مشاهده نمایش شب‌تابی یا زیست‌تاب (biolumineszenz) اغلب یک اتفاق شاد و خوشحال‌کننده محسوب میشود. تصور کنید در حال قدم زدن در طول ساحل هستید و ناگهان با پدیده نادر و زیبای آب‌های درخشان روبه رو می‌شوید. باید به اندازه کافی خوش‌شانس باشید تا بتوانید آب‌های درخشان را ببینید، درست مانند اضافه کردن شکلات به روی یک توت‌فرنگی خوشمزه که یک رخداد خوشحال‌کننده محسوب میشود. اگرچه زیست‌تاب‌ها ممکن است به نظر یک رخداد جادویی به نظر برسد اما در واقع یک پدیده بیولوژیکی محسوب می‌گردند که شما می‌توانید برای دیدن آن برنامه‌ریزی کنید، بنابراین مشاهده این رخداد آنقدرها که به نظر می‌رسد هم تصادفی نیست.
این نور با انرژی آزاد شده از واکنش‌های شیمیایی درون موجودات زنده مختلف، از کرم‌های شب‌تاب گرفته تا کوسه، به منظور گیج کردن شکارچیان و یا جذب طعمه، تولید میشود. زمانی که موجودات به اندازه کافی از این نور در یک منطقه ساطع می‌کنند، درخشش دلربایی در محیط ایجاد می‌گردد. نمایش زیست‌تاب‌ها هرگز یک رخداد تضمینی نیست اما اگر بدانید کجا را باید نگاه کنید، می‌توانید احتمال دیدن این نورهای جادویی را برای خود افزایش دهید. در این مقاله از لست‌سکند به بهترین مکان‌ها در سراسر جهان که برای دیدن این پدیده عالی هستند، رفته‌ایم. با ما همراه باشید.
خلیج تویاما، ژاپن
آب‌های درخشان خلیج تویاما (Toyama) در ژاپن ممکن است تا قبل از اینکه متوجه شوید که پر از ماهی مرکب است، به نظر جذاب باشد. در حدود سه ساعتی در شرق توکیو، خلیج تویاما یکی از نفس‌گیرترین زیست‌تاب‌ها را در آسیا دارد. همه اینها به لطف یک نوع ماهی مرکب شب‌تاب است که در این آبها زندگی می‌کند. ماهی مرکب شب‌تاب در آب‌های خلیج تویاما از ماه مارس تا ژوئن تولیدمثل می‌کند. در طول مدت تولیدمثل آنها را به نام کرم شب‌تاب می‌شناسند زیرا در این مدت نور آبی کم‌رنگی از خود ساطع می‌کنند که اقیانوس در نور جهانی و درخشان آنها غرق میشود. هر چه تعداد این ماهی‌های مرکب بیشتر باشد نور آبی قابل بازدید درخشان‌تر میباشد.
خلیج ماسکیتو، پورتوریکو
خوشبختانه این خلیج به خاطر وفور پشه‌ها مشهور نیست بلکه بخاطر داشتن بهترین نوع زیست‌تاب‌ها در جهان مشهور است (ماسکیتو (Mosquito) در لغت به معنی پشه میباشد). این خلیج که در کتاب رکورد‌های جهانی گینس به عنوان درخشان‌ترین زیست‌تاب‌های جهان نامگذاری شده، یکی از بالاترین تراکم پلانکتون‌ها در جهان را دارد که منجر به نمایش خیره‌کننده نور آبی میشود. پلانکتون‌های ساکن در این خلیج که در ساحل جنوبی جزیره Vieques در پورتوریکو واقع شده، در زمان آشفتگی نور آبی از خود ساطع می‌کنند و این نور به مانند یک مکانیزم دفاعی برای آنها عمل می‌کند. بهترین راه برای بازدید از خلیج ماسکیتو همراه شدن با یک تور قایق‌رانی محلی است.
