بعداز آخرین مسافرتمون به استانبول در شهریور94، تاآخر سال کلا مسافرت رو تعطیل کردیم. همش کار و رسیدگی به امورات منزل و لذت بردن از فیلمها و عکسهای مسافرتهای قبلی، دلخوشی هامون تو چند ماه گذشته بود.دراواخر بهمن 94 بود که با شنیدن خبربرنده شدن در قرعه کشی مهمانسرای مشهد برای تعطیلات نوروز 95 از اداره مون، به فکربرنامه ریزی یک مسافرت زمینی 13 روزه با خودرو شخصی به چند استان کشورمون افتادم.از آخرین مسافرت زمینی امون به مشهد 8 سال می گذشت وخیلی مشتاق بودیم که باردیگر و متفاوت تر از قبل مسافرتی به مشهد مقدس داشته باشیم.
ویژگی این سفر این بود که می تونستیم برای اولین بار در روز تحویل سال نو(1395)در جوار حضرت ثامن الحجج باشیم.چون زمان اقامتمون در مشهد از 26 اسفند94 تادوم فروردین 95 (5 شب و 6 روز)بود و طبق عادتی که من و همسرم داریم و اون لذت بردن از جاذبه های شهرهای مسیر هستش،از قبل، مهمانسرای اداره مون تو قزوین رو برای یک شب (23 اسفند)و سمنان رو برای دوشب (24 و 25 اسفند)اقامت، رزرو کرده بودم.
بنابراین با حوصله،ساعت8 صبح روز یکشنبه 23 اسفند (که روز تعطیل هم بود) از تبریز ابتدا به سمت زنجان با خودرو شخصی حرکت کردیم.
فاصله این دو شهر از مسیر اتوبان تبریز-زنجان،285 کیلومتره وبعد از پرداخت عوارض 1000 تومانی تبریز-بستان آباد و 3000 تومانی بستان آباد- زنجان ، ساعت 1130 به زنجان رسیدیم. چون در نظر داشتیم دیدنیهای داخل شهر زنجان رو در روز آخروبرگشت ببینیم، بعد از پرداخت عوارض 2500 تومانی اتوبان زنجان-قزوین، یکراست به طرف ارگ سلطانیه که تقریبا در میانه های جاده 80 کیلومتری زنجان- خرمدره قراردارد، حرکت کردیم.حوالی ساعت 12 به شهر سلطانیه که حدود 10 کیلومتری از اتوبان با یک جاده فرعی فاصله داشت ، رسیدیم.
این ارگ در داخل شهر سلطانیه قرار دارد و هفتمین اثر باارزش و ثبت شده کشورمون( به شماره ثبت 1188تاریخ24 /4/1384) در فهرست میراث جهانی یونسکو میباشد.
ارگ سلطانیه
این ارگ بزرگترین ارگ به جا مانده از دوره ایلخانی( 713 ه. ق)است و پلان آن مربع وبه ابعاد296*314 متر میباشد.ارغون شاه ایلخانی دستور ساخت آن رادر وسط شهر از سنگهای سبز تراشیده میدهدکه اولجایتو کارنیمه تمام پدر را به سرانجام میرساند.
ارگ در ابتدا شامل دو دروازه در شمال و جنوب و 16 برج بود. ارتفاع دیوارها 10 متر و عرضشان طوری بود که 4 سوار به راحتی در کنار یکدیگر میتوانستند حرکت کنند. بالای برجها بصورت کنگره و دورادور ارگ را خندقی محصور کرده بود.
داخل ارگ بناهای متعدد حکومتی و در قسمت جنوبغربی(همانجا که گنبد قرار دارد) آرامگاه سلطان محمد خدابنده قرار داشت که اکنون بقایای آن بخصوص گنبد از آن زمان باقیمانده است.گنبد سلطانیه از نظر ارتفاع بعد ازکلیسای سانتاماریا فلورانس(86متر) و مسجدایا صوفیا استانبول(56 متر) با 48.5 متر سومین گنبد مرتفع جهان میباشد.قطردهانه داخلی هم 25.5 متر میباشد.البته اطلاعات در مورد این ارگ بسیار زیاده که بخاطر طولانی شدن سفرنامه از آنها صرفنظر میکنم.
درمحوطه بالای گنبد که با پله به طبقات دوم و سوم راه داشت، مناظر بسیار زیبای اطراف ارگ و شهر سلطانیه بخوبی قابل مشاهده بود.
دورنمای شهر و اطراف ارگ سلطانیه
در نزدیکی های شهر سلطانیه ،مقبره ملا حسن کاشی،مقبره و خانقاه چلبی اوغلو، محوطه تپه باستانی نور(تپه ناهور) و کمی دورتر (حدود 125 کیلومتر) غار کتله خور قرار دارد که همگی از آثار باستانی و زیبای شهرستان زنجان است که به علت ذیق وقت فرصت مشاهده آنهارو به زمان دیگری موکول کردیم.
ساعت13.30 سلطانیه رو به مقصد قزوین ترک کردیم. بعد از 10 کیلومتر حرکت در اتوبان(50کیلومتری اتوبان زنجان-قزوین) به مجتمع پذیرائی بین راهی "شهرآفتاب ابهر" رسیدیم. محیطی بسیار مناسب با رستورانی بزرگ،زیبا ،تمیز،کادر خوش برخوردو دورنمای عالی ، محلی جهت استراحت ، اقامه نماز و صرف ناهار با غذائی بسیار خوشمزه بود.بعد از صرف ناهار، ساعت 1430 به مسیرمون ادامه دادیم.فاصله خرم دره تا ابهر 10 کیلومتره وفاصله ابهر تا قزوین 100 کیلومتر(از این مجتمع پذیرائی تا قزوین 140 کیلومتر فاصله داشتیم).
درست در میانه جاده ابهر- قزوین شهر تاکستان قرار داره که انگورهای آنجا شهره عام و خاص است و جالب بود که در این فصل که فصل تولیدانگور نبود، جعبه های انگورسردخانه ای به فراوانی در کنارجاده به چشم میخوردکه فروشندگان به مسافران عرضه میکردند.
ساعت 16به شهرقزوین رسیدیم.استان قزوین یکی از کهن ترین حوزه های تمدن ایران محسوب می شود که سابقه سکونت در آن به 9 هزار سال پیش می رسد.قزوین در زمان تیموریان بعد از سمرقند بزرگترین و آبادترین شهر ایران بود.در قرن دهم ودر زمان پایتختی صفویان، دوره درخشانی از عمران و توسعه شهری را شاهد بود.
متاسفانه این استان با داشتن حدود 2500 اثر ثبت شده فرهنگی،تاریخی که بیش از دو برابر آثار ثبتی استان اصفهان (اصفهان حدود950 اثر ثبت ملی دارد)و دو برابراستان آذربایجان شرقی(با 1200اثر ثبت ملی) را درخود جای داده، به نظر من هنوز که هنوز است بسیار مظلوم ،مهجورو ناشناخته باقی مانده و جای پیشرفت بسیاری در تمام عرصه ها دارد.
بعد از پیدا کردن مهمانسرای اداره مون واسکان دراونجا و کمی استراحت، به گشت در شهر پرداختیم. ابتدا به دیدن حسینیه مرحوم حاج محمدرضا امینی رفتیم.قسمتی از یک عمارت گسترده و تودرتو و بسیار زیبابود که در سال 1275 ه. ق(حدود160سال پیش) احداث شده و اکنون این کاخ موزه زیر نظرمیراث فرهنگی شهرستان قزوین ودر معرض دیدعموم مردم می باشد.
این حسینیه دوتا حیاط شمالی و جنوبی و سه تا تالار شرقی-غربی داردکه به موازات هم قرار گرفته اند.سردابه،آشپزخانه،انبارها و شربت خانه در طبقه زیرین واقع شده که ابتدا به دیدن آنها رفتیم.
طبقه زیرین حسینیه امینی ها در قزوین
تالارهای طبقه بالا بوسیله پنج دریهای متحرک مشبک از هم جدا می شدند.تالار میانی بزرگتر از دوتالار دیگربود(18*5 متر)دو تالار دیگر هردو10*5 متر بودند.تزئینات گچ بری،نقاشی روی چوب،آئینه کاری در سقف،دیوارها،طاقچه ها،رف ها و دیوارواره های چوبی بسیار چشمگیر ودر حد شاهکار بود.
تالار میانی طبقه دوم حسینیه امینی ها
سپس به خیابان سپه رفتیم که نخستین خیابان به سبک امروزی در ایران هست که بصورت سنگفرش و متمایز از سایر خیابانها در مرکز شهر قرار داشت.
نخستین خیابان به سبک مدرن در ایران
درانتهای شمالی این خیابان ،سردر عالی قاپورا دیدیم.
سردر عالی قاپو
ازبین هفت در ورودی به ارگ صفوی تنها دراصلی و جنوبی که به آن "عالی قاپو" می گفتند، به نخستین خیابان طراحی شده ایران و میدان شاه باز می شد .سردررفیع 17متری ، مزین به کتیبه ای از علیرضا عباسی است وپس از جلوخان به هشتی محتشم بنا می پیوندد.دوگوشواره بلند در طرفین سر در وجودداره که محل کوفتن نقاره بود.از ویژگی های این بنا می شه به تزئینات مقرنس کاری،طاق نماهای متعدد و نقوش سحرانگیز دیواری اشاره کرد.
سمت راست خیابان محوطه ارگ صفوی که زمینی در حدود 500*400 متربود، ابتدا ساختمان سه طبقه قدیمی و زیبای نمایندگی وزارت امورخارجه در خارج از محوطه ارگ قرارداشت و سپس چسبیده به محوطه شرقی ارگ در خیابان شرقی به نام خیابان هلال احمر (که از جنوب به شمال یکطرفه بود)،موزه قزوین واقع شده بود.
