سفر با ماشین شخصی به اروپا را دارید، باید بدانید که بدون پلاک بین‌المللی، تردد شما در هر کشوری از این قاره جرم محسوب می‌شود. بر خلاف اعتبار کاپوتاژ، اعتبار این پلاک برای خودروی شما همیشگی است و اگر می‌خواهید خودروی خود را بفروشید، باید این پلاک را پس از انتقال قطعی خودرو و با تفاهم طرفین به صاحب جدید آن بدهید. از خرداد سال 1401 تمام افرادی که سری‌های پلاک A،B،D،E را دارند، باید برای تعویض پلاک ترانزیت خود اقدام کنند.

فراموش نکنید که پلاک بین‌المللی فقط برای جهانگردی با ماشین شخصی است و نباید با این پلاک در ایران تردد کرد، بنابراین بهتر است زمانی که نزدیک مرز شدید این پلاک را به خودروی خود بچسبانید. برای نصب این پلاک ترجیحاً از بست کمربندی استفاده کنید، زیرا پس از سفر باید آن‌را باز کنید و اگر پلاک را پرچ کرده باشید، جداکردن آن سخت‌تر خواهد بود. علاوه بر این‌ها یک برچسب IR نیز دریافت خواهید کرد که جنبه تشریفاتی دارد و برای شناسایی سریع ملیت خودرو از آن استفاده می‌شود.

ویزای جهانگردی با ماشین

یکی از مهم‌ترین شرایط خروج از کشور با ماشین شخصی، همراه داشتن مدارک مورد نیاز برای راننده و تمام سرنشینان است. اگر کشوری که به آن سفر می‌کنید از کشورهای بدون ویزا برای ایرانیان است، هر مسافر باید پاسپورت معتبر خود را ارائه دهد و با پرداخت عوارض وارد خاک کشور مورد نظر شود. اما اگر به کشورهایی مثل آذربایجان می‌روید، حتما باید از قبل ویزا تهیه کرده باشید. علاوه بر بیمه شخص ثالث (کارت سبز خودرو)، ممکن است هر یک از سرنشینان به یک بیمه شخصی هم نیاز داشته باشند.

بیمه خودرو در سفر 

بیمه خودرو احتمالاً آخرین هزینه و مدرکی باشد که در برخی از موارد جزو شرایط خروج از کشور با ماشین شخصی به شمار می‌رود. قوانین بیمه خودرو در کشورهای مختلف فرق دارد. برخی از کشورها مانند ترکیه، به هنگام ورود ماشین از مرز، مبلغی را به عنوان بیمه دریافت می‌کنند. علاوه بر خرید بیمه در مرز ترکیه، در ایران هم می‌توانید بیمه این ماشین را تهیه کنید که اعتبار کمتری نسبت به بیمه‌های مرزی دارد. بیمه خودروی بین‌المللی (بیمه کارت سبز خودرو) یکی از مهم‌ترین بیمه‌هایی است که برای سفر به اروپا با ماشین شخصی به آن نیاز خواهید داشت. کارت سبز، یک بیمه شخص ثالثِ بین‌المللی است که در حال حاضر تنها شرکت ایرانی ارائه دهنده آن، بیمه ایران است. قیمت کارت سبز به نوع خودرو و مقاصد سفر شما بستگی دارد.

هزینه‌های جهانگردی با ماشین شخصی

فرقی نمی‌کند که با هواپیما، قطار، کشتی یا ماشین سفر می‌کنید، هزینه‌های سفر شما به عوامل بسیاری بستگی دارد. برای مثال اگر قصد داشته باشید که به تنهایی از نقاط دور اروپا دیدن کنید، خرید بلیط هواپیما ارزان‌تر از سفر با ماشین شخصی به اروپا است، اما اگر تعداد نفرات شما زیاد باشد و به دلیل زمان کافی، قصد داشته باشید در مسیر از کشورهای دیگر هم دیدن کنید، جهانگردی با ماشین شخصی گزینه بسیار ارزان‌تر و بهتری خواهد بود.

هزینه دریافت مدارک جهانگردی با ماشین شخصی

هزینه‌های اخذ کاپوتاژ در سال 1401 چیزی حدود 800 تا یک میلیون تومان است. در برخی از کشورهای هم مرز با ایران، مثل ارمنستان، هنگام خروج ماشین ممکن است عوارض خروج نیز از شما دریافت شود که حدود 400 تا 800 هزارتومان است. البته این عوارض خروج برای افرادی که مرزنشین هستند به میزان قابل توجهی کاهش ‌می‌یابد. علاوه بر آن، هزینه اخذ گواهینامه بین المللی در سال 1401، 240 هزار تومان است که پس از درخواست و دریافت پیامک صدور، حداکثر تا 48 ساعت بعد به ساکنین تهران، و 7 روز به ساکنین شهرستان تحویل داده می‌شود.