ساحل بندر تنگ چابهار، ایران
از سالها پیش این موجودات ریز برای چابهاری‌ها شناخته شده بودند. بیشتر چابهاری به خاطر دارند شب‌هایی را که برای شنا به دریا می‌رفتند و با تنی درخشان به ساحل برمی‌گشتند. دلیل این درخشانی عجیب مثل سایر مواردی که گفتیم و در ادامه نیز خواهیم گفت، وجود موجودات ریزی به نام فیتوپلانکتون‌ها بود و به این دلیل بدن آنها در تاریکی به رنگ آبی می‌درخشید که بر روی تنشنان فیتوپلانکتون‌های زیادی چسبیده بود و آنها را به موجودات عجیبیی تبدیل می‌کرد. فیتوپلاکنتون‌ها موجودات ریزی که به سختی قابل دیدن و جدا کردن هستند درست مانند نقطه‌های آبی در ساحل و آب‌های این منطقه از سرزمینمان می‌درخشند. البته به دلیل عدم توجه به زیست‌بوم این منطقه، متاسفانه در چند سال اخیر تعداد فیتوپلانکتون هایی که به ساحل می آید کمتر شده است.
جزایر ماتسو، تایوان
زیست‌تاب‌ها در ساحل جزایر ماتسو (Matsu) تایوان را به یک جلبک درخشان به نام نوکوتیلوکا اسکتیلانس (noctiluca scintillans) نسبت می‌دهند که در هنگام اختلال و آشفتگی نور آبی از خود منتشر می‌کنند. این پدیده فقط در ساحل جزیره اتفاق می‌افتد به قدری متمایز و خارق‌العاده است که عموما به آن «اشک‌های آبی» می‌گویند؛ زیرا نورهای آبی مانند ده‌ها اشک آبی در آب شناور می‌شوند. نور به طور عمده بین ماه‌های آوریل و آگوست قابل مشاهده هستند که جلبک‌ها بیشترین فعالیت را در این زمان از خود نشان می‌دهند.
تالاب لایم، جامائیکا
تالاب لایم (Luminous) (در لغت به معنی نورانی و درخشان) قطعا به مانند نام خود زندگی درخشانی دارد. بهترین مکان در جزیره برای مشاهده زیست‌تاب‌ها، تنها پنج دقیقه بعد از بندر فالموت (Falmouth) در ساحل شمالی جامائیکا است. میکروارگانیسم‌هایی به نام داینوفلاژله‌ها (dinoflagellates) در این آبها زندگی می‌کنند و آب‌های کم عمق و گرم را به رنگ آبی درخشان درمی‌آورند. هنگامی که وضعیت آب به هم می‌خورد، ارگانیسم‌ها (موجودات زنده کوچک) نور سبز مایل به آبی را تولید می‌کنند که طرح‌های درخشانی از ماهی‌ها و اشیا دیگر در زیر آب نمایان میشود. تورهای قایق‌رانی هر شب در این ساحل حرکت می‌کنند و به شما اجازه می‌دهند که در آب بپرید و در محاصره نورهای درخشان آبی شنا کنید.
ساحل جزیره هنگام، قشم
جزیره هنگام یکی از دیدنی‌ترین جزایر خلیج فارس است. این جزیره در ایام خاصی از سال میزبان دلفین های زیبا و تماشایی میشود. چهره ی بومی هنگام و پر رنگ بودن سنت ها در آن از جمله جاذبه های محبوبش به شمار می روند. اما این تمام جذابیت هنگام نیست. ساحل این جزیره در شب جلوه‌ی خاصی به خود می‌گیرد و به دریایی از نورهای آبی درخشان تبدیل میشود. این جزیره نیز میزبان فیتوپلانکتون‌هایی است که شب‌ها جلوه‌ی زیبایی به آن می‌بخشند. موجودات کوچکی که باعث می‌شوند این جزیره به تکه‌ای از بهشت تبدیل شود. اگر می‌خواهید شاهد دیدن این زیبایی بی‌بدیل باشید، شب هنگام به این ساحل بروید.
جزیره مددهو، مالدیو
مردم برای بازدید از مالدیو نیاز به دلایل زیست‌تابی ندارند. این کشور جزیره‌ای در اقیانوس هند به خاطر آب‌های زلال، کلبه‌های در میان آب، سواحل بکر و سفید بسیار در میان گردشگران جهان مشهور است. خوشبختانه، یکی از زیباترین مناظر مالدیو توسط مدل‌های انبوه اینستاگرامی نادیده گرفته نشده و در میان این حجم از زیبایی این کشور گم نشده است. در جزیره مددهو (Mudhdhoo)، زیست‌تاب‌ها تنها به یک خوشه از پلانکتون‌های درخشان محدود نمی‌شود، اما در قسمت وسیعی از ساحل پلانکتون‌ها پخش شده‌اند. این اثر توسط سخت‌پوستی (میگوی دانه‌ای) که نور را برای مدت طولانی‌تر نسبت به دیگر موجودات زنده منتشر می‌کنند، ایجاد میشود. به لطف این صدفیان درخشان، یک پیاده‌روی شبانه درخشان دیگر چیز جادویی در این جزیره محسوب نمی‌شود.