در اواسط خیابان غربی ارگ به نام خیابان پیغمبریه(که از شمال به جنوب یکطرفه بود)،و درآستان مقدس چهارانبیا که آرامگاه چهارتن از پیامبران بنی اسرائیل به نامهای سلام،سلوم،سهولی و القیامی باشد، مراسم عزاداری حضرت فاطمه زهرا(س) برگزار شده بود.
آستان مقدس چهارانبیا
درقسمت شمالی محوطه ارگ یا دولتخانه صفوی و مشرف به سبزه میدان(میدان بافت مرکزی شهر)،ساختمان جالب و قدیمی در باغی زیبا قرار داشت که موزه چهلستون نام داشت.این عمارت که در زمان صفویه حرم خانه شاه طهماسب بود، به کلاه فرنگی وعمارت شیروانی شهرت داشت.
تنها کوشک باقیمانده از مجموعه کاخهای سلطنت صفوی این عمارت 8 گوش با تالار مرکزی و اتاقها و رواقهای کوچک در پیرامون است و نقاشیهای دیواری مکتب نگارگری قزوین در طبقه نخست آن شهرتی جهانی دارد.
موزه چهلستون قزوین
بعد از گشتن بصورت پیاده درخیابانهای اطراف سبزه میدان و صرف شام با غذای معروف قزوین( قیمه نثارپلو)وگشت با خودرو در سایر خیابانهای مرکزی شهر، به مهمانسرا بازگشتیم. شاید نزدیک به 40مکان دیدنی در داخل شهر قزوین وجود داشته باشه که ما فرصت کردیم تنها هشت مورد رو آن هم بصورت گذرا در چند ساعت ببینیم.
برای مشاهده کامل جاذبه های استان قزوین(که مهمترین آنها به جز مواردی که ما دیدیم وبه آنها اشاره شد، عبارتند از:امامزاده های حسین،اسماعیل،علی،آمنه وزبیده خاتون،مسجدجامع عتیق،چند مسجد دیگر دیدنی،سرای سعد السلطنه،خانه های داعی،آرازی،شهیدی،بهروزی،گراند هتل،کلیسای کانتور،عمارت شهرداری،موزه باغستان،دروازه درب کوشک،دروازه تهران قدیم،آب انبارهای خیابان،سردار،آقا،حاج کاظم ،سقاخانه،گرمابه های قجر،صفا،باغ پرندگان البرز،امامزاده ها،کاروانسراها،پل ها،تپه های باستانی،دریاچه آوان،قلعه های قز،الموت، لمبسر،سمیران و.....)حداقل به هفت شب اقامت نیاز هست که ما دیدن آنهارو به زمان مناسب دیگری موکول کردیم.
ساعت 8.30 صبح روز دوشنبه 24اسفند دروازه رشت قزوین رو بطرف سمنان ترک کردیم.ترافیک اتوبان 105 کیلومتری قزوین-کرج روان بود، اما فاصله 25 کیلومتری کرج تا اتوبان آزادگان جنوب بعداز ایران خودروو از آنجا تا پاکدشت بسیار سنگین و پرحجم بود بطوریکه این فاصله اندک حدود دو ساعت از وقتمون رو گرفت.
فاصله اتوبان تهران - سمنان 250 کیلومتره که با توجه به ترافیک روان جاده برآوردم این بودکه تا ظهر به سمنان برسیم.بعد از گذر ازشهرهای ایوانکی و گرمسار و حدود 20 کیلومتر مانده به سمنان، نوشته تابلوئی مجذوبم کرد:سرخه زیباست.تا کنون اسم سرخه رونشنیده و این شهر رو ندیده بودم چون زمان داشتیم از ایستگاه پلیس راه به داخل شهر پیچیدیم.
در ابتدای ورودی شهر بنر بزرگی نصب شده بودکه تصویر ریاست محترم جمهوری جناب آقای دکتر روحانی در آن نقش بسته بودکه نشان ازحضورایشان درروزگذشته(23اسفند)با هیئت همراه جهت شرکت درمراسم اولین سالگردوفات والده محترمشان، حاجیه خانم پیوندی رو داشت
شهر نسبتا کوچک، آرام و تمیزی بود. شهرستان سرخه با وسعت 9222کیلومتر مربع یک شهر(سرخه) دو دهستان(هفدرولاسجرد) و 14 روستا دارد.روستای لاسجرد(مرکزدهستان لاسگرد)قدمت4000 ساله داره ودر17کیلومتری غرب مرکز شهرستان ودر کنارجاده اصلی مشهد –تهران واقع شده و روستای افتر(مرکزدهستان هفدر)در25 کیلومتری شمالغرب سرخه ودر جوارجاده اصلی سمنان –فیروزکوه قرار گرفته است.
برای وجه تسمیه سرخه آمده است :زمانی که سرخه(فرزند افراسیاب و پادشاه توران)عازم سرزمین خودبود در نزدیکی سرخه اطلاع می یابد که راه زنی به نام زین العرب با سپاهیان خود آسایش رو از مردم سلب میکند. سرخه در آنجا (سرخه کنونی)رحل اقامت افکنده چند بنای خشت و گل برپا میکند تا نابودی کامل اشرار به مبارزه می پردازد. بعدها به تعداد بناها افزوده شده وبه نام سرخه مشهور می شود.
جاذبه های گردشگری زیادی در شهرستان سرخه وجود داره که مهمترین آنها عبارتند از:قلعه جهان آباد در یک کیلومتری جنوب شهر سرخه،آستان مقدس امامزادگان سیدرضا و سیدعلی اکبردر لاسجرد،حمام بیرون دژ که در محله بیرون دژ ودر حوالی مسجدجامع و چهلستون قرارگرفته است، بقعه پیرغریب که در ابتدای ورودی سرخه ازسمت سمنان واقع شده،آرامگاه شیخ علائ الدوله سمنانی در روستای صوفی آباد،آرامگاه شیخ محمود مزدقانی درروستای مومن آباد،امامزاده شاه محمدزید ،آب انبار بیابانک،غارآهکی در روستای افتر،منطقه شکارممنوع خنار،چشمه معدنی تلخاب در 6 کیلومتری شمالغرب لاسجرد،مسجد جامع،چهلستون وآب انبار سرخه.
درفرصت کوتاهی که ما داشتیم به یکی از آثارباستانی داخل شهر به نام خانه" حاج حشمت اللشکر" که در حال بازسازی بود، سرزدیم. صاحب اصلی آن حاکم وقت منطقه "حاج حشمت خان پیوندی" بود.این بنا متعلق به دوره قاجار بوده و به دست حاج معمارباشی سمنانی ساخته شده است.
این مجموعه تاریخی شامل:چهارمنزل مسکونی،دارالحکومه،باغ،حمام،مدرسه و... بوده که اکنون دوخانه آن باقی مانده است.بادگیرهای دوقلو برفراز این بنا با تزئیناتی ناب از نمادهای شهر سرخه می باشد.این بنا نماد معماری مناطق کویری بوده وبه شماره ملی 29743 در فهرست آثارملی به ثبت رسیده است.
خانه تاریخی حاج حشمت اللشکر در سرخه
بعد از حدود یکساعتی اقامت در شهر سرخه و دیدن خانه تاریخی آن بطرف سمنان راهی شدیم. ساعت 15 به سمنان رسیدیم.
استان سمنان در دامنه جنوبی سلسله جبال البرز واقع شده و ارتفاع آن از شمال به جنوب کاسته شده و به دشت کویر ختم میشود. این سرزمین در دوران باستان چهاردهمین ایالت تاریخی "ورنه" از تقسیمات 16گانه اوستائی بود.ورنه متشکل از صفحه جنوبی البرز شامل: سمنان،دامغان،گرمسار(خوار)،مهدی شهر(سنگسر)،فیروزکوه،شهمیرزاد،لاسگرد،هفدر،ده نمک،آهوان،قوشه و نقاط کوهستانی مازندران بود.
درتمام دوران حکومت مادها و هخامنشیان،جزو ایالت بزرگ پارت به شمار می رفت.
سمنان در دوره های بعداز اسلام جزئ سرزمین تاریخی "قومس" به شمار می آمدو این نام تا آخر دوره قاجار برسرزبانها بود.استان سمنان دارای 1147 اثرتاریخی است که تاکنون 640اثردرفهرست آثارملی به ثبت رسیده است .
این استان شامل 8 شهرستان به نامهای:سمنان،شاهرود،میامی،دامغان،گرمسار،آرادان،مهدی شهر(سنگسر)و سرخه میباشد که ما در این سفر فرصت کردیم تنها قسمتهائی از شهرستانهای سمنان،مهدی شهر و سرخه رو ببینیم.
نمائی ازشهر سمنان
در ابتدای ورودی شهر در یکی از رستورانهای زنجیره ای اکبرجوجه ناهار رو صرف کرده و سپس بطرف مهمانسرای اداره امون به راه افتادیم.بعد از پیدا کردن مهمانسرا و اسکان در آن عصر و شب رو به استراحت پرداختیم.
اتاق مهمانسرای اداره مون در سمنان
صبح روز سه شنبه 25اسفند،از بلوار واقع در شمال شهر سمنان بطرف شهمیرزاد حرکت کردیم.تعریف آن را خیلی شنیده بودم و از مسافرت قبلی به مشهد تا کنون منتظر فرصتی بودم تا این شهر کوهستانی با طبیعت بکر و بی بدیلش رو از نزدیک ببینم.
درواقع هدف اصلیم ازدو شب موندن در سمنان دیدن این شهر زیبا بود.زیاد دور نبود حدود 20کیلومتر با سمنان فاصله داشت.جالب اینکه قبل از این شهر به فواصل 10 و 15 کیلومتری سمنان دو تا شهر روهم دیدیم.ابتدا "درجزین "و سپس مهدی شهر(سنگسر).
نکته بسیار جالب برام در جاده های استان سمنان تابلوهای بزرگ هشدار راهنمائی و رانندگی بودکه به مناسبت نوروز نصب شده بود و با شعاردولت تدبیر و امید رئیس جمهور محبوبمون همخوانی داشت.یکی از این تابلوها رو کنارجاده سمنان به در جزین مشاهده کردم.
