آبشار لاتون در استان گیلان، ۱۵ کیلومتری جنوب شهرستان آستارا، شهر لوندویل روستای کوته کومه جای گرفته است . ارتفاع آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که از این حیث در دایره آبشارهای بلند ایران جای میگیرد. این آبشار از دامنههای شرق کوه اسپیناس سرچشمه گرفته و به رودخانه لوندویل که با طول ۱۷ کیلومتر خود نیز از کوه اسپیناس سرچشمه گرفته، سرازیر میشود و با شیب تندی به سمت کوته کومه و لوندویل حرکت کرده و در آخر وارد دریای خزر میشود. حجم آب آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است ولی در تمام فصول آب دارد.
همواره آبشار لاتون گیلان، آبشار پر آبی بوده و جریان آب در آن همیشگی است. در هیچ یک از ماههای سال خشک نمیشود اما با توجه به میزان ریزش های جوی در طول سال، آب آن کم و زیاد می شود. اگر به آبشار لاتون سفر کردید میتوانید شب را در طبیعت بکر اینجا کمپ بزنید و در همین منطقهی دلانگیز تا صبح بمانید و حتی در اینجا اتاق های کرایهای نیز اندکی دورتر از آبشار وجود دارند که می توانید آن ها را اجاره کنید. آبشار لاتون گیلان در میان جنگلی بکر قرار گرفته است. جنگلی که می توان انواع درختان میوه چون آلو، گلابی، به، گردو، سیب و فندق را در آن یافت و از میوههای خوشمزهی آن خورد.
در نزدیکی همین آبشار و در حدود ده متری آن، آبشاری با عرض بیشتر و ارتفاعی در حدود 65 متر قرار گرفته است که دیدن آن نیز خالی از لطف نیست و این آبشار هم یکی از جاذبه های بی نظیر این منطقه به حساب میآید و وقتی به سمت سرچشمه آبشار لاتون برویم میبینیم که سه آبشار ده متری و سه حوضچه طبیعی در مسیر رسیدن به این آبشار قرار دارند. از دیگر جاذبه های این ناحیه میتوان به کوه اسپیناس و قلعه لاتون اشاره کرد که برای رفتن به بالای قله اسپیناس و همچنین دیدن قلعه لاتون باید از آمادگی بدنی مناسبی برخوردار باشید زیرا که مسیر رسیدن به قلهی اسپیناس نیاز به یک کوهنوردی نسبتا طاقت فرسا دارد. قلعهی لاتون یکی از قلعههای بابک خرم الدین می باشد که در بالا دست آبشار گیلان قرار گرفته است و با نام قلعه اسپیناس یا«اسپینه» نیز شناخته میشود.
منابع: همگردی، سیری در بیابان و کویرهای ایران