دره ویژدرون در استان ایلام واقع شده است. ویژدرون یکی از درههای بسیار زیبا و دیدنی ایلام است که درفاصلهی ۲۰ کیلومتری شهرستان ایلام و درکنار سد زیبای چم گردلان در نزدیکی روستای مهر شهرستان ملکشاهی قرار گرفته است. دیوارههای سنگی و مرتفع دره که ارتفاعشان به بیش از صد متر می رسد، از دیر باز تا کنون با تنوع گیاهی و جانوری خود نظر گردشگران را جلب کرده است.
به علت وجود سد چم گردلان، امروز آب چندانی در مسیر دره وجود ندارد و تنها نشت آبهایی از سد در آن جاریست. این تنگه طی سالیان دراز در اثر حوادث طبیعی و زمینشناختی و نیز عبور سیلابهای مهیب به صورت شکافی عمیق درآمده است. جنس سنگهای مسیر تنگه از آهک با ترکیبات کربنات کلسیم است. این سنگ ها به سازند آهکی آسماری تعلق دارند. سازند آسماری از سازندهای زمین شناسی ایران است، سازند آسماری غنیترین مخزن نفتی ایران و خاورمیانه و یکی از غنیترین مخازن کربنات جهان است.
منشا اولیه این اثر طبیعی ایجاد درز و شکاف بر اثر فعالیتهای تکتونیکی منطقه روی لایههای ضخیم آهک است. عملکرد پدیدهی فرسایش به ویژه انحلال، وضعیت توپوگرافی خاص، اختلاف ارتفاع و شیب تند بخشهای بالا و پایین دست در کنار سایر عوامل طبیعی از جمله بارش و پوشش گیاهی متنوع دست به دست هم داده اند تا این اثر طبیعی شکل گیرد.
ویژ در زبان کردی به معنی عمیق و درون به معنی دره است. از این رو ترکیب واژگان ویژدرون به معنی درهی عمیق با ارتفاع زیاد است. البته ویژ به معنی باد هم بکار برده میشود. وزش بادهای مداوم شاید دلیل نام گذاری این دره باشد. طول دره در حدود ۶ کیلومتر و در ارتفاع ۸۱۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. دسترسی به این دره از طریق جادهی ارتباطی سد ایلام امکانپذیر است. دره در ضلع غربی سد واقع شده است.
منابع: همگردی، بیابان ها و کویرهای ایران، سیری در ایران