تابلو هشدار راهنمائی و رانندگی استان سمنان
درجزین شهر کوچکی بود و از کنارش عبور کردیم اما سنگسر شهر ی با معماری خاص مناطق کوهستانی اش دیدنی بود.شهر سنگسر که الهام گرفته از طایفه عشایری سنگسری با گوسفندان معروف نژادگوشتی سنگسری است که از گوشت لطیف و لذیذی برخورداربوده و به همین دلیله که بهترین و لذیذترین غذای استان سمنان ته چین گوشت هستش.
بین مهدی شهر و شهمیرزاد ،منطقه خوش آب و هوائی به نام دربند وجود داشت که یک هتل 4 ستاره هم در اون منطقه احداث شده بود.
غار آهکی دربند با طول 150متروقدمت 140 میلیون ساله که دارای استالاگمیت و استالاگتیت هم هستش دراون ناحیه قرارداره که ما فرصت دیدنشو نداشتیم.از دیگر جاهای دیدنی سنگسر،چشمه آبگرم معدنی،کافر قلعه و موزه عشایر هست که برای دیدن آنها هم فرصت نکردیم چون بایستی بلافاصله به سمنان برمیگشتیم تا دیدنیهای داخل شهررو هم میدیدیم.
در ادامه بعد از چند کیلومتر به شهر زیبای شهمیرزاد رسیدیم.شهری با طبیعت کوهپایه ای با زمستانهای پراز برف و تابستانهای خنک و سرسبز.
شهر شهمیرزاد
از این شهر دو جاده جدا شده یکی به جاده هراز و فیروزکوه می رسه و دیگری مستقیما از فولاد محله به ساری راه داره. نکته جالب در شهمیرزاد فروشگاههای متعدد با نام "روحانی" بود که گویا همگی باهم فامیل بودند.به منطقه کوهستانی و گردشگاه "هفت چشمه" بربام شهر رفتیم ودرکنارصدای زیبای رودخانه آن وجیک جیک گنجشگها وآهنگ روحبخش برگ درختان که با وزش ملایم باد به صدا در آمده بودند، دقایقی به استراحت و تمدد اعصاب گذراندیم.
شیرقلعه،شهربازی،کشت و صنعت شهمیرزاد،روستای ملاده،آبشارروزبه،منطقه حفاظت شده پرور و قلعه کنگو از دیگر جاذبه های شهمیرزاد به حساب می آد که دیدن همه آنها رو به زمان دیگری مخصوصا در تابستان موکول کردیم.
شهر سمنان هم جاذبه های گردشگری زیادی داره که بعدازظهر رو به آن اختصاص دادیم.ابتدا به منطقه بازار شهر رفتیم.بازار بزرگ سمنان که قدمت 180ساله داره و به اوایل حکومت قاجار میرسه از تقاطع خیابانهای نظامی و یغما آغاز شده وتا خیابان امام خمینی(ره) ادامه دارد.از راسته بازار یا بازار بالا شروع به گشت و دیدار کردیم که 254باب مغازه داشت.دراواسط بازار به مسجد جامع رسیدیم.
بنای اولیه مسجدجامع سمنان به قرن سوم هجری تعلق داره که در زمره کهن ترین آثاراسلامی به شمارمیرود.این مسجد در دوره های سلجوقی،ایلخانی و تیموری گسترش یافته واکنون دارای شبستانهای زمستانی(زیرزمین)،شمالی،شرقی و جنوبی است.ایوان آجری به ارتفاع 21 مترکه درزمان سلطنت شاهرخ تیموری(قرن نهم هجری)احداث گردیده،دهنه ایوان 4/10 متر و حیاط مسجد به ابعاد 25*27 متر می باشد.
ایوان مسجد جامع سمنان
در نزدیکی مسجد جامع ،از موزه گرمابه پهنه دیداری کردیم.گرمابه پهنه یا حضرت از آثار قدیمی و با ارزش سمنان به شمار میرود.این حمام در سال 856 ودرزمان سلطنت ابوالقاسم بابرخان پادشاه تیموری و به دستوروزیر وی خواجه غیاث الدین بهرام سمنانی ساخته شده ومساحتش درحدود 1000 متر میباشد.
این حمام به علت کم توجهی درزمان ناصرالدین شاه ویران شده و کتیبه آن هم از بین میرود ولی در زمان سلطنت مظفرالدین شاه، بدون دخل و تصرف در سبک معماری آن تجدید بنا میشود.
موزه حمام پهنه سمنان
بیرون موزه گرمابه پهنه، تکیه پهنه قرار داشت
سردر تکیه پهنه
داخل تکیه پهنه
در ابتدای بیرونی کوچه ای که به تکیه پهنه منتهی می شد،مسجدامامزاده یحیی قرارداشت.منقول است که حضرت یحیی (فرزندبلافصل امام موسی بن جعفر)درسال 178 ه .ق در مدینه متولد شده و بیست ساله بوده که به شوق دیدار برادرش امام رضا(ع) به خراسان رهسپار میشه که در بین راه به این دیار میرسه. ایشان که تحت تعقیب ماموران مامون عباسی بود،جهت حفاظت از گزند آنها وارد گرمابه میشود اما ماموران به داخل حمام یورش برده و ایشان را به شهادت میرسانند.
آستان مقدس امامزاده یحیی در ضلع غربی تکیه پهنه
درقسمت شمالی و مقابل خیابان امام در بخش دیگری از بازار تکیه ناسار قرارداشت.
تکیه ناسار
جنب این تکیه یک قنادی سنتی وجودداشت که محل عرضه سوغات سمنان بود که ما از اونجا انواع نان:کوماج،شیرمال و بقسمات خریداری کردیم.
سوغات سمنان(انواع نانهای کماج،شیرمال و بقسمات)
ناهار رو کمی دیر و در رستوران سنتی مشاهیر واقع در میدان مشاهیردر مرکز شهر صرف کردیم.هرچند فضای سنتی زیرزمین رستوران، به زیبائی آراسته شده و آبنماها ،دکور و غذای ته چین گوشتش خوب بود، اما وضعیت عرضه غذا، قیمت و پذیرائی به شکل مناسب و میهمان پسند نبود. بعد از صرف غذا تصمیم گرفتم دیگه وقتی در شهری غذاخوری های خوبش رو نمیشناسم در مرکز شهر دنبال رستوران نگردم بلکه بهترین راه پرسش از مردم بومی وخوب اون شهره.
عصر قبل از غروب آفتاب به دیدن دروازه ارگ سمنان رفتیم که یکی از آثارملی و به ثبت رسیده کشورمون هم هست.این اثرتاریخی و زیبا در تقاطع خیابان شیخ فضل الله نوری و طالقانی در مرکز شهر قرارداشت.
سردر ورودی ارگ سمنان
بنائی که سردر ورودی ارگ دولتی سمنان رو تشکیل می داده از آثار انوشیروان میرزا ضیائ الدوله(حاکم ایالت قومس در دوره ناصرالدین شاه)می باشد.اتمام بنا در سال 1302 ه.ق ونقوش کاشیکاری بنا شامل تصویر نبردرستم و دیو سفید،فرماندهان قاجاری و خط کتیبه های آن از آثار هنری سید باقر طباطبائی سمنانی از هنرمندان بنام سمنان در دوره قاجاریه است.
نمای جنوبی ارگ سمنان
از عناصر جالب نمای جنوبی ارگ سمنان، تزئینات کتیبه ای که به شکل نیم دایره در بالای مدخل اصلی به خط نستعلیق نوشته شده بود،هستش که متن کتیبه به این صورت بود "اسلطان ابن السلطان سلطان صاحب قران،ناصرالدین شاه قاجار1302"
ساعت 8.30 صبح روز چهارشنبه سمنان رو بطرف مشهدالرضا(قبله دلها)ترک کردیم.اولین شهر بزرگ در این مسیر، شهر دامغان بود که حدود100 کیلومتر با سمنان فاصله داشت.چون این شهر رو در سفر8 سال پیش دیده بودیم تنها به خرید کمی پسته معروف دامغان که بساط وانتی های پسته فروش از چند کیلومتر مانده به شهر پهن هست، قناعت کرده و از کنارگذر شهرعبورکردیم.
فاصله دامغان تا شاهرود 50 کیلومتر بودو چون در سفرقبلی در شاهرود رحل اقامت گزیده بودیم و کل شهر و شهر بسطام رو که در نزدیکی شاهرود هست دیده بودیم که انصافا بسیارزیبا و دیدنی بودند، از کنار این شهر هم عبور کردیم.
خوشبختانه با توجه به فراوانی آثارباستانی در کشور(ایران جزئ 10کشور برتر دنیا از نظر وجود آثار باستانی میباشد) و مناطق زیاد گردشگری در جای جای مملکت عزیزمان، درهر شهرو روستائی از استانهای مختلف کشور جاهای دیدنی زیادی وجود داره که اگر حداقل در هر سال به یک استان مسافرت کرده ومتوسط یک هفته اقامت کنیم تا مناطق بارز دیدنی آنجا رو ببینیم، سی سال طول خواهد کشید تا کل کشور رو دیده باشیم. البته با توجه به مرمت وبازسازی مرتب آثار تخریب شده باستانی در سی سال بعد هم در صورت باقیماندن عمر ،میشه از این مناطق هم دیدن کرد.
رانندگی در مسیر خشک و بی آب وعلف250 کیلومتری شاهرود– سبزوار خیلی خسته کننده بود. بعد از گذر از شهر آئین های نستوه وطی مسافت 100کیلومتری، ساعت14 به شهر نیشابور (شهر شکوه تمدن ایران )رسیدیم. نیشابور به شهرگردشگری خراسان رضوی هم مشهوره و آثار تاریخی و باستانی زیادی داره بخصوص آرامگاه عطار،خیام و کمال الملک که فوق العاده دیدنی است.منتهاچون قبلا ما این مکانها رو دیده بودیم ،لزوم دیدن چندین باره برامون لذتبخش نبود.