هزینه بنزین در جهانگردی با ماشین شخصی

هزینه بنزین یکی از چالش برانگیزترین مسائل سفر دور دنیا با ماشین شخصی است. با توجه به اختلاف ارزش ارز در کشورها، هزینه بنزین ممکن است سر به فلک بکشد. خصوصاً اگر قصد سفر به اروپا با ماشین شخصی را داشته باشید. از طرفی اگر قرار است به شهرهای نزدیک مرز ایران سفر کنید، مانند شهر وان ترکیه، ممکن است اصلا نیازی به سوختگیری نداشته باشید. فراموش نکنید که اگر مدت زیادی (سه ماه) از آخرین خروج ماشین شما از مرز نگذشته است، باید ما به التفاوت پول بنزین باک خود را نسبت به کشور مقصد بپردازید و اگر این کار را نکنید ممکن است جریمه بنزین خروج از کشور شامل حال شما شود.

برخی از افراد فکر می‌کنند که ما به التفاوت پول بنزین به مقدار بنزینی که در باک ماشین وجود دارد بستگی دارد. به همین دلیل سعی می‌کنند با باک کم بنزین از مرز عبور کنند در صورتی که برای محاسبه این مبلغ، مقدار بنزین باقی‌مانده در باک شما اهمیتی ندارد و نسبت به کل ظرفیت بنزین ماشین حساب می‌شود. بنابراین بهتر است قبل از خروج باک ماشین خود را در ایران پر کنید.

سایر هزینه‌های جهانگردی با ماشین شخصی

هر مسافری در طول سفر با هزینه رفت و آمد در شهر و کشور مقصد سروکار دارد. اگر با ماشین شخصی خود سفر می‌کنید از پرداخت هزینه تاکسی یا سردرگمی هنگام استفاده از وسایل نقلیه در امان خواهید بود. از طرفی می‌توانید وسایل مورد نیاز برای کمپ در طبیعت را به همراه ببرید و در هزینه‌های اقامت صرفه جویی کنید. خوب است بدانید، افرادی که جهانگردی با خودرو شخصی را تجربه می‌کنند می‌توانند در هتل‌های ارزانی که از شهرهای اصلی دور است اقامت کنند که این موضوع در کاهش هزینه‌ها به شدت تأثیر گذار است. با این حال از هزینه‌های استهلاک خودرو و جریمه نیز غافل نشوید. همچنین به نرخ جرایم رانندگی در کشورهایی که قصد دارید در آن‌ها رانندگی کنید را نیز دقت کنید.

با ماشین شخصی امکان سفر به کدام کشورها وجود دارد؟

معمولا مقاصدی که ایرانیان برای سفر با خودروی شخصی انتخاب می‌کنند شامل کشورهای همسایه، یعنی ارمنستان، جمهوری آذربایجان، عراق، ترکیه و ... می‌شود. اما بدانید این مقاصد محتمل تنها گزینه‌های موجود برای این شیوه از سفر نیستند و تا زمانی که اشخاص شرایط و مدارک لازم را فراهم کنند امکان بازدید از کشورهای دورتر را هم خواهند داشت. برای مثال بد نیست به بنیامین رضایی، جهانگرد ایرانی اشاره کنیم که با خودرو شخصی خود  طی 80 روز به دور اروپا سفر کرد. جهت شنیدن تجارب و چگونگی این کار، می‌توانید به قسمت ششم پادکست رادیو ماجرا، سفر با 207 به دور اروپا در 80 روز رجوع کنید.

نکات مهم درباره سفر خارجی با ماشین شخصی

فارغ از مسیر و روش سفر، هر مسافرتی پیچ و خم‌های بسیاری دارد و کوچک‌ترین سهل انگاری در مورد هر یک از این پیچ و خم‌ها ممکن است مشکلات بسیاری را به دنبال داشته باشد. اگر قصد دارید جهانگردی با ماشین را تجربه کنید باید بدانید که تمام چالش‌هایی شما در رعایت شرایط خروج از کشور با ماشین شخصی محدود نیست و علاوه بر آن باید به نکات ظریفی توجه کنید که عدم توجه به هر یک از آن‌ها ممکن است سرنوشت سفر شما را تحت شعاع قرار دهد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این نکات می‌پردازیم:

تحقیق در مورد شرایط جاده‌ای

حتما قبل از جهانگردی با خودرو شخصی در مورد جاده‌هایی که به عنوان مسیر انتخاب کرده‌اید، تحقیق کنید. انجام این کار با استفاده از دنیای امروز کار چندان دشواری  نیست. مجتمع‌های رفاهی و معروف در جاده‌ها را از طریق نقشه شناسایی و نظرات مسافران آن‌ها را مطالعه کنید. شرایط نا به سامان آب و هوا در یک جاده ممکن است به قدری شدید شود که سلامت شما و سایر سرنشینان را به خطر اندازد. به همین دلیل سفر خود را با یک برنامه ریزی دقیق زمانی تنظیم کنید.