غارهای ویتومو، نیوزلند
غارهای ویتومو (Waitomo) در نیوزلند از دیگر پدیده‌های زیست‌تابی در جهان میباشد. البته در اینجا پدیده زیست‌تاب با دیگر زیست‌تاب‌های جهان متفاوت است و این اثر درخشان بر پایه آب نیست. نور منحصربه فردی در غارهای ویتومو توسط هزاران کرم شب‌تاب به نام Arachnocampa luminosa (گونه‌ای از کرم شب‌تاب که تنها در نیوزلند یافت می‌گردد)، تولید میشود. در اینجا سه غار برای کشف و تجسس وجود دارد که در میان آنها غار کرم شب‌تاب (Glowworm) مشهورترین و خیره‌کننده‌ترین آنها میباشد. در این غار که توسط یک قایق طی میشود، به جای اینکه به آب نگاه کنید باید به استالاکتیت‌هایی که در بالای سرتان قرار دارند، خیره شوید. این غارها را می‌توان در جزیره شمالی، حدود 2.5 ساعت در جنوب اوکلند پیدا کرد.
ساحل جزیره لارک، قشم
جزیره لارک در قشم با ۷۷ کیلومتر مربع مساحت، در تنگه هرمز قراردارد. این جزیره از کوه های آتشفشانی مخروطی شکل تشکیل شده است و به دلیل ظاهر عجیبش، در بین گردشگران ایرانی و خارجی بسیار شناخته شده و معروف است. این جزیره نیز از دیرباز میزبان فیتوپلانکتون‌ها بوده، همان موجودات ریزی که باعث می‌شوند سواحل پس از روشنایی روز و شروع تاریکی شب، به معجزه‌ای درخشان تبدیل شوند. البته میزان فیتوپلانکتون‌های این ساحل تا حد زیادی کم شده است و البته برای دیدن آنها باید چشم تیزبین داشته و صبور باشید تا بتوانید درخشش لحظه‌ای آنها را در تاریکی ببینید.
بلو گروتو، مالت
گاهی برای ایجاد نور آبی درخشان نیازی به موجودات دریایی ندارید، بلکه با شرایط توپوگرافی درست مانند یک غار دریایی می‌توانید این نور را داشته باشید. در مالت جزیره کوچکی در ساحل نزدیک ایتالیا به نام بلو گروتو (Blue Grotto) مقدار زیادی آب دست نخورده به شما ارائه می‌دهد. یک غار اقیانوسی در نزدیکی استان Wied iz-Zurrieq و در جزیره بلوگروتو دیده میشود که آبی متفاوت و درخشان با ردی از رنگ‌های نقره‌ای، قرمز، نارنجی و زرد دارد. اگرچه پدیده آبی رنگ، نتیجه تابش نور خورشید است که از ورودی باریک با آب برخورد می‌کند اما این اثر تابشی به اندازه همون پدیده زیست‌تاب‌های قبلی خیره‌کننده و حتی رنگارنگ‌تر است. برای رسیدن به گروتو، شما باید در طول مد و شرایط آرام و با استفاده از یک قایق دارای مجوز ویژه به آنجا بروید.
ساحل جزیره هرمز، قشم
پلانکتون‌های جزیره هرمز نیز مدت‌هاست درخشش سابق را ندارند ولی حیف است اگر از سواحل درخشان آبی رنگ حرف بزنیم و نامی از ساحل زیبای جزیره هرمز نیاوریم. این ساحل نیز در سال‌هایی دور، شب‌های درخشانی داشته است، شب‌هایی که لازم نبود برای دیدن یک درخشش کوچک مدت زیادی را در کنار ساحل صبر کنید، بلکه تا چشم کار می‌کرد سراسر نورهای آبی بود و زیبایی خیره کننده. امیدواریم روزی دوباره حیات دریایی متنوع و زیبای این سواحل، به آنها برگردد.
توجه: لطفا اگر نام عکاسان تصاویری که در مطلب کار شده را می‌دانید و یا تصاویر متعلق به شماست، ما را در جریان قرار دهید تا نام شما به عنوان صاحب اثر در کنار تصاویر ثبت شود.
منبع: matadornetwork