چون زمان ناهار فرارسیده بود به داخل شهر رفته و طبق عهدی که روز گذشته با خود بسته بودم سراغ یک رستوران خوب رو از یکی از مغازه های مرکز شهر گرفتم. رستوران اعیانی رو به راحتی پیداکردم.خیابان 15خرداد بین 15خرداد 15 و 17 درست کنارخیابان.برخورد با مشتری دربدو ورود به غذاخوری،فضای داخلی،کیفیت وکمیت غذا،سرویس دهی و خلاصه همه چیز این رستوران در حد بسیارعالی بود.
صرف ناهار دررستوران اعیانی نیشابور
راضی از غذا و قیمتی که بابت آن پرداخت کرده بودیم، ساعت16 مسیر 130کیلومتری نیشابور به مشهد رو طی کرده وبا توجه به بارانی و مه آلود بودن نیمی از مسیر،ساعت 18 به مشهدالرضا رسیدیم.
شهرمشهددرارتفاع 980متری از سطح دریا، درست مقابل تبریز(بزرگترین شهر شمالغرب ایران با 2 میلیون نفرجمعیت)بزرگترین شهر شمالشرق کشور با 3 میلیون نفر جمعیت می باشد. بزرگترین رشته کوههای مشهد در شمال،هزارمسجد ودرغرب،بینالود میباشد. آب و هوای آن معتدل و متغییر و حداکثردرجه حرارت درتابستان38 (درجه سانتیگراد) بالای صفر وحداقل در زمستان 15 درجه زیرصفر مییباشد. ساعت 19 در منطقه قاسم آباد در مهمانسرای اداره مون مستقر شدیم.
با توجه به بزرگی سوئیتمون، خانم تصمیم گرفت از عموشون که تو نوشهر زندگی میکنه،دعوت کنه تا به مشهدتشریف بیارند تا چندروزی باهم بوده و موقع بازگشت هم به نوشهر برگردیم و ایشون هم قبول کرده و قرار شد تا روز جمعه با حضور ایشون ،همه باهم زائر بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) باشیم.
چون اقامتمون در مشهد 5 شب بود و فرصت کافی برای استراحت و دیدن چند تا از جاذبه های شهر رو داشتیم،روز اول(پنجشنبه 27 اسفند) قبل از ظهر ابتدا به منطقه گردشگری سپادرفتیم. این منطقه وسیع شامل :مرکز خرید الماس شرق، چند مجتمع تجاری که به بازار روسها معروف شده،مجتمع تجاری گردشگری وصال،باغ پرندگان،شهربازی(که چرخ و فلک آن از دور مشخصه ) و چندین برج مسکونی و تجاری در حال ساخت می باشد.
مجتمع های تجاری وصال و الماس شرق
در طبقه پائین مجتمع الماس شرق ،به شکل زیبائی سفره هفت سین آراسته شده بود.
سفره هفت سین در مجتمع الماس شرق
از سوغاتی های معروف خراسان که شامل:زعفران،نبات،زرشک،آبنبات(که در تبریز به آن شکرپنیر میگویند)که مرکزش شهر بجنورد هست (که موقع بازگشت از آنجا کلی آبنبات خریدیم) فروشگاهی در طبقه اول مجتمع الماس شرق با شگرد خاص و تعارف چای خوش رنگ و بوی زعفرانی مارو به داخل مغازه کشاند ودر واقع مارو نمک گیر کرد و باعث شد کلی از سوغاتی های خراسان و همچنین چای کیسه ای زعفرانی خرید کنیم.
فروشگاه عرضه سوغاتی های خراسان در طبقه اول مجتمع الماس شرق
باخرید بلیط 6000تومانی به ازائ هر نفر، از باغ پرندگان هم دیدن کردیم که شامل انواع پرندگان خشکی و آبی مخصوصا طاووسها و طاووسکهای فیروزه ای رنگ ودر نوع خود زیبا و منحصر به فرد بودند اما به دلیل ابری و سرد بودن هوا اکثرا در گوشه ای کز کرده بودند.
باغ پرندگان مجتمع گردشگری سپاد
سپس به ییلاق شاندیز رفتیم و از شهر رویائی پدیده دیدن کردیم.
میدان ورودی شهر رویائی پدیده
شهر رویائی پدیده
هایپرمارکت،یک مجتمع بزرگ تجاری در چند طبقه ، سالن پاتیناژ روی یخ در طبقه زیرزمین،چندین غذاخوری که البته بیشتر آنها فست فود بودند،افتتاح شده بود.
با توجه به اینکه خانم بنده عاشق خرید کفشه درکمال تعجب این بار برخلاف هر سفر که معمولا بیش از سه جفت کفش میخره از یکی از مغازه های فروش کفش آن مجتمع (که البته بیشتر آن دمپائی بود)به خرید دو جفت دمپائی بسنده کرد!
یکی از فروشگاههای کفش مجتمع تجاری شهر پدیده شاندیز
حوالی ساعت15 جهت صرف ناهار به یکی از رستورانهای بزرگ و معروف شاندیز رفته و شیشلیک مخصوص سفارش دادیم .
شیشلیک مخصوص شاندیز
نمیدونم من پیر شدم یا شیشلیک شاندیز آن کیفیت وکمیتی که برای اولین بار حدود 18 سال پیش خوردم رو نداشت .البته قیمت غذاها که سابقا نسبت به تبریز بسیار مناسب بود، اکنون حداقل بیست درصد گرانتر از شهر خودمون بودند.شنیدم قراره در آینده نزدیک ششلیک شاندیز و طرقبه ثبت ملی بشه و بعد از اون هم ثبت جهانی!!!!
عصر و اوایل شب رو به گشت و گذار درشهر شاندیز گذراندیم و شب به مهمانسرا بازگشتیم. جمعه ساعت 8 صبح، عموی خانم(استاد بازنشسته دانشگاه بوده و چند سالی است در ویلای خودبا همسرشان در نوشهرزندگی می کنند) که روز قبل ساعت16 از نوشهر با اتوبوس به سمت مشهد حرکت کرده بود ،بعد ازتحمل 16 ساعت مشقت سفر آن هم با 65 سال سن ،به جمعمون اضافه شد.
صبحانه رو در سوئیت مهمانسرا دور هم بخوبی و خوشی صرف کردیم و چون هر جمعه صبح در آرامگاه فردوسی برنامه شاهنامه خوانی برگزار میشه، تصمیم گرفتیم قبل از ظهر به توس رفته و عصر به زیارت آقا امام رضا (ع)بریم.
شهر توس در 24کیلومتری شمالغرب مشهد واقع شده و از تاریخ کهنی برخوردار می باشد. گستره ای با وسعت16000کیلومترمربع و شامل 4 شهر تابران،رادکان،نوغان وتروغبذ(طرقبه کنونی)بوداماامروزه توس تنها به محدوده شهر تابران اطلاق میگردد.
در بدو ورود به آرامگاه فردوسی در تابران،اطلاع یافتیم که مراسم شاهنامه خوانی از روز اول عید(روز یکشنبه)دردو نوبت صبح و عصر اجراخواهد شد.در داخل مجموعه، استاندار محترم خراسان رضوی جناب آقای علیرضا رشیدیان ، شهردار مشهد وهیئت همراه ایشان رو دیدیم که جهت هماهنگی و بازدید قبل از سال نو به آنجا تشریف آورده بودند.
بازدید استاندار و شهردار مشهد و هیئت همراه از آرامگاه فردوسی در جمعه آخر سال 94
به مناسبت حلول سال نو، میز هفت سین در جلو استخر بزرگ روبروی آرامگاه فردوسی، جلوه خاصی به این مکان فرهنگی بخشیده بود.
آرامگاه فردوسی با تزئین میز هفت سین نوروزی
براساس متون تاریخی، حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر بلند آوازه ایران و خالق شاهنامه،در سال 329ه.ق در روستای پاژ(واقع در15کیلومتری شمال مشهد در تقاطع جاده کارده به کلات)متولد و در سال 416ه.ق در توس روی در نقاب خاک کشیده است.
تندیس حکیم فردوسی در داخل مجموعه آرامگاه
گفته میشود نظامی عروضی سمرقندی در سال 510ه.ق قبر حکیم فردوسی رو زیارت کرده اما در زمان ناصرالدین شاه بنای آجری روی قبر برپا شده تا اینکه تا سال 1343 شمسی همه بناهای قبلی فروریخته ودر این سال بنای فعلی با وسعت 945 مترمربع و ملهم از شیوه معماری هخامنشی آغاز ودر سال 1347 به اتمام رسید.
طبقه تحتانی بنا دارای دیوار نگاره هائی از فریدون صدیقی با مضمون هفت خوان رستم می باشدکه به شکوه این بنا افزوده است.در روبروی بناساختمان موزه واقع شده(که دارای آثار خوب و دیدنی تاریخی می باشد) که قبل از انقلاب بعنوان محل شاهنامه خوانی احداث شده بود.در جنب و پشت موزه، آرامگاه و تندیس شاعر پرآوازه و موسیقی پژوه ، مهدی اخوان ثالث واقع شده است.
آرامگاه و تندیس مهدی اخوان ثالث
در حدود 700 متری آرامگاه فردوسی بنای با شکوهی وجود دارد که به هارونیه مشهور است.هارونیه نام جدید این مکان است(سابقه مکتوب آن به یکصد سال اخیر میرسد).نام این مکان هیچ ارتباطی به هارون الرشیدعباسی (170تا193ه.ق)ندارد.
این بنا به لحاظ کارکردخانقاه یا آرامگاهی است که در قرن هشتم هجری برروی بقایای ابنیه کهن شهر تابران ساخته شده ودر دوره تیموری سه فضای انتهائی به آن افزوده شده ودر داخل آن گچبریهای زیبائی کارشده و نمادی از وجود شخصیتهای عرفانی و فعالیتهای آنان در طوس می باشد.