استراحت هنگام جهانگردی با ماشین شخصی

جهانگردی با ماشین شخصی به معنای لذت بردن از مسیر است. در این سفر ماجراجویانه امنیت شما و همسفران شما در اولویت است و خواب آلودگی در جاده بزرگ‌ترین تهدید است و بهترین راه برای جلوگیری از آن، بازدید از روستاهای و شهرهای بین راهی و استراحت در آن‌ها است. اقامتگاه‌های چنین شهرهایی معمولا ارزان‌تر هستند و همیشه ظرفیت کافی دارند. قبل از انتخاب هتل و مهمان‌خانه‌های کشورهای مقصد حتما در مورد آن‌ها تحقیقات لازم را انجام دهید. اگر برای استراحت هنگام رانندگی، قصد کمپ در طبیعت را دارید، دقت به تابلوهای امکان کمپ و ایمن بودن منطقه را فراموش نکنید.

آگاهی از قوانین رانندگی کشورهای مقصد

از آن‌جایی که اصلی‌ترین قوانین رانندگی توسط فدراسیون بین‌المللی رانندگی در جهان تنظیم شده است، رانندگی در کشورهای مختلف به دلیل فرهنگ‌های رانندگی مختلف، قوانین بیمه، هنجارهای اجتماعی و ... ممکن است تفاوت‌های بسیاری داشته باشند. برای مثال بوق زدن در بسیاری از کشورها با واکنش منفی بقیه همراه است و فقط در شرایط اضطراری انجام می‌شود. بهتر است به محض شروع رانندگی در یک کشور خارجی، رفتار و طرز رانندگان مقصد را بررسی کنید و اگر با عادت‌های رانندگی شما هم‌خوانی ندارد، سعی کنید با شرایط سازگار شوید.

وضعیت فنی درست

دیگر نکته‌ مهمی که باید برای سفرهای های خارجی در نظر گرفت، وضعیت سلامت خودرو است، خودروی شما در این سفر مهم‌ترین نقش را بر عهده دارد و لازم است با بررسی کامل اطمینان حاصل کنید که ماشین مورد نظر می‌تواند نقش خود را به خوبی ایفا کند. از این جهت پیش از سفر کردن مواردی مانند چک کردن عمر تایر، وضعیت جلوبندی، تعویض برخی از قطعات فرسوده خودرو و...  را فراموش نکنید. ضمن اینکه جهت کاهش هزینه‌های احتمالی توصیه می‌شود برخی از قطعات مصرفی ماشین را مانند شمع یا فیلتر هوا و اقلام اورژانسی مانند آچار بکس، تایر زاپاس و مثلث خطر را به همراه داشته باشید.

سخن آخر

اگرچه پیشرفت فناوری همیشه در جهت تسریع کارها حرکت کرده است، با این حال سفر از آن دسته اموری است که گاه دلمان می‌خواهد به کندی پیش رود و به پایان نرسد تا بتوانیم حداکثر لذت را از مسیر ببریم. به همین دلیل بسیاری از سفر دوستان رویای سفر دور دنیا با ماشین شخصی را دارند. فارغ از لذت غرق شدن در جاده‌ها، ماجراجویی جهانگردی با خودرو شخصی، چالش‌هایی بسیاری  دارد که در این مطلب سعی کردیم راه حل هر یک از آن‌ها را شرح دهیم.

از آنجایی که قوانین و شرایط در طول زمان تغییرات بسیاری دارند، پیشنهاد لست سکند به شما این است که قبل از جهانگردی با ماشین، از جدیدترین اخبار مربوط مطلع شوید تا پیشامد بدی نصیب حالتان نشود. اگر تجربه سفر خارجی با ماشین شخصی را داشته‌اید، می‌توانید دانسته‌های خود را از طریق قسمت نظرات با سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

• سفر به ترکیه، گرجستان و ارمنستان با خودرو شخصی (سفرنامه)
• تجربه سفر با خودروی شخصی به عراق
• سفر با ماشین شخصی به ارمنستان ، گرجستان ، ترکیه
• سفر با ماشین شخصی به ترکیه

تألیف: تیم نویسندگان لست سکند