در ایران مناطق، شهرستانها، آبشارها، روستاها و مناظر چشم نوازی وجود دارد که گردشگران بسیاری را جذب خود میکند، یکی از این مناطق فوق العاده زیبا، روستا و آبشار کم نظیر ارتکند واقع در شهرستان کلات نادر استان خراسان رضوی است. روستایی که هنوز معماری شهر در آنجا چندان رخنه نکرده و با پیادهروی در روستا میتوان بوی پخت نان محلی تازه را حس کرد. این روستا همانطور که گفته شد، در حدود ۱۱۰ کيلومتری شمال مشهد و پس از طی کردن مسافتی در حدود پانزده کيلومتر در مسيری فرعی، واقع شده است. روستاى ارتکند مجموعهاى از کوه و رودخانه و جنگل و آبشار است که طبيعت چشم نواز آن سالانه هزاران نفر را با تور طبیعت گردی و به صورت انفرادی به سوى خود مىخواند، این روستا آب و هوای خشکی دارد و کوههای تک خانه در ۸ کیلومتری غرب و سرشاو در ۳ کیلومتری شمال شرق این آبادی واقع شدهاند.
در مسیر دره پس از گذشتن از چند مرکز پرورش ماهی، باغها و شالیزارها، به روستای کوچک ارتکند در فاصله ۵ کیلومتری سررود میرسیم که ارتفاع آن از سطح دریا ۱۴۸۰ متر است. رود ارتکند که از کوههای هزارمسجد سرچشمه میگیرد از کنار این آبادی می گذرد و به سمت آبشار که پیش می رویم، مسیر درهی اصلی با شیب تند و عمق زیاد، خود را تا گذرگاه قله قره داغ (بلندترین ارتفاع منطقه) بالا میکشد و ارتفاع قله تا کف دره به حدود ۱۰۰۰ متر میرسد که این دره به صورت چیندار، صخرهای، مرتفع، و با درختان منفرد اورس خودنمایی میکند.
در ادامهی مسیر پس از طی ۵ کیلومتر، به تفرجگاهی به نام (اردوگاه حضرت مهدی) میرسیم که در سمت چپ آن، درهی آبشارخانهی زو و در سمت راست آن، درهی درخت بیبی (کال قره داغ) قرار دارد به طوری که مسیر اصلی، از سمت چپ از میان رودخانه و درختان به سمت آبشار ارتکند پیش میرود که در ابتدای این مسیر دره با عرض کم و درختان انبوه مشاهده می شود تا اینکه راه از مسیری سنگی و پر آب ادامه پیدا میکند و در نهایت به منطقهای باز میرسد که خانهی زو نامیده میشود و معمولاً دراین منطقه علفزارهای بلند و پوشش پراکنده درختان اورس دیده میشود که در فصول بهار و تابستان مورد استفادهی گوسفند داران قرار میگیرد.
در ادامهی مسیر، پس از طی یک سربالایی، دوباره دره باریک شده و در سمت راست آن، تونلی پر آب، همراه با آبشاری کوچک اما زیبا به چشم میخورد، سپس از سمت چپ قسمت انتهایی مسیر را ادامه می دهیم و پس از یک درگیری مختصر با سنگ به مسیری باریک با دیواره های سنگی بلند واقع در دو طرف آبشار میرسیم، آبشار اول به شکل کلاهک بوده و دیواره های سنگی بسیار زیبا و پوشیده از آب آن را احاطه کردهاند و در انتهای غاری ۱۰ متری واقع شده است. برای ادامه دادن مسير و رسيدن به آبشار بعدی بايد با فنون اوليه سنگ نوردی آشنا بوده و با استفاده از ريشهی قطور درختان از کنار آن بالا رفت.
آبشار دوم که بلندتر و در حدود ۳۵ متر میباشد، در انتهای درهای باريک وجود دارد، در کنار اين آبشار از طريق مسير رول کوبی شده و يا تنورهی کنار آن، ميتوان به بالای آبشار و بکرترين منطقهی آن رسيد که البته کار هر کسي نيست و رسیدن به آنجا نیازمند مهارت وتوان بدنی بالا است. زمان طی شده از اردوگاه تا محل آبشار یک ساعت و ۴۰ دقیقه می باشد و مسیر برگشت از آبشار همان مسیر طی شده در رفت بوده که طبعاً در زمان کمتری و در حدود یک ساعت طی میشود.
منابع: خبرگزاری شبستان، باشگاه خبرنگاران جوان