بنای معروف به هارونیه
عصر همین روز جهت زیارت آقا امام رضا(ع) به سمت حرم مطهر رضوی عزیمت کردیم. فاصله مهمانسرا تا حرم زیاد بود .از میدان امام علی(ع)تا مترو در بلوار وکیل آباد با تاکسی رفتیم و از آنجا با مترو و یه قسمت کمی هم با اتوبوس بی آرتی.البته به راحتی و در کمترین زمان (هزینه رفت سه نفرمون حدود 4000 تومان شد). چون خیابانهای اطراف حرم بعلت نزدیکی به نوروز بسیارشلوغ و هزینه تاکسی بسیار بالا و زمانبر بود، این گزینه رو انتخاب کردیم. البته یه اتوبوس شرکت واحد بخش خصوصی هم از جلو مهمانسرا در ساعات مشخصی به سمت حرم حرکت می کرد که شرایط خوبی نداشت و ما از استفاده با اون صرفنظر کردیم.
طبق آمارهای رسمی سالانه حدود 20میلیون زائر و گردشگر به مشهد مقدس سفرمی کنند که حدود یک سوم آنها(حدود شش و نیم میلیون نفر) آمار نوروزی امسال است.
یکی از صحنهای حرم مطهر رضوی در روز 28 اسفند 94
بعلت ازدحام بیش از حد زائران و ابری و سرد بودن هوا، داخل ضریح و قسمتهای مسقف پرشده بود و ما حتی نتونستیم در قسمت ابتدائی کفشداری شماره 15 جائی برای نشستن و اقامه نماز مغرب و عشائ پیدا کنیم .به ناچار در صحن و قسمت روباز حرم وزیر بارش ملایم باران نماز رو اقامه کرده وشب به مهمانسرا بازگشتیم.
زیاتگاه خواجه ربیع رو تنها یک بار آن هم 18 سال پیش دیده بودم و یادم می آد اون موقع محوطه خیلی با صفائی داشت. تصمیم گرفتیم یکبار دیگر بعد از مدتها ، صبح روز شنبه ،زیارتی از اون مکان مقدس داشته باشیم.آرامگاه ربیع بن خثیم بن عایذبن عبدالله کوفی معروف به خواجه ربیع در قسمت شمال شهر مشهد انتهای خیابان خواجه ربیع(عبادی) واقع شده است.در بدو ورود ،تعدادی از گردشگران پاکستانی رو دیدیم که برای زیارت به آن مکان مقدس آمده بودند.
آرامگاه خواجه ربیع
مورخان از خواجه ربیع بعنوان فردی ادیب،لغت شناس،مفسر ومحدث یادکرده اند.همچنین وی را یکی از پارسایان هشتگانه صدر اسلام قلمدادکرده اند.در احوالات ایشان آمده است که در زمان حکومت حضرت علی(ع) خدمتش رسیده وحضرت، حکومت ری و قزوین را به ایشان سپرده اند.سرانجام خواجه ربیع پس از عمری تلاش در راه عقیده وایمان درسال63 ه.ق دارفانی را وداع گفته است.
داخل حرم خواجه ربیع
سپس در میدان دکتر شریعتی و ابتدای خیابان کوه سنگی به مرکز خرید زیست خاور سری زدیم.
درب ورودی مجتمع تجاری زیست خاور
از یکی از فروشگاه ها، که فروشنده خوش اخلاق و منصفی داشت و همه اجناسش تازه و با کیفیت بودند ،کمی عناب،زرشک،زردچوبه برای خودمون و مقداری هم سوغاتی برای فامیل، دوست و آشنا گرفتیم.
یکی از فروشگاههای مرکز خرید زیست خاور
یه مشهد داریم و یه بازار رضا.مگه میشه اومد مشهد و سری به بازار رضاش نزد.مخصوصا در شب عید که جنب و جوش مردم برای خریدواقعا دیدنیه.چون احتمال میدادیم جای پارک در اطراف بازار رضا گیر نیاریم ،ماشینمونو که روبروی زیست خاور نگه داشته بودیم، رها کرده و با اتوبوس به میدان بیت المقدس (فلکه آب)رفتیم.
جلوی در بازارامام رضا
ساعتی در داخل بازار گشتیم و طبق معمول اخلاق اکثر خانمها کمی خریدکرده و از خیابان جنب بازار هم از یکی از عطر فروشیهای معروف شهر که عطرهاش اصل فرانسه هستند، به حدیث پیامبر اکرم(ص) عمل کرده و یک سوم در آمد ماهیانه مون رو صرف خرید انواع عطرهای خوش بو و اصیل کردیم.
عقربه های ساعت نزدیک 15 رو نشون میداد ودیگه هرسه تامون خسته و کوفته شده بودیم.آدرس یه غذا خوری خوب رو در اطراف حرم از یکی از مغازه داران پرسیدم و رستوران علی واقع در اوایل خیابان امام رضا رو نشون داد.غذاخوری حدود 200 نفر طرفیت داشت وبخاطر انبوه مشتریان، جای سوزن انداختن نداشت.
زرشک پلو با مرغ در رستوران علی
غذاش خوشمزه بود ولی به نظرم کلا قیمت غذاها در مشهد بسیار بالابود.با یک حساب سرانگشتی حداقل در آمد خالص صاحب همین رستوران(که شاید سواد درست حسابی هم نداشته باشه) در روز رو ده میلیون تومان برآورد کردم!!(قیمت هرپرس زرشک پلو با مرغ که ارزانترین غذاش بود 16000 تومان که نصف سود خالص میشد سایر غذاها تا40000 تومان بود.متوسط سود خالص هرغذا 12000 تومان باحداقل 600 نفر مراجعه کننده فقط برای ناهارو300 نفرشام کل سود خالص روزانه حداقل ده میلیون تومان ).به فکر حقوق خودم تو اداره افتادم که با 18 سال زحمت درس خوندن شبانه روزی و 28 سال سابقه کار،دریافتی ماهانه ام یک پنجم در آمد روزانه اون رستوران نمیشد .واقعا آفرین گفتن داره این عدالت اجتماعیمون!!
عصر با خودرو خودمون به کوه سنگی رفتیم. اخیراساختمان موزه بزرگ خراسان در ضلع جنوبی آن افتتاح شده بود وبا آنکه در ساعات بازدید از موزه حضورداشتیم، ولی موزه بسته بود و هیچ احد و بشری در اطرافش نبود.
کوه سنگی وساختمان موزه بزرگ خراسان
تا حالا پارک کوهسنگی رو به این زیبائی ندیده بودم.گویا برای ایام نوروز شهرداری مشهد حسابی سنگ تمام گذاشته بود. پارک بسیار تمیز،هرس منظم درختچه ها، کاشت گلهای زیبا ،گلکاری مرتب و در قسمتی از پارک فایتون برای گردشگران در نظر گرفته شده بود.
قسمتهای مختلف پارک کوهسنگی
حدود دو ساعت و حتی مدتی پس از غروب آفتاب، غرق لذت در هوای لطیف،تمیز و زیبائیهای کوهسنگی بودیم و سپس به مجتمع تجاری بعثت واقع در طرقبه رفتیم. ریشه نام طرقبه بطوری که من از زبان یکی از ریش سفیدان آنجا جویا شدم، "طرق به" (راههای خوب)بوده وحتی شهرکوچکی در نزدیکی نیشابور به نام "طرق" وجود داره .
گویا در زمان جنگ بین ایران و روسیه تزاری با توجه به کوهستانی بودن منطقه، "طرقبه" تنها جائی محسوب میشد که از راه های مطمئن و خوبی برای رفت و آمد سربازان روس برخورداربود. تا ساعت 21 در آن مجتمع و شهر طرقبه به گردش و خرید پرداختیم.
مجتمع تجاری بعثت در طرقبه
لحظه تحویل سال نو(1395) را که درروز یکشنبه ، ساعت 8 صبح بود ، بخاطر ازدحام و حضورسه میلیون زائردرحرم مطهر و پیش بینی نبود جا ومکان ، در مهمانسرا جشن گرفتیم واز صداو سیما پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب رو شنیدیم که سال جاری رو سال "اقتصاد مقاومتی،اقدام و عمل" نامگذاری فرمودند.
بعد از تحویل سال، ساعت 10 صبح به طرف حرم رضوی حرکت کردیم. هوای امروز مشهد بعد از چند روز ابری و بارانی بودن، آفتابی ، صاف و تمیز بود.پیش بینی ما درست از آب در اومده و در این زمان حرم مثل روزهای عادی، خلوت شده بود و به راحتی تونستیم پس از عبور از یکی از رواقها، روضه منوره رو زیارت کنیم.خوشبختانه در ورودی صحن ها، دفاتر راهنمای زائرین وجود داشت و به زائرانی که نقشه و بروشور شهرو حرم نیاز داشتند ، باحوصله و احترام ،اطلاعات لازم توسط راهنماهای حرم داده میشد.
روضه منوره حرم رضوی
تا اذان ظهر در حرم مطهر مشغول زیارت و راز و نیاز شده و بعد از اقامه نماز ظهر و عصردر صحن جامع رضوی به امامت ایت ا.. امامی کاشانی حرم مطهر رو از درب امام رضا(ع) ترک کردیم.
اقامه نماز ظهر و عصر دراولین روز سال1395 در صحن جامع رضوی به امامت ایت ا.. امامی کاشانی
بعد از کمی گشت در اطراف حرم،برای صرف ناهار به شاندیز رفتیم.بعد از چند روزخوردن چلو با کبابهای مختلف دلمون برای یه دیزی سنگی مخصوص مشهد لک زده بود.بعد از پرس و جوی زیاد بالاخره یه رستورانی پیدا کردیم که دیزی هم داشت.
دیزی سنگی مخصوص مشهد
نکته جالب افزایش قیمت غذاها طبق تعرفه جدید اتحادیه رستوران داران مشهد بود که قیمت دیزی که تا دیروز 12000 تومان بود از امروزبه 14000 تومان افزایش یافته بود ودر اینجا بهم ثابت شد که اصناف و بازاریان مشهد بسیار به قانون و مقررات پایبند هستند.
حتی این غذاخوری مبلغ 500 تومان برای هرغذا هزینه نان حساب میکرد. موردی که من در هیچ رستورانی تا حالا ندیده بودم و از اینکه بخاطر درخواست پیاز مبلغی از ما دریافت ننمود، بسیار خوشحال و مسرور رستوران رو بطرف زیارت امامزادگان ناصر و یاسر ترک کردیم.
در طی 18 سال گذشته که چندین بار به مشهد مسافرت کرده بودم توفیق زیارت امامزادگان ناصر و یاسر دست نداده بوداما امسال مصر بودم که هر طور شده این مکان مقدس رو زیارت کنم. در فاصله 4کیلومتری شهر طرقبه به سمت مشهد و در ابتدای روستای گلستان ،بر اساس متون کهن ازجمله کتاب "کنزالانساب" نوشته ابومنحص بن یحیی الخزاعی، آستان مقدس دوتن ازاولاد حضرت امام موسی کاظم(ع) واز برادران بلا واسطه امام رضا(ع) بنامهای یاسر و ناصر قرار دارد.
ابتدای روستای گلستان
ضریح مطهر امامزادگان ناصر(ضریح اول و جلوتر) و یاسر(ضریح عقبتر)
نکته جالب اینکه با وجود چندین سال قدمت این امامزادگان و درآمد میلیاردی آن از طریق حضور انبوه زائران و اهدای هدایا و نذورات و توجه ویژه نهادهای مذهبی، شهرداری و... به اماکن مقدسه ،هنوز طرح توسعه حرم به اجرا در نیامده و نبود پارکینگ ،مساحت بسیار کم حرم ،نبود اماکن مناسب بهداشتی ،فضای سبز وسایر مجموعه های مکمل یک زیارتگاه مناسب، باعث بروز مشکلات عدیده ای برای زوار و شیعیان نجیب ایران و جهان شده است.
در آخرین شب اقامتمون در مشهد، عصر به بلوار وکیل آباد مشهد رفتیم و ساعاتی در پارک زیبای ملت و خیابانهای اطراف گشتیم . مجسمه تاثیرگذار و هنرمندانه جلو پارکینگ پارک ملت ،دیدنی بود.
مجسمه مامور زحمتکش شهرداری با حالت خاص گرفتن عکس سلفی جلو پارکینگ پارک ملت مشهد
چون هدفمون دیدن بعضی از جاذبه های شاخص مسیر مشهد- گرگان بود و فاصله مون تا گرگان حدود 580 کیلومتر، ساعت 8 صبح روز دوشنبه دوم فروردین مشهد رو به سمت گرگان ترک کردیم. قبلا مسیر شمال روچند بار از آستارا تا گرگان پیموده و دیده بودم وچون در این جاده برای اولین بار رانندگی می کردم، لحظه به لحظه این مسیر برام جالب و هیجان انگیز بود.
نرسیده به قوچان (130کیلومتری جاده مشهد-بجنورد) کنارجاده پراز وانتی های عرضه عناب و کنار(با ضمه "ک") بود.کنار میوه ای مختص جنوب شرق آسیا، سبز رنگ به بزرگی زرد آلو و هسته دار و طعم میوه نارس گلابی داشت. هرچند هر کیلوش25000 تومان بود ولی یک کیلو ازش خریدیم و توماشین خوردیم تا آرزو به دل نمونیم.
استان خراسان شمالی با 28179کیلومتر مربع،1.7 درصدمساحت کل کشور رو تشکیل می دهد . جمعیت استان حدود 850000 نفر برآورد گردیده که شامل قومیتهای کورمانج،ترک،تات،ترکمن و... می باشد. بلندترین قله آن با 3000مترارتفاع در رشته کوه آلاداغ قراردارد.آب و هوای آن معتدل کوهستانی وپیشینه تاریخی این استان دست کم به 5000سال قبل میرسد.
تپه پهلوان جاجرم،محوطه" توی" اسفراین،تپه قلعه خان مانه و سملقان و تپه یام فاروج شواهد زنده این تمدن کهن بوده و بخاطر قرارداشتن در مسیر جاده ابریشم از قدیم الایام،از جایگاه استراتژیک و ویژه ای برخورداربود. برای دیدن کامل این استان با داشتن 7 شهرستان:اسفراین،گرمه،بجنورد،جاجرم،شیروان،فاروج و "مانه وسملقان "که هرکدوم از این شهرستانها حدود بیست تا سی اثر ثبت ملی دارند،نیاز به اقامت حداقل سه شب در هر شهر می باشد.
در اواسط جاده 66 کیلومتری قوچان-شیروان،به شهر فاروج رسیدیم( اولین شهرستان خراسان شمالی در مسیر مشهد- بجنورد).این شهر از نظر تولید و عرضه خشکبار در کشور به پایتخت آجیل ایران معروف است.با توجه به وجود4000 تاکستان در اطراف این شهر، مرغوبترین کشمش هم در این شهر تولید و عرضه میگردد. شبیه شهرهای رودبار(پایتخت زیتون)،بلداجی(پایتخت شیرینی گز)،سردرود(پایتخت تابلو فرش)،تعداد زیادی مغازه درداخل شهر، محل فروش خشکبار بود.
یکی از ده ها فروشگاه عرضه خشکبار در شهر فاروج خراسان شمالی
از یکی از فروشگاهها مقداری خشکبار خریدیم. فاصله حدود 100 کیلومتری فاروج تا بجنورد(مرکز خراسان شمالی) رو پیموده وحوالی ساعت 12 به بجنوردرسیدیم. زیرساختها ، امکانات و پیشرفت شهری بجنورد رو کمتراز یک مرکز استان و درحد یک شهرمعمولی استان خراسان شمالی مانند شیروان یا قوچان دیدم.
امکانات و جذابیت منطقه گردشگری،تفریحی" بش قاداش" در 10 کیلومتری جاده بجنورد-اسفراین رو زیاد شنیده بودم اما نمیدونم وسط ظهر بودو تعداد گردشگران کم یا نسبت به پارکهای بزرگی که تو شهرهایی مثل تبریز و تهران دیده بودم، جذابیت خاصی برامون نداشت و بعد از گشت کوتاهی در اونجا به سمت مرکز شهر رفتیم تا ابتدا از سوغات مخصوص بجنورد ( آبنبات )، بهره مند شویم.
داخل یکی از فروشگاههای عرضه آبنبات در بجنورد
تا سال 1385، 138 اثرباستانی و تاریخی این استان به ثبت ملی رسیده وبه جرات میشه گفت بارزترین جاذبه تاریخی و گردشگری خراسان شمالی ، عمارت تاریخی مفخم در قسمت شمالی شهر بجنورد (به شماره ثبت ملی 952 در سال52)و آئینه خانه آن (به شماره ثبت ملی 1167 درسال1354) می باشد. اما متاسفانه هیچ تابلو راهنمائی نداشت و ما با پرس و جو از مردم عادی، پلیس و مغازه داران ، بالاخره تونستیم اونجا رو پیدا کنیم.
مسئول موزه مفخم،شهرداری رو عامل برچیده شدن تمام تابلوهای نشانگر و راهنمای این مکان دیدنی در سطح شهر قلمداد کرد.
عمارت موزه مفخم بجنورد
در حدود سالهای 1280 شمسی و در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار،توسط حاکم بجنورد(سردارمفخم)این بنادر کنار ارگ کهن شهر احداث میشود که اکنون تنها این بنا و ساختمان آئینه خانه باقی مانده است. موزه باستان شناسی در طبقه فوقانی عمارت مفخم قرار داشت.این موزه از 5 بخش پیش از تاریخ،تاریخی،اسلامی،مهرو سکه وسفال تشکیل شده بود. عمارت آئینه خانه که درجنب و طرف مقابل خیابان واقع شده بود،بعنوان فضای اداری و دیوانی برای انجام دیدارهای رسمی سردار مفخم مورد استفاده قرار می گرفت. ساختمان آئینه خانه در دو طبقه به ابعاد 11*18 متر وبه ارتفاع 10 متر که در مجموع 9 اتاق دارد، ساخته شده است.یکی از اتاقهای طبقه فوقانی،تالاری به ابعاد 3*8 متر میباشد که تمام دیوارها و سقف آن با طرحهای زیبا آئینه کاری شده و به خاطر همین تالار است که این بنا را آئینه خانه نامیده اند.
این عمارت هم اکنون بعنوان موزه اسناد و نسخ خطی مورد بازدید عموم قرار دارد.
داخل عمارت آئینه خانه مفخم
نمای بیرونی عمارت آئینه خانه
ناهار رو ساعت 14 دررستوران فردوسی واقع در میدان فردوسی بجنورد صرف کردیم.
نمای بیرونی ،منو و غذای رستوران فردوسی بجنورد
ساعت 15 بجنورد رو ابتدا بطرف گنبد کاووس ترک کردیم.بعد از حدود45 کیلومتررانندگی وگذراز شهر آشخانه، بامناظر زیبای طبیعی روبرو شدیم. روستائیان از جمله زنان و کودکان روستای تاتار در کنار جاده ،بساطهای فروش محصولات خود، بخصوص شیره انگور رو پهن کرده بودند. زمینهای وسیع و سرسبز اطراف روستا ،پراز باغهای تاک بود .محصول انگور و شیره آن از سوغاتی های معروف این منطقه بحساب می آید.
مزارع سرسبز انگور اطراف روستای تاتاردر جاده بجنورد-مینودشت
جاده بسیار زیبای بجنورد- مینودشت حدود215 کیلومتر بود و مخصوصا با ابری بودن هوا در مقاطعی از جاده ، مناظر بدیعی از جنگل ابر بوجود آورده بود. نزدیکی های مینودشت،کشاورزان مشغول برداشت کاهو از مزارعشان بودند.بعد ازطی مسافت 20 کیلومتر از مینودشت ،حوالی ساعت18.30 به شهر زیبای گنبد کاووس رسیدیم.شهری متفاوت از نظر گویش مردم،طرز پوشش خانمها،قیافه ها،جنب و جوش خاص مردم، فروشگاههای بزرگ با اجناسی متفاوت همه برای لذت بردن گردشگران از یک محیطی جدید و خاص حکایت داشت.
وجود بنای مخروطی شکل و ثبت جهانی شده گنبد قابوس بن وشمگیر در بالای یه تپه در داخل شهر و پارک بسیار زیبا و کوچک جنب آن که به مناسبت نوروز آلاچیقهای عرضه محصولات منطقه هم در گوشه ای از پارک برپا شده بود، شور و شوق مردم بخصوص کودکان، جذابیت دیگری بود که باعث شد تا ساعاتی در این مکان زیبا به گشت و گذار بپردازیم.
گنبد قابوس بن وشمگیر در گنبد کاووس
این بنای شاخص و ارزشمند فرهنگی، به دستور قابوس بن وشمگیر ملقب به شمس المعالی از پادشاهان معروف دوره آل زیار در سال397 ه.ق(1006 میلادی یا375 شمسی) ساخته شده است .مصالح اصلی بنا از آجر و گچ بوده و بدنه خارجی ،مدورو از ده ترک یا ستاره ده پر به فواصل مساوی ساخته شده اند.ارتفاع بنا از پی تا سقف 63 متر،محیط درونی گنبد،30 متر و محیط بیرونی آن 60 متر است.
این بنا به خاطر 4 معیار برجسته در سال 2012میلادی بعنوان 14 امین اثر ایران در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. 1-ویژگیهای سازه و زیبائی خاص آن 2 -پوشش مخروطی شکل که آغازگر توسعه آرامگاهها در ایران ،آناتولی و آسیای مرکزی بود 3-شاهدی از قدرت تمدن زیاریان محسوب می شود 4-نمونه ای برجسته از پیشرفت علوم و ریاضیات در کشورهای اسلامی در آغاز هزاره دوم میلادی محسوب می گردد.
ساعت 20.30 مسیر 100 کیلومتری گنبدکاووس – گرگان رو با وجود ترافیک نیمه سنگین جاده ،بخصوص در حوالی منطقه حفاظت شده جنگل گلستان در حالی در دو ساعت طی کردیم که داخل خودرو صحبت از اسامی قدیمی شهرها بود .در حالی که من در استرس رانندگی درشب، هوای بارانی، ترافیک جاده ،محل اسکان در گرگان وآرامش همسفرام بودم ، عموی خانم که در کنارم نشسته بود با آرامش و با خیالی آسوده درفکر اسم قدیم" آزاد شهر" ؟
بالاخره ساعت 22.30 خسته و کوفته در ابتدای شهرگرگان با دیدن تابلوهای زیاد ویلا که در دست بچه ها بود،از خیر اسکان در مهمانسرای اداره مون که هم باید خیلی میگشتیم تا پیدا می کردیم و مطمئن نبودیم جای خوب و درست حسابی باشه،گذشتیم و با پائینترین قیمت در یکی از ویلاهای خوب،تمیز و مبله که پارکینگ هم داشت ، شب رو به صبح رساندیم. با اینکه خیلی دوست داشتیم حداقل یه شب دیگه توگرگان بمونیم و تعدادی از جاذبه های گردشگری اون شهر و اطرافشو ببینیم ، اماصبح با مشاهده بارش شدید باران و گزارش هواشناسی مبنی بر بارش تا آخر وقت امروز از موندن صرفنظر کردیم و دیدن گرگان و سایر شهرهای استان گلستان رو برای زمان دیگری موکول کردیم.
ساعت 8 صبح روز سه شنبه سوم فروردین ،گرگان رو بطرف ویلای عموی خانم در12کیلومتری نوشهر ترک کردیم.هرچند فاصله این دو شهر روی نقشه 300 کیلومتر بود اما بخاطر نزدیکی شهرهای شمال به هم و هوای بارانی و ترافیک جاده های شمال در ایام عید نوروز ،دقیقا مشخص نبود کی به نوشهر میرسیم.از آخرین میدان گرگان که میخواستیم به کردکوی بریم، برج تازه احداث شهر رو دیدیم.
برج شهر گرگان
درختچه های بلوارهای شهرهای عبوری بخصوص در شهر نور به شکل زیبائی هرس شده بود.
هرس زیبای درختچه ها در بلوار شهر نور
حوالی ساعت 15 به ویلای عمو رسیدیم.ایشون از چند روز قبل قول داده بود ما رو ناهارمهمون کنه.ابتدا زن عمو رو از ویلا برداشته سپس هر چهارتامون به رستوران" اکبر جوجه نوشهر" رفتیم.تعریف اونجارو از زبان عمو زیادشنیده بودم.تا حالا تنها یکبار اونهم چند روز پیش تو سمنان اکبرجوجه خورده بودم و به خاطر روغن زیادش، چنگی به دلم نزده بود. ازتجمع مردم جلو رستوران و صف طویل داخل آن حدس زدم که حداقل یکساعتی باید تو نوبت تهیه فیش بمونیم.
جلو و صف نوبت تهیه فیش غذا در رستوران اکبرجوجه نوشهر
این رستوران که یکی از دهها رستوران زنجیره ای اکبر جوجه بخصوص در شمال کشور میباشد، برای خود داستانی دارد.تاریخچه آن برمیگردد به سال 1323 که آقای علی اکبرکلبادی نژاد در شهرستان گلوگاه(واقع در شرق استان مازندران)قهوه خانه کوچکی تاسیس وبا استفاده از جوجه های محلی غذای متفاوتی به مشتریانش عرضه میکند.این مجموعه پس از مدتی به نام رستوران اکبرجوجه معروف میشود.
در سال 1342 پس از احداث جاده سراسری این قهوه خانه به رستوران بزرگ درمحل جدید خوددر شهرستان گلوگاه ارتقائ می یابد و در سطح وسیع اقدام به عرضه غذا مینماید.با توجه به استقبال مردم ،درسال 1370مدیریت مجموعه بعد از ثبت نشان آن به نام برادران کلبادی با چندین شعبه مشغول خدمت رسانی به مردم و مسافران میباشد.
بعد از ساعتی انتظار بالاخره فیش غذا رو گرفته و پس از مدتی کوتاه که پشت میز نشسته بودیم ،چشممان به جمال این غذا روشن شد.
اکبر جوجه برادران کلبادی نوشهر
مزه، طعم و نحوه پختش بهتر و روغنش کمتراز شعبه سمنان بود و ارزش یکساعت و اندی انتظار رو داشت. این شعبه از ساعت 12 ظهر تا 12 شب یکسره باز بود.با حساب سرانگشتی من (که ردخورنداره)درآمد خالص سالانه این رستوران را با توجه به قیمت هرغذا(20000 تومان)که نصف آن سود خالصه ، حداقل مبلغ ناچیز 4 میلیارد تومان برآوردکردم . واقعا خیلی دلم براشون سوخت چون تقریبا با درآمد سالانه من کارمند، برابری میکرد!!!!!تصمیم گرفتم دفعه بعد که گذرم به این رستوران افتاد از صاحبش بخوام که اگه مشکل مالی داشتند روی کمک من حساب ویژه ای باز کنند!!!!
هوای صبح روز چهارشنبه ،چهارم فروردین در نوشهر بعد از بارشهای مداوم چندروزه عالی و صاف بود.حیفمون اومد ساعتی در این هوای فوق العاده بهاری به گشت و قدم زنی در اطراف ویلا نپردازیم.
منظره اطراف ویلا در حومه نوشهر
سپس دقایقی حضور در کنارساحل دریا، با آن موسیقی لطیف امواجش، آرامش خاص باطنی که مدتها بود در انتظارش بودیم، حاصل گردید وما رو برای ادامه زندگی شارژکرد.
ساحل دریای نوشهر
درب اداره کل بنادر و کشتیرانی مازندران به مرکزیت نوشهر تنها در ایام تعطیلات نوروز به روی گردشگران باز شده بود و ما از این فرصت استفاده کرده و ساعاتی رو به دیدن آنجا اختصاص دادیم.
درب ورودی جدید الاحداث و زیبای اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران
همسایگان دریای 386400 کیلومترمربعی خزر در شمال ،روسیه. درجنوب، ایران. در غرب، جمهوری آذربایجان ودر شرق کشورهای ترکمنستان و قزاقستان میباشند.کمترین عمق دریا در نزدیکی روسیه 16 مترونزدیک سواحل ایران 1025 متراست.
اداره کل بنادر و دریا نوردی استان مازندران دارای دو بندر تجاری نوشهر و فریدونکنار هست.وظیفه اصلی بندر تجاری نوشهر، تخلیه کالاهای وارداتی مانند:غلات،چوب،کاغذوآهن آلات بوده و بارگیری کالاهای صادراتی مانند:انواع کنسانتره و خشکبار میباشد.علاوه برآن، مسائل حاکمیتی ،نجات دریا،حفظ محیط زیست،بازرسی شناورها و ارائه گواهینامه های مربوطه از دیگر وظایف بندر نوشهر می باشد. این بندر از سال 1309 تا 1318 ه.ش احداث و از سال 1319 با ورود نخستین کشتی تجاری حامل قطعات و ماشین آلات کارخانه ذوب آهن کرج، راه اندازی گردید.
نمائی از داخل بندر نوشهر
سپس ازساختمان موزه ای که به همین منظور برای آشنائی گردشگران از فعالیتهای این بندر برای ایام نوروز آماده شده بود، دیدن کردیم.
داخل موزه سازمان بنادر و دریانوردی بندر نوشهر
حوالی ظهر، از نمایشگاه صنایع دستی و سوغات شهرستان نوشهرکه به مناسبت نوزوز برپا شده بود، دیدن کردیم.
نمایشگاه صنایع دستی و سوغات شهرستان نوشهر
برنامه عصرمون باز هم قدم زدن و پیاده روی در هوای تمیز و پراکسیژن اطراف محله های سنتی و زیبای نوشهر بود که بعد از چند روز پشت رل نشستن و عدم تحرک کافی، واقعا به آن نیاز داشیم. صبح روز پنجشنبه، پنجم فروردین 95 با خداحافظی از عمو و زن عموی همسرعزیزم،نوشهر رو بطرف قزوین ترک کردیم. با توجه به دوری مسیر نوشهر-تبریز و ترافیک نوروزی جاده ها(بخصوص جاده های شمال)، روز قبل ضمن تماس با مدیریت هتل میرعماد قزوین، برای امشب یک اتاق دو تخته رزرو کرده بودم تا خیالمون از نظر اقامت راحت باشه .
مسیر نوشهر، لاهیجان، رشت و قزوین رو بخاطر راه اصلی،امنیت بالا و نسبتا کم ترافیک بودن(نسبت به جاده چالوس-کرج)،انتخاب کردم. از نوشهر تا لاهیجان 200 کیلومتر بود.تا رودسر ترافیک روان و جاده نسبتا خلوتی رو شاهد بودیم. اما از آنجا تا لاهیجان ،جاده پرترافیک بود. این مسیر 200 کیلومتری رو 5 ساعته طی کردیم.ساعت 13 به شهر لاهیجان رسیدیم.
نمائی از شهر لاهیجان
از بچه گی خاطرات لاهیجان با کلوچه هاش و مربای بهارنارنج برام شیرین بود.به همین خاطر، برای خودمون و هم کمی خرید سوغات شمال، از یکی از فروشگاههای عرضه مستقیم ، کلوچه و مرباگرفتیم. فروشگاه فوق العاده شلوغ بود و من تاکنون این حجم مسافر رو تو لاهیجان ندیده بودم.حدود یک ساعتی در صف صندوق معطل شدیم.
صف صندوق خریدکلوچه و مربا در لاهیجان
غذاهای رستوران وحید رو قبلا تجربه کرده و ازش راضی بودم، بنابراین یکراست برای صرف ناهار به همین رستوران که در اطراف استخر بزرگ لاهیجان قرار داره، رفتیم.
رستوران وحید لاهیجان ومیز غذای ما
در فاصله کمی از آنجا، تعدادکثیری از مسافران رو دیدم که جلو رستوران سنتی مهتاب به صف ایستاده بودند.از یکی از مسافران که اهل تهران بود، در مورد این رستوران و غذاهاش جویا شدم و ایشون اینجا رو بعلت کیفیت غذا و محیطش بهتر از رستوران وحید معرفی کردند.تصمیم گرفتم تجربه جدیدم در سفرآتی به لاهیجان، این غذاخوری سنتی باشه.
بیرون و داخل رستوران سنتی مهتاب
ساعت 16 ،بطرف رشت وآنجا از مسیر اتوبان ، به سمت قزوین حرکت کردیم.ترافیک روان،ابری و خنکی هوا همراه با مشاهده مناظر بدیع و زیبای بهاری، رانندگی در این مسیر رو لذت بخش کرده بود
مسیر اتوبان رشت-قزوین
در ورودی شهر رودبار با ترافیک سنگینی روبرو شدیم.بخاطر بارندگیهای خوب اخیر، آب پشت سد سفیدرود(سدمنجیل)بالا اومده بود و منطقه وسیعی از پشت سد رو فراگرفته بود.احداث خط ریل قزوین-رشت هم در طول مسیر قابل مشاهده بود.
آب پشت سد سفیدرود و خط ریل مسیر رشت-قزوین
از قدیم گفتند:رودبار و روغن زیتونش.نمیشه از رودبار گذر کرد و از کنار زیتون و روغن آن به سادگی گذشت.از یکی از فروشگاههای متعدد شهر، کمی خرید کردیم .قیمت هرکیلوزیتون داخلی، از5000 تا 20000تومان بسته به اندازه،تازگی ،طعم و درصد روغنش متفاوت وقیمت روغن زیتون هم حدود 30000 تومان بود.
یکی از مغازه های متعدد فروش زیتون در رودبار
بعد از استراحت اندک ،به راهمون ادامه دادیم. ساعت 19 به قزوین رسیدیم. طبق آدرسی که از مدیر هتل گرفته بودم، به سادگی هتل محل اقامتمونو پیدا کردم.
پذیرش هتل میرعماد
بعد از پذیرش ،ماشینو تو پارکینگ هتل پارک کردم و ساعت 20در اتاقمون مستقر شدیم.
اتاق دو تخته درهتل میرعماد قزوین
هتل تک ستاره میرعماد در بلواراسدآبادی، جنب نمایندگی کرمان موتور واقع شده واتاقهاش دو و سه تخته وداخل اتاق مجهز به تلویزیون،یخچال،فن کوئل ،حمام ،دستشوئی ، اینترنت پرسرعت و با صبحانه بودند. هتل نسبتا تمیز ،آرام(بخاطر وجود پنجره های دو جداره) وهزینه هرشب اقامت در اتاق دو تخته 80000تومان و صبحانه هتل در حدساده ومعمولی بود.
صبحانه هتل میرعماد قزوین
در آخرین روز مسافرتمون، صبح جمعه ششم فروردین 95 بعد از صرف صبحانه در هتل ،قزوین رو بطرف زنجان ترک کردیم.هدفمون این بود که چند جای دیدنی داخل شهر زنجان رو تا ظهر ببینیم و قبل از ترافیک عصر که زمان بازگشت مسافران دور اول تعطیلات نوروزی بود، به شهرمون تبریز بازگردیم.ساعت 11 به شهر زنجان رسیدیم.با توجه به فرصت کمی که داشتیم ،از بین حدود 30 جاذبه گردشگری در داخل شهر، تنها فرصت دیدن سه جاذبه اصلی رو پیدا کردیم..رختشویخانه و بازارچه صنایع دستی در کنار هم ودر محله قدیمی عباسقلی خان، مابین خیابانهای سعدی وسط وداود قلی واقع شده است.
رختشویخانه و بازارچه صنایع دستی کنارهم در یک نما
قبل از ساخته شدن بنای رختشویخانه در سال 1307 توسط علی اکبرتوفیقی(اولین شهردار زنجان)،این منطقه از شهر، محل جمع شدن هرزآبهای سطحی بودوبه نام بابا جمال چوققوری(گودال باباجمال)شناخته میشد.این بنا درمدت 15 ماه توسط دو برادر به نامهای مشهدی اکبر و مشهدی اسماعیل جهت شستشوی لباس، در محیطی زنانه ساخته شده است.
داخل بنای رختشویخانه
موزه رختشویخانه درسالهای اخیر مرمت و بازسازی شده به شماره1747درفهرست آثارملی به ثبت رسیده است. محل دیگری که در جنب رختشویخانه قرارداشت واز آن دیدن کردیم ،بازارچه هنرهای سنتی و صنایع دستی بود.در غرفه چاقو که از صنایع دستی معروف زنجان میباشد، کارهای استاد "مشهدلو" به معرض نمایش و فروش گذاشته شده بود.
انواع چاقو از صنایع دستی معروف زنجان در داخل بازارچه
از صنایع دستی معروف دیگر زنجان میتوان به چارق دوزی اشاره کرد که دارای چند غرفه در بازارچه بود.
چارق دوزی از صنایع دستی معروف زنجان
سومین و آخرین محلی که دیدیم، موزه باستان شناسی و مردان نمکی بود.این موزه در سبزه میدان و محله قدیمی" دالان آلتی" قراردارد.ساختمان این موزه به نام "خانه ذوالفقاری" معروف است.
ساختمان موزه باستان شناسی ومردان نمکی زنجان
در زمستان سال 1372 بدنبال حفاری در معدن نمک چهرآبادزنجان بطوراتفاقی 6 جسد مومیائی(بخاطر دفن بودن درنمک تقریبا بصورت سالم) بدست می آید.5جسد قابل انتقال بوده ولی ششمی بدلیل شدت آسیب، در همان محل باقی میماند.سه تا از مردان نمکی مربوط به دوران هخامنشیان(400 سال قبل از میلاد) و دوتا مربوط به ساسانیان(400سال بعد از میلاد) میباشد. در سال 1386 سه جسد مومیائی کشف شده ،ابتدابه خانه ذوالفقاری منتقل شده ودر سال 1388 این عمارت زیبا و قدیمی ،به موزه باستان شناسی تبدیل می گردد.به دلیل ممنوع بودن عکسبرداری ،تصویری ازمردان نمکی گرفته نشده است.
موزه باستان شناسی زنجان از سه بخش پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی تشکیل یافته است.
- در بخش اول اشیاء حاصل از کاوش سهاچای تپه ایجرود، قلعه تپه ابهر، تپه کاروانسرای ابهر (هزاره چهارم ق م )، تپه خالصه خرمدره (هزاره ششم ق م ) و تپه علی یورد ابهر می باشد که شامل اشیاء سفالی و استخوانی، ابزارهای سنگی، انواع ژتون گلی، سردوک و ... است.
- در بخش تاریخی اشیاء حاصل از کاوش های روستای انذر طارم، تپه دوسران و قره پشتلو و گورستان سره جی ایجرود که شامل شمشیرهای مفرغی، ظروف سفالین ساده و منقوش، ظروف پایه دار و لوله داروخمره های دوره اشکانی زنجان است.
- در بخش اسلامی هم اشیاء شامل انواع پی سوزهای سفالی و فلزی، اشیاء مکشوفه از سلطانیه در دو دوره ایلخانی و صفوی و سکه های مکشوفه از سجاس که مربوط به دوره اتابکان آذربایجان و دوره سلجوقی و اشیاء مکشوفه از قره پشتلو شامل سفالینه های لعابدار و دو جداره است .
سه نمونه از کتب قدیمی در موزه باستان شناسی زنجان
البته برای مشاهده کل دیدنیهای استان زنجان حداقل به سه شب اقامت در یکی از هشت هتل یا 13 مهمانپذیرشهر نیاز هست. ساعت 15 روز جمعه ششم فروردین 95 و بعد از 13 روز ایرانگردی و دیدن بخشی از جاذبه های 7 استان کشور عزیزمون، زنجان رو بطرف تبریز " پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال 2018 "ترک کردیم.
